Constantini Papa ... Ad arbitrium magnae Curiae Vicariae quod vulgò praeeminentia appellatur. Atq. ad edictum diui Augusti quod proposuit Iun. Auito, & L. Apron. COSS. De quaestionibus. f. desideratis, dicta, ac considerata. ... Cum breui catalogo re

161쪽

tayraeficam totius Italiς , ut testatur Hipp. in sua prach.S. quoniam,num. 9 9. N iuxta practucam magna: curiae vicariae, & sacri Regi j consilij ; intelligendo antequam fueritiinflantia perempta,arg. l. properandum,C. de iudic. in-3 3 liantia i namque perempta , etiam quod mille testes de visu superueniant, non obstante Edei ultione prςllita, sub verbis illis, toties quoues,&caei. accusatus ampἡus molestari non

potest ita vidimus saepius per dictam magnam curiam vicariς , &per sacrum Regium consilium , in contradicto iudicio prouisum, atq; iudicatum: nisi fuisset per DN. Regni Proregem instantia prorogata i quod ad petistionem fisci fieri consueuit; ea es manente, i.& si manente .sf. de praecar. semel namq; perempta , non conceditur in sum latio spiritus; quς concedi consueuit per sacri conviij prinsidem in ciuilibus tantum caussis, & in prima sollim instantia: non autem in caussis appellationum;quae habent sua fatalia , absq; spe insumationis spicitus: Nec obstare potest consensus accusati, dum in fideiussione, se obli gaty de stando iuri,S se praesentando toties quoties, &caei. quasi semper &omni rem p re cum indefinita aequipolleat uniuersalia. si pluribus, in prin. ubi Bar. ff. de legat. Σ. cum vulgar.

162쪽

6 AD ARB. M. C. V. 11 vulgar. cum ' nemo possit facere, quin leges

locum habeant in dispositione sua, l. nemo potest .ff. de legat. i. nec pacta priuatorumturi Communi derogare possu ut, l. lus publicum .E de pach. c. si diligenti, extra de foro comp. declarando tamen, ut per gloss& doct. in dia1 6 is locis: vel leniendam elle poenam iudicauit, eius, qui in rixa deliquit, &casu marigis quam voluntare,arg. l..i .f. diuus .ff. ad legacor. de Sicar. vel furore aut iracundia, arg. l.

diuus .ff. de ossic. pr c l .lege Iulia .s. sin. ff. adleg. Iul. repetundar. quς lex loquitur etiam in iudice, qui calore iracundiς,vel corruptus p cunia, iniuste aliquem morti tradidit, arg. l. quidquid calore .ff. de reg. iur. Vel tandem ι37 quia tu ita aliqua ratione id fieri visum fuit: et cum in puniendo ratio halenda sit caussae, personet, loci, temporis, qualitatis , quantita tis, euentus, de quibus per Iurecon. in l. aut facta .ff. de poen. atm ex varis caussis; quas ta tissime congerit Tiraqueil trach. de poen.&c.

Exempli gratia, si aliquatenus subleuandam

esse poenam alicuius voluit, ex quo diutinoi forte tempore in reatu fuerit, arg. l. si diutino

3 8 .ff. de poen. intelligendo verba illa, in reatu. hoc est, in statu reorum & conditione, habitu 1 demisso, pannoso, squalido , dc Ostri:

cordiae

163쪽

datus fuerit; aut iudicum consilio in diem longiorem iudicium reici cntium ; aut pro r nata, siqua de caussa plane no liquebat, reus Kpius ampliatus est: pars enim poen videtur esse longa temporis inrercapedo, in conspieua calamitate, & miseranda . non autem pro

spatio maleficij perpetrati; ut pulchre deci

intibi Bud. in adnotat. contra opinionem,

Is quam firmat Accur. Ex quo in oleuit forsan practica, emplastrum male formatς inquisiationis; quemadmodum Labienus deiurei rando dicere solebat it est apud Gell.noctat-tieardib. i l videlicet iusiurandum esse emplastrum is alieni, ut scilicet aliquando reus eadem sententia liberetur & condemn uir, his scilicet verbis,carcer cedat in poenam: co siquidem diuturnitas temporis non dimianuit peccatum, sed auget,tantoq; sunt crimiana grauiora, quanto diutius infelicem an inam alligata detinent,c. non debet cuiquam extra de consanguin. & affin .c.vltimo, tra de bconsuetud. c. cum in ecclesiς, extra de Simon ei cum haberet,extra de eo qui dux..in Οαι 1 &cari: Mitto etiam, quod dici posset ' non dquod Romς factum fuit, sed quod seri de buir, spectandum est L licetasta ossic. prau .

