장음표시 사용
41쪽
Ne oricus, aegidius, Aureolus, aliique plures eon seripsere, nam quae in examine publico ventilatae fuerant quaestiones, domi fusius, a q; robustius declaratae, scriptis mandari eosueuerant. Hinc & sco-tus, quasi felix arbor, geniali sidere foecundatus florem doctrinae subtilis .i. Suodlibet a,Ordine, profunditate, copia vernantem exclusit. Lectoris idem ossicium gessit primum Oxonij, se- ' eundo Parisijs,tertio Coloniae. Tametsi ratione tem porum emensa eum Paulino Berti Augustin.asserere
oporteat, Dunsium antea publicum lectore Oxoni j fuisse in Anglia,si Lutetiet in Gallia discipulus esset,
quod videtur dissonu . scribunt aut, euocato ex Aea-Mmia Oxoniesi Vuillelmo Uvarrone in Parisiensem ad eathedram Theologalem regendam,in praece 'toris locum Ioannem Duns Oxoniae suffectum. Oxbni j vero legisse tradunt Tomnia n. lib. 3. in Io . Scot sit au. conform.car. 7I, vel 97, Antonius Posseumus iaApparatu , & alij passiin s unde uniuersitas illa tumVvillelmo Vvarrone, tum Ioanne Scoto illustris anno I 3o9. scribitur habuisse tria studentium millia re
Iacobo Middendom. in lib. Academ. orbis Christiani. Imo vero ex Io. Pitseo tom. I lv.3, 2. anno I 3 oo. su b Edu 3 r-do rege I. triginta millia. Hinc admirabilis illa discipulorum affluentia ex omni pene mudi angulo ad subtilium Prinei pem audiendum celebrant de Dun fio pene scriptores omnes. Deinde io capitulo Generali Minorum Tholo ae eelebrato sub au. IJO7. Ioau. Irinnian0Regens Parisijs die signatus Theologia explicuit: sed non ita multo post, imo eodem anno Coloniam Vbiorum ad ripani Rheni celeberrimam urbem Lector Theologiae destinatus est . Huius rei eausam infra sub jciam. Constantia igitur Scotica in discendo, docendo, praedicando, disputando, scribendo, multo maxima fuit. Natis, ac nascitum S, qui
sine sitione didicit sapientiam sine inuidia comunicauit:
42쪽
eauit: sapientibus,& insipientibus debitor,Iibens ingeniosos docere, at etiam rudes erudire non detrectauit. Lucidum charitatis, atque dignationis decumentum proseri Gulielmus Vorit n. r. d. o. Dcct USubtilis per Britanniam iter agens seminanti cuid-m occurrit , & Christiana pietate monita salutis inserere studuit; Tum rusticus: Cur mones λ si Deus p rq- sciuit me saluandum, siue bene, siue male fecero is a Dabor. Si vero damnandum,damnabor. Excepit subtiliter subi lis: Si diuina scientia, ut arbitraris, harcrebus necessitatem infigit, ne semines; si Manq; Deus praevidit nasciturum fore triticum , siue semines ,
siue non semines , nascetur. Si non nasciturum, non nascetur. Arenae itaque semina mandas. Illum obmutescentem subinde pius noctor instruxit. Veruntamen quia de tanti viri doctrina strito, primum scientias, quarum indicium reliquit, percurram: posterius iud.cij Scoti ei considerationem habiturus. Ioannis scoli peritia in plurimis scientijs coperta, in Philosophia Peripatetica est singularis atq; ad Philosophos Aristotelicos cortra fidem se se armantes retundendos emcacissima. Vt cur multi Theo logo um aduersus haereticos polleant. Scotus aduer sus Philosophos praelium princeps ducat. Stud ijs humanitat s non admodum cultus iniuria temporum potius, quam ingen I; musis vero suavioribus haud prono genio, composuit carmina quaedam in .H43. sed Carica ,ut aiunt. Musa; nec Themistoeles notam effugit indoctioris, qui lyram,nec scotus effugeret, qui citharam moderari non sciret, prout in J. d. II, I. M. ipse tegatur. Haec exhilarando lectori sintdicta. Logica tam acute usus est, ut nil ultra fieri pose se Videatur. Quapropter a non percipientibus eius
acrimoniam squod imperitorum est proprium, sophista captiosus arguitur. Physicam calluit, ut quam Maalmeidi eam frequent is me accersi ad res Theo
