Ulrici Huberi De jure civitatis, libri tres, novam juris publici universalis ...

451쪽

prium non constituere. 3 3s. 36. At eruditos omnino, tam qui docentar

tes studiorum, quam qui factuq illas, .37- 9. Ubi quid juris .in hac patate Theologis, a. o.61. Medicis. n.62 dc Philosophis. n. ε 3.

1.11 sere sunt disserenti, ex qualitati- Labus civium; Dantur Malim ex variis

a vitae generibus ac prosessionibus unde ordines hominum diversi eomponuntur. a. Antiquisfimum vitae genus est Agricuti me, idemque innocentissimum, nec minus pubi utilissimum ideoque apud priscos omnes populos merito honoratum. Gm caperet frifices a cur C sed aratrota facere rasti rure minor a ros.

3. unde & legibus Quenda tuendaque i primis, ut a Romanis sectum, quo pertinet, quod instrumenta rustica loco pignorum capi agricolis anfimi prohibentur; etsi hoc imoribus hodiernis nusquam servatur, utcum que ratio, qua veteres movebantur, apud nos Arte non minus obtineat, suam apud illos si venerat,sta l. r. 4. -- Aut agri ci qua res μνων obsit -προσ 'minus imperii in eiviistibus rusti- ei participes habeantur, nulli quidem fio obstat, idque olim in laudatissimis civis vitibus, 'ia excepta obumsisse, nota res i

s 3Iossiemis temporibus atrier usit an

videlirus, ubique penes urbanos aut nobiles summa consistente rerum: f non adia ea causa, quam quod hi, qui opibus &inge.. mo pollent, agrici lauram odio laboris fastiadrant, eamque iis relinquarit, qui ad rem nullam, praeter quam ad serviendum, sui apti, quod de 'cura probatum. Διανα in sit. 6. Post agricolas, in origine mercatores illos neeessitas, hos utilitas comine dat, qnando nulla re compertum est, et rius increscere rursus deficere, qua iussorente vel coarctata mercatura, populos lia

vitates.

7. Plerique veterim dignitate post agia

colas collocant mercatores an, quia sane

apud hos minus simplicitatis & crebrae frauis des ac imposturae r. adeone e 1 diebus nobiles agros, saltem per aliosa ipfimet exercent, mercaturae misceri indecoram existimentet sed haec ratio aliter constat , ' Monarchae ut liberius imperarent, pleis bi arma Ycutere theaque soli comminere nobian.s D rerumJ Auto die multa mistum agrisola domam referios. Nam aricola domi jam sum in Germam eisiam libertinis in m istratin praesecti fiere re hodia in quia

452쪽

mobilitati curae habuerunt; atqui a studio Gmorum nihil alienius esse constat mercat ea. io Accedit ratio coercendi monopolia, quae per homines potentes' nobiles Scile contrahuntur, quamobrem iure Rom et cunctis potentioribus mercaturaeinterductum L . V. sit. C. de Commerciat Philosophi idcirco illam deteriore lo-eto habere videntur, quod cum simpliciis-ae juris naturae minus conveniat, rem ea dem minoris emptam vendere iuris; nam in venditionibus, commercia fere confimini. Ia Fundamentum hujus quaestionis decidendae petendum est Voluntate contrahentium His enim consentientibiis in eam, quae arguitur, inaequalitatem, milla ratio naturalis aut civilis eam reprehendendi superisast. neralis consensio inlus gentium abit, idque frequenter naturale dicituae; unde Romana ICti naturaliter licere contrahentibus seri vicem circumscribere docentiones ac s. a. . de Mimm adde Grotium lib. a. - . o. 3-.a7. Quanquam monvolia, per quaeri vendendi celetis hominibus, exclusis reliquis, permittitur, ut plurimum esse prohibita, s m hinc intelliMtur, quia commerci liberritas uris gentium est. is. Nihil tamen vetat, quin civitas ob G viles quandoque causa, ea permittere o

sit, quale fuit monopolium I . in Itagypto, est Adirae δελ- in Belgio.