164쪽

i 6 AD ARB. M. C. V. 3 3 vulgar. cum ' nemo possit facere, quin leges

locum habeam in dispositione sua, l. nemo potest .ff. de legat. I. nec pacta priuatorum ituri communi derogare possu ut, l. lus publicum .ff de pact. c. si diligenti, extra de foro comp. declarando tamen, ut per gloss& doct. in dia1 6 Ehis locis: vel l leniendam elle poenam iudicauit, eius, qui in rixa deliquit, & casu marigis quam voluntare,arg. l. i .f. diuus .ff. ad legacor. de Sicar. vel furoresaut iracundia, arg. l.

diuus . E de ossic. pr c l .lege Iulia sin. E adleg. Iul. repet undar.quq lex loquitur etiam in iudice, qui calore iracundis,uel corruptus pecunia, iniuste aliquem morti tradidit, arg. l. quidquid calore .E de reg. iur. vel tandem ι37 quia tu ita aliqua ratione id fieri visum fuit: tcum in puniendo ratio halenda sit causse, personet, loci, temporis, qualitatis , quantita iis, euentus, de quibus per Iurecon. in l. aut facta .E de poen. atq; ex varis caussis; quas ta tissime congerit Tiraqueil tract. de poen.& Exempli gratia, si aliquatenus subleuandam esse poenam alicuius voluit. ex quo diutinci forte tempore in reatu fuerit, arg. l. si diutino

1 8 :E de poen. intelligendo verba illa, in reat hoc est, in statu reorum & conditione, habitu .s demisse, pannoso, squalido, di miseri:

cordiae

165쪽

datus fuerit; aut iudicum consilio in diem, longiorem iudicium reicientium; aut pro ronata, siqua de caussa plane no liquebat, reus Kpius ampliatus est: pars enim poens videtur elle longa temporis intercapedo, in conspieua calamitate, & miseranda: non autem pro spatio maleficij perpetrati; ut pulchre deci

ratibi Bud. in adnotat. contra opinionem,

Is quam firmat Accur. Ex quo in oleuitforsan praetica, emplastrum male formatς inquisitionis; quemadmodum Labienus deiurei rando dicere solebat;ut est apud Gethnocti atticar ib. I l videlicet iusiurandum esse emplastrum is alieni . ut scilicet aliquando

reus eadem sententia liberetur & condemn tur, his scilicet verbis,carcer cedat in poenam: co siquidem diuturnitas temporis non dimianuit peccatum, sed auget,tantoq; sunt crimia, na grauiora, quanto diutius infelicem an, niam alligata detinensic. non debet cuiquam extra de consanguin. & affin .c.vltimo,extra de consuetud. c. cum in ecclesiς, extra de Simon c. cum haberet,extra de eo qui dux..in VXon

ιi &cael: Mitto etiam, quod dici posset non quod Romς factum fuit, sed quod seri de buir, spectandum esse,L licet a de ossic prae s

166쪽

nam sui prccipit Iustinian. Imp. in l. nemo,C. de senten. & interloc. om. iud.) nemo iudex, , vel arbiter aestimare debet, consultationes . quas non rite iudicatas esIe putauerit, sequeidum: & multo magis, inquit, sententias emisnentillimor. pissectorum, vel aliorum procoot rumi quod satis magnum dictum est) quasi maiores iudices, facilius errare possint; q uam minores, ob negocioru forte multitudinem a maximamq; occupationem. Non enim, sub

ijcit, si quid non bene dirimitur, hoς in alio

6 3 rum iudicum vitium extendi oportet, cum tnon exemplis, sed legibus iudicandum sit nec si cognitionales sint amplissim et pAesectari rae vel alicuius maximi magistratus , prolato sententiar: sed omnes iudices veritatem & lerigu, δὶ iustitiae sequi vestigia oportet. Idemq*

Sed neq: inquit, ex multitudine auctorum, 64 quod verius,& aequius est, iudicatote,' cur vpossit unius forte, & deterioris sentetia mul-61 tos,de maiores aliqua in parte superare. Iudi , candum igitur secundum leges est . tametsi durae esse videantur,l.prospexit U.qui & a quis 6 6 bus:t legibusq; magistratus seruire, non a tem leges magistratibus, necesse est . . nam i ges muti magistratus sunt , .magistratus veru

167쪽

C A P. IIII. ΙΑ'

leges loquentes; ut sapienter inquit C icero in qibris de legibus. Quapropter vidi reus quandoq; etiam sacrum consilium, pluites iudi-67 casse contra ea, quς alias iudicauerat: l cum

non debeat pudere iudicem, si tam si homo excessit ex quo quilibet, ut humanus falli potest suum errorem corrigere, c. qualiter &quando it primo extra de accusat. c. cum ces.sante, de appellat. c. sacro,de senten. excomm. l. quod iustit . ff. de re iud. nam & ecclesia hoc facit,c. fraternitatis,extra defrig. & malesc.c. loci his itaq; 3 3. q. 9. c. sententiam,c. gr 6 8'ue,& c. magni 22. q. 4. Praeterea 'l & testis potest suum crrorem corrigere, c. praeterea, extra detestib. cogen. Ex quo Iustinian. Imp. in 69 aut. denup. in prin. t non erubescimus, inquit, si quid melius forum,quς prius ipsi diximus , ad inueniamus, competentem prioriabus imponere correctionem , ne ab ali)s co

rigi exspectemus: ibiq; inquit gloss. sapientis est mutare consilium in melius, secundum Salomonem, idemq; ait in aut. ut fratr. siiij &cam in priri. rSecundo requiritur, quod agatur de criminibus enumeratis in dictis quatuor capitulis; quasi in alijs censeatur prohibissim,arg. lcum

