Antonii van Dale Dissertationes 9. antiquitatibus, quin et marmoribus, cum Romanis, tum potissimum Graecis, illustrandis inservientes. Cum figuris aeneis

301쪽

: 1 DISSERTATIO TERTI A Metropolitae porro, seu Metropolitani Christianorum

dunt) uti ex Africanorum Conciliorum canonibus, ctum dc aliunde) sat abunde liquet. Aliquando autem & Metropolitani vocabantur εξιαρχοι; at tales qui aliis c Metropolitanis supereminebant, atque inde etiam ια πριοι nominabantur, nempe ἐξαρχω υπιμμοι ; quum caeteri tantum timρπιμοι nominarentur vide Codinum de Officiis aulae Constantinopolitanae: cui jungatur & posterior pars canonis XVII. Concilii Chalcedonensis. J Quin contra in medio canonis VI. Concilii Sardicensis reperimus haec: --ατω ζεξάρουου ἡ επαίας λεγω b ζ ἐmo sarie H Mητροπιλεας) ac paulo interius, in eodem canone VI. editionis Parisiiensis, anni

πινὶ ἡ βροχεω πολM, &c. quae priora satis illustrant. Quibus adde haec sariami de Primatu Papar Edit. Lugd. p. II 3

spectare videtur haec jam sequens inscriptio: in qua & alia notanda veniunt , de quibus statim quoque aliquid dicendum erit. Illa autem hoc modo, in Sponsi Miscellaneis, Pag. 3 6. ita exhibetur:

Diuis o

302쪽

Hic primum videmus Pontificem templorum C iae in Ddia quae ad Sardianos spectabat. Qui an simul Asiarcha fuerit , quatenus ἀρπε tili erat quum dc Sardiani suum archen habuerint) considerabimus, ubi nobis de Ased

chis sermo erit. Videmus porro eum quoque fuisse Sace dotem Jovis Poliet; ac quidem secunda vice: quod minor dissicultate laborat quam quod fuerit ἀρχιερέ , seu Pontia sex, Tris oleon: quod igitur an ita, an vero aliter legendum sit etiam disquirendum erit. Ut autem dacerdotes GaI arum sive Augoforum, nobis saepiuS occurrunt; notumque est 6c Tiberium suos Sacerdotes habuisse ac Flamines, qui apud Graecos liρέων nomine veniebant: sic non absonum mihi videtur hoc, ἱερεα Τις- ου Καυαρος, de Flamine esse intelligendum. Nec denique est quod de πρωτω multum laboremus sicut id ex sequenti infra dissertatiuncula patebit a At majorem molestiam hic creat ille Agonothetes Diarium

seu Diariorum modo ita hic legendum ac distinguendum

303쪽

a44 DIssERTAT Io Τ ΕRTI A sit.) De quibus Diariis, aΠ, quinam, ac quales, fuerint nunc inquirendum s & an hic recte illis locus tribuatur. Notum satis est in inscriptionibus Graecis saepius nobis oc currere verba Latinas imprimis circa munera ac magistratus. Exemplo sit ista inscriptio, quae aPud Gruterum pag. 4. 8.n'. I. ita exhibetur:

Sic pag. 68.6. reperitur BENE ei. pro Beneficiarius pag. 's. II. ΤΑ ΒΟΥΛΑΡΙΟΣ. Sic de apud G. Wheler

Plura afferre exempla minime necessarium duco. Videamus

igitur quinam fuerit ἀγωνοθει σHuc certe spectat inscriptio quae sicut apud Gruterum

304쪽

Dε P ONΤrp. GRAECO R. M ASI ARCHIS. 2 SPag. M . M. 3. eXhibetur , ita δέ a Lipsto jam Saturn. lib. I. C. Io. allata fuerat: ac quidem ut video eundem in finem, in quem nunc a me afferenda est s quaeque ita habet:

