Panegyricus funebris serenissimo ac potentissimo Svecorum, Gothorum et Vandalorum regi Carolo Gustavo, ... Wittenbergae solenni ritu dictus, in acroaterio majore, à Gustavo Hempelio

2쪽

DN. CHRISTOPHORO

DELPHICO,

Stochenseis & Fischbach, Sacrae Regiae Majestatis Sueciae Consiliario Bellico & Exercitus pedestris Generali:

VIRIS

MIGNIFICO, NOBILISSIMIS, AMPLISSIMIS MITIME STRENUO,

DM. DANIELI NICO LAI,

Jcro celeberrimo, Regiae Majestatis Suecicar in Duea

tibus Bremensi& Verdensi Cancellario dc a Consiliis Secretioribus Gravissimo.

DK. STEPHANO GAMBROTIO

Ejusdem Regiae Majestatis Suecicat Bellico & Legationis

in Franciam Consiliario ab assistentia Felicissimo.

Euergetis Tutelaribus suis opt.

Maximis. Λ a Quem

3쪽

Uem tot rebus magnifice gestis,florentem Pellaeum juvenem nemo praeter Lysippum

Apellemq; pingere sustine bat; quid de me futurum,qui sortissimu He

roa, tantarum qi Virtutum aemulum, si non .

parem, adumbrare ingenii penicillo ausus qui ne conserendus quidem cum illis sum, imoZeuxi quoq; ac Protogene longo intei vallo inferior Θ Danda tamen inprimis venia erit, ut quod ab ingenio viridi sane nec percocto satis ad sapientiae solem sperare ne

mo potest, id pietati & obsequii gratitudini

ferat acceptum remo Areopagitarum more modoq; judicet magis quam reum. Optandum quidem esset,ut parTantoPrinci pi Orator contigislet, stylusq; hoc argu

mento

4쪽

mento nobili dignus. ini tyrocinii ad

huc servore cum exultet,nec sibi constet satis, pompamq; ac splendorem aulicum procul habeat, eo erectior tamen in hanc sperrisubnixus, ut, quod ab ingenio sperare ne

quibant, VESTR. EXCELL. praefixis

nominibus serant acceptum : Has igitur

ingenii primitias UESTR. EXEELL. pa

trocinio consecro, qua decet animi submis sione ac devotione. Deus interini UOS in multos annos incolumes servet, mactet livolis ad invidiamusq; felicibus. vESTRARUM, DOMlNl, EXCELLENTIssIMARUM VIRTUTUM

Eminentissimique Nominis

Gustavus Hempelius.

5쪽

Reetor

ACADEMIAE UITTENDER ENSIS,

CASPAR ZIEGLERUS.. Phil.&J. u. Doctor, Codie. Pro f. Publicus, Curiae

Elect. Scabinatus i& Facult. Iuridicae Assessor, CIPIAUS ACADEMICIS S. D. VI arcano quodam moderamiue, rerum huma

rum versat arbitria ac coercet, DEPS asmirabilis,ustra secuti decursum, Serenis mos Sueciae Reges, hietatu Zelo, sapientia, Heroicis virtuti κι, felicitate magna, belligerandi arte, consiliariis exquisit imae raritatis, instruxit adeo accumulavit; Ut iustam, plurimis Europaei orta Prim cipibus, de fatorum aequalitate, controversiam seci se adappareant, . unde itum alii spina meditatione rem tantam decenter aestimandi, plus omnino insinuare illa quidem explorari ne sita Numinis providentia νidetur, quam vel plebeiae capiunt animae, vel lectuum praeoccupati impetu censores, secum reputare possunt. Quotviqingi enim ominentior ceteris Rerumpublicarum statis factis unquam est . quem egregis Heroum pariter ac Consiliariorum admirandorum praelusii nibio, non armatam antea ct initiatum vidimus ' Asprios certe, Medos. Persas, Graιos, Romanos, ct a natio, n seipsis domitos Germanas, ubi se licita annalium replicatione intervisimu/ ; quantis, illi quaeso, Principibus, νiris, viribκι, consilis, succesibu , antequam ad suprema niteremur, res agita-ruut suas P Hoc dis rimine solummodo intercedente, ut imperiιram sentiori /lia, alia maturiori, obscuriori item aut i lustriori ausu, tantum, prae reliqua

