Iosephi Castalionis I. C. Obseruationum in. criticos. Decas prima

11쪽

a g. Cassat is

Nos omisso Viictorino ad alterum Lambini friuolum argumentuma quo P excludi oportere ab ijs dictionibus contendit, veniamus. Nullam omnino litteram quae in praesenti non fuerit, assumendam esse in praeterito, supino scribit . Sit hoc in praeceptis positum, quid tum nihilne inde excipi poterit λ cum nulla fere fit regula, ut aiunt,

quae exceptionem non patiatur, immo,ut in redeo, reditus, redundo tertia muta, d, in ambio, ambitus, ambigo, ambactus, amburo,ambustus prima muta, b, pronuntiationis gratia interijcitur , sici dempsit, temptum,emptum interponitur, p, ne quid contra litterarum naturam inter se coeat, , , , s si quidem ea est harum litterarunt natura, ut neque, i, ne I facile patiantur,is, sibi praeponi, sed, n, malit ut in his videmus sentit ante sensus ansa, ensis aut igitur est interpondenda, P. rittera,autis, in n. abeat necesse est, quod multis iis Italiae regionibus hodie fit, mollitcr, ut quidem Lambinus putat, veautem mihi videtur imminutius mi aestus'. puerorum infantium more, qui,cum per aetatem recte loqui non possint, litteras commu-t int,atq. omittunt. quanto virilius plenius,& rotundius nos enuntianuas dempsi, compsi, sumpsi, contempsi emptum consumptum, dem-Ptum , contemptum, redemptum interposita,p, non immutata verbi littera. Balbutiant isti cum puerulis,nos, id aetatis cum simus,eloquamur,ut adulti solent. Quod si Grammaticis fides habenda est, unus mihi Priscianus luculentissimus, clocupletissimus testis instar omnium semper fuerit. Is hac de re libro decimo vere disputat his verbis. quoq inquit, quae P. Cecis, ante, si habuerint. Si, in tum conuertant,ut nu si nuptum cal salptum,scribi,scriptum; GNAdemptum fumes, sumptum, in quibus etiam, ρ Euphoniae ausa, interponitur, quod etiam in praeteritoplacuit ad riberemaec ille,quae priscorum monumentorum testimonium , librorumq. manu script rum fide confirmantur quod Lambinus Victorino suo praestare non potuit. Huc accedit Antonij Augustini Tarraconensis Archiepiscopi harum rerum optimi aestimatoris iudicium. Is dialogo numismatum decimo totam hanc Lambini rationem exagitat, labefactat, magnoq. in errore eos versari dicit qui in ea Haeresi sunt, libri R. manu scriptis testibus, in quibus est emptio emptor, sumptus consuta suo tauit autem Lambinus corrupte haec scripta esse, perinde atq illa , Columpna,dampna, alumpnus, solempnis, quaedam his similia quae iis quibusdam lapidibus,& libris posteriorum saeculorum vitio, mendose habentur.Sed in temporibus, quibus haec, aut illa scripta sunt,i dicandis lapsus est omnia eniim uno tempore, quo barbaries Italiam,

Galliamq. ut ille ait, occupauit, nata esse simul opinatus est. Hic rursus

quaere

12쪽

Obseruatinum Decas L

quaererem ex ijs, qui Lambini errorem tuentur, quonam tempore haec monstra terras inuaserint;num sexcentis ab hinc annis, utrum ne Longobardi vitiosam scribendi hanc consuetudinem in Italiam inue. xerint,an Gothia nam ante haec tempora putidum est fateri columpnam, aut solempne scriptum filisse Putidius fortasse affirmare Roma incolumi barbare,aut praue latinas dictiones scriptas Extat hodieq. in liuo Capitolino, haec inscriptio.

SENATvS, POPULUS. QVE ROMANUS INCENDIO CONSUMPTUM RESTITUIT

Est ad forum Piscarium in Porticu S. Angeli, quam Iunonis fuisse sunt qui putent, pene par inscriptio.