168쪽

genere prohibitorum, ut est torquere reos denegatis defensionibus : ciuod omni iure prohibitum esse, lupra latissime demonstrauimus: quodcunq; non reperitur esse per mi L .sum, censetur esse prohibitum , l. 3. q. I. Iuncta l. i. ff. de colleg. illic. l. i, Equod cuiusq; uniuer.nom. pro quo facit i. maritus,C.de procur. l. quod labeo .E de compensa. cum dei nionis, j.cui fundum .ff. de fund. instruc. &instrum. leg. cum alijs, de quibus perglois. in dic. l. maritus, & in dict. l. cum praetor: Cui rei adstipulatur etiam, quod dicitur; casum omissiim relinqui dispositioni iuris communis, i. com odissime .E de liber. & posth. fuit enim limitata quodammodo permissio ; i l adeo quod ampliari no potest, arg. l. in agris

L 6. Vndet diligenter custodiendi sunt fines permissionis, arg. l. diligenter,sf. mand.*. is qui iistiti eod. l 'si itaq; .E de iniur. l. sit tantum .E de pac. l. non distinguemus.f. de oss-73 cio .Ede recep. arb. nam quamuis, ubi in aliquo casu legislatoris sententia manifesta

est, qui iurisdictioni prςest ad similia procedere. atq; ita ius dicere debet: Cum quoties

169쪽

lege aliquid unum, vel alterum introductumeli, bona occasio est, & caetera, quς tendunt ad eandem utilitatem ; vel interpretatione; vel certe iurisdictione suppleri, l. non possunt cum l. seque n. ff.de legib. tamen, quod contra rationem iuris receptum est, ad conseque . tiam producendum non est: quoniam in ijs, quae cotra rationem iuris constituta sunt,non

possitinns sequi regulam iuris , supplendi

.s.l.quod contra cum l. sequen. E eod.l. quod contra . V. de reg. iur. verbaq, illa, non possi mus, denegant omnimodam potentiam,c. I. cum gloss. Δ ibi scriben. de reg. iur. in c. t are nec interpretatio admitti debet, inconsulto Rege; cum eius sit interpretari, cuius &condere1fin. in fine, C. de legib. nec ampli tio , cum hoc esset nouum arsi trium concedere: quod solus Rex facere potest; qui potest

tem habet leges condendi, l. I. ff. de constiti prin. & est dominus personarum, constit. Regni, quia frequenter, sub tit. de homin. non tenend. &c.idq; sibi expresse reseruare uoluit Carolus secundus eiusq, generali vicario;qui erat Robertus eius filius, in dict. c. In accus Diis; ut supra diximus:cumq; postea illud concessisset Robertus Rex magistro iustitiario; deinde, Ioanni de haia regenti curiae vicariae;de

170쪽

, AD ARB. M. C. V.

quo latum cofidebat, ad suae maiestatis latum - beneplacitum concessit: adeo quod non con-

6 cessit simpliciter, legem condendo: & qua-uis dictum beneplacitum,donec reuocetur, semper duret, nec morte clxtinguatur; exquo maiestas non moritur,c.si gratiose,de rescrip.

in s. & traditur per Bart. in l. centesimis . . si ita stipulatus,num. 9. E dever. oblig. per Bal in proli. U. . f. hec autem tria,per gloss. & doc. in c. quoniam abbas, extra de ossic. deleg per. glossi & doc. in l. more maiorum, & in l. do quia .ff. de iurisd. om. iud. & per Capic.decis.1 3 6. non tamen, propter hoc dici potest concessio perpetua , cum possit absq, vlla reprehensione quandocunq; reuocari. Tertio requiritur, quod accusati sint earum qualitatum: quae in dictis capitulis exprimuntur. atq; ut omnia congruant; quςR

gi js constitutionibus cauta sunt,ut inquit tentii l. semper .g. licet in corpore. U. de iure ima 77 munit hoc est quod sint instignes malefactores, scelerati, reprobi, quos notabiliter se ma 'rauet, vel crebra criminum commissio det in signes, distobatores stratarum , homicide, fures, seu latrones in signes, grauiorum scelerum labe conspersi, insolentes enormiater , notabiles, ac famosis contra quos com