Sphaera Ioannis de Sacro Bosco emendata. : cum additionibus in margine, & indice rerum & locorum memorabilium, & familiarissimis scholijs,

181쪽

ram, per Pierium Val rianum Bellu-nensem.

182쪽

tractantur,sum hac,

De tota Mundi machina,breuissime. De PoliS. De Aequinoctiali. De Zodiaco. De Regionibus signorum. Signa quibus Planetis addicta. De Tropicis. De Arctico& Αntarctico circulis. De ColuriS. De Circulis mobilibus.

De Meridionali. De Sphaera recta M obliqua. De Motu Solis & aliorum Planetarum. De Zonis. De Parallelis. De Inaequalitate dierum & noctium. De Calore & frigore. De Eclipsibus. Cur facies Lunae variae. Quid nox, quid dies sit. De Significationibus Eclipsis utriusque in unoquoque signo,ex Proeso. AD

183쪽

AD ILLUSTRIS.

ET MAXIME REVE

rendum Alexandrum Farnesium, Card. S. R, E. Vicecanceli Pie

ri, Valeriani Bellulaen. Compendium in se hae rasii.

V od quaeris, A lexander Cardinalis --,' pliβ. terrarum ii tum tibi breuiter deo scribi, qMaeris quidem rem σβitu tuo cundam, Cr studiis tuis apprime necessirium. Nam silue metu rge historiam, siue oratores legas,quae tuae sunt adolescentiae primae dein litiae, qgoqgo te Merteris, rei istitis cognitio tibi fuerit opportuna. Inuitat uero te apientissimi, eruditifimique cui tui exemplum, ad ea omnia It dioli s confectantia, per quae ille adfunim ni rerum citime euectu est: atque eos tibi primos in disciplinis grai s constituisti, qui ad humani ingenis captμm propinquiores esse videantum. At gradatim inde ad reliquarlim scientiarum cognitionem, Cr consummatifimam, qua ire plurimi in pollet, o trionam progrediaris. Macte libur hoc animo, qui quem

avum refers nomine, sapientia etiam quare contendaS.

In lgo spero Urim Optimii Max, optatis tuis facillime ι 1 respon

184쪽

x6 COMPENDIUM responsiurumtu modo tac priairus indole, bis bonorum αμ pici s, totque eruditifimorum hominum, quos domi

alis, Grilio commμssit , lilarum qMid enitere, dum inosti tum cursen arripias,rel μή negotio minimo, ac sine puluere confecliturgi QRonia uero terrae ipsius md scriptio, dimensi)qMe gw coeli rationem accommodanda est, de coelo priκs coelis partibus disserere quam breuisesime aperi imis possem neces rim existimavi: quod

haec raesertim pars ut Latina dictione tradatur, demdenari bactenus visa est. Fuerrat enim plerique etiam Latini homines,qsi re minus Latine invulgus edidere, quatiuis caetera diligenter examinarint. Curauimus autem ut ea esset in institutione nostra facilitas, ut tenera quaelibet aetas, do strinae bulas ca xx feri poset Nam erfluperflua 'leraqμe, ne i epta dicam, quae plerisque μαflictum Herre consuerant, ὸ me summota reiectaque sunt, eis tantum admissa,να adsimplicem'beraei sius cognitionem necessariis Midebantur. Ita autem q-yostea μυeqμuntur, ad orbis geographiam pertinentia,

unoquoque uel mediocriter eradito commonstrante, uel

tuo iesus dio facillime consequeris. DE TOTA MUNDI

MACHINA.

ILlud uero primκm omnium tibi fuerit mente concia tendum, terram hac quam incolimus uniuersam una cum aqua circunfusa, re isti intrifuptaque, er iusto eαtiam adhaerescente, pilae cuiusdam obrotundae modo coninydenari debererquam circum aer in qu M.fusus cim icumplectitar eodemqM modo rier a circunfusio igne cos

185쪽

IN SPHAERAM. rc sfouetur. Quatuor enimhis simplicib s, terra quippe, Gqμα ere, Cr lye,omnia constant, qMemox in varias rem mm species conformanrur. Supra corpora haec, At steri potest, orbi laria, septem Planetarum orbes alterum ulteri instar corticum cepis incumbentes astronomor msubtilitas adinvenit, Lunaefcilicet, Mercliris, Veneris, Solis, Martis, Io irier Satrurni.Supra Saturnis haeram stellarum Darum orbis esse credit gr. Hic usque biimant vis aciei fertur, totremque coeli embιtum igneis qgibGJam claμis conisum arbitratur.

