De morbis infantum in genere : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

productionis desit. Calor animalis maximus adultos pluribus gradibus superat, sed facile a temperie externa demtur, quapropter saepe infantes frigent. Illius caloris copia tum a crebrioribus respirationibus, tum a celerrima solidi vivi reproductione pendere videtur, quum illae utraeque a physiologis ejus fontes designentur. Quae cum ita sint, totius organismi aeque copia ac virium energia velociter increscit aegritudinesque etiam in pseudo , productiones vergunt optimeque remediis Sanantur, qu e hanc nimiam vim plasti CBm Coercent, v. c. Mercurio dulci i). Inde eliam elucet, cur systema glandularum iam magni momenti sit organismo infantili atque toties malis afficiatur, nam praecipuo assimilationi inservit aut materiem plasticam advehendo, quales sunt glandulae

me SenteΓi CBe, aut eXcernenda amovendo, quales aliae

glandulae lymphaticae exsistunt. g. 6. organa quoque colatoria, illis systematibus ad

jecta multo ab adultorum conditione recedunt at que multaS variasque mutationes in hac periodo subeant, oportet. Primum nobis obvenit hepar, quod in foetu ingentis molis et receptaculum omnis illi advecti sanguinis est. In neo nato pro ratione alii incrementi imminuitur, sed non functio mutatur, quam eandem iri foetu et adulto esse credo, scilicet secretionem hydrogenii et carbonici e sanguine, qua foetus multo magis, ad ullis eget, quum pulmonibus huic munere etiam fungentibus careat.

Meconii quoque copia et qualitas huic sententiae adnuere videtur. Cel. Ma alti D jecur haemato si

servire, Cel. IIarimanti Orga non assimilans esse cen Set: qu Be Vero sententiae, quamquam acutae, haud salis experientia fulsae esse videntur. Meae opinioni quoque color minus obscurus et minor materiae

amarae copia in bile infantium, licet abunde secreta adsentire videtur, uti illae virtutes auctae in Provec

12쪽

liore aetate, quum infantes in alimentis mullo parcius hydrogenium et carbonicum accipiant, adultis. Culis non solum iis egerendis inservis, quae insolido vivo reproducendo et formando amoveantur et excernantur, oportet, sed etiam rebus externis cum organismo conjungendis iisque suscipiendis, lumini, oXygenio aquosoque lalici resorbendis. Exi mi ae resorbendi vis argumentum etiam insignis balneorum utilitas in omnibus infantium morbis prae-bol. Etsi autem haec ita se habeant, attamen Secretio liquorum aquosorum et gasi formium sudor et perspiratio insensilis) haut desunt aut negliguntur, nam in organismo, qui tanta celeritate talem

copiam alimentorum suscipit et assimilat, etiam ex Cernenda multa occurrant, necesse est. Major etiam muci excretio in cule huic ael ali propria observatur, quem unguibus in superficio externa conglobare possumus. Circa finem hujus aetatis sane peculiaris secretio cutis principaliam tenere coepit, quamquam semper proclivis est ad externas res suscipiendas nec epi dormis adeo indurescit, ut, qualis Postea, quodammodo organismum a rebus externi S Separet Aliud colatorium reproductionis organicae, Systemauropoeticum in foelia jam satis persectum reperimus. Benes sat magni, sed e pluribus renculis compositi, oliam calyces et ureteres Satis perfecti, TeneS Succenturiati maximi sunt, sola vesica urinaria tam situ et forma, quam magnitudinis respectu quodammodo discrepat. Secretionem urinae etiam in minimis infantibus copiosissimam esse experientia docet, nam Saepissime fasciae ea contaminantur, nec iis adsentire queo, qui contrarium contendunt, aut sudorum copiam negant i). Sed theoriae quoque hae secretio-DeS omnino necessariae videntur, nam in re productione excernenda, et in insantibus tam celeriter re- Producendis magna eorum copia obveniat, OPUS est. Sane illarum excretionum pondus haud omnino ingestorum vi respondet nec adeo materia animali abundant, quam in adultis; quod vero haud organorum debilitati, sed alimentorum qualitati tribuendum ebi,

13쪽

cum haec amovenda parcius contineant. Quod etiam

incrementiam excretorum, ab aetate pro Vecla pendens probat, quoniam una cum hac talium alimentorum copia increscit, quae multa inutilia aut noxia continent

f. 7.

