Thesaurus Euonymi Philiatri, de remediis secretis, liber physicus, medicus, et partim etiam chymicus, & oeconomicus in uinorum diuersi saporis apparatu, medicis & pharmacopolis omnibus praecipuè necessarius, nunc primum in lucem editus. Argumentum co

121쪽

THESAURUS.latione,plus minus secundum bonitatem uini. Deinde in altera destillatione,Pro una mensura redit dimidia. Bitertia,pars una de quini consumitur: in quarta tantundem redditur, quantum imposueris, ut plurimum,si destillatio rite fiat. Perges tamen destillare. sic enim aquam magis magis , perficies,ita ut nona dc decima repetitione uperfectissima euadat. Sed quoniam acidestillationem toties repetendam &tempore maiore & sumptu opus est.

tertio aut quartb destillata aqua sepe

sumus contenti,& persecta vocamus.

Et sanE ut citius tardiύsue perficiatur aqua,plurimum restri instrtimentum. Vapor enim magis de stillatur in prima devillatione canonis, quam in tribus serpentinae. Vide an legendum sit,Vapor enim magis destillatur & perficitur in una destillatione quae per serpentinam,id est cannam anseactuosam fit, quam uel tertio repetita per canam rectam. Sciendum praeterea quod irca

122쪽

1M E VO NT M. I diueris aquae ex prima destillatioe colligi possint,quaru prima perfectata scilicet quae ardet ili igne consumitur,linteum uer6 in ea intinctu quavis ardens non consumitur. facies igit aliquoties periculum,et cum arde eaqua desierit quod in destillatorio superest, tanquam inutile auferes. Secunda inter utilem & inutilem media est.) Te tia inutilis, nisi quod oculos & faciem clarificat,si ter quotidie,mane,meridie uesperi inde lauetur. Sed haec uis tertiae aquae, si ex uino destillatio fiat, forte uera est sin ex faecib. ut apud nos, non vera. Porrd destillatorium non sapra duas partes impleri debet, ut tertia relinquatur uacua,&uaporibus suum sit spatium,Hactenus Lussus. a

De uiribus aquae uitae ex libro Arnoldi de Villa noua qui de aqua utitae inscribitur.

Arnoldus in libro de aqua uitς quam

plurimas.

123쪽

TNES VRVS. in plurimas eius facultates describit,tum ipsi' per se, tu alijs medicamelis admixtis etpost destillatione,seruato Ia.signo ru ordine a capite ad pedes. quonia, ut ipse ait,remedia capiti adhibenda multo efficaciora sunt,si eo tempore admoueantur,quo Luna in ariete est, ct simi. liter in caeteris udquam uerum mihi ui deatur,nunc non dicam:hoc tamen no Otacebo, quo nostro seculo doetior quisque est, eo minus illum huiusmodi per suasionib. quas Arabes in rem medica

inueXertit, tribuere.Aqua uitae simplex

inquit Arnoldus ex nescio quo Theoderico rupit abscessus tu intrinsecos sibi bat,tu illita extrinsecos .Rubentes occaligantes oculos emedat.fluxu lachrymaru restrigit. Epilepticos pota iuuat, paralysin inueta curat.Ingenium acuit. memoria restaurat. Exhilarat, & iuuentute c5sseruat.Lentigines,impetigines, et oes maculas faciei tollit. Synanchen gargarisata curat & uua humore flaccida: ite phlegma salsum, gutta rosacea Ha

124쪽

ita EVONVMI &doloremdentium remouet . Iania- cis & melancholicis mirabiliter comfert. Venenum fugat. Odor eius ac- centa)muscas & reptilia frigida interia mit.Decoquit carnes, ct pisces a putredine seruat. Vinum putrefactum restituit. Extrahit uirtutes herbarum & radicum,si per quatuor dies alias horas O imponanturin ea, uiola tantum excepta.Debet aute reponi in vitreo uel a feteo uase oetimh clauso. Melior uberiorj fit ex uino uetere,puro et rubeo, Haec ille. Qui plura deficierat,quod ad uires aquae ardentis, legat quae superius scripsimus de uiribus quorundam liu quorum quos aureos uocant nostri,d aquas uirtutum. Nam plerast omnes facultates ex aequo tum illis tum aquae uitae simplici adscribunt,& multo ma-j gis compositae,maximEuerd quintae eius essentiae: Adeat praeterea Lut m in libro de aquis.Vidi etiam Alberto adscriptum quoddam fragmentum dea' quae axdentia uiribus. Sed homines em

pirici

125쪽

THESAUR US. Wrpirici rerum at 3 temporum imperiti, aut ut sponte decipiant quos possunt, multa impudentissimi: Galeno etiam ct Hippocrati , Aristoteli,de aqua a dente scripta attribuunt. Frigidaspas

siones omnes,quae curabiles sunt, breui curat praecipue uero cerebri,neruorum i iuncturaru affectus. Tineam dc ulcera,omnem , scabiem,si assidue t

mnes interimit. Λnhelitum foetentem emedat.Lumboru dolorem tollit. 4ebra laesia,si illinatur, pristinae redditianitati. Carnes dc pisces a putrefactione praeseruat sed antequa edant aqua c5muni ablui debent. Camphora in eam imposita dissoluitur. Infusa in eam 'ua communis,fundum petit :&similiter oleum,Haec Albertus ut quidam

citant.

