Sphaera Ioannis de Sacro Bosco emendata. : cum additionibus in margine, & indice rerum & locorum memorabilium, & familiarissimis scholijs,

211쪽

nunquam limbra' interuentu, modo Sol occursante Luna obscurent ri explicemusrcgrque id non unoquos Lunα coitM,Cr oppinitione steri contingat. Quare animus hoc loco tibi acrius excitandus, Cr aures depurandae,ut qμες dicam, rectis me percipiantur. Memineris autem illκdom iam prim m,q-d paulo ante dictum, diamin ip sum linea gardam,cui nomen eclipticae nediti ductu perαpetuo dijecuri, neq; Solem uncum ab ea quidqua dsecldere: qssemper orae diue seruare,sit eandem semper itet Mam.Sed eaenim Luna hinc digressand gradus aliquot toto fore eodiaco ex uuae

tu neque semper sub eis cliptica sit obuium Soli,

pleruuque autem liberati ausit eo tantum flata θ - to quippe Sole in aliquo gradu , puta Cancri primo exisj Vnie Ar 1ibi sepe Luna ultra tropicum, interdum ad qμintum que gradum ab ecliptica, interdum mitrucissi ad iiij emora signa prola se instasu rige Caprico ni tropicura eodem modo defertur, neque qgidquam ct titigit eclipticam. Atqui necesse est si ecli sits Rentμr sit tam Solis quam L inlae,quocunque accidat signo,septin trionali vel australi, utrinqueseu, ecliptica deprehendi.

212쪽

si linea inde dimissa,quae mundi machinam diuideretur

i -- εις retrum Quare siue terra i si Lume oppo nenda fit, Mi κmbrasiua, quae illuc μ' e ex ror igitur, ea obscuret siue Luna Soli obiiciatur, ut lamen eius inuideat terarae: necesses Atrunque planetarum sub ecuniaca reperiri: Tea de causi lineae nome id a Graea

eis inditum, quod defectuum binusmodicausa sit. Debes tem onimo percipere in duobus eclipticae his eis pari graduμm interuallo transire in mansiuersium lianeam altenc me circum mavis dicere, per que Luna fertur , qui ab ecliptica resiliens interuuallum quoddam relinoit ad perrum, ροψ perscindam. Sedubiconianagit aer eclipticα, Ana parte cadit draconis, chera cauda

213쪽

IN SPHAERA M. I93 uocatur ab astronomis: huiusmodique puncta non secus per coelum moueri nobis uidentur, Sol er planetae reliqui cursi nunquam intermisso perambulant. Eotatamen differunt, quod capitis Cy caudae motus mundum sequitur undeviginti diebuου uno superato gradu, quotidem anni in coitionum Lunae reciprocatione numerarim tur. Atque hic ille numeraue est, quem aureum appellaAt DE soLIS ECLIPSI. SI solis igitur defectus eventurus it, utrunque tam Lunam,quam Solem aut in capite,aut in cauda Druis conis esse necessarium ei ut Luna interposita con eis ctum Solis adimat ipsi terrae, quae Cr ipse, uti superius dictum,sub ecliptica est. Raro vero euenit, ut Solis uniae versum corpus obscuretur , quod sepe accidit in Luna. Quod autem pars tantum interdum adimatur,ea de cauaesa fit, quod Luna non femper obuiam sub eo puncto vel . capitis, uel caudae ,sed iuxta elabitur, quaque parte liisneam attingit eclipticam, ea uel luce priuatur , si terra intercedit, uel Soli adimit lucis partem ii iuxta transiens eclipticam omnino perstrinxerit. Sed ut haec fucιlius inaetelligantur , ubiicienda figura fuit haec, quae moduli uio

214쪽

I' COMPENDIUMI E L V N A R I ECLIPSI. Porro si Lutue defectia contingat, Solem in capite, L linum in cauda deprehendi necesse est: aut uiceves Solem in cauda,in capite Lunam. ita enim terra in medio sita, cum xmbrae Je nramide lanare corpus

215쪽

-- IN SPHAERAM. 19stransiliat δὶ eam ibi deprehenderit, tantisser occupat,

donec ilia eluctata per boras plurimum treis, aliqgando quatuor, euadattex umbiaque illa omni pariatim even. pia torem mox orbis candorem ostentet. n a Atque

216쪽

enim homines huius ueritatis ignari, quotiens id accideo bat, laborare Lunam ex incantationibus maleficorum hominum, τ ea de causa mbalorum tinnitu,σ clamonribus occurrendum intituerant nescilicet Luna excanα, tantium voces aurire posset, atque ita minus obsequi cogeret κr. Sed haec radioris aetatis deliria fuerunt.

