장음표시 사용
291쪽
α XXX. D. OTTON. FRIDER. ROSENBERGER
BUS GENERATIM ET DE UTEEO SPE s CIATIM, RATlONE SUBSTANTIAE MVSCVLOsAE ET VASORUM ARTERIOSORUM:
CUM TABULIS ET QUIDEM TABUL. VI. VII ET HILPAENEIS. H A L A E
292쪽
293쪽
VIRIBUS PARTUM EFFICIENTIBUS GENERATlM ET DE UTERO SPECl ATl M, RATIO. NE SUBSTANTIAE MUSCULOSAE ET VASORUM ARTERIOSORUM.
isertationem inauguralem conscripturo, mihi attentionem prae caeteris mereri visae sunt vires partumessicientes. At temerum forte atque superuacaneum Opi
suscepisse me, inquiet is, qui oculis modo fugitivis huius
lineae dissertationis titulum perlustrauerit, cum iam tot, iidemque Celeberrimi Viri, suas hac de re sententias nobis tradiderint. Erubescerem et ipse, probe conscius, quantum ego, scientiae medicae adhuc tiro, ab illis Viris Celeberrimis di stem, nisi Praeceptoris Dignis inal DO in Pro f. MECRELII, cui, quomodo dignas unquam pro be in ignitate in me collata referam gratias, plane nescio, mo nita nouum mihi addidi stent animum. Verum modes iam violare mihi non videor, si, ubi ad vires partumi essicientes respexeris, mihi , varia autorum scripta peruol l venii, manca quaedam visa esse, fatear. Summa igitur horum Virorum reuerentia habita, liceat bic, quae sentie runt varia proferre, lias comparare lententias, aliaS, quan-ltum fieri licet, refutare, et quae rectius, vel omnino ne octa mihi visa sunt addere. Minus tamen de meisl 'VRutuliscumque viribus praesumo, quam ut oneri feren d0 pares humeros sentiam; multo autem labore anni sust Vm, maxima cum circumspectione et absque praeiudici
VRQ conscribere libellum, in quo, si forte hinc indol ς ς id ri possit, debeatue, castigentur errores, atqUe sup l pleantur defectus f. a.
294쪽
Quod omnes, quae sub partum agunt, vires eo ten. idant, ut foetus, matrice inclusus, in lucem edatur, apud iomnes, qui hac de re suas nobis tradiderunt sententias, in confesso est. Peractum omnino est omne partus nego. tiuiti, foetu cum partibus ad eum pertinentibus excluso, quaecunque vel quot virium hic caperentur. An vero hae vires, partum esticientes, uno eodemque modo agant, lis mihi sub iudice esse videtur. Scriptores enim antiquiores atque recentiores corporis partibus illis, quarum actione partu, absoluitur, vim modo expultricem, sic dictam, tribuerunt, nullius alius vis mentione facta Sufiiceret haec
omnino quidem, si ad partum naturali modo perficiendum uil aliud nisi sola foetus expulsio requireretur; animum vero aduertamus ad phaenomenon aliud, sub partum Obvium, et quae virium partum efiicientium sit agendi ratio inde videamuS.
obstetricanti, ut foetus maturus non procedat solum; sed etiam qua per partes ipsum ambientes progrediatur via, solicite attendendum esse, neminem rei peritum latere potest. Una tantum foetui, naturali modo excludendo, datur via, qua si aberret, vel absque ingenti ipsius seu par. turientis inolestia atque periculo, vel absque artis ope eliminari nequit. Quae cum in arte obstetricia satis deter. minata est, fusius eam describere, opus mihi superuaca neum esse videtur. Inquirendum igitur est, quae corpo ris partςs suam conferant symbolain, ut foetus iusta procedat via.
