Aphorismi de statu ecclesiae restaurando, ex decreto & adprobatione collegij cardinalitij, collecti ex consilio Gregorio 15. pontifici maximo exhibito per Michaelem Lonigum, sacro vaticani palatio, & scripturarum monumentis digerendis, tam in archivi

1쪽

BENIGNE LECTOR,

EX Consili Misba lis Muigi, quod his paucis diebus cum breui in notis vulgabam is, satis per licere fuit, quantoperes icitus' clerus Romania de augenda .ipe potosate, etiam in seculi rebis. Interim eo in consilio non ulterius tum fuit, quam ut Bavaria dux Electoralemmi dignitatem firmari a Pontis e maximo postularet. Sed ecce nunc aliquot tibi aphorismos, quibus dustris Mardinabilia carius nec intra isos limites con sit rerum ruptis porro repagia quasi utroque cornu irruit quoque tum in Saxonicum, tum inarandeburgicum electorem Hareseos crinaemia impingit eoque nominet illos Electorali esse dignitate poliandos, partim obscurius innuit, parti m aperte contendit. De - 1ique, ut serpentes cauda solent, ita phorismo extimo nimis heu siluae Grenian a tristia quoque arma minuatur, nisi de dignitate in ararum collata sententia Ponti cis acqui sat . quidem non ignoro, paucos esse qui nesciant, jam ab aliquot retrosecuti monstri ali. quidamia siemper ali adνersus Imperium Sed tamen puta νi,expedire hoc rem re, ut ista quoque in apertum magis proferrentur, partim quo in nonnulli semper i terre paratis sonan in tant Germania periculo obrepat: partim nefucin far illis, qui quid Pont sex, caterique Ecclesiae Rimana cntistites, moliantur, necdum satis vident Cateram cum gentinum nactis sorem phor morum exemplum expres integre, quod integri ri. debatur. Interim charac ere distinxi, ubi discreparent, quomodo in Arcennensi leger rur editione , notari adoram Locis quidem aliquot parum refert, utrum hoc, an illud. sequamur exemplum esse est item ubi non mea criter intersit. Vnde autem fas, qualis altero eorum quadam, vel praetereantur interdum, vel Hrbo molliantur equidem satis mihi videre videre sed malo de hoc coniecturam sagaci relinquere Lectori, qui patrui,

Parrum i erum artes satis per se cognoscet.

2쪽

De statu Ecclesiae restaurando, ex decreto dcta' , probatione Collegi Cardinali iij, Pro consiliis sermandis,

Gxis ostio XV, Ponti ici maximo, exbmiti, per i stio Gregoriochaelem Lonigum, Sacro Vaticani Palatio Scri P0ox M. coiba

pturarum monumentis digerendis, tam in carchivo ipsius Vaticani,quam in castro Sancti angeli existentibus, olim praefectum.

I. Vin Bojorum dux a sedis postolicae autoritate con habeati asedi firmationem propter Electoratum expostulaverit, pψ'Qiiς 0

tunc Eccletia obedientiam amissam ins negata re soli risdictione Ecclesia ita paulatim recuperare potest ideo II Cum Pontifex maximus per u praesentem bio .g g puc

rum ducem, utilium Ecclesiae obecilentissim tim,lura adiacentis per B mmdu

usque annis, Multra, in constituendis rebus, ordinibus Ini mi ianvir periJ, 7 Ecclesiam pertinent, amissa, recuperare possit ion '' paulatim possessones bonorum Ecclesiasticorum,quae a jure Ecclesiastico ideo p6jessiones pendentis acquirere ut non erit dolatiliatis. bonor Ecclesiasti-lII. Cum Bojorum duxi in eo servore sit Ecclesiae faciem 1 2 4beo iri u sum

ita rursum adornare, ut ante Gregori XI tempora fuit, ideo eripere non dissicuti haeretici in imperio brachium seculare,c bona,quae a tran6cito

ne P avreny pob ident, Ecclesiae restatuere coguntur . iuramento Ecclesiae IV. Cum de statu ordine imperi cognosceret decer praestuonere, Ecclesiae proprius partus sit ideo haeretici, qui hanc anti quitatem dc jura Ecclesiae negant m statura ordine imper j, miis hie QC jam per Bojorum ducem restaurando, in posterum tolerari non Umius quisu Vt e

v. Cum Leo III illam potestatem habuerit, propter haere E Aeli, ut Aut

3쪽

uoiae verba ab seos crimen Orientale imperium ab Occidentali ab inder fordivellere,ac ex Graecorum manibus eripere, SI ad Gallos transmittere quare non Pontifex maximus candem potestatem habebit, Electoratum a Palatino, ut principali haeresiarcha abripere, cin Bojorum ducem, ut obedientissimum filium Eccle-

siae, transferre. .