Singulis assimi talionis et reproduclionis organis cum adminiculis perpensis, nunc in celeriS enume randis primum systema irritabile, musculi vasaque sanguifera obveniunt. Illi in prima huius aetatis periodo adhuc mollissimi, do biles, gelatinae similes sunt, tendines peculiari nitore argenteo atque ola lere carent, tardeque tantummodo ita perficiuntur,itit motus sibi jussos salis bono exsequi possint. Cui id obilitati magna irritabilitas conjungitur, quapropter il iam minimis stimulis ad violentos nisus cientur, atque facillime convulsionibus corripiuntur. Parum ot vix parum voluntati obediunt; magno tantum temporis spatio interjeclo infantes motum suum dirigero valsent. Adeo musculi motui in voluntario servientes, Prae ceteris cor, majore et priore Perse Clione gaudent, quam organa loco motionis. Majoris momentii oliam huic motui sunt fulcra, ossa, quae tarde lan itum modo solida facta, quasi finem et scopum sor-lmalionis Organicae constituunt. Accuratiorem dc- scriptionem omitto, quum in quolibet libro de in fantibus inveniatur. Nec minus Varium nec levius musculis, est Systema vasorum sanguiferorum, quae materiem plasticam in corpore infantili iam uberoni vehunt, inlinitaque et innumerabiliter distribula adsunt, ramulisque tenuissimis omnia organa multa copiosiora, quam in adullis permeant. Inde quoque color floridior majorque infantium lurgor. Simul contenta mullo colerius pervehuntur, pulsus fore bis illos adultorum superant, nam malorios Celeri HS adferenda est, quum frequentius et uberius solidum vivum sormetur et muletur. Facillime otiam stimulos externos sentientia actiones jam por se validas nimium et immodico augent, sed aeque Celeriter validoque collabuntur.

14쪽

Minime praetermittenda, quamquam multo adhuc obscuriores sunt functiones cerebri systematisque nervosi et eorum mulationes. Illud jam in neo- nato eximia magnitudine et perfectione gaudet; postea copiosissimis rerum externarum irritationibus expositum cum celeritate miranda aliorum Organorum vitiis et affectionibus immune perficitur. Eisi enim illa qualibuscunque malis, quae totum organismUm evertere et dissolvere imminent, data sint, attamen cerebrum non Solum sine mora, sed celerius adeo perficitur, nec aliter quam hac nimia mole vitam periclitatur. Iam inde a partu systema nervo Sum Uariis commotionibus et irritationibus exponitur, Orga'nis sensuum, jam quidem formatis, sed adhuc sopientibus, excitandis et perficiendis. Summo vitae stimulo, lumini posthac omnino incremento neces- Sario, quo Plane Deo natus adhuc expers fuit, nunc subito exponitur. Olfactus validissime in cerebruma Hens Or8anorumque audi ius commotio cum Coenae- sineseos effectu conjunguntur ad promovendam CVO-

Iulionem celerem. Altamen in rapidis et mirandis systematis nervosi actionibus insanti propria celeris

et violenta, sed energiae non particeps reactio Contra vim externam Observatur, quapropter ejus asseC-tiones morbosae Saepe o CCUrrunt.

In limo vinclo cum omnium illorum organorum evolutione cohaeret dentilio ma ae raro tantum sine

sympathia illorum procedit. Haud respiciens ad litem, an sit dentitio aegritudo, noctio jam diu ita

judicatam, ipsam non esse morbosam, sed morbis sacillimo ansam praebere, tamen singulorum Orga Dorum evolutionem ab ea prosectam aut cum ea Ap parentem paullo accuratius dispiciam. Primum Obvenit intestinorum lubi aucta energia ad concoqUen dos cibos compactiores et solidos, praeterea Secre

lio aucta lum in oro glandulis quo salivalibus, cum miola intestinorum superficie, qua saepissime denti'tionem concomitant om diari hocam proficisci vix dubito. Quapropter haec, quasi morbus a clivus, Dalu