43쪽
Iogicas enucleandas,prout in a. sententiarum de m tu, loco , aeuo Angelorum de materia prima, cεlo, elementis . & in . de actione,transmutatione, rarefactione,de causis generantibus substantiam: de alijs pluribus in locis videre est. Mathematica posse dic
egregie, Geometrices peritiam tu a. d. 2.q. 9. tam Iuculenter demonstrat, ut ad Scotum intelligendum nemo nisi peritus Geometer sufficiat i Astrorum Peritiam ostendit in a.d. I .q. Σ , in 4 d. 3 φῖ.Optices callentissimus discernitur in a.d ι3 q. r. ct 4 d Io,q-9- Iuris ciuilis rara in eius operibus dicta, canonici vero apprime multa; ut in .d.6.33. acute refellit glo
citat. Metaphysicen perfectissime tenuit deo ut quidam ausi fuerint, Ioanne Seotu in Metaphisicis Aristoteli Stagiritae praeponere.Ego cuique suum relinquo iudicium. Illud constat absque controuersia Dun- sum in scientia transnaturali versatissimum extiti se . Theologiae praestantiam in subtilis operibus collucentem non ostendam , eum ipsa per se telarissime fulgeat: nam duae vel maximae audiutur scholasticae
Academiae, Angelica,& Subtilis,quarum crebro cO- gressu disputantiu non minus laetificatur S. R. Eccle-fia in teplorum amphitheatro,ac olim S. P. Q R.crudeli spectaculo gladiatorum vulnere,ac morte ruentium delectaretur. Nec scholasticae prinei patu dumtaxat obtinuit, sed & sacrarum eruditione scripturarum gloriosus nitet Ioannes Duns . Scripsit enim Commenta in . Euangelistas,in D. Pauli epistolas, in Genesim ad litteram, postillas in scripturam ordinauit, quod suo loco probabo . Sed ut incredibilem ponderandae legis diuinae vigilantiam in doctissimo scriba nostro Scotistis indigitem degant in Luodlib. 8.expositam illam seruatoris sententiam Ioan s. in uig-
44쪽
No Scoti stat non penetrabunt: Scotistas vero ad gemitu prouocandos noui, dum tam pretioso Ioan . Scottin Ioan. Euangel. thesauro se fraudatos agnouerint. Tandem ad iudicium scoli ti a seredior. Fuit inge- XX Lirio perspicacissimus, & in reru abditarum perscrutatione patientissimus, non contentus exteriore quadam superficie doctrinae, sed ad veritatum profundi talem aspirans , sicut dilceptationum eiusdem p olixitas,opinionum ex pentarum varieta S,& argumetorum congestorum pluralitas commonstrant. Duabus in rebus excelluit; prima quidem an famosis propositionibus valde accuratis, & uniuersalibus erue dis, ad quas tanquam ad principia resoluit subtilissime theoremata quaeque; unde fit, ut illis,ceu firmissimis munimentis, Scotistae tum arguendo, tum rudendo evadant robustissimi. Secunda,in rerum propri is rationibus , vel esseniijs; siue , ut Scotistat loquuntur quidditatibus, & rationibus formalibus indagandis est incomparabilis; cum . n. a rerum essenti js accidentia siue communia , siue propria ea sint, pendere noscantur, praeeipuus Doctor uni scopus in entium,quod quid est noscendo consistit. Aecedit natiua quaeda Scoticae subtilitatis longanimitas,quare in propositionibus,& speculationibus constantem discernis; ob idque requirit lectorem valde attentum,& laboriosum, alioqui fructu vaeuum dimittit. Ob eam docendi, ac disputa di rationem Doctoris XXII. Subtilis titulum assecurus est ab uniuersi a te Paris est. Quanquam potissimum obtinuerit praeclarum epithetum propter subtilitatem ostensam probando,Vel defendendo B. Virginem ab originalis sordis impuritate puram. Dicam cum Pelbario in Stellario li in pari. 2.articul. 3. & Ludovico de Pola in vita Scoti. Ioannes Scotus, qui Parisiis proposita quassione omnibus
Doctoribus conclusit, is omnia eorum argumenta ccvrra
45쪽
recitauit, se soluit; ct innumerabiles superaddidit rationes probantes, quod Virgo es eoncepta sina originali, unde uniuersitas admirando , ipsum Doctorem Subtilem appe