V I. Cum divulsio Orientalis Imperii ab Occidentali a Leo ne II Pontifico beatissimo facta , ita firmat sancta ad haec

tempora usq; permanserit, ut licet Occidentale Imperium possessore saepius vacaverit,tamen nunquam Orientis imperio adnexum fuerit, neque unius leges in alterius provinci j viguerint:

quare non& divulsio Electoralis dignitatis, a Palatino haeresiarcha in Bojorum ducem Catholicinimum transmissa, in eadem constantia 4 firmitatis sanctitate a Pontifice summo, sancta Liga tueri debeat'. VII. Cum imperi translatio a Graecis ad G llos tam libe- , , ' ro brachio usiquem adeo vivida potesate per Leonem Pontificem facta fuerit, ut ijdem ipsi Graeci imperatores,quanquam potentissimi, nunquam tamen sibi audendum existimarint illam im- pugnare; imo saepius expresse probarint,i ratam habuerint. ita Electoralis dignitatis in Briorum ducem Catholicissimum sis transmissionem sagacitas ' se oppositio resantis hae resarchae Saxonish a. i dire, non impedire, multo minus impugnare potest, quia juribus de privi- nullo I. ut impra legi j imperij, ut haereticus , sanctitatem dc antiquitatem. lauri Ionialis Origmis in perri non agnoicens, de ure trua non potest.

Apho i mus hie VIII. Cum o Fridericus I Alexandri III sententia de im- O s perio dejectus esset, Emanuel Comnenus Pontifici pecuniam de milites adversus Frideri cum obtulit, ut Latina Graeca Ec- clcsia adjungi possit tunc eo ipso in dubie confessus est, sectionem S translationem Pontificiam stabilirc. firmare, atque alterum imperium alteri unire, vetitum cuilibet fuisse, praeter peruitiun ureun quam silmmo Pontifici , qui prius illa inter secuerat. Si r haec tia , ut revera sent, tunc Pontifex summus cum sancta Liga omnes

i' iris hausiarcham Saxonem, ab illo dependentes rebellas a hibere

4쪽

i ere tenetur, utfanc ita sedis i psolicae, es antiqui a Imperi, E mant,in transatione Electiralis dignitatis conservari possit. IX. Post Leonem alii quoque Pontifices bla sedis autoritate illud idem imperium occidentale saepe ab una ad aliam trans

tulerunt nationem quare non eadem edis autoritate Pontifex maximus, &Electorales dignitates ex manibus haercticorum erit c te, ad Catholicos principes transmittcre posset ut facies imperiiRomani Sancta rursum in haereticis extirpandis sir

metur.

X. Cum jure Bonifacius VIII Pontifex, ut cui suprema au toritas uni in Ecclesia competit , Albertum I. Romanorum Regcm non jure haereditario, quemadmodum sibii succes ribus suis conferri petiit, sed tantum Electione ad munus imperi pervenire voluit ita si Pontifex maximin, Imperator, ν SancIa sic eodemjure Ii a,ab rue violatione Sedisi postolicae, quae sancta semper in antidui 'ςJ J R in xς .

tare colervanda uer debet, Saxon G Vran burgico non permitte cedere potest. Catore pestini, qui autoritatem antiquitatis in transferendo lectoratu, L pratereuncur.

Sede Romana iveLere, se adcolla tum Electorum pertrahes etentant. . XI. Philippus Francorum Rex legatos Avenionem ad Cle mentem Pontificem destinavit, quo supplices ab ipso exorarent, ut imperium Gallorum genti, in qua prius constiterat, restitueret tunc Pontifex maximus ad Electores legatos suosmi sit, per quos eis imperavit, ut Henricum a Lui Zenburg Impe ratorem crearent secus si facerent, in discrimen adductum iri, ne imperium, di ius Electionis , ab ipsis ad alios perpetuo devolveretur ipsi autem statim conventu facto Hcnricum legerunt. Ex quibus omnibus perspicuum apparet, Gallis certum tu ille, in manu esse Pontificis redintegrare in eorum regno majestatem imperatoriam , 5 a Germanis imperium S Jus Elc dii isto ctionis rursum avocare: ideo Ponti se maximus pro picnit ulli. h.etili Saxone potestatis ulterius connivere non potest, ouando haeresiarcha ς i ianit tiliatem edi ordinem imperi ad Orcum trahere inborant. et Abiair . XII. In manu Pontificis maximi est, ut ex omnibus histori)s Romana apparet, majestatem imperatoriam in eorum e gno redintegra Q re,imperium de gente ingentem tran, ferre, actus Elcctionis in taui.' 3 totum