15쪽

rae conamen organismi laesiones amovendi, caulissima manu Curetur nece SSe est, quum ea congestiones nimiae versus caput tendentes 3imul deriven.

tur. Nec minus e consolidatione et perfectione ossium, quae tum quidem maxime in lucem prodit, energia et efficacitas reproductionis in hac periodo elucet. Praeterea gravissima est congestio Succorum ad caput Ditens et inde profecta evolutio rapida o ganorum ibi sitorum, praecipue cerebri. Tum haec res, tum labor, qui systemati nervoso, omnium illorum assimilationis et secretionis proceSsuum Summo domino et gubernatori, Impositus est, caussae affectionum nervosarum toties in dentitione occurrentium, arSuantur, oportet.

g. 10. Quae brevis organismi infantilis ejusque functionum adumbratio physiologica sufficiet ostendere, quomodo in hac re tractanda agam. Hic de potentiis externis et de morborum caussis ab ignorantia aut nimia erroneaque cura profectis dici non posse,

jam per se intelligitur. Morbi quoque adultorum

tantummodo ratione habita peculiaris infantum naturae, qua mutantur, hoc loco disputabuntur. De seminiis hereditariis viliisque organicis tantum, Si Saepius et uti disponentia morborum seminia Occurrunt, verba faciam.

g. 11.

Inter singula organa et systemata ea quoque, quae principatum in sano corpore obtinent, Praealtis a vitiis corripi et infestari posse, vix aliquis dubitet. Itaque in organismo, ubi assimilatio et re- productio praevalent, prae omnibus etiam Organa illis servientia in discrimen et periculum vocentur, proximumque iis sit systema nervosum, quod illas

functiones ista quo organa regit, necesse est. Re Vera etiam partes aci reproductionem pertinentes saepissime aegras reperimus. Jam in neo nato tubus alimentarius cum adminiculis in discrimen vocatur et

sub finem hujus periodi, quoque vitiis, vel maxime vegetationi morbosae pronus est. Praeterea Pariter

16쪽

systema lymphalicum et glandulosum cum conten iis eorum quo colatoriis in morbos vergunt, nempe cum systemate UrOPOeli Co et cute, quae propter re- copli vitalem externorum atque muci secretionem uberoni variis contagiis suscipiendis ac efflorescen-liis gignendis aptissima est. Rarissime aegrescit tolum Systema vasorum Sanguiferorum, jam maxime

irritabile, sed viscera res iratoria multis malis afficiuntur, tum quod egregie perficiantur et amplificentur, cum quod semper irritanti aeris contactui Oxponantur. De affectionibus systematis nervosi in Universum jam supra monui ac solum animadverto, maxime periodos evolutionis affectionibus ejus favere.

f. 12. Si genium morborum infantilium dynamicum

generatim contemplamur, rarissime. ut jam illustr. Fornier praeclare monuit, debilitas existit, plerumque a clivitas adaucta aut functiones depravatae arguendae sunt. Illos in errore vorsari, qui organismum infantium debilem censent, ex insigni ejus energia et celeritate in augendis perficiendisque systematibus et organis elucet. Sane ejus virium functionumque harmonia facilius externis stimulis injuriisque laeditur, quam adultorum, quo etiam illi debili lalom ei vindicare adducti sunt. Quorum

vero acutissima organorum sensibilitas, nondum irritamentorum consuetudine obtusa, argui debet, aeqVeiae Omnino necessaria aequitas ot harmonia systematum organismi, qui lania energia et velocilate organorum incrementum et perfectionem prO- movet. E contrario omnia infantium mala speciem

nimiae aut, depravatae sensibilita is et vegetationis prae se ferunt. Quod autem attinet ad materiae vitia circa morbos infantum, longinqua et insignia rarissime, ut distinctius dicam, nunquam Paene ob veniunt. Talia diuturniore virium discrepantia et interiore crasis corruptione opus habent, ut oima Dismus infantilis, quum quoad mixtionem nondum perseclus Omnino materiae augendae et evolvendae

17쪽

imbuat, talem alterationem omnes functiones aut laedentem, aut omnino impedientem ferro et integritatem suam simul defendere possit. Inde quo

que intelligi potest, quare in infantibus raro tales exquisiti morbi acuti et chronici, quales in adultis

obveniant.