IMP. CAEs L. SEPTIMIUS. EVERVs. IUS. PERTINAX AUG. ARABICUS ADIABENIC PARTIM MAXIMvS TRIB. POTEST. XI IMP. XI. COS. III. . . IM'. CAEs M . AURELIV . ANTONINVS PIVs I ELIX AUG. PONT. MAX. TRIBA POTEST. I. COS. PROCOS. INCENDIO CONSUMPTAM RESTITUERUNT

Vides a consumo,sactum,consumptum, consumptam. Quis publica monumenta vitiose scalpta dicere audeas quis aetatem linguae ad senium vergentis calumnietur'quam isti demum aetatem probaturi sunt' Augusti,opinor,tantum aetas probabitur Excitandus est aliquis ab inferis,qui haec nobis edisserat . Extant, extant,

saeculi illius elegantis monumenta, at l. adeo ipsius Augusti cippus cst in aedibus optimi,ac splendidissimi Equitis Octaui Crescentij.

I, lambine, reprehende hoc si potes, quo nihil elegantius fieri potest. Suetonius in Augusto extremo de Mausoleo tale quid factum narrat ab eodem Augusto. Id opus, inquit, inter Flaminiam viam , Ripamque Tiberis sexto suo Consulatu extruxerat, circumiecta sq. siluas, Mambulationes in usum Populi tunc iam publicauit est Malius lapis ad Aerarium pari elegantia,S breuitate infra Capitolium

CALPURNIVS PISO M. ALVIus P R. A ERAREAM. EX. s. C. Α. PRIvATIS PUBLICA PECUNIA REDEMPTAM TERMINAUER

quibus in lapidibus a redimo, redemptum est deductum In aedibus veroBoccabellae lapis est in quo ab emo,emptum video prosectum A D. M.

13쪽

D. M C. AsINIO C. F. PRIsCO VIXIT AN xx. ET

AsINIA. C. F. IVVENILLAE VIX AN IH FILI s. PIIS IMIS FECERUNT C. ASINI Us. CHRYSEROS ET CINCIA EvTYCHIs. PARENTES ET . IBI. ET . svIs LIBERTIS LIBERTABUS POSTERISQEORUM LOCUS EMPTUs A. LIBERTIS. ET LIBERTABvs IULIAE EPIPHANIAE

Redemptorem quoq a redimo declinatum cum eadem littera, P, testatur tabella marmorea, in qua fragmentum Senatus consulti ludis saecularibus legitur ea nunc apud Cardinalem Farnesium est,

quae Fulvij Ursini uerat eius exempla excusa sunt in libro delegi b. Antonii Augustini. Diibium, mihi non est,quin sententiam mutaturus fuerit Lambinus, si huiusmodi Senatus Consulti fragmentum offendisset,quippe qui minus probaret inscriptiones temporum, quae propius a nobis absunt. factum est autem Senatusconsultum de ludis saecularibus, quos Augustus celebrauit C. Furnio, C. Iunio Silano Consulibus anno post Urbem conditam D. CCXXXVII. Agice vero vos quicumque in Lam- bini verba iurastis, respicite ad legis Thoriae stagmenta in aeneis tabulis incisae, qua de Cicero in Bruto uibro de oratore secundo meminit S P. quidem Thorius Tribunus Plebis legem agrariam tulerat P. Mucio L. Calpurnio Consulibus anno D C X X ab Urbe condita . Longu fieret. Si tota transcriberentur fragmenta ex Sigoni vel Ursini libris petant qui volent.Inueniet ea in lege REDEMPTUM EXEMPTUM EMPTOREM , QSUMPSIT, diserte cum P,littera incisum omitto iam inscriptiones, quorum festiua,copia ad eam rem confirmandam suppetit est in optimo, vetustissimo Codice Vaticano Vergilianorum operu maioribus litterisRomanis scripto EMPTUM ADEM p TVM REDEMPTUM CONTEMPTOR recepta, P, littera, contra vero SOLEMNES DAMMABIS DAMNATI AC LUMNAE COLUMNAS COLUMNIS P, littera nunquam admissa. Redeo ad Lambinum homine eruditissimum quidem,sed in antiquitate cognoscenda minus dilitentem,qui si accuratior ea in re fuisset, non adeo opinionis suae tuendae studio ductus esset, ut temere sic scriberet Eo autem inquit, tempore nata est haec vitiosa scribendi