Sapor eius sapores omnes excedit,immutat :& odor odores omnes, Lullus. Calorem natiuuu magis quam ullum aliudremediu consertat, uentri

126쪽

guinem nutrit, cu hominis natura miret maXime conueniente habet famili ritate. Membrorum enaru dc meatuu omniu orificia aperit & purgat: obstrudi iones tollit omnium. & oia corroborat. Quinetia animi affectus immutat, tristitia& anxietate tollit,iartos ingenioses &animosos reddit, I ullus. Capitis dolore illita aufert lumbricos interimit a ieiuno pota. Animi deliquia e cludit. Ulcera pii dedorti sanat inde abluta. Stomachicis succurrit. Fluores omnes exterminat. Cadaverane corrupant a vermib. coseruat.Canicie excludit. Praegnatibus no concedit. Capitis pituita aut catarrhu emedat. Potentia ad coitu auget. Auditus difficultati auribus insus a prodest. Cum uino mista&pota comitiali medet. Ore diutius retenta uarios dentium dolores tollit. Oculorum maculas seu albugines abolet infusa nimiru fluxiones uero eoruauesti uel ore tantu retenta. Lepram alia

127쪽

THES VRVS. I aliqu4ndiu prohibet & occultat.Putrida ulcera corrigunt impositis madentibus inde linteis. Cum pauco api3 decodio calculos uesic pellit.Mulieres e- cudas reddit,grauidis nocet. Dolores diuersos curat,et ossib.quolfractis utiliter calida cu stuppa autemplastro aliquo imponit. Spalinu in crurib.illi ata remittitannominat'. Sut aut plera hut uident,eX.Lullo desumpta. Noui ego muliere uetula,frigida, cachectica, insudario per aqua ardente intus accesam calefacto, restituta. Sunt si Con satini testimonium de uirib.aquae ard. adducat. Aqua uitς praeter caetera adstranguria et alios uesicς assectus ualet: . ad tertiana dc quartana febres cum fri- .gido humore coniunctas ad lupum, ad uermes,ad ulcerosum doloris sensium. Menses in mulierib. promouet. Calculum renum frangit & expellit:& laetus mortuos absit magno dolore. Fluores uteri cuiuscunque coloris emendat. Persectam esse aiunt , quae ex decem

128쪽

DO EVONTMI uini partibus ad unam redacta suerit. hoc tertia aut quarta destillatione fieri puto.) Capiti illita uermes,crustas, scabiem,porriginem, &achores sanat. Maculas in facie & alibi tollit. Oua fracta aut quibus adempta est crusta,si imponas,in ea coqui possunt. Μο--

plexi tumores,pnlegmata,tenesmum relassitudinem inuncta sanat.Morphe

am potu dcillitu emendat. Cutim mollem & puriorem reddit.Denil contra morsum canis rabidi ualet. Vulnus quodvis aqua ard.ablutu egregie sanatur,ita ut nihil mali symp tomatis sup erueniat. Ego cum aqua ardentem,nimis caufacere & siccare perciperem, mel alia quando admiscui,unde& silauior potus;&mitior factus est, uentriculo frigido utilis,perhyeme praecipuE. Sunt qui cum aqua mulsa permisceant, aut potius cum apomelite,quod uulgo nostri ex fauis faciunt,&c. Aliqui caricaseo perfusas, dc accensas,calidas deuo

rant.

129쪽

rant.Licebit & quemvis strupum, prout m orb us requiret alium at 3 allu,dulcem admiscere. Vinum ne conturbetur aut putresca decima pars ardentis aquae infuci efficit, melius longh sulfur, ted odore prodit dolum.idem potestatume, sed

noxia ambo, ualetudini uehementer obsunt,Cardanus. Si uinum per saporem uasoru uel uuarum fuerit corruptum,aqua ardente infusa restituitur. Eadem uinulendulum recentius p urgat:item uinu putrefactum, Icacetosum quo . nam acetuconuertit. Denil cuiuis malo aut cor rupto odorem & saporem bonu conciliat.ex bono etia uino melius reddit, Albertus ut quida citant. Cum uinum

infundendu est uasi uacuo, pleri ombiculum ex sulfure incensum immitatunt:alij aquam ardentem, intincta in eam stuppa. ἈέVinum cui datur omnis sapor δρodor in momento, dc est res curiosΑ

130쪽

uinoru ostentare uolunt, & etiam utilis.possunt enim uino hoc modo communicari diuersorum remediorsi qua litates.Herbae,semina aut aromata quς 'uis infundantur in aquam ardetem per horas uiginti quatuor,sicuis illoru eX- trahetur. Tum aquae sic imbutae modi- cum uino bibendo miscebitur,Arnoldus de Villa noua. Cum aqua ardente aromatib.imbuta quomodo fiat uinii quod uulgo Hippocraticum uocant,in Uinis dicam.

De quinta essentia uini dicam infasub Titulo de quinta est IIS QUAE ARIDA DE- sinutu, in liquope aliquo infusa.

ae sicca uel arida sunt, destillari

non possunt, nisi in liquore ali quo infusa & macerata fuerint. De hishqc in loco scribam de hs uero qu re centia in liquore aliquo ante destilla tionem