5쪽

, ὸ κ . I. Totum avocare quam cinique itaque se impie Saxo talem potesta-

a. rem a Sede Romana dimesiere, es ad OEoum Electorum pertrahere ia-h. - ἴ borat CaVeant ergo Pontifex maximus ese imperator, ne ex ta-Dr ntur. cόnniventia restantes haeresiarchae faciem Ecclesia Sanctae se im-

, si j s. ' in horrendum se detestandum monstrum transforment. crus, saetam impcii XIII. Cum cncessatis ob eius inertiam ob Electoribus de omni imperijsede deturbatus fuerit, de e contra Robertus Comes Palatinus Rheni, Pontificis Bonifaci IX mandato de jussu, ad tanti gradus apicem promotus ita similiter Palatinus , haeresiarcha principalis, propter crimeri laesiae majestatis M pacispi blicae in Imperatorem&im pernam commissum , de Electoratus sede deturbatus: is contra pro recuperanda antiquitate, Hectore, im=ei; Imperatori cum Esectoribus mandato Pontificis maximi, ut si obe- ancti, veri, man dientes Ecclesiae, se ussisobservantes antiquitaris, Bojorum ducem

''μ jβ Maximilianum ad Electoris gradus apicem summo jure pro

movet unt.

XIV. Si Apostolicae sedis autoritate, potestas eligendi imperatorem, S Electores, numero VII tantum principum coar- clari potuit, ubi tamen anteae Gregori V concessione cunctis Germaniae principibus competeret Sic ex eadem plenitudine potestatis Pontifex Electoralem dignitatem a Palatino, khaeredibus suis, abscindere dc in Bojorum ducem transferre potest.

XV. Plenitudo pote latis Sedis Apostolicae demonstratur ex publicis documentis Electionum Rudolphi abs purgensis, Adolphi, Henrici VII, Caroli IV, encessat, Ruperti, quae nullam aliunde firmitatem habent, quam ab assensu S verbo Nicola III Bonifaci VIII, Clementis V, Clementis VI, Gre tabuli g, gorij XI, Bonifaci IX, quae publica documenta in tablinis

Sedis Apostolicae custodiuntur. . . XVI. Vt antiquitas Imperii magis elucescat, Pontificem Sc Ecclesiam potestatem tantum in caussis impera cognoscendis, decernendis, S disponendis habere ideo imperator a Ponti-nce summo ob illud supremum munus sibi insitum, diademate decoratur, Iujus operationis exercitatione in imperatorio

solio

6쪽

solio confirmatur. Propterea doctores omnes in illam eunt sententiam, ut qui a Pontifice coronatus, Imperatoris de Augusti nomine gaudere signum in aurea bulla imprimere, imperia administrationem exercere potest Principi autem a Pontifice non coronato,illis uti, lure interdictum est. Unde Henricus I, Conradus Suevus, Rudolphus, Albertus, Rupertus, alij, qui de Pontificis manu non sunt coronam adepti sibi nunquam in privilegijs irrogandis, nomen Imperatoris, sed Regis Romanorum tantum vindicarunt.

XVII. Cum inter Carolum Calvum Francorum Regem, MLudovicum fratrem cingens super imperio controversia agitaretur: tunc Carolus Romam protinus iter maturavit, Scircci. bus S muneribus coronam impetravit. Propterea ex facie antiquitatis Pontifex tantum de causis imperi cognoscere potest. Male ergo haeresiarchae Germani collegio Electorum deberi

contendunt.

X VIII. Cum Fridericus I per Episcopum Bambergensem

petierit coronam imperi ab Hadriano IV Pontis ubi verba inferius posita in similem sensum fuerunt sigillatim adhibita: haud obscure a patefit, cum , qui pronam e manu Pontificis non obtinet, revera non esse Imperatorem. Ergo, beatissime pater, tu citra moram peragas , ut quae Bo)orum duci Maximiliano circa P desunt, de plenitudine imperialis culminis, per tua beatitudinis munificentiam suppleantur, ut imperium ad pristinam antiquitatem redigi possit. XIX. Cum autoritas statuendi de rebus imperi Pontifici maximo propria eo usque provehatur , ut ipsa interdum Imperatores alectores exagitaverit, depresserit, de penitus eluserit, de quibus historiae copiose loquuntur: nam quid olimgestum fuerit inter Gregorium VII, Meiari cum IV, inter Alexandrum III, ς edericum I, inter Innocentium III, Milonem M t IV , inter Innocentium IV, rideri cum , inter loannem XXII, de Ludovicum IV, inter Bonifacium IX se men. III. Osce statim ita eadem autoritate edis de rebus imperi cogno si ρ- seM scere, decernere, Pontifici bli, non collegio Electo runt, ' '

adhuc

7쪽

adhuc omni jure debere indubitati iuris est.

