Dissertatio inauguralis de arte obstetricia Hippocratica

11쪽

Iium serebant, et medicamentis et carminibus dolores parturientium aut imminuere, aut etiam augere posse, credebantur. Erant autem seminae, quae partus jam expertae, propter aetatem essent steriles idque ea de causa, quod Diana, parturientium auxiliatrix , utero nunquam gesta 83et; et quod partum expertae melius scirent, quod auxilium esset praestandum. Erant autem eae ipsae et nuptiarum conciliatrices, quod melius scire Possent, quae naturne Iiberis procreandis aptae congruerent. Hae igitur excipiebant infantulum prodeuntem, secabant, si vitae suae infans signa manifesta edidisset, lumbili, eum, filo que ab Ianeo ligabant' postea Iotum ne o natum, velamentisque involutum in incunabulum 3 deponebant. Platon. Theaetet.

I) Lectus transversus Hippocrati nondum in usu erat, quem autem jam Celsus d. medicina lib. VII. cap. a9. describit. ab Filo laneo usas esse ex Osianderi historia artis obstetrissumsi, cum me locum fugisse ingenue fatear, ubi ejus rei

mentio facta sit.

Mulieri autem recens enixae collyria injiciebantur hujus generis: , , Si nulla parte dolor est, amygdalas amaras terito, et oleae tenera folia et anisum et ery Simum et origanum et nitrum, et his mixtis et ad laevorem tritis, collyria conficit D. morb. mul. I. 174. Sin autem partus esset diffficilis, minusque Secundum naturam, Medici in auxilium vocabantur. D. eupers. 43.

12쪽

PARTUS IRREGULARIS

variis causis oritur; quarum aliae iii tempore, aliae in semina, aliae tandem in infantulo, aut Partibus illum proxime cingentibus positae Sunt. Quod tempus attinet, interdum ante tempus Iegitimum partus intrat; et quidem id iis maxime accidit , quae paucum tantum Sanguinem menstruum fundere solent. Ob minorem autem ad uterum Sanguinis affluxum , et puero nutrimentum ante tempus jam non sufficit, ipseque quemadmodUm maturuS, inquietus factus, jactatur in utero, ruptisque Velamentis foras egreditur. D. natura pueri. Ex his autem ii minime superstites sunt, qui circa OetaViam mensem eduntur, quod eo tempore Ob murtationem ab , quam in utero patiuntur debiliores sunt. D. partu Octimestri.

Versio in caput spontanea culbute) subintelligitur.

Partus undecimestris non re vera accidit, et si quae ad undecimum usque mensem gestasse sibi videntur , ipSae eo frustrantur, quod uteri ex natu, quem venter Suppeditat, intumescunt, Ct men Ses retinentur , quibus deinde si novi accedunt, tum emittuntur, Osculo uteri Suo sponte aperto, et si hoc tempore cum ViriS congrediuntur, concipiunt, ipsae vero existimant, eo tempore, ubi menses erant Sup- Pressi, concePisse. D. Hat. Pueri. 27. Partum vero irregularem faciunt morbi qui reliquo mulieris corpori sorte aecidunt. Gravissimis hujus generis morbis adnumerandae conυUlSioneS. Oriuntur autem illae aut ex PIethora aut ex inanitione , nec quid melius illis succurrit, quum febris

13쪽

febrem movere illis oportet; iii vesicam oleum cerae tepidum infundere, et alvum clysmate eluere. D. morb. Vulg. II. 5. Malum autem portendunt, si ex multa sanguinis profusione oriuntur. COac. Praenot.

558. Aphor. V. 56. Si rigor ex partu aut abortu ceperit, fructnmjuniperi cum salvia simul contritum, aceti albi cyatho ab maeeratum, assus o vini albi temperati

cyatho involutum et residere permiSSum , mane Ve-νο percolatum, et tepidum potui exhibeto. D. not. Dauliebr. 145. D. morb. mul. Il.

a cyathus aequat sextam heminae atticae partem.

Ad sum cationem castoreum exhibeto. De his q. uterum non gerunt. 252. Si anhelatione S invadunt, sulphuris sabae quantitatem , nasturtium cseu cardomomum), Pari portione , rutam ab et cuminum aethiopicum b) , haec tenuiter trita, Vino macerata, jejunae potui exhibeto.