Ierarim caput,

Quantum lenta solent inter viburna, cupressi. Deus, Deus est, qui ct seges Wrdinat, ct Heroas fingit, o beautores stisitu. --reriit : ad Ecιlesiaestabilienda secti, Opρηιώρi, de sede,superbos, ac temperandum ,

6쪽

randum , sevolari disc)llas, arbem. Ela, quicquid decrevit factum, suu-uri mediorum subinnuere concessu solet. Fasus profestis haud fuerit, qui tam

proprium nilitismae Suecorκm genti vincere ac triumphare dixerit, quam proprium seli lucere est, ac inter media nubium velamenta, radios vibrare fortis me ringentes θ ejaculari. Attamen ne rhetWicari magis, quam pondera loqui videamur, fidem conιiliare dictis etiam vortet. GUSTAVUS, c gnamento I. sesulo quinto cimo aliquantum adolescente, acerri ius, quibiticum conflictabatur, malis obrutus, licet ad necem etiam, exemplo ERICI, Genitoris, quaereretur ; sua tamen st virtute σ industria, per Dei gratiam, e- Iuctatas incolumis est, ct supιrior adrersariu factus, ita rem seliciter adminis ravit omnιm, ut inter vota plaususs, gestientium, solenni jubiis Suecorum Rex renuntiatus, patriam ιrudelisbme adflictam, intra biennium, libertati restituerit, gli sientes ciνilium disi ordiarum semites extinxerit, leges saluberrimas sanxerit, sacras religionis cultus in staurarit, Russus feracius tum insolescentes fregerit, hereditariam Regum successonem primus stabiliverit. At silet iuERICO XIV. ct JOHaΝNE nutare pleras viderentur ἔ excitim tamen singulari Numinis μνere, CAROLUS, at his omnibus f Patre CAROLOqηορ 0 major, magnivi GUSTAVUS ADOLPHVS fuit. De hoc, quicquid magnifici vel dixerimus, vel gloriosi meditabimur unquam, minus erit. Ita Osripsum supergressus, ct Heroum facile omnium νει adaequarit, vel superavit brevi, excellentisma facinora : ut laudanti idum, idem serte oci impossit, quod quidam, Herculi Panenricum dicturus, audire cogebatur ECQUIS VERO UNQUAM HERCULEM VITUPERAVIT i Majolmus ιerte Bisaccionius, ex Italia Comes, partium μήrum quidem scriptor, at ideo sublestae quodammodo Dei, in Hibioriά tamen armorum GPSTA PIADOI PHI, in Germania gestorum, professus liberaliter est : superiorem, sui temporis,

virtute neminem recognovisse GVST AVUM. Eandem, in hoste etiam, virtutem, ceu Ias est, laudat alius Itoliae Comirum. Galeatius Gualdus, Frulandiae Ducis, uua ususamiliaris, in Historia bellorum Ferin. II. ct III. IMPP. Philipp. IV. Bisto. contra Gustav. Atilph. Sueciae, o Ludov. XIII. Franciae Reu.dum bienni j vix elapso stacio, ducentarum ac nonaginta sex, Ger - . mania urbium, arciumcl. munitisimarum, felicit ma succusu, occupationemi tribuit. Dux ROHAN EPS, vel, quisqvu autor est Trutinae Statuum Europae, non nisi per densissima nubium, virtutem magni ADOLPHI mundo

Hiensam fuisse , quinta discursuum suorum, a calce testabatur. Nunc quid de CAROIO GYSTIVO, glorios mae mem/ria PRINCIPE, Gothorum,

7쪽

1Cl P ο : in omni malimine, CIRCVM S PECTISSIMUS HANNIBAL, breviter : Diri GUSTAVI ADOLPHI, ex sono rect nvos, ct virtutum egregia, si fartum, superfuisset suis, aemulus extiterat. Cuivi non triumphas modo ac tr