X X. Cum facultas eligendi Imperatorem non auro aprincipibus Electoribus fuerit empta, non armis comparata, non jure accepta haereditario, nec eadem ad ipsos ab Imperatorum manu, sed a Sedis Apostolicae autoritate defluxerit ideo haeresi archis Germanis aequum non est secus in praesentia sentire racita antiquitatem& sanctitatem imperi turbare. XXI. Cum diu viguisset consuetudo eligendi imperatorem e constitutione Gregori interventu antistitum δίr irrcipum Germaniae omnium, de cum postmodum schismata&turbae ex multiplici opinionum discrepantia inter eligendum oriri cepissent, quibus imperium in dies contabuit antillites 5 Principes inanimes decreto, approbationc Sedis Apostolicae in eo convenerunt, ut facultas omni ad seipsos universos iGregorio; devoluta, ad sex principes tantum devolveretur, tres Ecclesiasticos, tres seculares, quibus postea septimus additus fuit S hoc solenniter decreverunt, ut ab his tantum, nullo praeterea admissis, in posterum imperator esset eligendus, ea - dem caeterum facultate, jure,& autoritate. XXII. Cum ut superioribus temporibus Electio ex faculta- te per Gregorium V concessa procedebat ita recentioribus ca-

dem facultate procedat in Septemviros Pontificis assensu transitata Et sicut antiquitus summi Pontifices universis illis Praesulibus 5 Principibus Germaniae imperabant, ut imperatorem

eligerent; ita in praesentia, cum opus sit, Pontifici liceat Septem Viris imperare, quippe qui reserunt omnino illorum universerum conventum Q ioniam ut Septemviri ejusdem facultatis

dc uris autoritate potiuntur, quibus olim universus Germaniae conventus, ita modo Pontifices eam penitus retinent autoritatem, quam conventuum illorum universorum tempore obtinebant longo ni mannorum curriculo, aut temporum diutur-

nitate Ecclesiae vigor non remittitur, neque Sedis Apostolicae

Naharve b jura inveterascunt: Quanta itaque doctorum es 4 consiliario- η si 'N' om ud haeresiarchas Germanos imperitia, qui ncque anx quitatem, neque jura norunt sed pro suo conceptu malitioso antiqui,

8쪽

antiquitatem, sanctitatem imperi,in novitatem, ordinem in

confusionem detorquere, non erubescunt

XXII l. Cum autem, ut prolixe Sanctitati citrae depionsi vi lectores, a me recentiores, ac veteres, facultatem cli

Iimperatores ii aliunde hausisse. quam a prcmoed

ostolicae fonte appareat quod contirmari potest gravissirum autorum fide Iacobi in phelingi, ranietis aucteti Carionis, Aventini Cuspiniani, talibrum transalpinorum, ut Italos omittam, qui super h/ς - 0

telae suspicione ab haereticis Germanis forsan re)ici possent, YYI, Cum illi ius Septemviri publicis scripturarum ar- - , is

licai rosectam esse cui rei si fidem imperiti Saxonis con ari; derogare peterent, exhibendae eis forent documenta scriptionum Anno elac xxix, Pontifice Nicola III, Rege R Hanorum Rudolpho Habspurgense, exaratarum quae integrad solida in solio Pergameno in Archivo Castra Sancti Angeli Q iue in quibi Septemviri his verbis oraecipMutuntur Complectens ab olim Romana mater Ecclesia, quasi qua-ἡam et anacharitate Germaniam illam eo terrenae digni- mun fedeeoravit, quod est supra omne nomenim iter tantum praesidentis super terram, plantans in ea Princ' pe' tanquam arbores praecellentes, dis gans illos gratia' gulari illud eis dedit incrementum mundanae potentiae, ut plura Ecclesiae autoritate suffulti,ueluti germen elactum,per ipsorum electionem, illum, qui frena Romani tenet imperis, C Hri

tum est illa e contra nemini rursum pQ '

dem Apostolicae Sedis autoritate&assensu. Quod ueacua censendus sidignitas sic uni erepta. in alium hiqvx on scis assensu, autoritate collata, nullius est roboris, cum ere-