49. Caeterum , dignitas mercatorum indiaberis reb pubi aliquanto major habemr, atque solet apud populos qui regnantur sis quam ari diversa quam solebat olim,

invaluerit aristimatio ut ubi lucrum est,' 3. Voluntas autem ementium ex indigen i ibi quoquePrincipes ipsi aggregari mereat ala colligitura prout enim quisque magis aut cubus non dia uentur. minus aliqua re indiget, ita pluris aut minosis eam aestimare solet. I . sic tamen, ut indigentia respectus aviorum non spectetur, ita ut venditor capae unius necesfitatem eamqne precio nommi circumscribat sed in universum, Su

aenus aestimatione communi res quaeque se setur. I . Proinde, non modo talelucrum, quod

pliciter pensitioni laboris operaeque spondeat, sedis iuxta subitvni indigentiae incrementum majus aliquid licite capi potest. ao Juxta mercatom censeri cupiunt a --- ui pecuniis pro mercede mutu. Vocandis suam stam aercent, quos alii, nitus, civitate ellent victos, vi Foenus ira universum juri ci-- α divino contrariaum judicantet o cilicet ejusmodi foenus. quod damnum penset illatum aut lucran cessans, nec quodpuniat debitores frusti aris etes, at haec distinximus ad Διή δε μα sed merce lucrativum. II. De jure naturae nobis certum est, id non prohiberi. siquidem nulla est ratio, cu 1ε. Est omnino tacitus ubique gentium 3 non ex pecunia mea lucriam immφdiate peris de publicus in hanc rem consensus, ut res scipere queam, perinde aequo ex aliis rebus -ptas cum lucro distrahere liceat, quae se i pecunia comaratis. υ. si aut . εν cireumferibat J Via hic auo defienare in linem uin a C. de se . - Sedrina hic astata parum reboris habe . -- si senium potest intiam inauentiae com-- - μι----is aestimo salia AEquitate natisrali ,poteris etiam aesti inremgainvia Agentia μνώ - - Uen im rara ais Misaris otians, quod praestari ne in . Me potis θι--- -A res est, cerebri - esse apκαι-- - ώνουF-ῶν,σε μην

454쪽

aissimos ae migiosissimos mortales, qui civ res numem te, galibus, eeelesias quo-- vivis re alidas incrementis amplificanti mitas aedinam in civitate propi

tam eonstituere non videntur; utiqua non ,

fideisima civium habitis, Meneadem baioaonsecto, ne olim Rome, diminantur rameaiam pars civitatis,sint n. ordo civium peculi aris. 33. Neque vero, si perpetuis stipendiis modo in ma via habeantiar, ut ocenti Roma ι .am milium caves ex illis sine, minant, in iure priori, alienigeriae me senario semitio civilia unionis non uno articipes. sa Proinde ne oris nariis viribus imiliatam minister invi uam iuris, vo Ciminus inracter minatur, sapo 44ων is se sis a Romanos oblisinaris, i -- ac passim o incisis τῶν ira studia honestivum artium amistur, ha primo merito eivilia ordianis emandiu es in autem in duplici di rent;x, qui Meendis tantum ae eis a seusinia via uisigam, - stolant adius mari maut , --- is --, in

arrisinstar tantur, quibus Reelesia ae civitates reguntur, ae utilisfimi humano generi AE ab omni seruiorem memoria hono ratissimi filere praeteritu- - eorruptiam has aetitia' virtuti di dominae debita igitaris bonam attit mi m a tribuum tur 3'. Qui exereone in civitate dismptinas, hi quod attinet ad rerum divinatum sciet tiam, altum iocum, quam est is, de quo iam loquimur, in umbi tenent, idemque de iureconsultis in lae vininimas. M o. Heautem observandum , Theolo. gos sciri flerisque gentibus respuia rege da in primis admoveri sultos filisse, apud Hebraeos, mamme post uisis Lam Romanis. Fontifices, o Cicero μου imos. Idem minis Magnia tristitiae , apud ovi are imprimis , --Mopi Min essent peti iam, Paemadmodum: hue me, ne c. avia isequentiva reges o prine es utuntur .m, filiariis quam theologis.