consuetudo, quo tempore barbaries , ignorantiaque latini sermonis non modo Galliam nostram, verum etiam Italiam, ceterasque orbis terrarum partes occuparant. Peregrinaris Lambine in latinae scriptionis usu, & tota via erras. Confirmaui supra tot, tanti' publicis ,

priuatis q. Veterum orerum, lapidumq. monumentis vetustikimum

fuisse

14쪽

Obseruationum Decas D s

fuisse hunc scribendi morem non solum occidente Romanorum Impectio, sed incolumi, sed Augusti aeuo, longe ante Augusti memoriam.

Quare cum tot saeculis recepta sit haec scribendi consuetudo consenistientibus pubilicorum operum monumentis,& libris manuscriptis omnibus, causa nulla erat,cur vitiosa diceretur .Eadem quoq antiquitatis ignoratione lapsus putasti mendose scribi Hiemps in recto, Messe

vitium a barbarie in latinum sermonem illatum . Hic quoq. te lassieratio Lambine non enim hiemps per sex litteras recepta in nominativo, p, littera, quae in genitivo evanescit, eius aetatis est, cuius esse

opinaris,quod vel ex illiusVictorini libello disci potest, ubi no hiemps solum per p, scribendum minime esse censet , sed illa quoque dempsi,

sumpsi, demptum sumptum, hinc enim sequitur ut vetustioris temporis sit haec scribendi consiletudo,quam ipse somniasti, Cum Victorinus ipse, ueni tu laudas ea de re scribataerentiusq S. caurus idem fere sentiat, dumq eadem immerito redarguit, ostendit ea in usu multo ante fuisse. Illa quidem rudium faeculorum esse non negauerim quae ne nota quidem Victorino, aut Scauro Berunt, columpna, dampnum, Blempne; sed nihil ad ea tempora erudita,& elegantiora pertinere contendo, neq enim si in his vel inscitiam, vel barbariem iure accuses, continuo sequitur, ut eodem crimine dempsi,peremptum,hiemps condemnetur. Haec ante mille. sexcentos annos in vis,4 honore fuisse vetusta Vrbis Romae opera testantur, illa vero post Imper ij Romani occasum barbarorum colluvies inuexit Seruanda est igitur in latino sermone, quod Velio Longo placuit, antiquitatis religio, scriben . dum ita ut usus antiqui hamus optima soni ratione habita flagitat. Neque vero audiendus est Lambinus, dum conatur perlaadere multo leniorem, facilioremq. pronuntiationem esse harum vocum ita scriptarum sumtum, emtum sumpsi, abiecta p,quam recepta, sumptunias, emptum, sumpsi; Nam corrupta potius, manca eiusmodi pronuntiatio est, neque illi dissimilis , qua in Sabinis, Hernicis, Pelignis l. pleri'. ferro milibus Italiae regionibus vulgus utitur, ut pro emptoreis, ento Atia, pro Redemptore, Redentorem,pro capto, caltum, pro rapto, ratium, pro apto, attum, esserat, quae vulgi pronuntiatio sacilior propter linguae volubilitatem Lambinianis quidem videri poterit, mihi autem debilior, blesiorque semper est visa, alq. haud satis scio an eadem pronuntiationis ratione scribenda illa quoq. isti praecipiant stris si, scritium, pro illis scripsi,scriptum , quod si ea minus latina esse videantur, idem etiam dicendum de illis dem demtum , conatum, emtum censeo. Huc accedit, quod istum scribendi peruersum morem libri sacri omnino auersantur, quibus in ipsis frequentissime legitur,redemptus, demptio, Redemptor, unde prosani homines hanc litteram temere