Cibis autem abstinendum et non crebro edendum. D. morb. mul. I. 167. D. Dat . mul. 176. a Buta propter virtutes pectorales in magno honore habetur,

xxvjj. Bb Hoc cuminum aethiopicum alias ammi audit; apud Tragum Pag. cccxXX. Λmeos: egregie Iaudatut contra tormina ex utero. An ammi meoides recentiorum 8 Hoc remedium puerperis quidem propinare Scriptum est, sed non dubito, quin parturientibus sit propinatum.

At oh dstorea partus fit gravis. Mitigantur autem dolores, mitigari certe creduntur cervi Pudendo sicco, ex vino albo deraso. V. de his, quae uterum non gerunt. 249. Si lumbis doleat, semina anisum et cuminum

14쪽

nethiopicum bibat, talida lavet. D. amorb. mul. I. 167. Et si a partu dolor circa sedem detinuerit, Perquatuor dies juniperi fructum vel lini et urticae a

semina bibat. - De morb. mul. 174. 194. ab Haec urtica verisimila uritea pilutifera est. hmis' Neget

Post l. e. I.) Cum ipsius semen sicut et lini urinam mos Vere, lumbos a pituita purgare, et ad actiones naturales impellere dicatur. L. c. quae virtus est etiam janiperi fructui.

Grave autem est, Si qua eae Partu Sanguinem uomitione rejiciat, huic enim hepatis fistula perforata est, et dolor ad viscera pertingit, corque convellitur a . Hanc calida multa Iavare oportet, et quae maxime suscipit, tepefacientia adhibere, Iacasininum b) per dies septem aut quinque propinare. Deinde lac vaccae nigrae, jejunae, si ferre poSSit, ad dies quadraginta propin axe, Ve Spere autem Se Samum Q tritum. V. d. morb. mul. I. 172. De nat. muliebr. 144. Quid intelligendum sit sub hac hepatis fistula sit πατος συρι ξ) ex libris: de Iocis in homine , de corde , de re

sectiona eorporum, ita quibus de vasis sanguineis et de intestinis sermo est, non liquet. b) Lae asininum ventrem ducit, decoctum vero alvum adstrin, gere creditur. Vid. d. morb. vulg. liber Vjj. pag. 3os. Edit. Foes. annot. II. Lao bubulum minus alvum ducit magisque nutrit. Eod.

loco.

um planta, quae fert siliquas, eostis 4 donatas. quae semen medulla alba dulci praeditum, includunt. V. Chabraei sti . Sciagr. 623. Haust linem optis tu Sagre accidisse, supponere licet ex stet

15쪽

- 13

nutamentis et concussionibus in partu difficili irequentin

usitatis.

Quod partus , eae uitii S Partium ad partumaei ne pertinentium 'dissicile S , attinet, ii saepe ex nimia seeloiS amplitudine prodeunt.

Nam pueri quamvis facile ae luto edantur, accidit tamen saepius, o, Statim post partum intumescant, qui tumor, iii Si intra tres dies subsideat mortem pueris aut morbum certe adsert. Vid. de partuo et intestri. Ergo doctrina hippocratica iam eXposuit, non esse, quoado partu admodum facili nobis gratulemur.

Eadem nitiata pelvis amplitudo Saepe causa est, situs pueri transver Si D. nat. Pueri. Pelvis admodum angustae, nulla sit mentio, sed nihil vetat, supponere, hanc Saepe suis Se cauSam, cur itisanta itiis , non nisi cum Inaximo labore, aut Prorsus non prodixet e. gr. d. Super foet. 42. D. excid.

puero in altero mortuo.

Quantum pelvis inclinetur nulla habita est ratio. Ad dissi ι Iem partum, CujuS eae UteriS causa orta est, plurimum certe confert ab Sentia dolorum. Quae cum ita essent, mulieri propinabantur cibi potusque, qui dolores moverent, medicamenta quoque, quae ad xem hanc facerent. Ex his superiorem locum tenuit Dictamnus creticus, ab Abrotanum b) Cedri baccae, o Lauri radix derasa aut baccae, ex vini dulcis cyathotritae multaque alia.

ab Dictainitiis creticus verisimile D. fraxinella recent. cum hanc Plantam eS Creta ad nos transmigrasse. CV. Eol von herArenter re. p. LI. bb Artemisia Abrotanum. Chabradi stirp. sol gr. 633.