paea. μι θ a lias, primum ut mos berorum sert) ancipites quidem, post tamen

austicatas, rerum in vita gestarum, decantaremus .nido θ enuntiaremus actura, nisi hoc nos tibare sublevasset ornatissimus ac egregiae Spei iuvenis, sus ravus HEM PELIνS, Stadensis: Qui cνUripta eleganti, tersa, nec ne numero castae latinitatu Or/tione, OPTIMI MAXIMI PRINCIPIS prosecuturiti laudes est. Meretur omnem per se μν orem, luculenta Guosv Inostri indoles; tamen clienti, ex debitopietatem, erga Serenis imum REGEM suum at Dominum metiamur, non possumin non commendari laudabilissimum c natum. Temporum interea annales restigaturi, deprehendemus non ne nota dimittendum, quod perensu a n/bu lux resticabit omen : dum VII. nimirum Kalendas Quintiis, Amst suprasesquimi sinum, tricesma, primas in Pomer nia, Germaniae fines, attigit In νictissimus Religionis nostrae assertis GPETA-vus ADOLPHVS : sal mnis, frxu poplitibus, recitata precum formula, prosuccessivum benirnitate,vota calidis a Numiηi aderavit.quo ipsa quos die, centum annis antehac,Consessionu Augustanae articuli, Dipa CAROLO V. I . Augustae Vindelicorum exhibebantur. Non praeter rem igitur Ordinemve secude rotis mi Encemiastes,ut memoriae exstimulatus sanctitato, illum quos diem, qui quasi νι ligi in nomini Saulco videripoterat, post impetratam a nabu νenia, obsequioso coleret ossicia. Vestrum, CI U ES ACA D EM ICI, est, saxere vlimi commilitonis instituto, ct adperendini praeiectum mane, hora IX. in acroaterio mi Ore,liberalem beni primi ausi ultanes copiam dicenti commodare. Hac anim ratione is conciνem deνincietis niagis, o quod dignum robu est,exeque

RECTOR.

8쪽

PRIEILLUSTRIS AC GENEROSISSIME L. BARO.

Maxime Reverendi, Nobilissimi, Amplissimi, Consultissimi, Experientissimi, Excellentissimi,

Clarissimi, Prudentissimi; Tuq; Studiosorum Florentissima Corona, Spes optima

Patriae.

bus luce viderunt, primordia, sancta ac veni abili Solennitate condecoramus, atq; anniversa- ria quadam laetitia inauguramus veluti, sic, ut S tor mentorum tonitrua immanisq;stagor& plurimus fumo permistus ignis, inter illa festa gaudio accendant animos & efferant quodam modo, sui propemodam nescios pietatis ac reverentiae , quae de betur magistratui, interesse cum maximξ videtur, Illustres obitus . etiam, illudq; tempus, quod Natali Coelo redonavit ingentes animas , festis honoribus mactare inprimis; quo acceptam divinitus cladem, Iugeamus vehementius, ac delineamus calidis votis iratum Numen, ut sanet inflictum vulnus medenti dextra, aliumq; Tibicinem substituat , qui collapsas regni spes sustineat feliciter de ins lido servet.' Principum vero elogia&excellentes, quas Posteris relinquunt laudes, sicut praelustribus animis in exemplum perennant, quod suspiciant ipsi ac sectentur,& ad seros Nepotes longeq; veni ra secula commendent aliis : Ita invisus ille ac ingratus erit, qui vel minimam celebrandi Principis occasionem , praeterlabi negligenter sinat, totq; beneficiorum nominae, incurioso silentio involvat, quae tacere laesi quoq; Numinis offensa ac piaculum foret. Non temere tamen ac incogitanter cuilibet accuratior laudatio suscipienda erit : quae ut non nisi ad Sapientissimos pertinet: Ita singularem Spiritum ac eloquentia quasi quendam cothurnum requirit. Pru-B - dentiores

9쪽

denti ores enim nee assentandi pruritu vexantur, Ze eum ratione semper ac iudicio solitaq; reverentia id muneris norunt usurpare. Nihil verb sanctius, ut ille ait, reverentia superstitum habere videt-tur , quam ut amissorum venerabiliter recordetur. Quod dum molior quadatenus, de augustissimo Suecorum Gothorum Vanadalorumq; Rege, CAROLO GuSTAVO dicturus, Divos Manes

