장음표시 사용
241쪽
sta a COLLATIO LEG. MOSAIC. Ex ROMANARUM
g. r. PAULUS libro secundo Sententiarum, sub istulo deposito: Deponere possumus apud alium id, quod nostii juris est: vel alieni. s J Depositum est, quasi diu positum. Servandum
est, quod ad breve tempus custodiendum datur. Deponere videtur, qui in metu ruinae, incendii, nausiragii, apud alium custodiae causa deponit. Deponere Videtur et is, qui si spectam habens, vel minus idoneam custodiam domus, Vel vim latronum timens, apud aliquem rem custodiendana commendat. Si bJ Mellum vel argentum deposivero, et is, penes quem depositum fuit, me invito contrectavit, et depositi, et sum actio mihi in eum competit. Ob res depositas dolus tantum praestari solet. In judicio depositi ex mora et Ductus veniunt, et usurae rei depositae praestantur. Si
quis ΓςJ rem penes se positam apud alium de siuerit, tam ipse directam, quam is, qui apud cum deposivit, utilem actionem de.
positi habere possunt. Si perimiam deposivero, eamque s id in '
Romae. 1 Iine et emendanda tinscriptio
) inguetur. Urgetur est in Heid. M. Muis etiam placuit ureueo. Vid. PDpmam de Am. Loe. Lib. I. Gap. 4. adde Brisiun. in Itan . g. st . ibique Trehel. o avicomedis.Urbs haec sint Bithyniae.
rum ete. Ad vocabuli derivationem potius respexit Paulus, quam ad definitionem. Diximus de etymologiis ejusmodi, quales ictis antiquis, quin et Onatoribus Iu delicius fuere, alibi. Deponere et serVandum dare plerumque confunduntur, quod et sectum ab Auctore in S. I. B. t. Proprie tamen . si distinguere placeat, depo-utum nominatur, quod custodiendum datur, usquedum cenet causa, quam rem datum fuit: servandum datur, quod, brevillimo temporis spatio elapso, repetitur. b) Sacellum vel argentum. Sacculum exhibet Heid. Sacellus, aut, quemadmO. dum seribit scholiastra ad Pauli Sentent. Lib. a. Tu. I a. S. 5., buccellus, est dimi, nutivum vocisDeeus. Dcelus autorames aere facinos dixit Petron. Sat. Cap. I I, Si limosuero sacculum unionibus, margaritis, aliave qua re pretiosissima repletum, exem-udi gratia argento plenum. Dixi de notione
hac vocis os alibi. Conta Fratrem st a. o Ram penes se positam. Uti movere
pro amovere, ac generaliter simplicia sae. penumero pro compositis usurpantur, ita hoc loco positus pro depositus adhibetur. Eodem modo, quod in L ult. h. t. dicitans quid expolitis rebπs, L. I. C. de Linealo habet deminis. Similiter de termino moto pro amoto vulgo esseretur: tenetur enim et qui terminum amovit. Vid. IB. I3. g. a. et 3. Pecuniam positam batire Sca vola in L. I 3. b. T. D. da Usuris eum dixisse videtur, qui, dum alterius nego ita gerit, reliquam, quae ex admiuistra. tione si rest, pecuniam non laenori collocat . sed otiosam apud se positam. hoc est. depositam retinet: otiosam rescriNvult in d. lege Uan de Water obf. Lib.