i. Nisi quod apud rotum res id rariustristitiatus tia e vasis mediiis quidem id

ia oecupa

458쪽

rimque requiritur; neque imperantibus huiusmodi eo 3 a Merito igitiir Rosiani erunt esse Amitas. Aria, imessandi potissimum gratia iniebant, meritoque in AEa oleis . quam belgicis abolita studiosorum nationalia, quaeum symposia publieaeque disenem habebant. 33. Nominatim ordines stanti Merunt, ut solena lacim virorum, primamis ei in academiam iacta, rem utilitiam vi teneatam consilio&a

3 . Regimen universitarit, cujusque moderationem ultra conceditiir, ut quam me autoritatis setori deceatae pase obtinet. 3s porro, quia per regimen suum um- versitas ad unitatem redadtii est, hine i personae ei rect adscribitur Ideoque habet dominium a fingulorum dominio sep ratum, quomodo res universitatis rebus fingulorum distineti sunt, i docent iuri consulti, in L . s. I. F. quiae rei res nam imo contrahereis deliri uere possunt

universitates, in L II. g. I. - minis s s. s. I. . quod met. c. i. v. a. ris cred. --. mala comma ruas C. a Epist. σχών. 36. Scilicet, ipsa universitas est persona; ideoque singula universitatis membra de eon-ttactu es delicto universitatis non tene tur, utique non quaremis furit singuli; Grum uti concurrunt ad uniim corpus eum aliis constituendum, sic etiam pro sua parte tenentur, modis causa obligationis ita contracta sit, ire universitas inde valide obligetur.37. Qito autem hoc fiat, alterutrum mceste fuerit, vel ut omnesis singuli universitatis consortes voluntatem suam imitet. i. Deus sane totas urbes a nationes ob peccata, quibus se inquinaverant, aliqua do proseripsi atque delevit ma Er. Eu m q. Alias sortitio vel decimatio instituisitur, quae fixit distiplina militiae Romanae vel duces de ant signani punnmturi. a. Tamen d universisti qua tali, o na rem imponimr, essi de auctoribus d licti non constet, quemadmodum populos saepe suis privilegiis de omamentis ob ad tiones, ptivatos legimus. 3. Alioqui notissianum in historia institutum est, puniendi universitates ita, ut poena paucos adfligae, metus ad omnes pe veniat. Raro fit oe, quod Minerva pud Homerum Iliad. . de Jove denuntiat irato;

459쪽

MCORUM ET MERCATORUM.

Disserentia Soeieratum mniversitatum rein no ininibus, ubi de Artifieibus Publicanis. Ἀ-7. Considerationes super usu illarum. n. 8 13. Deso, cietatibus Indicis, quo jure teneant Imperia ditionum, quas habent siris iure Summae Potestatis, an domini duntaxat M. I ai. Aliquando totum Reip. corpus in universitatibus comprehensum et n. 22.23 Des testate universitatum res judicandi statuta concedendi. n. 24. 1 . 26. Iterum de monopoliis n. U. 28. Walia n. 29.

'CEe ininam partitionemra a positam o

ocumini primo universitates, quae pers aras tantum, fine Me aeriam de domuum harum, continerit, idque tam propter usus sieros quam civilema. Ex his primo sint artificum de ne emormn collegia, Qquatenus hae rei ne eerto eontinentur a sint etiam ista rates serietates sinit univer

aetitiae: nec ut hodie ira sunt, expedire tu caretu reipub ut id genus hominum Ndine certi regiminis audaciam de capacit tem suam au ritate majori stabilirent. 6. Fuerunt etiam apud Romanos societ res eorum, qui argenti. auri dinas atque salinas exercerent, quae militer universire donatae sunt de donari possunth , ubi dentur; sicutis pistatorum,

secus ac aliorum artificiorum. I. Denique, mercatorum secietates ehreet, quod in socierat pars minor non O lnumero accensentur, qu similiter, ut su-

gitur sequi maiorem sociorum partem, sed pra dirimas, aliquando universtatis jure do- quod pluribus in re communi placuit, id i nantur, quod tamen haud temere, nec nisimique vissentienti probi re, ius est ι M. F. in . M. quod in laeuversitate secus est lue antea diximus. . Proinde, ubi haec Brma regiminis ad aituet, ut praerogativa staragiormn aleat, ab socitiatem mutari omino in universitatem, quod aeeidit in artificibus mecha l nieis, quitates Put l

hodieque

Adduntur, ut iam supra vidianus uia

magna utilitatis publicae ratione ficiendum. st metia cunctae universitates artificum oe genus quoddam monopolii alii extra universitates illas ais e sdem artificii vel mercimonii exercino e uduntur, quod ut lurimum Pr postare ceditas. Dum saepe peritiores, ut sumptus ad ingressias collegiorum iumnctos erre nequeam, sit Waliorum in inmmodo arcentye, communione vi stus e rcendi aliisque cister inserviendi

