장음표시 사용
11쪽
menti ad morbum nostrum deScribendum, Ieguntur in libro de victus ratione in morbis acutis cap. XXXIV. edit. Wan dor Linden, et ejusdem Scripti lib. II. cap. LXI. 0uos Si c0mparaveris.cuin paucis aliis hic illic sparsis, hanc sere morbi imaginem uippocratis n0bis pr0ponere elucebit:
Statim ab initio febris prehendit acuta, lingua
sit nSpera, χλωρ , Sicca et admodum nigra, alVus turbulenta, dejectionesque crudae, liquidae, lividae et pallidae ωχρα0 ; urinae rubrae et Ila α oculi χλωροί;
etiam Litis urget vehemens, et vigiliae, interdiunque mentis alienatio 3 color cutis est aliquantulum bilio-Sus, Sputa multa et biliosa. Exterioribus partibus aeger perfrigeScit, interioribus Ver0 cillet; partium ad ventrem sitarum dolores incerti. Corpus quam maxime assicitur et dolet, tim0res, triStitiae, anXietas. Saepe e naribus sanguis stillat. Aliis in casibus secernitur bilis millia, et juxta Splenem tumor rotundus. Leniter quidem incipit, in totum vero leniter invalescens, diebus criticis plerumque atrocius instat, magis magisque in deterius procedens. Febris quantulum Subinde quidem intermittens, celeriter tamen recidiva.
ΕXacerbati0nes plerumque diebus paribus. Circa exacerbationes oblivio, exsolutio, VociS priVatio. Extremitates pedum et manuum semper frigidioreS, prae-
12쪽
sertiin circa exacerbationes, et rursus tarde ac non bene recalescunt, rursumque intelligunt et Ioquuntur. Parum in fronte et claviculis sudant, nullusque per totum c0rpus est Sudor. AugeScente Vero morbo
omnia Sympt0mata priora sunt et sudores diutissimi frigidi, neque amplius extrema recalescunt, Sed livida et subfrigida manent; non sitiunt; praeterea sunt nigrae: urinae, tenueS, paucae, aliiS in casibus multae, nihil neque judicat irii κρισιμον) neque boni habentes; alvique sistuntur, nec erumpit e naribuS Sanguis, neque his, quibus haec contigerunt, Sed parum stillarunt, neque reVerSio ulli h0rum tacta est, at sexto die cum sudore moriebantur. Crisis autem hujus se-bris sit per urinas, aut etiam per alvi ejectiones biliosus, aut SanguiniS e naribuS ssiixum, aut per Sudores criticos cum urinis albis et crassis ac subsidentibus laevibus aut vomitum, mulieri Vero etiam per menses. Alias quas facit criSes, n0n tam sunt frequent S e. c. coxarum et genuum d0lor, aut absces-Sus circa collum vel aurem, tumor testiculi odiu is ταθείς . Morbus est acutus soξμα νουσος) et nil τους D- λιαστους numeratur, i. e. taleS, in quibus pr0gn0sis
dubia est; breviSSimuS quidem nona aut decima die, Iungissimus autem decima quarta die dijudicari solet. Bona qu0que Sperare licet, Si aeger facile morbum fert, si juciationibus c0rp0ris abstinet. Si quinto die vel omnino ante septimum diem morbus regius et sin-
13쪽
gultus accedit. etiamsi niVus ruperit, lethale est; sin vero desinente febri ardente accedat morbus regiuS, bonum est: itidem nuxio Sanguinis ex naribus quarto die mala est: die autem critico, bonii. Etiam subitus horror ῆιr0ςJ m0rbum solvit. Solet etiam in peri- pneiunonium transire, qu0 in caSu plurimi pereunt. Nimirum jam debiles existentes et morbo alio Vero insuper accedente, dieS transigere nequeunt, donec Sputum in pulm0ne coquatur, igiturque prae debilitate moriuntur; aliqui tamen evadunt. I ransitus etiam sit ex pleuritide in febrem ardentem, nunquBm Vero ex peripneumonia febris ardens sit. Febris ardens c0rripit praecipue bili 0S0S, corripit tamen etiam pituitosos. Praecipue Si aestas pluvi0sa sit et austro