1b Iu sibi eommisereo. In usum iribi eommifero est in Heid. . ex emendatione sorte Pithoei. Nihil quidquam mutandum
censeo, neque etiam addi aliqua neces larium puto, quo lacuna. quam hic statuuiit Interpretes, suppleatur. Notam tantummodo , quae per IN signata exstat, expli-
IN NOMEN. 1 53 significare Magno
testatur. N nomen designare refert Dia. conus. In nomen Committo pecuniam depositam, si nummos, quos aute apud te deposui , mutuos tibi credo, eaque ex causa
242쪽
6bi commisero, mutuum magis videtur, quam depositum: ac per hoc periculo tuo erit. Si rem apud te depositam vendideris, eamque s*J redimeris. Γ sJ postquam perdideris semel admistbdolo,
perpetua depositi actione teneberis. Ex causa depositi lege duodecim tabularum in duplum actio datur, edicto Praetoris in simplum. g. 8. GREGORIANUS libro IIII, Db titulo de ae posito: Imp. Alexander A. Mestrio militi. ΓηJ Incursi latronum ornamenta cleposita apud interfectum ab eis perierunt. Detrimentum ad heredes Hus, qui depositum accepit, qui dolum tantum praestare debent, non pertinet. Quod si ex praetextu latrocinii commissi res, quae in potestate heredis sunt, non restituuntur, tam depositi, quam ad hibendum actio, sed et in rem vindicatio competit. Prop. VI l. Icl. Jul Maximiano bis et Urbano Conti
causa nomen mum refero in codicem meum pensi. Nomen itaque est debitum di.ctione vulgari, unum vide ne plures me. morem , Isotromannum ad cicer. in Verri de Prael. V b. p. 247. Hinc exiuicanda verba Senatusconsulii Macedoni,ni, miae refert Ulpianus in L. I. pr. D. ad
IIae. Cum inter eaeteras sceleris cumo Macedo . . . pecuniam , ne quid amplius diceretur, incertis nominibus crederet. Varie exponunt Commentatores. Consule inprimis G. Noodi in elegati tissimo libello in enore et uris Lib. et Cop. R., quem secutus suit Cl. l Ieineccius in antiq.γώ-νis lib. 4. Tu. 7. S. 3. Sic paueis inter-terpretor: Macedo credebat her fiduciainquas. intervenientem inter se et silium, ita, ut nomen, hoc cit, debitum esset incer. tum, et fide filii constaret: non quidem respectu summae creditae. sed quantum attinet ad accessiones majores, sive usuras graviores, quae in scripto, sive libello ae .cepti et expensi non erant expressae, sed
incertae erant, et non adjectae: neque enim licitum id suit, ne diceretur inesse quid amplius. id est, usuras licito graviores exigi. ac propterea incurreretp nam legibus statutam, quibus ultra centelimas stipulari permissum non fuit, vid. Noodi ibid. Lib. a. op 3. Per lauduinitaque Pactum: convenit tantummodo, ut deberentur usurae graviores. Cum eadem olian nota designata sueris tnon et nomen, una scilicet littera N.auctori biis , alerio et Diacono, mirum, cre
do, nulli videbitur permutata suisse inter se vocabula illa a librariis. Exemplum exstit manifestissimum in L. 183. V. de
V. S. Taἰ ernae appellatis , ait L lpianus. declarat omne uti se ad hiahitandum aedificium: non ex eo, quod tabulla cluditur.
Scripstram haec quum aliud quaerens incidi sorte in Il. t s. Minoidi Observat. ad brie. Bil I. cst., inferias opusculis I fusi Purifcisp. I S. ubi Virum Doctis L. a nobis haud multum dissentientem, sienotasse cognovi: Iu editione Leeu iniana Deitur nempe ex eo, quae est lectio corporis Glos .ii. Rectii est lectio Hore. tina rvis non In sietis significat nomen. Catharinus in Thes Pur. OIIon. Tom. I.p. 492. substituit nominatum. se) κedimeris. H. redemeris. v. ad TV6. S. 6. supra. D PQ uom. H. postque eam, stellius, puto, Pithoeum. S. b. ca IIcursu. Minime necessarium existimem, ut ex L. Io. C. b. t. si addamus. Millies eam voculam omitti coim stat. Ita Ovid. r. Lib. I. El. 4. v. 29.
2 od tibi miscueris, sapias, bibat ipsa
- iubeto. - Add. Lib. a. El. v. IDe mihi tantineat pro siboe, ubi v. Commentatores egregos.
b Maximiano. M irima rescribi vult
243쪽
xaι COLLATIO LEG. MOSAIC. ET ROMANARUM.
S. 9. PAULUS libro Responserum quinto, sub titulo ex orato ei conducto: Imp. Antoninus Julio Agrippino. Dominus horre rum periculum vis majoris, vel s/J eistacturae praestare troia cogitur. His cessantibus, s hJ si quid ex positis rebus, inlaesis extrin. secus horret' damnum depositorum sarciri debet. Prop. III l. Non. Nov. Antonino II l. Cons Paulus respondit: satis praepositam constitutionem declarare, his , qui horrea locant, majorem vim imputari non posse.