lauit. Ast pulatur Bernardinus de Bustis in officio Conceptionis, & epitaphisi sepulchro appebu canit. Concepta est Virgo primi sina laba parentis
Hie tulit; Hic hars pratia dur ι dedit. Inde genus meriti tantum Abi Papa rej undens Ductor Subtilis dicitur, inde dedit. Nescio an Papae nomine Patie patrii, hoc est,Romanu Pontificem inteligat, na quo auo Scotus Parisijs floruit, Clemens V. Roma irrastulit Auenione in Gallias eurias unde in Gallijs existens,& de Concentionis puritate disputatione indicens ex Bernardino do Bostis subtilis encomtu potuit e largiri; an potius Papet nomine Parisiensem Episcopia significet, quit antiquitus oes Episcopi vitae splendore pollentes Papae sint vocati: sic B. Hieron. in Epistolis ad Augustinum scribit, Domino vere sancto beati mo Papa Auguriino:& Augustinus ad Paulinum inquit, libros beati mi Papa, Aureliν Episcopi. Nue vero solus Romanus Pon tifex Papa, tanquam Pater patrum, & Pastor pastorum s Nicetna synodo titulum approprianteὰ nuncupatur. Quod adnotauit in libello de potestate Summi Pontificis Thomas Illyrieus Minorita . Quae deinde Ioanni nostro miracula cum Domini eano disputanti accidisse narrantur , ut quod cilestis vox
Dunsium a strophiolo praecauere monuerit, D mo niacum deprehenderit, det mon fugatus conuentus partem diruerit Lutetiae, eum certa ratione probare, aut reprobare non possim,in ancipiti sunto: tantum obseruo, haec licet vera essent, nul Iam praedicatoriae familiae unius delicium notam irrogare, cum nec
Apostolicum collegium sine Iuda extiterit. Copto qsissima Praedicatorum multitudo in magisterio, ac
tribunali fidei, in sanctitate, ac miraculis, in sapien-
46쪽
tia , & litteris, in praelatione , & gubernationibus, atq; in alijs olurimis diurnae gratiae fulgoribus corruicans, omne S unius tenebra S, quemadmodum is
solis splendor supremus maculas indicorpore suo nuper detectas, inuisibiles efficit. Redeo ad Scotum. Elucubrationum tuarum studium fuit eximiu sa XXlII.
erarum scripturaru arcana eruere, sanctorii Patrum monimenta voluere, verbii Dei sedulo euangestrare, rationes veritatibus catholicis intelligendis perscrutari dogmata scholasticorum , quae minus uera censuerat ad fit u redigerer praesertim vero Henrici Ga da uensis Doctoris Solemnis. Huius est sectus Antagonista secundum Ioan . Rioch. in compendio tem Porum lib. .c. 8 o. qua uis Iacobus Gordonus Thomae Antagonista credui oppugnauit Scotus Thoma milus, ac rarius, at qua Thomas.& Scotus habuere sectatores, ideo cotrouersii cu Tnoma noti,cu Herico, licet acriores,& freq ietiores, ignotg. Qui vero opi nantur libros Raim si di Lulli a Ioan . scoto rei ctos, legant prius Illustri A. Bellai m. in lib descript ee esiast. Voce, Raimundus inuenientq; auctorita:e Apostolica, Rai mundu posse defindi; post hac testim G u grauissimum audiant a Perillustri Equite. Dom.Scipione Clara montio Cese nate viro doctrinae cyclopaedia clam stimo, morum grauitate, splendore magistra tuta, atq, libris editis, & sapientiae fama notissimo. Is ad
me scripsit: se Parisijs Ariem ρaruam Rai mundi Lullia pluribus Parinensibus Doctoribus approbatam Vidisse, inter quos subscriptus est manu propria, Ioan nes Duns Scotus. Uerum uri Dunsio aliorum sententiae saepius reiectae . sic & suae alijs: habuit impugna, tore S Aureolum, Durandum, Bacconum, & quot quot vel Thom istarum , vel Nominalium sectae nomina dederunt, sed orae omnibus ferocem AntakOri istam Gulielmum Oham sustinuit. Quin & sequa cibus sui Saon semper placuit. Gulielmus Voriton m
47쪽
u. 26. q. I. tria senti dogmata deserit, nimirum de loco Paradisi terrestris, de furis sim olicis neee, de sui ipsius venditione. Gadius in Ebιο tib car. 3 I . ι 3.