multum perflatur in libro: de neribuS, aquis, locis
similisque Sequitur nutumnuS, neceSSe eSi hyemem saevam eSSe, et hiS, qui pituita abundant, et qui annum quadrageSimum jam exceSSerunt, febres ardentes fieri verisimile est. Aestate Vero etiam et angina et tussis etc. et febres continuae et ardentes et tertiunae plurimae oriri S0lent. Juvenibus praecipue haem0ptyses, phthiSes, febres acutae accidere Solent, qui Vero hancce aetatem jam superarunt, iniisthinata, pleuriti deS, peripneum0nias, phrenitides, febres ardentes, diarrh0eas chronicas etc. potius incidere solent. Febres ardentes in aestivis frequentiores sunt, quam aliis temporibus. Oriuntur autem, quum neStivo tempore venulae reSiccatae, acreS et
14쪽
biliosas tenues humiditates secundum Foesium oecon. Hippocrat.) nil se attraxerint. Magnu ex parte autem oritur ex lunga Via, longaque Sili. In hac febri conducit περι παθῶν XI. frigesi cientia adhibere et ad alvum et forinsecus nil cui puS, cavendo ne inh0rrescat; potioneS quoque et Sombitiones dandae sunt frequentes et paulatim quam frigidissimae. Venter autem curetur. Etsi quidem non abeant quae insunt, infusa frigidissima per clysterem immittantur, aut quotidie aut alternis. Sin vero cum peripneumonia labris ardens complicata est, aquam de crassa sarina, et acetum album, quam odoratissiinum p0stea bibere oportet, et piisanae Succum his per diem; sin vero debilis homo est, ter; et vi-
num Vin0sum album, aqu0Sum inSuper bibat. et quam minimum lavet. Verum in morbo acuto Venam Secn-bis de victu in morbis acutis XXXVJ, si Vehemensnppareat morbus et qui ipSum habeant, in Vigoris aetate fuerint, et robur ipsis fuerit. Frigefact0rias p0tiones in labribus ardentibus, quando voles, bibendas dat0. Duarum tamen, quum aliae magis diuresin nu-geant, aliae ala um cieant, aliae utrumque, niine neutrum, Videndum erat, quaenam ex his cuique conducant. Imaginem h0c m0d0 ob oculos ponere tentabimus, quam tamen ad unum eundeinque morbum referri p0SSe, Vix quidem credibile est. Η0c quidem jam nem0, put0, negaVerii, febres esse natura bili0Sas, quaS Sub Voce καinou, intelligi vult Hippocrates. Linguae enim, urinae, alVi
15쪽
qualitas, multaque alia Symplomata huic opiniunt quam maxime inserviunt. Clarissimus quidem Bernilf Fie-berlelire Tom. I. pag. 392 Sub καυσο, instaminatoriam tantum febrem biliosam intelligendam putat ; dubito tamen, an res Se ita habeat, et caeterorum quoque characterum febres biliosas ab Hippocrate ita nominari, moX apparebit 0uoad typum hujus labris, jam niverius libr. XVII. Seci. II. cap. 2), etsi Sub titulo de febribus putridis morbum huncce tractavit, pro labri tertiana continua eam declarandam eSSe putaVit, eumque in Verum Seu exquiSitum et Spurium, illumque rursus in synochum ardentem Seu biliosum et sebrem ardentemperiodicam dividit, quorum pri0r a principio ad finem unicam duntaxat accessionem habet, altera autem plures in Se c0ntinet accessiones. Ex Nippocratis descriptione ardentem periodicam fuisse verisimile est, cuin typi continentis indicia plane desiderentur. Etiam apud Burserium Institui. med. I, 422 sub numine tertianae continuae cauSus tractatur, a qua per cal0rem tantum urentem et sitim inextinguibilem esse distinguendum putat. Ceterum duae illae causi species, quae inde a Galeni temporibus apud 0mnes sere post Hippocratem scriptores occurrunt, etiamsi apud Hippocratem commemorentur, tamen accuratius, neque di Stinguuntur, neque describuntur. In libro quidem de victus ratione in morbis acutis XXXV. edit. aean der Linden