Schultingius. Maximus et P. Urinatius Si quid Ge. Com orsi ouid ex m. Urbanus Consules memorantur in Fastis His rebus id est, ex rebus ibi colloc anno V. C. O87. post C. N. 23 4 scriptum tis, dei rasilis, v. supra , 7. UDesis extrin. suisse suspicor Maxim. secus borreis piis. hoc est, Aeritia δε-
. 0. a 3 Efracturae. Editor Heid. e- minum depositorum iterum depositarum est vulgavit: Urahurae latronum. in L. I. in d. l. Iarcire dominus horreorum. C. Graeato est: vel est raburam latronum.
e 1. 3ΟTSES dieiιr Si quis involaverit vitulum, aut ovem, et occiderit, aut Iu vendiderit . quinque vitulos restituet pro Vitulo uno, quatuor oVes pro me una Quod si non habet, unde reddat, Venundetur pro surto.
S. 2. PAULUS libro Sententiarum, sub titulo J abigea
toribus: Atroces pecorum abaetores Plerumque ad gladium, veI in mellitum , nonnunquam autem in Opus Publicum dantur. Atro. ces autem sunt, qui equos et greges ovium de stabulo, vel de pascuis
abigunt, vel si id saepius, bd aut a serro conducta manu faciunti
. I. Sic ad hunc ς. Venema: Exod. XII: I. Addit ex versu 3: quodsi non habet. unde reddat, venundetur pro furto. Praeserea pro surari tituur in Volare, verobo boe fresa in legibus Gοιθ. et aliorum feouentiorer sed ei in Philoxeni , es alio. rum Gog. obvio, ιιhi involo κλεπιω et involator in 'κς. Conser H. Bignon. adstera Salicas ρ. Is I. f. a. ca AE eatoribus. in II. est abis actoribus. Idem in sequentihus resert' eum ferro aut eoisum manu, ciuemadmodum etiam legendum voluit haher. D Aut a ferro tandum inans. Lego: aut a ferro, eonductave manu, nisi malis auι subintelligere. A ferro expono per
Rrrum et cum gladio dicit Ulpianus in linebujus
244쪽
TITULUS XI. De Abigeatoribus. 235- g s. Idem PAULUS eodem libro et titulo: R J Abigea tores sunt,
qui unum equum. vel duas equas, totidemque boves, vel capras decem, porcos quinque abegerint. Qvidquid vero intra hunc nu. merum fuerit ablatum, poena furti, pro qualitate eius, aut in duplum , aut in ObJ triplum convenitur, Lς J aut fustibus caelus in
hujus tituli: ita ab Guta laedere, alia, vid. lyater ad Avian. pae. I74. Ol. I. Dod s vera sit Pauli sententia, atro res esse, sui equos et eredes ovium de Rabuis, in de pascuis abigunt, uti certe Uerissima, quid faciamus Callistrato in L. 3. S. I. D. de Abigeis quislatauit, eum quo que plentur coercendum , qui a stabulo Me- sit Gmitum meus, non a diva, nec grege ro plenius substituunt alii ovius: led neque hoc modo lis pitur. Plana, ni fallor, sutura sunt omnia, juri quoque et rationi consentanea, si ita reponas: eum quoque plenius eo dicendum. quI a stabula abegit domitum pecus . N M ae Disa eserere. Litteras Nynon minus denotare, Diaconus teliatur. Confirmat te.ctionen propositam Ulpianus in L. I. g. I. D. de Azigeis: Abigei autem proprie bihabentur , qui pecora ex meuiis , vel ex armenιis βιtrahunt. Conser g. b. infra.