Non est clitem loco hoc praetereuntam, Lunam,

qlium modo toto orbe plenam, modo imberosam, modo dimidiam, modo excavari Cr ad nihilum redigi unoquoqge mense conspicimus, id ea de cassa pati, quia dimidium tantum Iuliaris corporis lucet, quod scilicet a solaribus radiis id tratur. Hinc sit ut, cμm Luna in Oriente est,Sol uer) in occidente,aut contra,oclitus noster, qui medius est inter utrunque, eam lunaris corporis memdietatem aspiciat, quae a Sole irradiatur, atque tota ita candicare uideat str. Vbi uero a diametro fecedere inciapit,ea de causa nobis imminui uidetur,quia pars illustrota per obliqκκm auertitur,atque ita oculis nostris eripiatur. Ita cum eadem in caeli quadra prima uel tertia repeαritur, dimidia utpote nobissese videndum eri Μ q o magis ad Solem appropinquat, eo metis ruperior pars tr iratur, quae obtutu nostro semota est: inferior, quae scilicet ad oculos nostros obversas,obsilirat Ar, alit poti s deficere uidetur. Et cum Soli demum subiecta est, ruminose eias parte tota ad Solem Mers nobis, qMi itur

217쪽

I N S P H A E RAM. I97 Mings, tegminis apparet, donec λ Sole recedens tertia mox die obgerse in literae Jeciem fessi nobis uisendam prαbet, ac damno mox quotidie reparato magis increm censiμAge ad qκintamdecimum diem , paulatim ageta, toto iterum corpore sese ili stratam ostentat.

218쪽

quam ternae umbram: atque egentres per, ut stresae ἔρι ιnsna horieontem deciderit, κmbra haec oboriatur, terram

DIES SIT.

NSFe Hud ignorandum est, die aut a tempore,

aut qMIstare interi r a tempore q tuora' viginti horis constare, a qualitate esse aerem illaminiatu a Solesupra horizontem egelio,. quandiu moram εοι traxerit, ad occasum μ' e: noctem uero nihil cliud,

219쪽

IN SPHAERA M. Is sterramque obfuscet media fui parte, diametro cum solis progressus per mobili. Itaque non ante dies est, quam Sol iterum supra horieontem emergat. Accidit tamen, ut Sole per gradus duodeuiginti iusta horizontem, ut

Ptolemcus, tam in exorta,quam in occasu existente, iuramen eius supra diffundatur: atque ita ferme per horam

antequam oriatur, ez posteaquam occiderit, adhuc lux insuperiore hemiθhaerio maneat adque tempus Latini crepusculum uocauere. Habes iam adolescens honoratissime , haerae summum , quemadmodum tota mundi machina orbicularis fingitur, π at ipsi coelorum orbes quatuor er uiginti horarum Jacio circumuoluuulliri

qu que sua unicuique inferiorum sit cessationis causa.

Habes elementa quatuor infra caelum Lunae, terramqlie in medio omnium, quibus tota haec constat fabrica, pro centro reductam. Hubes de polis duplicem confiderationem er uertiginum uarietates , aequinomalem, etodia cum, tropicos duos, er polures totidem circulos, qlios una cum coluris duobus tibi descripsimu3. Circulos mo*biles, sinitorem, er meridionalem commonstravimus:

quid1phaera recta,quid obliqua sit, ostendimus: Solis eraliorum planetarum diurnos annuoque motus, qliant mad ortum er occasium pertinet, indicauimus. De zonis quinque ei parallelis, unde aequalitus , . in aequilitas dierum cI noctium accidat, di seruimus: ad haec, sinde calor ei stigus refultaret, aperuimus: mox defectuum tam in Sole quam in Luna causis modumque non modo

retμlimus, sed oculis propemodumsubiecimus: quae qμ- ad eam quam affectas Geographiae peritiam satistisitsuperque opis astatura fuit Reliqua de exacto coeloαn ruri

220쪽

αOO COMPENDIUM IN SPHAE. rum numero, de epi clis, de eccentricis, er deferentibus circulis in planetarumθhaeris,de motuum quorumidam trepidatione , quae astronomorum subtilites excolagitauit ed quibus aegre philosophi assentiuntur,quae queauthores eosdem perplexa loqui cogunt, neque ad hoc negotium, neque adstudia nunc tua pertinere arbitrati sumus. Quareus, Crsublimiori doctrina ista,quae eruditi mi Uiterbiensiis tui propria est, dimisis ibi per immensos terrarum marisque tractvi ingressuro, haec deθhaera rictasufficere iudicati

uimus.