460쪽

dum aliis praeiudicium non suiliciat, ut be i personae ne recteque in conuadictorio scimus esse iudicatum. Denique, multi non temere existia

mant, plerumque istius esse, promis amartificibus copiam sui praebere, ut quanto quisque diligentioris paritior est, tanto

maior commodo gaudeat, nec universiis-

tum praerogativa meliores, quod perat, praecludantur. II. Multo magis in mereatoribus id observandum, ne universiistibus stabilitis, promiseni usiis libertis, quae auget hominum industriam de civitatem locupletat, co

erceatur.

ly sunt tamen iustae cauis, propter quas filmma potestinartificibus t mereatoriis collegia' universitates, eum exclusione aliorum, eoneedere potest; si quando aliter utile reipubi commercium administrari nequeat ut in longinquis Indiarum movi Orbis navigationibus ac commerciis usi

stompertum est.

i . Quanam institutum nuper incho tum inter alia plura, id habet singulare, quod, extra territorium ejus potestatis, aqua recipiunt auctoritatem, regimen situm extendunta cum alioquin universitas fit corpus hominum in una civitate, cujus e tralitates sitas iurisdictio eximida non potest. iv Tamen, inquama Indica societas,quae est universitas stabiliti regiminis, habet civitatem, imo rempubl. Qimperium si Iio sola coeloque An illud imperium est socieratis proprium, quatenus, inquam, imperium est, an ordinum foederatorum P. Nam de privato dominio temo dubitat,

quin hoc sit ipsius societatis proprium. as. Quida dieas, universim subie Uritati, quae civitas ipsi non est, civitatem rempubi de impestium habebit in mentem veniat Atqui privatum hominem, alii principi vel reipubi sit edtiun nihil verat, habere oris imperium idqaee independensa quid in univorsitas, va sis hinet ii . Domini Amelandiae cives sint sit,& tame immisam piarum in vicinam is silam ab ordinibus tam Frisiae, quam insit Aedem agnitum ε liabitum est iud pendens. Hoc ius liniversitas aliqua eugarum acquirere posset haberet eadem jusaeque independens ae illi habuerant, quoa proinde non caret seculinte eivili. it. Quare distinguendum est si nise sitas sive Indica mireas nihil aliud ab ordianibus accrete, quam permissionem cons tuendi de habendi tala corpus, vel si infruper acceperit privilegium, ne quis alius e Belgis commercia per Indias exerceat a ctenus nihil apparet, quur Imperium illis proprium lina ependens competere non vi

deatur.

I9. Non obstante, quod 'rud Belsas si jecti sent, atque hei etiam in ius vocinpossitnc Id enim de rebus in Imperio sitosoris 4ministratis, non magis haberet Io- cum quam princeps aliquis in nostro ageno territorio, ad rationem sui regiminis sora sis reddendam teneretur, quem in unia de Amelandiae domino Frisii nunquam exigendum purumne. Jo. Quod si Indiea societas ea lege eo stituta sit, ut puto constitutam esse, quod summa potestas fima si penes ordin s -- demtos ipsique saei laris adversiis ea tela nos principes ordini nomines desae u-

utantur, uti constat eos uti, jam russista

bimri non potest, quin summa potest ciulius Imperii sisensis sit pene 'rdine s. demtos , quibus etiam leges Wreliqua iura reipub administrandae acceperunt. ad quos euadi de rebus apud illo foris judicatis provocivi potest.2I. unda paret, ne quidem illo se Ga regalia ab ordinibus generalibus, que admodum afuit accipere solent, quos e flammam potestatem habere, licet seud servitio obstrictos, talias monstratum est M. po- - - potest, ut in ause ficum