Thesaurus Euonymi Philiatri, de remediis secretis, liber physicus, medicus, et partim etiam chymicus, & oeconomicus in uinorum diuersi saporis apparatu, medicis & pharmacopolis omnibus praecipuè necessarius, nunc primum in lucem editus. Argumentum co

141쪽

THESAURUS. Πῖ enim huius ad illum ratio. lotus uero prohibetur ob terreae substantiae abundantiam.Qu'niam sola terra plurima habet materia, d motu omnino caret. Ergo aqua illa calore cum sit sic temperato,nec cor u exabit,nec iecori infesta

eritntac sola haec ista quς diximus pret

stare potest. Cum igitur ardens aqua diuturno circulationis motu tenuitatem retinens, caliditatem acumen , saporis ac odoris exuerit, aether est actu

primu fragrat.Est enim nil aliud odor

Iragras,quam acutus cum moderatus

extiterit. Indicio est g piper no fragrat&c. Igitur ardentem aquam, si ad temperamentum redierit, tenuitate retenta, necesse est fragrantem fieri: & si fragrans fiat,necesse est uicissim in aethera esse conuersiam.Fit & quae iuuentutem instaurat aqua cum tyri carne, fit & cuelleboro, qualem apud patrem meum uidi. Sed hae diuexat corpora, &iuuentutis imaginem fucatam reddut: aether uero ueram praestasicum eam retineat

142쪽

E VONT MIdiu quam quis habet & exornet. Sed nunquid igne qui calidissimus est, tenuior aether i Certe sic.nam coelo contiguus,ideo , leuissimus.impressam enim ab astris caliditatem circulatione moderatur tenuitate retenta,atin eodemodo haec aqua calore ignis ad summamredacta tenuitatem motu ipso refrigeratur ac temperiem acquirit. Itaque &haec&aether, mediu quasi sunt inter mortalia immortalia j. Locum enim cum habeat ac temperiem tum substantiamcoelo proXimam, corrum

pinequit. Dum uerbinfra impellitur, refrigeratur, at 3 sic post multa secula corrumpitur. Ita medium est quasi

mortalis ac immortalis, cuius generis Stoici animam humanam esse credunt, Haec omnia Cardanus.

Virtus uniuscuiust rei latet in quinta eius essentia, calida, rigida, humida, sicca,&c.& idem operatur quod prius in suo mixto uel cum sua materia, sed celerius dc mirabilius multis modis. Post

143쪽

, THESAURUS. Is spost destillationem superisces aliquo ities repetitam,intercedente semper noa a digestione, semper quaelibet aqua tandiu circulari debet in fino equinoiut alibi, donec suasissimi odoris fiat. Nam fragrantia summa in omni quin-ra essentia requiritur. Quaedam semella iterum destillari satis est, tum ci

rutari, & post dies aliquot si quid de

erra & faecibus superest in lando ci rutatorij, separari defundendo. ELuentia quinta uini non amplius urit Is, nec amplius est aqua ardens, sed ubtilior, & coelum uocatur: cui stetias suas addi dicteus, cum diuers tum qualitatum herbae, ct contra dia

terses morbos excellentes, in ea m aerantur, ut infra in Aquis uitae com-Dsitis docebimus : Solificari autem ille deaurari, cum Solis, id est auri urtutem ei imprimimus, ut supra in Iuri potabilis mentione explicatumes, Haec fere ex Lussi libro de quinta ulentia. Essentia quinta cuiusque

144쪽

nc EVON Imedicamenti millies maiorem habe: uirtutem, quam antea habuerat dure adhuc corpus elementatum esset, Wstadius. inomodo extrahatur quinta essentia rerum omnium, ad applicandum illar uires earum) corporibus humanis,ex primo libro Ludi i lde quinta ess i

Quinta cuius 3 rei essentia,extrahi ahea potest,tignoru,fructuum,florum,r: dicu foliorum,seminum,lapidum,me tallorum,carnium, Sc quarti uis specie rum,huc in modum. Quamcunq; ren: a qua uolueris quintam essentia separ; re,impones in quinta efffentia uini p ram ct persectam ut praedictum es :) e expones insolandam in v ere, uel in v.- se ad ignem leuem: & intra tres hons habebis quintam essentiam rei mixtata cum quinta essentia uini, quae conu xcturin talem natur qualia rei impot

145쪽

-S VRVS. II tae est, siue ea calfaciat, siue restigeret, humectet,siccet,purget, uel cuiusuis alterius conditionis aut odoris fuerit neque idem tantum efficiet,sed eodem in gradu quoin, hoc est non magis aut minus,&c. Posthaec enumerat remedia .