vires, quae ad partum naturali modo absoluendum, faciunt, commode dirimi posse mihi uidentur iuI. Vim foetum expellentem, et
II. Vim foetus progressum dirigentem. Dupli.
295쪽
liessitientibus generatim et vi utero speciatis etc. a 8 ue Duplicem hunc naturae finem in nruendis et aptandis partibus fuisse, a quarum efficacia partu pendet, eo cla rius patet, tuo exactius rimuntur. Hinc et meum fore duxi ut, licet iam saepe et exacte in uteri, praecipui par tus organi, sabricam inquisitum fuerit, denuo instituta in
eius lustrabonem, praeser ina quidem ratione carnearum eum eis cientium fibrarum, non neglectis tamen arteriis eum perreptantibus, in hisce pagellis recenserem. Cum praeter uterum, erura ipsius musculosa, quae sub nomine ligamentorum uteri rotuti dorum veniunt, eundem in nem apta facta sint, et de his, qualia minUte rimata repeis riuntur, sermo erit. Nec silentio in totum praetere unodos esse musculos abdomini circumpositos qui , licet stuet mediato nexu a prioribus illis partibus differunt, actione sua tamen cum iis conueniunt, per se patet; hinc et pauca de diaphragmate et musculis abdominalibus monebo. 3
g. s. Prima tam expellendo, quam dirigendo foetui sub
partu vis activa est: Vtfrus. Quod uterus. organou illud miro sane modo conformatum , ad partum perficiendum multum conferat, negari nequaquam potest; omnes etiam hac de re autores, qualicunque modo vim, qua pollet uterus, denominarint,isa eo conueniunt. Non vero est quod timeam, ne quis audacter nimis egisse me dicat, si, in partu naturali modo perficiendo, utero a plurimis parum hucusque tributum esse, quin maximas in edendo foetu utero esse partes; ipsumque suapte vi nulla virium accedentium habita ratione, partum emcere posse contendam. Iam pho rei veritate spondent multifaria illa Virorum fide digni Annorum, exempla, in quibus solum uterum, cessante alia quacunque vi, partum felle iter ad soluisse refertur. - Quod in ca-sbus his, iamiam adducendis flatu parturientis iuerit praeternaturalis nil contra me probat. E flant enim nobis historiae, tu quibus foeminae immobiles, quin mortu RQ :
296쪽
a86 Γωιuberger Disper t. de viribus parium
vel in sonans profundo, sopore, agone mortis, in epi-lepsa, a poplexia et paralysi feliciter peperisse leguntur. . Nixum matris lito nihil auxilii afflarre potuisse, nemo ne- .gabit, qui considerat, respirationis organorum motum inldictis morbis admodum laedi ; a poplexia enim anxiam semper et steriolosam . epilepsa valde angustam , sopbores denique debilem admodum respirationem secum trahunt, adeoque a diaphragmatis, musculorumque abdominalium prestione, utpote lumine debili, nihil hic potest cxspectari. Sic HOECHsTERus' exemplum habet foeminae, quae circa grauiditatis terminum epilepsa conflictata est, et hac paululum remittente inanima fere et plane soporosa vita uni foetum edidit. Mirabilis prae caeteris historia illa est quam suppeditat nobis BoNNEaeus, V ubi refert, foemi Daui quandam vehementi simis epilepticis insultibus fere susso catam per aliquot dies exanimem fere iacuisse et tanadem in mortis agone uiuum adhuc foetum edidisse. Nec multum abludit ΡECH LINIS exemplum, quod de foemina refert , quae in suffocatione hysterica et summa debiliata te idem praestitit. Alia eiusmodi partuum in epilepsia peractorum exempla suppeditant MAUR1CE Au TvLapius, ' SI ORCH1vs A Ia Brestauiιnsa BoΝNE'rus, et HAGEDORN1vs , ' HARugivs in ipso utero inesse
vim, ait quae foetum expellat tantam, ut inter mortuae matris semora puer repertus fuerit, qua in post fatum uterus expulisset. Partum a morte narrat HORITIVS ex COR-N ARIO, L Tom. V. Oper. de Πa orbi mulier. Cas. LIX et XCVII. g. armi I 2I. Mens Jul. h. l. c. Tom. I. Libr. I. Sect. XIV. Cap. XlX. i. obseruat. med. Centur. III. hist. II. k. de gener. animal. p. 267 edit. Londin. a. obseruat. med. pari. posthum. Decad. 8. p. 218. b. Med. septent r. pari. II. libr. IV. sedi. v I l. obs. XXX. c. obsertast. physic ni ed. libr. 1. observ. XXX. d. observat. sur Ies vra dies