S. 3. ab Abigearores. H. Abactores. D Triplum. Nova est atque inusitata tripli poena furibus propolita, 9uos in duplum aut quadruplum damnari iciunt
dupondit. Quas proserunt conjecturas, ut dissicultatem hanc removeant , Interretes, vix credo fore ut placeant omnius. Quid si ita accipiamus 2 Abigeatores proprie θηι, qui unum equum . . . a
Mederint. Hi poena gravissimia atque Ordinaria adversus aba res statuta plectuntur, qua de V. g. 7. D. Qui vero immbune numerum abegerint, ahigeatores etiam sunt, puniunturque poena abigeatus, ea tamen leviore. Potius enim surtum videtur, quam abigeatus, hinc et poena
surti, hoc est, tali, qualis furibus vasti ei 1blet, condemnantur, ita ut non glacui poena adficiantur, sed, sicuti in furto locum habet, dupli et quadrupli, ita in abigeis lueum halbeat dupli aut tripli poena. Clarius dico: abimus convictus in duplum aut triplum furis mora danmatur, v. f. 4. b. t. , hoc est, non ipsa surii poena, sed, quali sur, poena simili piae nae surti. In hoc itaque unice diversa est furii poena ab poeni abigeatus quod surin duplum aut quadruplum tantummodo damnetur, abigeus, in duplum, triplum, quin et aliquando in quadruplum, eo, puta, casu, ii Imra. de quibus lutea I. abegit: talis enim victus in dustam, e et
ouadruplum condemnandus , V. G. 6. o. t.
lutelligo: pro qualitate facti ita dunium
triplum, into-etiam quadruplum. V pro etiam poni rarum non est. Exempla injure obvia plurisa collegit di di locis multis. Idem et aliis scriptoribus antiquis frequenti in ulli este observavit Wcita ad Perve. Vener. p. sa. Eadem significatione exponenda puto haec Ulpiant in L. 9. D. de Legat. III: Legato eontinentur
mancisis, . . . item jumeuta, vel Iemea,
vel sella, vel burdones. Burdones intelli. ge multas: ita in epigrammate Poetae veteris, quod exhibet Pithoeus is Couect. Ledit. Lugd. Ati rea matronas elaudit baserna pudiear,
IIane geminus partu dupliei sub robore
hvrdo, Provebit et morieo pendula Hpta eradu.Conser Culacium obf. Lib. II. CV. I 6, et Grotium in Hori Spars ad b. I. modo vel pro et accipere possis in L. 22. S. 7. D. Mi. Matr. ubi, postquam docuimset Ulpianus, quid faciendum es et . sidonstante matrimonio furere coepissem maritus vel mor quid inquit tam humanum est, quam ut fortuitis casibus mulierisma ritum, Des uxorem viri participem es
Nisi malis pro ut substituere aute quas voces confundi saepissime solere notarunt Noodi non uno in loco, Rygerbos in Obsp. I 2. D. MIN. Rer. Q ot. Lib. s. Ge. s. Aut fustibus eaejus in opus sub leum
245쪽
opus publicum unius anni datur, aut sub poena vinculorum domino rostituitur. 4. Idem PAULUS eodem libro et titulo: Si ea pecora, de quibus quis litigaverat, abegerit, ad forum remittendus eli, atque ita convictus in duplum, vel triplum, suris more damnatur. g. 5. Idem PAULUS eodem libro et titulo: Qui bovem. vel e. quum errantem, quodve aliud pecus abduxerit, furem magis cum, quam abigeatorem Constitui placuit.
S. 6. PAULUS libro singulari de poenis paganora , sub titulo M
abigeis, dixit: Cum durius abiget damnantur, et ad gladium tradantur. Itaque Divus Pius ad concilium Baeticae rescripsit. Qui pecora, de quibus litigabat, abegit, ad forum remittendus est: et, ii victus merit, in duplum, vel quadruplum condemnandus. g. r. GH in libro octavo de incio Proconsulis, sub titulo de abigeis: De abigeis puniendis ita Divus Adrianus rescripsit concilio Baeticae: ,, Abigei cum duris lime puniuntur, ad gladium clamnari ,, 1blent. Puniuntur autem durissime non ubique, sed ubi frequen- ,, tius est hoc genus maleficii: RJ alioquin et in opus, et nonnun- se quam temporarium damnantur. Ideoque puto apud vos quoque ,, tussicere genus poenae, quod Γ J maximo huic maleficio inro- is gari itet, ut ad gladium abiget dentur: aut si quis tam notus. et tam gravis in abigendo suit. ut prius ex hoc crimine aliqua se poena adfectus sit, hunc in metallum dari oportere.' Rescriptum Diui Adriani sic loquitur, quasi gravior poena sit metalli: nisi sorte hoc sensit Divus Adrianus, gladii poenam dicendo, ludi damnasionem. Est autem disserentia inter eos, qui ad gladium, et cos.