15쪽

temere euellendam esse nequaquam audeat, qua sonus enuntiationis, vi Velius longus ait, insistit detracta enim inde,pi littera, dissicilius, enuntiabitur tale quid in asperius auribus accidet ut fiet etiam in amburo, ambio, ambigO,si princeps muta, b, auseratur. quod item fit in hiemps, licet in hac dictione recentior usus plurimum sibi licere voluerit,contraquam vetere consueuerint: sed dandum aliquid consuetudini. Denique eodem reuertor, ut dicam,nullum esse antiquitatis vestigium, in quo haec scribendi ratio non appareat adi lapides,aera,li, bros manuscriptos, qui q. inde descripti sunt, typis impresses quid ahaec respondesi utrum fabri,an librari erratum criminaberis Zat omnia omnium saeculorum monumenta constantissime consentiunt, hanc scri hendi rationem conseruant. Tu ad Grammaticorum incertas cocertantiunculas confugiens aduersus morem maiorum ire ausus es,

in quibus consuetudo varia no ellet, ab ijs discedere nouadi libidine non erubuisti. quido quod in extrema Epistola dicis, quis aequo animo DractMibi,inquis, eum paueis ne culpa temeritatis, ct auDoritatem Viectorini ratisne equiticeat doctis, e qui sunt isti quos appellas doctos)num Achilles Statius totius antiquitatis periti sumus, qui

istam nouitatem irridere consueuerat, an Marcus Antonius Muretus

Vir eruditissimus. Cui tu unqnam istam rationem probasti Fuluio ne Vrsino, an Paulo Manutio, aut Petro Victori, at ij omnes longe ab ista corruptela discesserunt Carolus Sigonius id non admisit Petrus Ciacconus reiecit.Obertus Gilanius scriptis etiam ad Lucretium suis confutauit Lelius S Iacobus, Taurelius damnarunt, Antonius Augustinus ArchiepiscopusTarraconesis doctissimus libris editis euertit.d nilquoqui' paulo grauior,&Romanae antiquitatis peritior,extitit; eo minus tibi gramatici'. altercantibus assensus est. Quare non parum iror indignorque suisse nonnullos, qui errare magis cuinoLambino qua citot clarissimis Viris recte sentire maluerint.Sed ut sunt hominuingenia ad res nouas pro penis,facile novationibus gaude l. nou toribus fauent, nec Lambino grauiores sunt, qui istam littinuum haeresim aliunde excitatam obuijs vinis excepit hanc enim pesi ii Plauto anno DLVIII. Basileae impres prosectam a Camerario deprendi. Spero tamen re, ut re diligentius expensa ,explorataq, verio re sententia omnes in viam reuertanturiatq. antiquius friuolis grammaticorum scitis antiquorum monumentorum fidem existiment. Terrnis

16쪽

Obseruationum Decas L

Terentν Deus in Eunueho indieatus

Itim A. Gellii, Apula ct Ommachi reiecta Donati, Lipsi, Scaligeri. Vineti, aureti, sententia super verbo Claudier, Gauder o, Sci pius laudatur Caput II. ERBVM insolens, tanquam scopulum fugiendum

esse qui monuit, praeclare is censuisti optimeq. delingua inprimis latina meritus esse mihi videri solet. Verum nostro saeculo secus fit, quod grauiter sero magnum enim periculum est, ne naufragium inde antiquis scriptoribus impendeat . Quotus enim quis'. ingeni j eruditionis'. laude maximo insignis est, qui ieere sibi hoc in genere plurimum nolit e tanquam parum locupletes latinitatis ausores habeamus Terentium, ciceronem,ex grammaticorum quisquilijs, seu verius delirijs ad optimum

quemq. auctorem deprauandum saeculentas, Drancidas praeceptione grammaticas in medium non proferat Moueor rei litterariae studio,quam qui saluam vult,conatibus meis faueat. Apud Terentium is succenset Thaidi Phoedria, quod ab ea immerito excluderetur, cum ei Paterent facultates suae, numquam q. ipse in eam parum liberalis existeret Verba Phoedriae haec sunt