Supra tame stellas coelum aliud effertur, quod primum mobile antiqui sapientes Aocant, utpote qμodsummi Dei

186쪽

iσσ COMPENDIUM neque enim aliter credendum est imperio concitatum

assidua rapidisiimique vertigine ruens ab oriente occa sum uersus,mox ab occasu ad orientis terminum sese cire cumuolui trabiis feram Er stellaru Damni orbem, planetam omnium, ras. Q anqui illae,uti uidebimus inferius, relactabundae eo lentius alis, celerius uero aliae

reabutur,quo primo isti orbi rapidi mouet propinquiores,vel Ionginquiores*erint. Iuniores decima adinvenearat sphaeram, cui nonnulli pernicitate eam attribuerint: alij contrs perpetuam rerum diuinarum quietem in illa statuerunt: ubificilicet diuini plastra piorκmque anima adsistantDeo,aeternique omnino traquillitate perfruanestariSed enim hoc hic disputare nostri non est instituti, qui ad simplicem quandam caeli traditionem properamus. Scias tamen inter astronomos Cr philosophos de coeli orbibra minime conuenire, neque etiam de planetarum situ er ordine :fed nos haec tibi ta pluribus traduntur, exponentes quaestiones in Alia tempus distamus. DE POLIS. E Sto igitμr coetum, Mi Milo omnia vocabulo complerectamur, ad pomi brivs,qμod nunc prae manibμs est,

similitudinem orbiculatum. tar enim hoc ad partem, qua de ii nc agimus fatis idoneo ) Vertitur hoc, ut diaximus, supra terram ab oriente occidentem uerseus: Cyab occidente sub terra ad orientem eo inque, unde masse ferri coeperat, qgatuor CP uiginti bonarum spatio cara dines quibus inniti viderur,aut circa quos uersitur Oo, poli Ercco uocabirio nuncupantur: πολον enim uerto est.

Horsim misi, pomiscilicet uertex hic famings, mu

187쪽

IN SPHAERA M. Isrflos clit, arcticus appellatur ab Vrsa, quam poeta: in coeIlim relatam subvolantur. Arctos enim PQ reis

Graecis,Latinis Ursa. In hanc autem inlito

eabula ipse oppossitio

as , ut limitur nitanos in pomi pediculo statuamus. Hos autem astronomis mundi polos vocant propter praerogatisam primi coeli, ad cuius rapidis imae uertiginis celeritate reliqui omnes orbes,ssti paulo ante dicebamus, eodem fere uigintiε truor horarum spatio circunferuntur. DE A E QS IN OcTI ALL

Aη his punctis

tota desumitur eoeli dimensio. Primo enim circrius aequo db utroque interuallo distans per pomi iubearositatem iocituri.qui a si inuli Ju R 'bi istur,eascilicet de causa quod Sol κ oquoesse anno buri modi circu

188쪽

Dysm t hinc per obliquum fama quaedam lata dia

formis quibus insignita perbiberur, dia cra circulac Graecis nuncupatur ,signifer Latinis,qui duodecim Lyraue ea signa uo acant. Horum primus Aries , Pa primum parte ab aequinoctialieodiacus disertem in arcticum coepit porrigi: indeTat lms, er Mic proximin Geminorum signum: comprim

diuis autem notis ita figurantur , Y,ου , M. Postem lquam per tria haec signa arcti uersus obliquo tramite progressum est, reflecti incipissastis, Cyad aequinocti lem rursus redire:que tribus itidem disti oa signis,Camcro scilicet, Leone, Cr Virgine, quorum hae notae sunt, , IL, nys Iacattigi indemiarcticum uersius ab coquinoctiali dii se, trium adhM signomm patio, qκα

sunt Libra, Scorpius, Sagittarius, qκα ita notantur, -- , exporruitur. Mox pertaesa loci ab infima ea regione ad aequinoctiale rursussursum uertitur, alijs tribussignis Capricorno, Aquario, Pisiis. infigmta,qVae ad hunc modum figurantur, π,α, X micuero circulus, neque non omnes, quotquot in sphaena nominantur, is

duodecim haν primum 'neis, ab is cilicet signis di

uitan

189쪽

IN SPHAERA M. I 6sviduntur: mox Mnaquaeque pars 3 o. gradibas ita appetatius dii in guitur, atque ita intus uni μμ 'Me circuli ambitus trecentis eT fcragilita gradibus distescitum L titudo zodiaci per duodecim circiter gratas exteditur: mediu eius qua parte plurimam abit, ab aequino di statvradibus tribus circiter er uiginti. Habet uero Toramin quod μο uersantur de quo inferiae loco suo dicetur. DE REGIONIBUS SIGNORUM.

AB his polis circuit ducti qui imi cui quesigni

terminos βα petit πιerisuiu imm corpus in duode. cim partes αqua πια diuidunt, rectutisi peponem quis in o. portiones Mnas disesecaret. Et quicquid inter duos huiμμα di simicirculos ut ita

nunc vocem, ab lino polo ad eomm a te . . . v

rum continetur, eius in i regio esse disitur,quicquid in

medio continuerit. lnde