L. EGNATIO. INVENTO PATRI . L. EGN ATI. POLLIRUFΙ. HONORATI. EO UO. PAB. IMPERATORIBUS. ANTONINOET. VERO. AUGHIC . OBLITERATO . MUNERIS . SPECTACULO IMPERATA. EDITIONE. AB. INDULGENMAX. PRINCIPIS. DIEM. GLADlATORUMET. OMNEM. APPARATUM .PECUNIA. SUA

EDIDIT COLONI . ET . INCOLAE OB . MUNIFICENTIAM . EIUS

L. D. D. D.

Videlicet, si bene rem capio, hi Gladiatores, qui ita die data ex indulgentia Principis depugnabant, DIARII appellati sunt, sicut & Agonothetes, qui illis praeerat A n

thetes diariorum, gladiatorum scilicet. Ad quos dies ac diarios quoque spectat, ut puto, haec sequens, quae apud eundem Gruterum pag. 67 . n'. 3. hoc modo exstat:

. CHRESIMO . ΛVG . II HUlC . ORDO . DECVRIONUMQVOD . PRO . SALUTE . ET . INDULGENTIA . IMPERAT ANTONINI. PII. FELICIS. AVG . . EX. VOLUNTATE. PUPULI MUNUS. FAM1LIAE. GLADIATORIAE. EX. PECUNIA. SUA DIEM. PRIUATVM. SECUNDUM. DIGNITATEM. COLONIAE EDIDERIT.HONOREM.BIS.ILLI.QVO.QVIS.OPTIMO. EXEMPLO IN. COLONIA. SVESSA. HABUIT, &c.

305쪽

a 6 DISSERTATIO TERTI AQuod attinet autem ad vocem ἀγωνοθ της , is ille filii, qui alias in Glollario appellatur μονομάχων, & apud Gruterum pag. 333. Munerar us. ita enim ibi CONSTAN

S V IS , &c. familiae scilicet suae. De quibus Gladiatorum

familiis vide Lipsium Satum. lib. I. c. I S. ex Seneca, Cicerone aliisque , quod Operae pretium fuerit: sicut & considerare imaginem illam descriptam, apud dictiim Gruterum pag. dirue. s. Neque hinc abludere videtur illa inscriptio pag. 376. 3. lPRO Curator LUDI. FAMI L. GLA D. CAESARIS, &c. Unde & in Graeca nostra mihi intelligenda videretur Familia Diariorum gladiatorum, cui ut Munerarius& ἄλ-της ctuales ἀγωνοθiis munere inter Athletas fungebantur) hic Lueius Donnatus praeiberit. Ut autem in hoc Lucio Pulio Bonnato, sicut 6c in aliis Graecis) plura stimul munera Sacra locum invenerunt ; sic id etiam in Latinis observamus: ut, ne procul nimio abeamus, cum in Ulpio Egnatio Faventino, tum in Sextilio Agesilao, AEdesio, tum denique in Vettio Agorio Praetextatos quΟ-rum postremus non sol im fuit Pontifex Vestae, verum &Pontifex Soli, de Luindecimvir, & Augur, & Tauroboliat us , & Neocorus, dc Hierophanta puta Hecates) de Fater , denique Sacrorum e secundus vero Pater Patrum Dei Sosis invicti e ythrae, uti δc Hierophanta meatis , hinc Dei Liberi Archibucolus: primus vero Augur P V B. P. R. in Pater is Hierocorax D. S. L. M. ANehibucolus Dei Liberi, & Hierophanta Hecatae tum denique & Sacerdos Isidis. Ita ut unus idemque homo quoa& in sceminis videbimuso plura simul Sacerdotia administraret , saltem honorem illum ac titulos gereret. Quod de hodie in Romana Ecclesia videmus. Illis tamen quae de Diariis supra conceperam, non POL sum non haec sequentia subsungere, post consulta super ista