Acutorum paene nulli, qui parem decursum, ac in adullis obtinent, eXsistunt, quam eXanthemata febrilia, omnes alii proprium genium constituunt. E chronicorum serie labescentiae Solae saepius ad sunt; alii seminia magis, quam mere exquisiti morbi

sunt. Ut hanc meam opinionem clarius eXponere Possim, CBUSSAS et naturam morborum paullo accuratius perlustrem, oportet. Primum huc referri debent, omnes morbi activi qui a nisu naturae pravam aliquam conditionem virium aut saepiuS Compagis partium mixtionisque corrigendi proficiscantur ae ue e corruΡtione Succorum, Praecipue Sanguinis dyscrasia sic dicta venosa et virium lae Sione ac ex vitiis ipsius re productionis orti. Quod primum caussas illius a nomaliae attinet, tales esse solent, quales inlimo vinclo cum vitae genere hominum cohaerent, nec prius, suam diuturno tempo' ris spatio praeterlapso, illam intimam mixtionis cor ruptionem Producore possunt. Idcirco illi effectus organismum infantilem, istud vitae genus omnino repudiantem, aut non tangunt, aut funditus pervertunt. Sin autem re vera talis dyscrasia in infantibus oriri posset, tarnen vis vitalis, ut jam Supra monui, Blias occupata nec tali negotio par prius exhauriretur, quam morbus initium cepisset. Accedit, quod celerior humorum circulatio et consumtio apud infantes stagnationes, tali vitio faventes impediant. IIuc spectant omnes morbi atra bilarii, tam acuti, quam chronici, inde ortae neu- roses et arthritis. Pariter res se habet in ceteris febribus malignioribus plurimisque inflammationibus, quum infans vel causis carum occasionalibus impervius sit, vel in morbo formando succumbat. Hisce vero morbis apud insanies exortis, eos quoque a natura peculiari notam singularem accipere probant exitus inflammationum sorte occurrentium,

18쪽

quae ut plurimum in pseudΟ- productiones organo

aegrotanti respondentes, rarissime in gangraenam transgrediuntur. ΝeC crebriores Stant verae ne uroses chronicae, quum vegetatio validissima lali sub flatiliae ipsius nervosae depravationi, quali ad eas gignendas Opus est, caveat, animique pathemata et aliae res noxiae, quae in adultos pessime agunt, insatilibus aliena sint. Magni momenti tam hoc respectu, quam ob alios inde ortos morbos est sensus varietatis sexuum in infantibus omnino sopiens. Praeterea rarissimi sunt morbi ab intima mixtionis organicae corruptione Producti, V. C. SCorbulus, hydrops, syphilis etc., qui praeter naturam infantibus inserti aut mox eos perdunt, aut in aeternum

sanitatem corrumpunt. Ianeumaticae affectiones quoque desunt, quum perspiratione Cutanea suppressamia Ito facilius membranae mucosae, glanduli S Sca-

lentes assici possint, quam Organa sibi osa, procul adhuc a perfectione distantia.

Nunc jam singulis morborum speciebus animum adverto, quantum a peculiari infantium natura, Supra exposita pendeant. Temporis et spatii angustiis pressus praecipuas tantum adferre queo, infantibus proprias, di agnostri, Prognosin etc. omittetis. Hunc fere ordinem sequar: Morbi Deo natorum tum ab essectu mechanico et dynamico parius primique vitae temporis Prosecti, Cum congeniti, . qui nostra intersunt; morbi digestionis et re productionis; os florescentiae cutaneae; mala respirationis, assectiones cerebri systematisque nervosi ac vilia Or

ganorum SenSUS.