unius anni datur, aut sub lorea vis u-iorum do xino restituisur. I radit Schulting. ad Paul. Sor. Lib. f. IB. I 8. S. I. in margine editionis cujusdam addi: si fervus fueris, fussibus ete. Erroris conis vincit glossatorem istum bIacer in pr. L. Io. D. de Poenis: Ex quibus eatis liber fustibur caeditur . ex his fervuis euis eae. di , et domino reddi jubetur. x ullibus caedebantur humiliores, liberi tamen, ita. gellis servi. Add. Paul. Senι. Lib. s. TD. . f. Muis ibicue Cujacium. Apparet itaque alterum ue liberis, alterum de seris vis accipiendum. Non solent tamen indistincte adeo Venas proponere Icti. Scri. rium puto suillic. 5v 9 sub poena . . .: hoc modo ferous olim designatum fuisse
novimus. Librarii cui expresserunt. I vinculorum poena consule synizerali. Lib. i. Obs et t. f. 7. ca) A Aquin et. Heid. exhibet ratioqui nee, quae scriptura est Codicum
vetullorum: confirmat haec conjeeturas nostras, quibus ex contasione Vocum es et nee errores multos promanasse . inde.
que varia iuris capita emendanda esse pluries proposui. D hic reponendum esse dubium non cst. b Maximo. Cum aliis praeseram mari. mum. Scriptum suit procul dubio AlAX.ce me. Hoc dicta, in his verbis, in
246쪽
qui ad ludum damnantur: nam ad gladium damnati confestim com sumuntur, vel certe intra annum debent consumi, sdJ hoc enim mandatis continetur. Enimvero qui in ludum damnantur, non u. tique consumuntur, sed etiam pileari, et rudem accipere possunt
x J post intervallum; sit quidem post quinquennium L fJ piluari,
post triennium autem OgJ rudem induere eis permittitur. Eodem rescripto Diui Adriani diligentissime expressum est, non ii J ubbque parem esse poenam abigeorum.
S. 3. Bem ULPIANUS libro et titulo qui supra: Abigei autem proprie hi habentur, qui pecora s*J ex pastu, et eX fermentis siub.
trahunt, et quodammodo depraedantur, et abigei studium quasi artem exercent, equas de grege, Vel boves de armentis abducentes. Ceterum si quis bovem aberrantem, vel equum in ilitudi. nem abduxerit, non est abigeus, sed sur potius. Sed et qui por.
. cuin d) me enim mandatis. In Heid. est:
eJ Post intervallum. Ileid. habet: ρομini/r palam. O PH ari. IIoc est, pileo donari. Proprie pileus manumissionis. lilbertatisque filii insigne. Hinc nata dictio adpi. Dum vocare, piseata eius. Virtutis etiam spei itae insigne fuisse pileum existimat Erat nilis in magiis p. 47r., inclaque Dr fluxille morem pileo donandi eos, qui Magistri Doctorisque titulo decorantur. . O Rudem induere. Fuit rudis virga, aut potius gladiolus ligne , quo donabamur. induebanturque gladia res, quibus permittebatur a gladiatorio munere cessare, quales rudiarii dicti. Suet. in Tib. Cap. 7. studiariis quoque quibus
sh Ubique. Poenam eorum . qui ad
gladium damnantur, omnium esse gravissimam, uti hoc loco, ita quoque indicat Ulpianus in L. I. f. a. D. h. t. Θωπ- quam autem, inquit , Adrianus metalli enam, item operis, vel eriam gladii praestituerit. Cunser D. In metallum t men damnari vult idem Imp. abigis atroces, eamque poenam graviorem esse innuit poena illadii. Dudum desudarunt plurimi, ut in his veram Principis sen- hemiam expiscarentur. Misiis aliorum opinionibus , quas videre est apud Inte pretes , sic conjicio:Varia fuit poena abigeorum pro diversitate loci regionisqtie , ubi crimen hoc commissum fuit: Romae omnium gravissima fuit ad gladium damnatio. in Baetica hac major censebatur metalli poena: id certe in ea provincia viguisse ae statutum fuisse videtur jus, ut abiget atroces in metallum darentur, caeteri ad gladium condemnarentur. In metallum dati gravistimis vinculis pressi adeo ut vita his aerumna, mors solati uin nierit. U. L. 8. I. 6. D. de Peen.. Ipse, ni fallor.