306쪽

re duo clarissima eruditioniS Graecanicae lumina, D. D. Gis bertum Cypcrum, de Iac. Pcrigonium. Atque Amplissimus quidem Cuperus, qui ορδείας γενομενης sic conjunctim legit , ut ostendat haec ad Gladiatores Diarios non pertinereb id pro annonae caritate jam in Harpocrate suo pag. 139. me nescio adhucdum, eXPlicaverat ; ulteriusque id ex Meursio ac Du Cange firmavit. Qui quoqun, cum ipsi reponerem, exempla tam apud Meursium quam apud Du Cange nulla extare, praeterquam infimae ut sic loquarbGraecitatis; ac praeterea Justinianum Nov. I 23. cap. 3o. loqui de Diaconiss cum viris suspectis habitantibus, quibus foeminis interdicto non parentibus Salaria, inuae vocabulo ibi denotantur, o ob ministerium illud tributa, ibi

subtrahuntur: alterumque adeo ipsius eXemplum eadem Nov. cap. I 6, ad annatas, sive annua clericorum salaria spectare: quae annatae ibi ἔ- ωι του seu salaria appellantur: cumque istis exemplis ἐκ conferenda esse illa, quae

ex Basilii Eccloga III. adducuntur ut gemina hisce allatis

esse conferenda: caeteraque exempla ad Clericos sive Ecclesiasticos istorum seculorum, neque ullo modo quantum ego iudicare hactenus valebam) illa Annonam publicam respicere: 1lle solita sua, erga doctos ac discendi meliora cupidos , bonitate hoc responso me dignatus est: Diaria, Fateor, Meumsio ct Du cinge sumpta sunt ex auctoribus infimae Graecitatis, is agitur in iis de Personis vel Salarιis Ecclesiasticis sive annalis, nec respiciunt annonam publicam. que tamen sententiam muto. Nam Diarta Latinis, atque inde Graecis notant vicium quem populus sibi in diem,. vel paucos, dies emit. Cum igitur ille deficeret , Pulius Bonatus singulis civibus MoΔION. veI FRUMENTI ODIUM ad sub θυandam inopiam , is sedanaam procus dubio seditionem , dono dedit. Ita in genere de viritu UIp. L. 2i. de Alimentis : Siariis vel cibariis relictis,

neque

307쪽

2 8 D I Ss E RT AT I o T E RT I Aneque habitationem , neque vestiarium, neqne catriarium deberi palam est: quoniam de cibo tantum testator sentit. Ita etiam Cicero in D. ad Att. Caesarem scribit diariis militum alacritatem accelerasse. Et quιdem eo nomine v niebat frumentum is vilior cibus: unde apud Petronium

post asellum diaria non fumo. Cum igitur Sardibus plebs sibi comparare nou posset vel in singulos, vel in plusculos

facta est; cui obviam ivit Iulius Bonnatus, qui ut hoc iobiter addam, fuit bis primus magistratus vel Archon: non autem, ut Sponius vertit, primus militiae Dux. Quae hisce reponi possent quaeque interim ipsius eruditissimis obstruationibus , limatistimoque Judicio submitto)sunt: Diaria solum aut de Servorum victu seu cibariis quandoque dc libertis aut servis, testamento manumissis, per idem testamentum legatisJ aut etiam de militari cibo, quatenusis, vel his servis) vel illis pro favore aut meritis adaugebatur vel imminuebatur,' usurpari. nullibi vero de civium annona, frumentive inter cives, per dies aut menses distributione seu largitione. Huc enim clare spectare ista quae Cujacius cum in VI. tum in L VII. Novaeli. habct: quaeque ex Horatio Petronio Cicerone, ac si bene memini Caesare ipso) afferuntur. Hinc quoque illa, quae idem Cujacius ex Cypriano de Sportulis affert, ita de Clericorum cibariis icc. ese interpretanda. Ita enim iste epist. LX V I: Luae nunc ratio is forma in Coro tenetur; ut qui in Ecclesia Domini ordinatione clerica promoventur, in nullo ab adminiseratione divinet a vocentur, nec molestis is negotiis faeculariabus alligentur , se in honore SP Ο RTU L A NTI UMFR ATRUM tanquam decimas ex fructibus accipientes , ab astori se sacrificiis non recedant, sed die ac nocte coro-sibus rebus ν iritalibus fer viant. Cum alias apud Romanos & pro illis cibariis, quandoque S pecu-