297쪽
e cientibus generatim et de utero sciatim ete. a 8 NARio,' ubi plura exempla habentur, etiam NYMMA Mustalia compilauit et SCHVRIG. ''' Verum aliud, quod in a. xime huc facit, in quo foetus et ipse mortuus et pene putridus ex mortua matre egest Us est. eX stat e. Ia. c. Decad. II. an. IV. Obs Io T. 3 et aliud ex languente et pene mortua matre, mortui foetus ei e fit exemplum UER DR1gs ' alia que pariter habet mortui foetus SALMVTH. V Matre ina mobili, foetu iam diu putrido, uterus ita se constringit, ut puerum pellat cet. ait SIGΜUNDIN. e in comate matris facturn partum reeenset HARME ivs t in apoplexia Anta frestamensa, ' in sopore et paralysi dextri lateris LA VOTTE. A Historiae foeminarum, quae a morte demum peperisse leguntur, exstant apud HOECHsTERvM Acta Nat Curi ' SALΜvTHvΜ, THOΜ. BARTHO-L1NvM, Acta m=niensici HAGEDOR NivM r Atria Brestauiensi , ' HARME IV Μ SCI IVR1GVΜ, V Ephemer. Acad. Nat. Curioν ct CHRis Τ. UATERvΜ Idem probant exempla foeminarum, quae prolapsu licet uteri laborantes, feliciter tamen su os foetus edi derunt 3 quae suppeditant nobis HARMEius, ' SAVIARD, MAURICE AU, FFABRICius,' aliudque citat v AN S IETEN,' consentiente I. hist. med. mir. p. TOS. ni. sylleps. P. 2CO. n. E. Π. c. Cent. II. Observat. ιT T. O. Cent. II. Obs. 36. p, p. 3I. q. l. e. p. 266. r. IT 2 l. Mens. Novembr.
t. l. c. Decad. VI Cas In. i. Vol. VII. Oh s CXXVII. V. Observ. med. Celitur. li, obs. I. U. Hist. anatoria Centur II. hist. 9O. T. Vol. II. observ. XXXV. γ' observ. med. Centur. ΙΠ.hist. 13.2. Anni IT 22. Mens Mart. a. l. e. p. 267.b Sylleps. Sect. II. Cap. I. part. IS. e Centur II. Obs CLXXVII. d In peculiar. illis. de pari. hominis post mortem matri S. e. l. c p. 260. s. ohserv. chirurg. obc IO. g. l c observ. CCXCVIILl, in peculiar. program. In II.
Tob edito t. de prolapsu uteri f. VIL
298쪽
his in casibus exulat nixus auxilium, cum uterus diaphraginatis actioni plane sit subductus. Eadem plane ratione partum in hernia uteri, ubi is relaxatis admodurn abdominis musculis, ad genua usque propendit, leuiter tantum reclinatus est, feliciter euenisse legimus,' quo in casu vix aliquod a diaphragmatis actione in expellendo foetu exspectari potuit auxilium, cum semper musculorum abdominis vel ossium pubis renixus adsit necesse est, si pressonem aliquam sortem in uterum exserere debet di pbragmaι
Non uero solum ex his , quos antecedente gpso ad suaximus casibus, sed et plurimis aliis vis uteri, eiusque in edendo foetu essicacia satis supeique elucet. Sic sanissimis Deminis nonnunquam accidere videmus; ut sponte suas ne ullo adhibito nixu ; partu suo defungantur. Memo- 'rabilem fac de re historiam inuenimus apud CH AP ΜΑΝ-NvΜ, Anglum,' ubi Dei Dinae primo statim sub dolorum partus accessu ex improuiso foetus cum vaginae prolapsu expulsus est. Pertinet etiam huc memoratu digna illa historia, quam HARugio e debemus. Foemina erat, eui laborioso partu excoriata vagina post nouam impraegnationem prorsus coaluerat. Haec accedente parturiendi tempore, summis doloribus vexata, abiecta omni felici ter perficiendi partus spe, iani de morte cogitabat, curi
ex improuiso sine omni nixu , disrupto oriani quod coaluerat, foetus vi uua protruderetur. Adiungo hic exempla foeminarum gibbosarum et dissicile spirantium, quas, licet ob diis ei liorem spiritus retentionem diaphragmatis motum Vix vigere possint; facile tameti puerperii negotio defun- illas
m. de generat. p. II 4. h. RV Yscii aduersanatorii. chirurg. Decaa. II. Observ. IV. o. In obser v ad rem obstetr. pertinent. Cas. XIV.