Benignitatem e si in te Claudiera

ad quem locum Donatus viris doctis corrigendi,& innovandi ansam dedit Claudier enim este ait Claudi,aut Claudicare stagmenti'. Sal. Iustianis firmauit id simul heroes isti e grammatici faece eruerunt, nihil non claudum, mancum, corruptum reddiderunt Delituit in Andria locus geminus, persimilis, illo'. Aristarchos sesellit. actus enim terti scaena tertia sub finem Chremes exoratus Simoni benigne respondet his verbis Nolo tibi lium commodum in me elaudier. At ibi mutilus Donatus ne mussat quidem quamobrem illud Claudiernec multatum,nec mutatum est. Poterat sane Donatum, Donatista'. omnes deterrere Ciceronis auctoritas, quin Terentium contrectarent,

si quae Cicero Terenti studiosus libro officiorum secundo ad illud

Terentianum Claudier respiciens scripsit,obseruassent, aut reminisci, potuissent. Benignitatem occludi Terentius dixerat, cuius contrarium est recludi, reserari,& aperiri. Quare hancTerentihmetaphoram pere legantem ducta similitudine ab ijs rebus , quae clausae nemini patent Terenti aemulus, prope fidus interpres Cicero contrario extulit,&repraesentauit his verbis amobrem,inquit, ne ita claudenda eu

17쪽

resfaminaris ut eam benignitas aperire non possit, nee ita reseranda, ut pateat omnibus . Vides claudere elle occludere,cui opponitur aperire, reserare. Quid igitur Claudier pro claudicare apud Terentium

isti accipiunt i Ac ne talis insimulare quempiam videar, quid qui'.

Donati retrimenta magni faciens in Terentium peccauerit, nihil ipse dissimulans exponam. Elias Vinetus in commentario ad Ausonium suo de ludo sapientum in proemio extremo male Terensium accipit. Claudere, inquit pro Claudicare eteribus quoq usurpatum legimus Terentius in actu primo Eunucti nune ubi meam Benignitate en, Hi in te Claudieri Ecce tibi Vinetus aduersus Terentium cum Donato coniurat coniurationis socius accedit Iosephus caliger. Is libro secundo cap. xxj. Ausonianarum lectionum in proemium de ludo sapientum eadem aiastri claudit,inquit,ἀρχεαλ cIaudicat.Salusius,res ecordia claudit. Terentiusdeponens extulit

nune Ubi meam.

Benignitatem senisi Mi in te Claudierapersuasiti onatus viro summa eruditione praedito,ut deponeti etiam significatione Claudier pro Claudicare a Terentio sit dictu . Iustus vero Lipsius, cuius fama in illustri loco sita iam est, grauius in Terea. tium peccauit. Nam variarum lectionum libro secundo, capite sexto,

de Terenti loco in Eunuchosic scripsit. id igiturs CLudo antiquum illud erbum ea ignimatione in Terentio reponamus, ct a vulgata librorum omnium auctoritate minimum discedentes legamus. nune hi meam

Benignitatem se Mi in te claudere

claudere, claudieare, de rere interpretor. eodem extremo fieri igitur potest, ut hoc tam probi, antiquo verbo Terentius hoc loco e uinit, et q. rei ignoratio versus hos hactenus deprauarit ed hane coniecturam meam, non resteio, ita non ante probabo,quam eam libri alicuius veteris auctoritate cons mari videro, qtisi ne non omninocce pero. Haec ille, qui non a verbi tantum significatione usitata, cermana discessit, sex vulgatam lectionem damnauit, verbumq. purum putum Terentianum corrigere conatus deprauauit illud omnino verecundius adiunxiti non ante coniecturam suam se probaturu, quam ex Codice vetusto confirmaretur, quod etiam non desperare se dixit. requirit Lipsius veteres libros,qui,quod ipse mutauit, testentur . Vbinam gentium vetustiores Codices Vaticanis addito praesertim Bembino ex testamento Fulvij Vrsini asseruari putemus At in his omnibus, qui torulis conditim secretiore Bibliotheca Vaticana custodiuntur, ves

18쪽

Obseruatinum Decas L s

vel IN TE CLAVDIER, vel interclaudier, ex antiquis etiam alii

interclii lier, legitur. Sed quid libros manuscriptos moretur, cum ipsemet Cicero imitationeTerentiiTerentium ita scripsisse omnibus fidem faciat. Hic ille inquiet, si Mureto licuit mutare Claudier in Caluier,cur non liceat mihi subrogare in locum Claudier antiquum illud bonum Claudere. Mureti exemplo de Terentio castigando cogitasse se narrat. Mureti quoq exemplo retractare, quae sibi exciderant adolescenti debuerat. Audiamus uret Palinodiam postrema editione Aldina

excusam.

nune bi meam

Benignitate en Ni in te laudier Magnam, inquit, materia ermonum dedit hie loeus ventos quia busdam hominilus, eum Paulus Manutius dicereis audisse de Faereo in optimo libro legi luter, ego id ei as manti credidissem.