16쪽

c Cedrus haec est Iuniperus Sabina S. Tost yon ber Siduben, oesten unb Teumen linters*eib unb Siriung) pag. LI. At etiam uteri os agitatorio aliquo Cucumeris agrestis Succo incrassato) inungebatur. De super- foet 42. Sussitus ex resina , cumino , ' cortice pini facere Oportebat. D. morb. muI. I. 163.

Si vero ob sanguinis redundantiam juvenis aetateque florens , per plures dies jam laborans, parere

nequeat, primo Venam in malleolis secato, detracto que pro virium ratione Sanguine, Propinato, quae Partum accelerant. D. morb. mul. 1. 169.

Jam ergo partem artis medicae non fugit, Sanguinis abun. dantiam dolores supprimeret

Et Sternutamenta et concussiones in auxilium trahebantur, si illa minus proficerent. V. D. Super- Dei. De morb. mul. I. II. multis in locis. Ex contractionibus titeri contrariis secundae saepe relinquebantur, si umbilicus justo citius seetus esset. Erat ergo lex, non prius Secare umbilicum, si foetus mortuus esset,) quam Secundae essent Zecutae. De morb. mul. I. 175. Uteri en partu , laesioneS , non minus PartUm

irregularem constituunt, et non raro animadverteia hantur; violento enim Pueri egressu Venae ruptae causa erant effusionum S Inguini S. D. morb. mul. I. 171. saepeque uteri osculum inde conere se ere, ea n

erumque gigni adimadvex Sum est. D. morb. mul. I. 171. 1 9. Si igitur eum pure sanguis efflueret, balnea tepida et somentationes in usum trahi solebant, spongiae aqua frigida cum emollientibns imbutae si p- Ponebantur, intus Vero medicamentum ex semine

17쪽

Iini et fructu sambuci Propinabatur. D. morb. mul. I. 179. 182. Saepe etiam partus ideo sit irregularis, quod

nterus magis minuSVe Prolcts Sus est. D. nat. mul. 127. D. foet. in utero mori. exsect. Cujus curatio cum ab consilio meo longius recedat, mitto eam. Gravissimis quae parturienti accidunt malis adnumerandae Sunt PurgationeS nimiae. Namque si parturienti ante insantem fluxus sanguineus abundus sine dolore accidat, in periculo Versatur, ne aut infans mortuus aut minime vitalis sit.

Hujus exemplum egregium narratur in libr. de morb. vulg. II. 36. ubi ,,Femina quaedam Larissaea in utero gerens, decimo mense quatuordecim ante partum diebus, maxime vero a ter tio ante partum die multum sanguinis effluxum passa esse narratur, et post editum puerum mortuum tertio demum die

secundas solutas eSSe.

Equidem hic non dubito, quin solutio Placentae praematu Ta partialis eontigerit. - Sed metum tali sanguinis effusione

motum esse, non miror, Cum nusquEm Partum ideo arte ac celeratam invenerim. At nimiae sanguinis post Partum effusionis ea causa est, Si uteri ore lato, aut venarum quae ad uterum tendunt, aliquae violento Pueri egressu ruptae sunt. D. morb. mul. I. I74.

Si in partu purgatio copiosa de scurrat, uteruS contrahitur, et vesica et intestinum neque Stercus, neque urinam continent, sed emittunt. Ova igitur forisbenda dato , et panem subcineritum edendum. D. morb. mul. I. 169.

erte autem hic incontinentiarum vesicae et intcstini cura magis est liabita quam purgationis copiosae.

Cum parturienti ante partum aqMOSα mu Ita deis 1 Iuunt, hoc malum de nunciat Coac. Praenot. 515. Namque partum ob siccitatem genitalium dissicilem reddunt. D. Dei. in utero morb. easest.

18쪽

At pudenda eum plus quAm conveniat sicca lihi esse videantur, cerato inungenda D. Superf. 42 Si quae in partu est, sic ea fuerit, nec, ni Si aegre humectetur, oleum bibendum, et loci oleo calido et malvae decocto calido persundendi et cerato liquido inungendi. De morb. mul. I. 169. Gravis autem et periculosus est partus, si cui foetus in utero inuolucrum priuS quam foetus prodeat. D. Super foet. 41. Quod si ad Iesumerum umbilici in retio Obnita ..tatur tum etiam matrem magi S laborare , et puerum aut interire aut dissicilius exire nece SSe e St. D. Par tu octi me Stri. CircumυOlulus aufem circa collum umbilicus causa e St, cur so eius transiersus ceciderit, quod

fieri solet, ubi sub versionem pueri umbilicus

circa collum vertatur. D. Pueri in utero mori. e X- se ei.