16쪽
aliis comparaveris, in quibus ulter causos depingitur, nihil aliud inter eos differre conjiciendum puto, quam in causo hocce characterem magis inssummat0rium exsplendescere. Lingua:enim aSpera, Sicca, άλυκώδηὶς nigram, qualem alii S in locis, auctor eam non Vocat), quid aliud sibi velit, equidem non video. Galenus sub hac imagine καυσον νόθον seu Spurium descripSit, tanquam καυσον diminutum et non exucte absolutum, cui ex legitimis symptomatibus nonnulla insunt, alii vero non Τ0m. XV. pag. 7J5 edit. Κuehi , Salsum que linguam ita DXplicat, quia καυσος ν0ooς OX pituita exoriatur. HujuS igitur l0ci καμος, sine dubio de labri biliosa inflammaturin, fortaSSe cum Statu quo dam pituit0S0 intelligendus erit sunt enim subres bi Iiosae, in quibuS lingua n0n DSt ssaVa), praecipue quum eodem loco Simul epistuXe0s mentionem injiciat Hippocrates, quae p0tisSimum in febribus biliosis in summut0rtiri et Symplomatica 0ccurrit, et critici quoque aliquid habere Sulet. 0uadrat ad hanc propos tionem etiam praeceptum Nippocratis, Si Velieinentior evaserit m0rbuS, i 0b0reque h0mo et juventutessoreat, Venam eSSU Secundam, quod iisdem sub con
ditionibus in febri quamquam bili0sa indicari, quis est qui dubitet tΝon praetermittendum videtur h0c loco, quod Naurugosius jure merit0que vituperat Ν0-0lugin me-
17쪽
thod. edit. Daniel. Toin. II. 2 de sebribus continuis), antiquiores rei medicae Scriptores, quia in labri biliosa insammatoria sanguis initio detractus crusta coreacea alba detectus esset, inde putredinem hujusce febrium generiS deduxisSe, morbumque huncce, pro corrupto declaratum sub titulo labris putridae et synochi descripsisse. Ut in omni febri inflammatoria, sic etiam in biliosa, quod recte monet Saul Vectius, quodque jam Hippocrates, Aretaeus, Alexand. Traialianus Suaserunt, Venaesectionibus nihil praestantius est, quibus omiSSis omnia cathartica et emetica tantum abest, ut m0rbum debellent, ut adeo euin augeant. I ali etiam in casu, si febris insummatoria Vehementissima, aetas juVenilis, tempestas et regio calida est nec ulla intestini inflammatio contradicit, potiones illae ac sorbiti0nes frigidae bene adhibentur, quod praeceptum Hipp0craticum Secuti nonnidii per aliquot dies, oinnia alia alimenta interdicentes, solam aquam Digidam praebent. Diaetam hancce, quam vocant aqueam, in Hispania praecipue et Neapoli so-rere, auctor est nurserius. Etiam Galenus nil Comment. ad Hippocrat. de rat. Vict. in morb. nciat. tom.
XV. pag. 752. edit. I ueline) neminem causo Iaborantem mortuum DSSe, cui opportuno tempore liquam Digidam dedisset. Excipit autem e0S, qui pernicioso et mortifero 0λεθρεως και ασωστως) cnuSO nimiciebantur. Etiam sorbiti0nes nitructorii S uippocratos com-
18쪽
mendat, quae tamen quales Sint quum tacuerit Π -
Pocrates, Valde iraScitur Galenus. Ad epithemata vero frigida ab Hippocrate laudata, an n0StriS qu0que temporibuS quisquam recurrat, Sive adsit instammatio ViScerum, Sive non, equidem dubitaverim.