Sed quid in hae repereatum erat fecundastatim editione correctum es haec clonge plura Muretus, quae breuitatis causa omitto, petat, ut volet ex eius in Terenti Eunuchum scholijs plenioribus, quae Alus Pauli filius anno CII. D. LXXV. Venetij imprimenda curauit. Ergo Muretus admonitus illud suumcaluier mutauit Lipsius autem is contumacior, pertinaciorq mutare noluit quare mihi faciendum fuit, ut sine ulla in viru doctissimum malevolentia accuratius, prolixius. tota de re scriberem.Quod autem Lipsius admonitus mutare noluerit,

ex libro Electorum primo capite septimo intelligitur . inposui quit, olim in Terenti, versu

nune bi meam Benignitatem sensi ii in te claudere Nec persuasi multis,eredo, quia audacior, quam pro aetate eoniectura

erat itaq. comiter admonuerunt etiam me quidam ut mutarem; Pepo,

non homos . id Deiam de libro Epistolicarum Quaestionum quarto epistola decima quarta,elaudit, inquit, valet,defit.monui olim id verbi in Terenty Eunucho reponendum benignitatem laudere, ne multis pcrsuasi, quanquam aperte agnoscit Donatus. Haec ille obstinatior omnino quam par est, videtur Lipsius, atq adeo dolet, quod multis non persuaserit . Vtinam quibusdam non persuasisset non enim optimos scriptores ista corrigendi prurigine deprauassent Lipsium auctorem secuti odem Eleetorum libro primo capite septimo, vel Aulum Gellium isto modo corrupit. Scripserat enim libro primo capite septimo noctium Rcticarum auctor de Ciceronianis numeris. Testis es Sicilia,quam multis Ondiq. ein Iam periculis non terrore belli,sed conssceleritate explicauit. Ais explicuit dieere: imperfectio ct debili numero verborumsovus clauderetur hic Lipsius scri erim, inquit Mnuι

19쪽

elauderet, antiquo Terbo, deseeret Lipsius numeri Ciceronis rationem habere non videtur, qui eundem numerum in Gelliano verbo sustulerit, Musitatum a Cicerone verbum, propriumq ad Periodos,ambitu sq. orationis concludendos alio etorquens emendandi libidine, commutare ausus est. Cicero ob eam ipsam rem in libris de Oratore frequenter clausulas appellat,& in Oratore ait, quidquid ita concluditur, pleramq; numerose adat. Eadem ratione Apuleium adoritur, 'x libro vitiose scripto, clauderet, pro clauderetur, supponit Sed inquit,

or Apuleium nune in eapse voce eorrigo libro quarto soridorum sub initium/Vtinam ibi pro amplitudine auditory prolixa orario sup

peteret, ae non hie maxime lauderetur, ubi Garundissimum cuperem. LV elauderet ex vetere manuscripto Lipsius tanto verbi istius claudendi amore correptus est, ut omnibus in libris iure, an iniuria collocet non alienum hinc fortasse fuerit illud Catulli de Arrio, qui aspirationem,ubi etiam minime oporteret adhibere consueuerat.

Cum ubiti ertur nuntitis horribilis, Ionios furitus, postquam Utae Arrius isset, Iam non Ionios esse, sed Hionios