. O ων. εa. col. I. bis concedit scotum dormitasse . Loquar audacius, quod in . d.16 q. r scripserit con- ' tritionem, confessionem , satisfactionem nullo modo esse partes sacramenti poenitentiae in 3. 3o. q, non apparere ex auctoritate, vel ratione, cum POL simus, teneri nos ad vitam proximi extrema in necessitate consti uti tuendam non assentior. Et qui
Beatam Virginem ab omni peceato immunem pio defendi, a Scoto sentio, non sic sentio defendi, potuisse Deum hominem de potentia absoluta peccare: faeilius etenim virginem Dei param peccato subiectam, quam Christum peccato subij ei potuisse crediderim , ut vel propter hanc causam e Scoti scholareeesserim . Nullius ac ictus iurare in verba Magi Di.
xxiv. D Ostremo Lutetia COIoniam Ioannem Dunstrans
1 missum noui, causam non noui; cur enim rantus Doctor ex Parisiensi Universitate uniuersitatum matre ad ubios destinari erederem, apud quos uni- uersitas non esset, & loei, & ossiet; dignitate imminutum, nisi ob iustissimam,& grauissimam causam, Tossinian. asserit eum uniuersitatis Coloniensis prima fundamenta iecisse, illiusque rei gratia eo missis amandatum. Qua in re humanum quippiam passus est, nam uniuersitas Coloniensis anno 1 388. hoe est, 8o. a Scoti obitu legatis ex Mendicantum ordinibus ab Agrippinatu Senatu ad Urbanu Us. destinatis impetrata est ex Ioanue Hesro in vita Dan.Duns, oe Iacobo Middendorp. de Academia Colonieu. qui is diplomariniscium citat. Non ergo studium publicum , sed neqi .
48쪽
neq; priuatum apud Franciscanos Colonienses instiatuit: si quidem in ea tabula , qua notantur fratres Coloniae defuncti, plures lectores Colonienses mor
tui ante Doctorem subtilem designantur. Aliquoi
Frater Andreas quondam Lector Colonia. Fr Alberius de Mediolano quondam Lea Colonia. Fr. φmicus Vol quondam Lector Colonia .
Fr. Gerardus de . . quondam Lector.
Reuer. P. Fr. Vuidelmur . . Lect. Colon qui obye anno Domini t 3os. in eadem tabula post trigesimum
quintum. Reuer. P. F. Ioannes Scotus Sacra Theologia
Professor, Doctor Subtilis nominatus , quondam lector Colonia,quι objt anno I 3o8.6. Idus Nouεmbris. Non igitur qui Academiam , vel Conuentu alem, vel ciuilem erexit Coloniae. Adm .Reu. P.M. Petrus Paulus de
Nouaria Insubriar,vir eruditissimus,& in Gymnasijs nostri sodali iij celeberrimis praeclare admodum Regentis munere functus, tale se in manu lcriptis quihusdam antiquioribus eausam legisse testatur. Legebant in Conuentu Parisiensi Franciscano Regens primus, Reginaldus Prouineialis seu titulo , seu resuper prouineia Prouintiar: Regens secundus, Ioannes Duus, Cum iunior schola praeclarissimi S, ac frequenti sis'mis,qui eius doctrinam exoscularentur viris, referta, in sorbonae cathedram conscendisset in qua Reportata pro illorum temporum consuetudine dieitur composuisse enior notam non tulit. Sed pretclaram nactus occasionem , quod scabini Colonienses talem Coloniae in Germania, qualis Lutetiae in Gallia erat, Aeadem iam erigere optarent. A Patre Generali Ioannem Scotum tanto operi praescienducurauit. Receptas pro voto litteras Prouincialis
impatiens ad Scotum, qui tu remittendi animi gra tia extra Parisios cum dicipulis, alijsque honestissimis viris esset. transmisit . Doctor subtilis litteras Omni
49쪽