haec Sunt praecepta Nippocratis, quorum I 0StriS qu0que Semper adhuc temporibus Valet auctoritaS. Iure etiam repudiavit in morbis acutis purgantia calida et acria; eodem tamen jure an etiam Saltu in m0rbo nostro repudiaverit, in dubio adhuc relinquam. Lacvero aSininum, ut remedium mite et SuaVe, maXimopere adamaVit. Liceat hanc causi speciem, quam allato Ioc0 m πο- erates prop0Suit, praeeunte Cl. Berniit Fieberieliret0m. I. pag. 399 synocham bile0Sam graViorem nominare vel febrem bile0sam insummatoriam Jos. Fran-kii Prax. med. tom. I.). Mirum hoc tantum videri p0ssit, quod in hoc cauSo etyp κ0ιλίην υπαγ ειν Dippocrates dixerit. In causo enim inflammatorio nihil est, cur alvum suxam esse quis c0ntenderit, p0tiusque eam adstriciam aut certe non liquidam exSpectaVeris, quod jam Sauragosio Verisimile videbatur. In synocho quidem bilesS0, alia causi specie, nemo mirabitur alvi dejecit0nes, neque in ipso causo inssammat0rio decre-
19쪽
scente, ubi ad criticas eVacuationes reserendae Sunt ipsaque morbi decrementa indicant. Etiam in Are- faei descriptione natato SaepiuS alvum esse adstrictamquam laxam Iegimus. Alia hujus labris biliosae insammatoriae species eSt, quae cum Statu quodam irritato aut vere instam matorio organorum abd0minis et thoracis complicariS0let. Et propter . Viciniam Ioci et propter lanctionum quandatu similitudinem, quum et pulm0nes et hepar ad sanguinis circulationem maximi Sint m0menti, si unum morbose nsficitur etiam alterum organon male sese habere videmus. Nihil igitur in febri biliosa infaminatoria frequentius occurrit, quam spirandi di iascultates pectorisque dolores et oppressio. Sed etiam illi casus non sunt rariores, in qui bi S cum Vera pleuritide vel pneumonia Vel alia organorum libituminis insanimat 0ne morbuR noster complicaturi est. Cl. Bern vi hac sub v0ce DAuswuchse intelligit. Ad hanc speciem certe n0nnulli pertinent I ieinippocratis, in quibus de pect0ris doloribus, de anxietate circa cor, de Spiritu calido, de respiratione et Iahel0Sa sermo est, e0demque pertinet, qu0d cnuSuSSaepe in peripneum0niam tranSeat, phrenitidem et alios morbos acut0S. Hic etiam sine dubio ille est causus Galeni, qui in pulmonibus sedem habet Cominent. ad Hippocrat. de Vict. rat. in morb. acui. t0m. XV. pag. 743 ed. I uelinu) et de quo ait: haemorrhagia'
20쪽
maxime iis febribus causodeis convenit, quibus Sedes in pulmone eSt. 0uod vero pater noster in libro de morbis I. 3.
contendit, transitum saepe fieri ex pleni itide in febrem ardentem, ex peripneumonia vero nunquam febrem ardentem fieri, equidem certe non Video, cur non etiam peripneumonia in febrem ardentem transire pos- Sit, quamquam frequentius quidem est, febrem ardentem mutari in peripneumoniam, quam hancce in illam. Porro si in peripneumoniam mutatur labris ardens, Secundum Dippocratem plerique prae debilitate praeeunt, quia, debiles quum jam Sint, morbo alio novo superveniente dieS tranSigere nequeant, donec Sputum in pulmone concoquatur. Negare quidem non p0SSumuS, peripneumonia ad febrem ardentem accedente periculum valde augeri morbique vehementiam increscere: plerisque Vero tum moriundum esse si non jam antea genius epidemicus ita serebat) quis
est qui hodie subscribat In tali complicatione etsi alio loco in omni febri
ardente potiones frigefactorias secundum uippocratem dandas eSSe Supra jam memoravimus) jure potius aquam commendat bibendam de crassa farina et licetum album quam od0ratiSSimum et piiSnnne Succum. Ceterum qu0d in sine l0ci supra alluit ait Nippocrates : eXSpuet craSSA, Si Sanus est futurus monet Galentia. hoc in iis tantum καμοις observare licere, qui ex assecto pulm0ne 0riantur.