308쪽

DE PONTI p. GRAECO R. & AsIARcΗIs. 2 9& pecuniis quae in dies clientibus ac Salutatoribus praebcbanis tur a divitibus , & pro Salariis annuis tum & pro pecunia ab utraque parte litigantium in judicio depolita) sportulae ca-Piantur. laae cibaria & ab Ulpiano ut vidimus supra Diaria appellantur. Hinc namque dc unius anni diaria: Sicut Diaria in hac de qua quaestio est) inscriptione pro annonae sublevatione, seu frumenti inter cives Sardianos distributione, minus commode capi queat. Celeberrimus igitur Perigonius mihi hoc modo respondit: Nec enim, ut recte observas, ex media aut infima Graeciatate quod probari potes, id ad tempora cAugusti vel Tiberii , vel Caligulae , quibus posita videtur haec inscriptio, retrahere licet. Neque vero isic simpliciter pro annona aut re frumentaria ponitur ; quae Ign catio hic requireretur. Tuae vero interpretationi refragari videtur, quod D IARIUM O DIARIA Latinis notet non rem certi aut noti remporis, sed quotidianam. Hinc DIAERIA ACTA, &c. Putem ego designari hic Fesum aliquod seu Agonem, toro magis quia pessim Ἀγωνώ ἐτης

in inseriptionibus jungitur genitivo talium Agonum. Sic apud Sponium Itiner. pag. II. A-ολώσω G, τ μεγιλ

ma ct iuverrissima, inque iis multa sngularia, quae alibi non fuerant, ct quorum quotidie lix aut semel tantum o currunt nobis nomina. V vapropter quum i Athenienses certe habuerint Iovis praecipuum Fesum, quod appellarunt Διάmae, quod Latini dicerent NIA LIA, crediderim id O habui si e . Maticos , eodem nomine insignitum: atque ideo pro ΔIApin N legendum hic ΔΙΛΣIn N. Nis quismatis Διαυα vel Διαρεια fuissensum ct agonem in honorem yovis simul O Martis: vel separatim legere ΔΙ Α PEIΩN h. e. Ire tempus Mouis Martialis , in , gonibus Martia-I i libus.

309쪽

rso DissERTATIO TERTIAlibus. Sed di illimum es verum invenire conjectando lectionem Inscriptιonum male descriptarum: quum multa inris memorentur, quae nussuam alibi occurrunt. Neque id mirum cum sepe contιneant peculiares ritus variarum ambium, quarum nullam vel exiguam prorsus habemus hi Nam. Ea vero usa quia ignota fiunt ideo potomum plorumque ab iis, qui descripsere, masi me ta sunt, θαIn eadem ista inscriptione vexat aeque fere illud ΤΡΙΣ ΑΠΟΛΕΩN, quod ego , fateor , initio nimis facile immutans Pro I E ΡΟΠΟΛΕΩN sumpseram : quae conjectura tamen facili labore subvertitur. Quod quamvis diversae urbes Aμ- πολ-t nomine venerint in Phrygia, in Cana, in Syria, in Cretab nulla tamen earum, vel alia quaepiam appellatione, adeoque plurali nomine, venerit. Unde & 1 cillime inducor hic quamvis id sit durum atque insolens, cum hisce Celeberrimis viris Cupero ac Perigonio) legendum T PIΣΔ. ΠΟΛΕΩN, τὴς δέκα πολεων clicet alias δέκα triginta designet tum quod & λύ - & ιν. a legamus : tum quod etiam numerus τ ιγ urbium Asiae in nummis plus semel per O exprimatur; tum denique quod & communia sacrificia per Pontificem Asiae urbium pro iis fierent; sicut alibi ostendo, taleque sacrificium pereleganter eXpressum extet in nummo isto eximio quem Amplissi ΕΣ. Span- hemius nobis ad Callimachum, ex Gaza regis Galliae e bibet , pag. 4. 9. Quemque ea propter hic ut repraesentarem operae pretium duxi. CAri