Rivalis Lipsio inuentus est Iuretus, qui Symmachum , quem miscellaneis auctum M. D CIV. edidit, ipse eodem pacto corrupit libro enim primo epistola septima, vigesima, ubi superiore editione legebatur, Diu scribendi operam distulisti, ct vereor ne forte in nos parentis elaudiret assectio Claudat ex claudiret, ex vetere Codice se cisse affirmat,& epistola secunda libri sexti, ubi prius ediderat, ut in vulgatis est, Arbitror tamens Marcianaesororis,srae non sit clauda promisio successionis ambiguum domo licae posse remoueri. Suo arbitratu Iuretus iussit illud sit clauda abire in claudat. Vulgatam vero lectionem tuetur eximiae doctrinaeis pietatis Vir Gaspar Scioppius, qui notas bonae frugi refertas in Symmachum adornauit,& ad Terentianum claudier retinendum contra Lipsianam correctionem utitur ipse Ciceronis auctoritate.Iam mihi videor vereri posse, ne,qui tantopere in amoribus,& deliciis illud suum claudit habere solent, Ciceronis quoq libros contaminent,& fortasse quispiam libro tertio de Oratore, claudit ex aliquo vetusto Codice imperite descripto secerit, ubi recte in vulgatis legitur Verum, inquit, ut in ver justusses peccatum sidet,ses quid in nosra oratione Haudieat sentit.

Hoc non temere dico. nam in antiquo & valde bono Codice Tusculanarum Quaestionum,quem Vaticanae Bibliothecae Fulvius Vrsinus legauit, libro Quinto,quod erratum ut fit interscribendum, admiserat scriptor librarius, id subinde recognitum idem correxit, mutata una litura, duabus superadditis, quod apparet eadem manu factum, nam

20쪽

obseruarium Decas L ι

atramentum aeque vetustum est.& Caracteris forma prorsus conuenit.Ciceronis verba haec sunt de Antiochi scitis recte omnino in vulgatis libris impressa. Item beata vitam etiamsi ex aliqua parte elau diearet;tamen ex multo maioreparte obtinere nomen suum Claude- νι autem est in manuscripto , ut dixi, mendose quidem descriptum, verbum, sed ab eodem scriptore correctum. Hoc iterum, atq; iterum profiteor,& contestor, ne quis Ciceronem ex mendosa scriptura inquinare audeat , atq ex Ciceronis falso verbo altiores radices istorum e trudit , aliquando agat. Cum autem Tusculanarum Quaestionum calamo exaratum librum inspicerem, testem adhibui virum sane doctum,& integerrimnm Dominicum Ranaidum Bibliotecae Vaticanae Custodem,qui me rogante vidit Magnouit cum mendumis', tum correctionem eiusdem manus esse poterit etiam, cui libitum fuerit, Codicem adire, rem perpendere diligentius. Siquis aduersus eam castigationem ierit, neque me, neque, quam ego sum, eruditiorem quempiam tacitum feret

Ciceronis Dei in tertia et quarta Catilinaria eonfirmati reiecta Mureti Manuti. Carrionis emendatione. Cap. III. IXI, saepius dicam non esse temere descendens dum ad veterum scriptorum emendationem siue id

ex ingenio, siue ex libris manu scriptis fiat. Nam ple- nq. novandi studio peccatur,in ostentandae eruditionis gratia, quae recta sunt deprauantur, ripsi Codices calamo exarati plerumq. mendosi sunt. In oratione Ciceronis ad Quirites in Catilinam insimulatur P. Cornelius Lentulus Praetor, quod ad Regni obtinendi spem diuinis testimonijs vocari se dixissEt. Verba Ciceronis haec sunt, Lentulum autem sibi confirmasse ex fatis Sibyllinis,Haruspicumq responsis se esse te tium illum Cornelium, ad quem regnum Vrbis huius, atq imperin m peruenire esset necesse Cinnam ante se, Sullam fuisse M. Antonius Muretus in hanc orationem ex vetere quodam libro putat non ex fatis Sibyllinis, sed ex libris Sibyllinis legendum Ludovicus vero Carrio Antiquarum lectionum commentario tertio capite sexto Mureto Manutio Lambino, Bruto insultat,peneq. conuicium facit,quod residere in orationibus Ciceronis tot vitia sint passi, quot ipse a se sublata gloriatur,4 iiijs locum hunc a Mureto perperam mutatum, ab aliis iue praeteritum,sive Mureti mutationi relictum conqueritur ip-st autem ex duobus Codicibus manu scriptis Gemblacensi, Egmon

dano, Beroaldiq. cxemplari ineptam dictionem affert, nec librari