299쪽
Qtientibus generatim et de uter pectasim ete. 289cta, esse legimus. Pertinent etiam buc illae foeminae, quas in summa debilitate, ut viX artus mouere potuerint, feliciter peperisse apud LA MOTTE legimus. Sed taceam de aliis exemplis huc iure referendis. q. T. Ex casibus his, supra recens iis, quanta sit uteri ad partum perficiendum efficacia, quisque videt. Quod si
vero uteruria in statu parturientis praeternaturali vim ex se. rere videamus tantam, vi destitutus vi alia quacunque.
suis viribus foetum propellere valeat 3 anne tunc iure optimo concludere licet, ipsius vires in natu matris naturali multo maiores esse futuras' At deflectere paululum via hic licea te et alatis autorum potissimorum de utero sententiis, vim, quam eorum quidam ipsi tribuerunt, cum enfectu comparare, qualis illa sit, inquirere, et de structura tandem uteri quae sentiam, quaeque autopsia docuerit, allegare.
Fuerunt, qui in ipso foetu vim partum essicientem quaesiuerunt. Sic HARVEius ait, posse foetum propriis
viribus, coecoque impetu ex his angustiis sese extricare. Quae vero sit illa vis foetui indita non video; cum et foetus mortui, in quibus certe haec vis Omnino desideratur, eodem modo in lucem edantur. Negare quidem Omnino non ausim, quod uterus ad summum expansus mole
atque motu foetus irritetur, atque huius stimuli ope ad tui contractionem sollicitetur ue est etiam in turgore vitali partium foetus vivi aliquid, quo resistendo e scaciam uteri melius quam molles laxaeque foetus mortui partes determinare possit; sed ne tunc quidem vis partum emcien, in ipso foetu quaerenda mihi videtur. Stimulus praeterea tantus admitti nequit, cum ratio sussiciens detur nulla, cur non hunc ipsum uterus in prioribus grauiditatis periodi. ζXperiatur; quo quidem tempore non minori vi a foetu incres conte eX panditur, et mauus explorans laetus motum satis
300쪽
asio Rosentirger Dissert. dι viribus partum
superque percipit. Qualis vero, si res ita sese haberet, inde oriretur noxa, fingere sibi quisque potest. I. 9.
Autorum alii vim solum elasticam utero tribuunt. BOERHAAVE' v. g. fibrae uteri, ait, non musculari potentia; sed communi aliqua vi elastica videntur agere; et HALLE Rus fibras, inquit, musculares omnino adesse, et pollere vi elastica, cet. Mirum sane, 'quod hi viri, cum tamen et ipsi fibras uteri admittere videantur, nullam aliam utero, ac vim elasticam inesse voluerint. Si uterus tibi musculus est, quo, quaeso, iure musculi cuiuscula. que natura defraudare ipsum tibi licet' - An praeterea
sola elasticitas tantis, ac supra β. 6. proposuimus, essectibus producendis Sar sit, valde haesto.
Haud multum a vi elastica, de qua in spho antecedente loquuti sumus, differt vis, quam alii utero adscripserunt, contractilis. Quod haec indita sit utero, negari nullo modo potest; cum uterum sese contrahendi vi pollere, sub partum luce clarius videamus. Contra stilitatem vero linoi tuam hanc denominare, quis est qui audeat. Perlegatis exempla supra allegata, in quibus matre mortua, sola uteri vi foetum exclusum fuisse, et igitur vim uteri, ut ait HARvEIus , ' ab ipsa morte superesse refertur, consideret phaenomena alia sub partum obuia, et in contrariam sententiam ipsum abiturum esse, scio; licet et unica tantum vice parientis sub dolore induratum uterum tetigerit. In quibus praeterea uteri partibus haec contra stilitas quaerenda esset y anne in tota cellulo say - Ingentibus haee opinio, si cui contendere ipsam placuerit, premitur dissicultatibus. In nulla eni in corporis parte tela tantOS, quam