omni cum reuerentia excepit , & ne Iufetiam qui isdem in gremis dixit. Eamus , quo nos vocat obedientia. Ac statim Coloniam concessit. Id erno , siue quod mihi probabilius apparet exponam, lectoribus iudicium relicturus. Euomuit infernus insi=lentem quandam haereti XXV. corum turbam circa Vbios, qui Bezardi, arque Be-gardae appellabantur , se tamen ipsi Aposto os, luperbiae vento ditenti nominabant: & e monti frontea fidei ea tholicae linea exilientes ad uerius fidei catholicae satores insu gebant, praesertim ad ut rsus fratres Praedicatores , & Minores eo usque, ut ijs conciones habentidius hae enci publice oblisterent, ac petulanti disputat one congredi auderent . Erant C loniae plures ex Domini cana familia alumnii Alberti Nagni an . I 28 I. inde in coelum assumpti. Minoritae Lectore eorum defuncto anno r3os . hac de re Generalem Gun saluum, via soli, vel etiam cum Archiepiscopo Colon. secere certiorem p Generali Sprogelo christanae fidei , & Religionis Franciscanae feruentissimus, illuc loannem Scotum nunquam dispu-.tando victum ad truces haereticos reuincendos, a radicitus eu llendos direxit: nam etsi Begardi : atq; Beguinae in t talia , Pioum tia , & Alemania ebullierint, in Alemania tamen , quo Scotus missus est, originem habuere rese Aluaro Pelagio lib a deplanctu Ec- clef. cap. I. Ex codice statutorum Coloniensium impresso Coloniae apud Ioanem Lueutet an . I s sq. car. S. ita coniicio: nam In eo libro ad annu I3o6peditum est ab Heraco Archiepiscopo Colon. decretum contra Begardos, S Begardas, in cuius decreti cap. a. siClegi Et quod amaricata mente ferimus , eorum aliq- laici . ac litteras nestentes Predicatoribus , in Minoribus in sermonibus eorum ,'pradicationibus publicis quibus in agro Theologica supiantia continue laborantibus pradiacationis Verbum per jacrosanctam Ecclesiam es commi sum,
50쪽
sum, se ministeriorum Dei, ct fidei stereta luce sunt) non
sine vehementi tu icione prauitatis harorica publice resti-iorunt in fidelium iniuriam , ct sancta Ecessa s errorem, ct eacitatis caliginem in veritatis lucem Dargentes , remere insuli runt, Haec e statutis Henrici Archiepise. Colon. feria a. post Dominicam Inuocauit an . I 3C6. Quare anno l3o7. in Congregatione Generali Tho
Ioue eoacta factus est Ioannes Duns Regens Parisi; squidem, sed nuntio fortasse post id temporis ad Ge. neralem perueniente , ut simul studio Coloniensi lectorem insignem praeficeret, qui Albertistis corresponderet, & quod caput est, narreticorum effraena,
tos rabie dentes notenter contereret, Doctorem
Subtilem misit. Hoc Balaeus schismaticus oboluisse videtur, quando Ioannem scotum tanquam Papico. Iarum Herculem, ut ibidem de umbra Amni dissertaret, processisse, Coloniam asseuerauit Porro Colonia Agrippina fili j eius Iacobi Midden- dormi hae laudes, verae tamen P Ubiorum rosius ino XXVI
rioris Germania Metropolἱs Vrbs amplissima,pulcherrima, potentissimas atq; optime morata es. qua cateras Germa. nia ciuitates nobilitate. sapientia opibus , magnitudine, qua clarissima matri ipsius Roma imperium totius orbis pepererunt virtutibus, is concordia ,veraq; Religione su- Ierat, ut merito de ea omnium consensu vulgo dicatur. Gaude felix Agrippina , sanctas Colonia Sanctitaris tua bina gerens testimonsa:
Postquam si em Christi suscepisti, Ciuitas pranobilis , Recidιua non fusi sed in fide Rabilis. Quanquam enim undiq; per Germaniam Luthera isna hqresi populante,nutare Colonia tantisper sit visa, stetit tamen inconcussa vi prs potentis Dei, qui potest eum, qui stat, statuere, ut perseueranter stet, Neum qui cadit aestituere. Coloniam venienti Do- ctori Subtili occurrerunt primores & cleri, di senatus ossici; gratia, ut aiunt Petrus Tos'. Paulin. Bert. Gulielm.