magni PRINClPIS obtestor, ut munere innocentium studiorum ceu mica salis thurisq; quadam velut acerra litari sibi patiantur. Non est in me iuvene quidem, ac admodum tyrone vel Sapientiae cujusdam praesumptio, vel aetatis ille etiam modus , ut senile quid ac efficax aut in EUM, de quo verba institui facere, aut ad vos etiam, AuDITORES LECTISSIMI, coram quibus dicendum, a me expectari possit. Ne tamen plane silerem mei paullo securior, officii fecit sollicitudo ac religio, qua Regi Maximo Indulgentissimoq; , subditus devotis simus obstringor. Neq. vero dum in eo sum, superba exstruam mausolea aut coelo contractum minantia theatra titulisq; fulgentes arcus, statuas atq; colossos, aut insculptas marmoribus auroq: imagines ponam : quibus cum interitus veniat tandem, utpote non valid is satis contra vetustatis morsus I iterarum advocanda memoria erit, quae ut aeterna est, ita nec tractu temporum

nec aevi incuria intercidit. Illud modo antequam ulterius provehar) a Vobis, Auditores omnium ordinum honoratissimi, summoper E contendo, ut non tam orationis aliquam formam ac habitum , quam unam pietatem meam respiciatis. Cui si satis fecero in praesens , nec auscultandi benignitatem mihi , quam deprecor supplex , nec favorem Vestrum defuturum confido. Quorum operae excedunt vulgaris Virtutis terminos, Iuvenes prae-Iudunt rebus post gestis, talesq; se exhibent omnibus, quales admiratur orbis deinceps ac stupet. Virtus enim si ut neminem excludit. sed se insinuat ultro admittentibus t ita excelsae mentis hominibus adhaeret inprimis, illosq; arctissimo quodam contubernio beat, ac supra aliorum extollit sortem. Nec ii lud vero totum timinnata per Parentes, ac insita indoles, quam accuratior institutio conferre solet. Quam utramq: cum illustrissimus Princeps nactus singulari Numinis favore esset, quomodo non egregiam de illo spem

concipere omnes ac conjicere de facili in primo illo ac tenerrimo aetatis

10쪽

aetatis fiore potuissent, Eum talem futurum, qualem cognitum iudicarant. Quemadm odum enim agricolae aut qui plantaria atq; arbusta exercent, ex ipsis arborum floribus, de sutura uberrima fructuum messe ducere conjecturam solenti ita prudentissimus quisq; ex

Puero Virum auguratur.

Genus NOSTRO antiquissimum ac Illustre inprimis contigit, cuius diffusum longe lateq; splendorem abnuit orationis infantia attentare. Utinam vero ire per tot Palatinorum Rheni decora felicitatisque inusitatae possem cognomina, quae vel promeruerunt gestae ad aeternitatem res, vel fortunae munificentia tribuit. Maiores eis nim Ipsius vel dederunt Reges, Imperatoresq; orbi, vel sacro affinitatis matrimoniiq; nexu attingebant Imperii Proceres. Illud maxime omnium memoratu dignissimum, nullam humano generi familiam superesse, quae sui generis authorem & Principem, per tot pulcherrimas inclitae domus series Carolum Magnum, illum augustissimum Imperatorem, tam notanter agnoscat ac veneretur, quam

Principes ac Palatinos Rheni, qui & M ajestate Imperatores, dominio Reges, Virtute ac splendore Principes fuerunt, &verE. ut cum

Poetarum principe loquar, PASTORES POPuLO Ru M. Patrem nact' est HANNEM CASIMl RuM, DUCEM BI PONTI Nu Mi

Matrem, Divi GuSTAVI MAGNI, Sororem, Caroli IX. Gothorum Vandalorum Suecorumq; Regis filiam. Singulari autem ac plane divino fato, dispensante ita mortalium res Numinis providentia, factum esse arbitramur, ut nasceretur in Suecia NOSTER, hoc ipso augurio ac omine, ut exoriretur primum Di us ille fulgor Summi Principis in eo Regno, quod undiquaq: illustraturus radiis Maiestatis suae erat. Non spectandum equidem est, quo natus quisq ; stemmate sit, sed ut moratus plurimum; nec, cui regioni debeat vitam, sed qua ratione instituat illam ac degat. Pic dierunt augustae virtutes ό gurgustiolis ac inter rastra haud semel emicuit fulgentissimum virtutis iubar, involutusq; crassis pannis infans,qui vel peristromata Campania fastidivit postmodum, multasq; adeo

gentes intra sua Maiestate vidit. Juvat tamen nofiihil ad meliore fruge natalis terra .& ad indole temperandam haud parii interest , ubi, &unde quis fuerit natus. Et itaq; inter felicitatis titulos recensen