Malorum a partu originem ducentium primum

praeter laesiones mechanicas, pro nostra re leviores asPhyxia neonatorum obversatur. Oritur aut situ

infausto funiculi umbilicatis, diutius compressi aut in universum a partu difficili, diuturno, quo foetus per validissimas uteri contractiones aut opem artificialem imprimis in capito nimium premitur, itaque aut

19쪽

aut suspensa sanguinis circulatione et Oxydatione aut compressione cerebri. Alia adhuc morbi species exsistit, quae ab exhaustis infantium viribus per nimios nisus in partu originem trahit, non enim illum omuino inertem inter hoc Opus cenSere PΟS- Sumus. - Illa nimia capitis compressio facile quoque distocatione ossium seminium morborum vitiorumque organicorum sistere potest; atque in uni-Versum nimio partus nisu facile herniis umbilica li-hus aliisque ejusmodi morbis ansa praebetur. Vitiorum primae formalionis hic tantum cyanosis adferri debet, quae a persectione retardata et defensione perversa primae circulationis eXorta interdum observatiar.

g. 15.

Crebrius, quam illa haec occurrunt mala ne ona-lorum, ophthalmia, icterus, erysipelas et Aphthae. Haud omnino negari posse videtur, Ocul OS Deo natorum, ea SenSUS organa, quae medii sui offectui primum diutissime et validissime exponuntur, in morbos vergere. Peculiarem quoque blennorrhoeae sormam, quam prae omnibus haec opthalmia occupat e proclivitate organismi in nimiam muci secretionem explicari credo. Quapropter inflammatio illam oculi membranam occupat, quae lenerrimo atque morbis Prono organo, culi, simillima est, conjunctivam, in qua tantam muci copiam gignit. Quae vero Omnia nori ad morbum producendum suppetere videntur, nam alias saepius a quo in hominibus quoque melioris conditionis occurrere deberet, ubi nunquam paene cernitur. Magis itaque

leucorrhoea matris, qua ne natus in seclus est, accusanda esse videtur. Calara clam centralem,

quae saepius post hanc ophthalmiam observatur, cujusque genesin haud sufficienter exponere possumus, congenitam esse haud omnino rejiciam. Nam hoc malum rarissime postea a talibus bion nor- rhoeis, quae magis superficiem oculi tenent, produci videmus, nec unctuam illud centrale in posteriore vita nobis occurrit. Quum autem lentis nucleus

20쪽

semper peripheria densior sit ac, ni fallor, inde ab hac versus illum in foetu pellucida fiat lens, opinionem probabilem puto, ex formatione cohibita

illud vitium originem trahere. Cui etiam adsentire videtur, saepissime hac cataracta unum tantum oculum affici. Erysipelas et icterias neo natorum haud omnino pares, attamen simillimi sunt morbi ac argumentum sistunt insignis sympathiae cutis organorumque

biliariorum in Deo nato. In illo affectio cutis, in hoc hepatis praevalet. An hic, ut Cel. Iorg i) contendit, proficiscatur a supressa OXygenisatione perculem atque inde necessaria secretione uberiore

hydrogenii et carbonici in hepate, simulac illa refrigerio aut alia affectione lae clatur, adhuc sub judice esse videtur, quamqUam actata est Senientia. Saepius etiam spasmi organorum biliariorum a sympathia cum cute aut tubo alimentario, cruditatum pleno orti ejusmodi affectionum cauSSae sunt. In a phthis producendis Caussae externae, mala

nutritio artificialis, lac nimis caseosum, immundities et perspiratio culanea Suppressa, cum dispositione intestinorum in pseudO-Productiones Sese conjungunt. Cur morbus hoc tempore sit os florescentia superficiei intestinorum, nec uti postea haec in mu- cum producendum vergant, hauci satis patet.

g. 16.

In universum tubus alimentarius infantium crobris affectionibus morbosis vexatur. Digestio laesa et debilis, prrosis, mucositas viscida, postea helminthiasis saepius eum infestant. Facile maεna e productivitate atque sere continua functione actioneque ejus eXΡlicatur, cui secretionum copia gravitasque, magna irritabilitas ac stimulorum insolentia et insignis cum aliis organis praesertim cute sympathia accedit, nam

illius secretione Si pressa, saepe membrana muCΟSaintestinorum substituitur.

Inflammationes organorum gastricorum rarissimae sunt, quamvis interdum praecipue inter abla- l. e. p. 506.