singulatim quae in primo gradu calida

sunt,deinde in secundo,tertio,quarto:&similiter frigidorum, humidoru,siccoru* talogos instituit. Deinde degradibus remediorum & eorum mi tionis artificio in genere docet.Postr mo addit etiam catalogos iuxta secumdas qualitates,ut uocant: Quae omnia nos omittimus,quoniam doctis &medicis scribimus: nec conuenit partes scientiarum inter se confundi. Deinde lib.secundo per singulos morbos, eos duntaxat qui grauiores &ferh incurabiles uulgo habentur, docet quaenam remedia quintae essentiae uini admisceri debeant. Scripsit & Rogerius Ba cho libellum de facultatibus aquae uia

per M.fgna,secundum morbos ac

146쪽

133 t EVON Ipite ad pedes, aquis & medicamentis pro singularum partium & affectionii natura alias alijs adiectis. Hunc aliqui non recth Arnoldo de Villa noua attribuunt./Io.Bracescus uir in chymicae artis mysterijs nostro seculo exercitatissimus,ut scripta eius testant, in Dialogo cuius interlocutores sunt Raymundus Lullius & Demogorso que autor Italice edidit,una cum altero super eXpositione librorum Gebri. Ioan. Petreius Norinbergae utruno Latinh excudit sine authoris nomine,) quintam essentiam illam quae ad humanam uitam conseruanda& extendenda faciat, non ex , Plantis, animalibus aut semmis, sed ex solis metallis requirendam asserens, ita scribit.RAYM vND vs. Cum neces.se sit ut haec medicina omnino incorruptibilis sit,& omnia elementata in hoc Iuperare debeat,necesse esst ut extrahate materia quae ab omni corruptione qalienissima sit. DEHOGORGON. Tamen

dixisti

147쪽

-ES AVRVS hs ditasti tu in libro que de naturae secre- tis inscripsisti, hanc extrahendam esse

de uino rubeo. Idem confirmat Ioan.

de Rupescissa. alii uero Chelidoniam accipiendam esse autumant, alij sanguinem humanum. RAΥΜ. Non parum

erras,si persuasum habes philosophorum scripta ex nuda litera intelligenda esse.maxime uero in hac scientia, quanto clarius & apertius loquuntur, tanto pi' obscuritatis habet eoru scripta. similitudinibus enim & per aenigmata locuti sunt. DEΜOG. In hac re qua usi sunt similitudine φ R A Y Μ. Dicit Senior philosophus hanc medicina comuerti& uariari de colore in colorem,& de sapore in saporem, & de natura

in naturam: propterea nomina eius

multiplicata esse. item Minois philosopnus, Si quaeratur inquit) quare

factum sit rubrum antequam reciperet albedinem Respondendum bis denigrari, bis in colorem citrinum conuerti,dc bis recipere colorem rubrum.

148쪽

έ o EVONT MICum uero bis colorem rubrum recipia at ut rubru uinum & languis human uidelicet post putrefactionem& in destillatione:propterea ueteres per similitudines loquetes uocauerunt ipsam uinum rubeum, sanguinem huma9u,&sanguinem draconis , & his similib. dcc.Paulo post etia signa illa quae Io.de Rupe scissa de quinta essentia iam perfecta ponit,nempe ut ad ea in angulo domus posita,ingredientes omnes mirifice alliciantur: & alterum ut ad eam collocatain uertice turris congregent omnes aues, quae illam odoris suavita

tem percipiunt,allegorice interpretat: ut per turrim intelligat fornax in angulo domus posita, in qua uitrum quod materiam continet decoquenda ponitur:per intrates uero domum istam,&per aduolantes aues, significent spiri tus & uapores illi qui uirtute caloris sursum serunt ac ascendunt in altum e collum longum vasis siue bocciae: qui cum figunt,et amplius non ascendunt, indicium

149쪽

indicium est inquit ipsarum humiditatem aquea iam conuimmata&materiam dulcorata, & medicinam finitam esse. t Et in hac quidem sententia etiam Rasis fuit,Haec ille. De quintae essentiae a uino eXtra- , citione,ex Philippo Vliladio h&Raim. Lullio. Vinum quam generosissimum, cuiuscun 3 coloris, uinosum poli' quam dulce, quater destillabis in alembico,

ita ut comuniter aqua ardens paratur.

Quod si etia tapius destilletur, praestabit.PerfectE destillati indicium est,si accensum in uasealiquo argenteo uel staneo totum cosumatur, sicut nulla humiditas in vase remaneat.Sic igitur pr paratum imponatur in pellicanum, id est uas utrin ansa

150쪽

tum,quod etia uas Hermetis aliqui uocant,per cuius in summo foramen materia circulanda immitti potest & e trahi. Et vase diligenter lutato,& luto forti caementato,eX frequenti ascensu descensu , aqua in ueram quintam essentiam conuertetur. Porro uinum se destillatum,ut diximus,cumhabeat omnia quatuor elementa, tamen percrebram motionem & agitationem ascendendo descendendo Φ, de corruptibili in incorruptibile sermh transit&conuertitur. Quod si percrebru de stillationis ascensum uel descesum erassiima subtili, impurum a p uro separat: quanto magis id contingit in destilla torio ubi millies millesies sursum ac deorsum agitaturiHoc igitur motu existimandum est materiam elementarem conuerti in substatiam inelementarem& corpus incorruptibile , ita ut tanto remotior quinta haec essentia a corruptione corporis elementati sit, quanto coelum ipsum quatuor elementis incorruptibilius