Ex uteris Postremus exit tim hi licus, Si enim priori loco eaeiret, non utique per ipsum ad puellum nutrimentum Permearet, cum ex eo ΡxoPendeat. D. morb. mril. I. 174.

Hic ita loquitur Hippocrates, ut dubium mihi moveat, auisse unquam umbi iζuui viderit prolapsum, nam neceSsario Postremo exire, neque aliter posSe, mihi contendere fere videtur. Non miror itaque, si non docueria, quod faciendum, si illud tamen eontigerit.

Descendimus nunc ad se artus eae foetua oitio vel falso ejus Si tu Iabori OSOS. Deformitates aliquot narrantur, sed nullus indispartus erat dissicilis, cum tamen locum hic habeant, operae pretium duxi eas hic adducere: Foetus alter quamvis bene formatus carebat omuibus Ossibus,

19쪽

sed quatitor tantum digitorum Iongitudine erat. De morb. Vulg. II. 2. Alter mortuus brachium dextrum habuit ad natum. D. morb. Vulg. V. 236. Mutilari multos jam in utero laetus brachiis aut redibus , satis edocemur ex libro de articulis. Causae vero harum mutilationum foetus in eo ponebantur, quod aut mater Vim esset serpe S Sa , ut, 'si Iapsa esset, aut plagam aeeepisset; aut, quod foetus in angusto nimis utero non potuisset omni-hus partibus formam justam eonSequi, Sicut arbor, cui sursum tendenti aliquid obstat, incurvatur; aut, si a parentibus vitium hereditarium habuerit, id ideo contingere credebatur, quod genitura, ex qua foetus primum ortum ducit, ex omnibus, tam sui dis , quam solidis parentum partibus aliquid in se habeat, ideoqtie formam partium in novum hominem transferat. De genitura 14. Quis neget Ilippo erati jam hic theoriam involutionis

ante oculos Versatam esse8

At etiam animus valet multum in formationeso elus: namque, Si mulier carbones aut terram vehementer appetat, eaVe comedat, e serum Signa, poSt- quam puer editus eεt, in ejus capite cernuntur. Desuper foet. 43.

Haec perantiqua opinio. an iure a recentioribus Prorsus relicta sit 3 roget aliquis.

M iarum hic meminisse, ne quis recuset. At molae Orauntur, Si menses copiosi paucam et morbo Sam crassam, de morb. mul. II. 232 b genituram eonceperunt, neque geminus foetus gignitur , Venterque non Secus, ac gravidae plenus est, nihil vero in eo movetuae, neque lae in m nimis

20쪽

gigititur, pectus tamen turget a). - Et si una quidem caro fuerit, mulier cum superesse non pos Sit, perit b), sin multae, ei per piadendum orumpit Sanguis multus et copiosus et carnosus, Si que moderate Contingat, servatur ; sin minus , profluvio correptaverit. Hanc ne fere curato , aut certe eum Praedictione. ,, Hanc potissimum curato legitur in I. d. morb. mul. I. 184. Ac primum quidem mulierein toto corpore fOVeto, deinde per sedem, uti perpurgetur insusum immittito. Frequenti enim collutione concalefacta a medicamento muliere, foetus, qui concretum aliquid esse videtur, sorte commovetur e . Quin etiam uteros, quo sanguinem educas, colluito. Alioqui suppositiis ex Bupresti b) violentissimis utendum , et Dictamnus creticus ex vino propinandus, sin minus Castorii testis. - Eique posteriore parte ad lateris inanitatem cucurbitam admoveto eb, plurimumque detrahito. De his q. uter. non gerunt.

ab Absentia lactis, motuumque pueri gravissima signa Sune. Ad motum autem primum masculo trium mensium tempus conceditur, foemellae quatuor. D. Dat. Puer. P. 21.

b Opinor Hippocratem hic uria carne polypum subintelligere, O Subintelligendum existimo , , quo certior saotus sis. R Insectum admodum acre, eX coleopterum familia. εὶ An ideo, ne inflammatio, in utero mota, Per corpus ceterum Iatius diffundatur 2

Quid vero puerum attinet, is ob nimiam corporis magnitudinem partus facit aliquando dissi-eiIeS. Quod si puer recte constitutus, ad Partum progredi nollet, aut etiam, si minus recte esset con-