9쪽

- 'ta4 collata fit ab eo, qui iure prohibetur. Quare si cuipiam

hoc modo concedetur nec illam jure tenebit, nec cumjusto careat titulo temporis ex curtu praescribit. XXVI. Cuin translatio Electoralis dignitatis in praesen . tem Saxonicam lineam a beatissima Sede Apostolica non con. firmatarii di ideo Pontifex maximus, imperator, ad rescindendam transtatione Electoratus in Bo)arium ducem moveri non praetereuntur duo debent; sed ipsius exceptio cotra translationem pro non exceptio- haec verba ne habetur: nam quod de jure non fit,i simpliciter non sit, aequiparantur. X XI II. Cum transatio Electoralis dignitatis in Bojorum ducem Maximilianum facta, jam a beatissimo Patre confirmata sit ideo penes imperatorem, aut Regem Hispaniarum, non amplius stat , Palatinum haeresiarcham, vel haeredes Cornitis Palatini, in ditionem, de qua parcns est dej cctus, vel in Electoratum reponere. Nam hae controversia ad beatissimam i dem Apostolicam, non ad Imperatorem, vel Regem Hispaniarum, pertinent.

XXV III. Cum transsationem Electoratus Pontifex jummus confirmaverit ideo Reges Angliae, Daniae, Saxo, di Brande burgicus, restitutionem Palatini inditiones S a lectoratum inique ab Imperatore postulant. Nam nihil aliud est hoc petere, quam sedem Apostolicam de juribus Majestatis suae deturbare, fontalem originem contra antiquitatem, sanctitatena impex QU, Ecclesiae, Mimper ij, Imperatori, adjudicare ideo, Pontifex eju jub . , - maximus attenda ne ex tali connivensia praejudicia ad majorem hi verba absunt. . uerisi acclesiae parent: r. XXIX. Vt facies Ecclcsia in antiquitate, .sanctitate, deest hae Vox conservetur: propterea illustrissimi antistites Cardinales unanimiter jurarunt in hanc sententa ana, quod sine praejudicio autoritatis beatissimae Sedis Apostolicae, consrmationem B orum duci Maximiliano concessam Pontifex maximus revorare non possit sed Bojorum ducem conjunctis viribus uni versat Ecclesiae vi armorum in septemvirali dignitate tueri, jure divino simpli-

iter tenentur.

10쪽

C E A. IIvior Mus Aphorismos undetriginta, quos peperereno bis antistites Ecclesiae Romanae,sextum sane nec elegantia commendabilem,nec Germaniae bono natum. Quid autem impedit, quo minus partum illum membratim etiam lustremus, ac, ne interea oculis suis fascinet quemquam amo letum alligemus simplicioribus' ordiemur a capite ipso hoc est, tribus primis aphorismis, quibus clerus sibi Romanus luculentuli, spondet, tum urisdictionis, tum temporalium bonorum, incrementum. Vt de utroque horum ordine dicam, Pontifex, qua Pontifex, urisdictionem habet nullan, . quatenus autem, liberalitate principum ditatus suas quoque terras habet, ali

quam obtinet jurisdictionem sed , ut dixi, in terris suis: Imperio autem, ubi nullus ei inter Principes Imperii est locus, jurisdictio ei, sine Imperialis ma)estatis imminutione, concedi potest nulla. Nec movere quemquam amplius potest calcatum illud, quod Pontificem a junt praestare Christi vicem in terris. Negabat enim Christus imperium suum esse mundanum.

Nec ma)or est potestas discipuli, quam magistri servi, quam domini. Et quid apertius altero Christi dicto' eges nitum

domInentur, et os autem nonsit Nec magis est, quod victoriam sperent ex Triumphi S aliorum argumento, cum c se defensitant, quod Dominus dixerit, datam sibi esse potestatem omnem in coelo, & in terra. Siquidem ut Maldonati potius verbis utar, quam meis loquitur hic non de qualibet potestate, sed de ea, qtiam, postolis Mai ides, de poleEate regnisi irituam acquirendi Pi endique, quam ad rem Apostolos mittebat. Vt autem jurisdictio, Cc suprema quoque secularium bonorum cura pene seculi Principes est. Vt hic etiam habeat locum, quod Papae Eugenio scripsit Bernardus libro primo de Consideratione : In criminibus, non in possessionibus potesa me a. Et ibidem Habent haec infima, ct terrena, judicessos, Reges se Principes terra id nes/lienos invaditu ni falcem mestram in alienam messem extenditis' Item lib. Q Aposto sanie, dicitar dominatus ergo tu usurpare aude, ηut dominus apo stolatum, at apostolicus dominatum planea utroque prohiberis,si utrumque ut habere voles. Ideo de Hostiensis quae-