Adrianus, ita se in rescripto sensiste demonstrat in verbis: μιο apud UOS D tacere Renus poenae, quod maximum fuismal eis irrogari solet, ut etc., quam Imperatoris memetu recte intellexit Ulpianus, dum in fine addit: diligeniissime ex
pressism est, non UBIQUE parem esse ρε
nam abigeorum. Auae haec eiusdem ing. D: ROMAE tamen etiam bestis subjici
3. caa Expastu, et ex ferreretis. Mago : qui pecora expastu, et ex fundo cr. mentis subtrahunt. E fundum designare auctor ei Magno. Equas intellige duas v. f. a. h. t. sevum in stitudinem expono in solitudine degentem: In novi.
mus cum accusati VO et ablativo promiscue roni
247쪽
αsa COLLATIO LEG. MOSAIC. ET ROMANARUM.
cum, vel capram, vel f hJ Becticem abducunt, non tam gra viter, ut hi, qui majora animalia abigent, plecti debent. Quan. quam autem Adrianus metalli poenam, item Operis, vel etiam gla. dii praestituerit, adtamen qui honestiori loco nati 1 int, non debent ad hanc poenam pertinere: 1ed aut relegandi erunt, aut removendi ordine. Romae tamen etiam bestiis subjici abigeos videmus. Et lane qui cum gladio abigunt, non inique hac poena assiciuntur.
b InH. est vervicem. V et B, ιamen, pro vhismus perperam exhibetur item Ceti confundi vulgatissimi mei . Bem videamus. Denique plenius illa: explieu vires est in lege Salica I it. 4, ubi v. Bignon. titulus de Abioli. In eadem editione pro adtamen prostat at-
S. I. MOXSES dieit: Si exibit ignis, et invenerit spinas, et eomprehenderit areas, vel spicas, aut campum. aestimationem restituet ille, qui succen. dit ignem.
S a. PAULUS libro ' Sententiarum , sub titulo de incendiariis:
Qui casam aut villam inimicitiarum gratia incenderunt, humiliores in metallum, aut in opus publicum damnantur: honestiores in initam relegantur. Fortuita incendia, quae casia venti ' suci runt, his, vel incuria ignem supponentis, ad usque vicini agros evadunt, et si ex eo seges, Vel vinea, vel oliva, vel fructiferae adibores Concrementur, datum damnum si J aestimatione suciatur.
I. I. Exod. XXur 6. Addi hoc loco
ab Auctore, explicationis ergo aestimationem Cel. Uenema observat. f. u. ca Fortuita incendia ete. Remn M. Fortuita taeendia, quae easu venti Afuerunt, choc est, facta fuerunt hominis FCL claec est, scillaeir vidimus de hac nota antea incuria, ignem δε ponentis, et vel sic nisi malis alterutrum sutaudire ad usque ete. E factum, factus interpre
is estimatione, adeoque simpli poena sarciri debere damnum negligentia datura docet Paulus di h Idem tamen in Sent. Lib. 5. Tu. 3. S. 6. Incendiarii, inquit, exieonfiato incendium inferunt. summo θ' plieis ad tumur, quod si incuria EURUM ignis evaserit, dupli eompendis damnum ejusmodi aretri placuit. Nil mutandum censeo. Mio equidem , summum Schultinglum per eorum incendibrios in telligi non posse arbitrari. neque ignoro, Anapi: M. Rouerim eandem ob causaniis Differt. p. 33. corrigere Murum: attamen , si vera auteri licet, rationem perspicio nullam, quam propter incendiarii dici nequeant, quorum incuria incendium factum est. Eventus rei fatalis incendium illatum fuisse probavit: incendiarii itaque dicendi, qui, sive dolo, sive incuria il-
248쪽
ΤITULUS XII. De Incendiariis. 239
S. s. Idem PAULUS eodem libro et titulo: Commissum vero servorum , si domino videatur, noXae deditione sarcitur. Messium sane ' perdum incensores, vineariim, Olivarumve; aut in metal. tum humiliores damnantur: aut honestiores in insitam relegantur.
g. 4. Idem PAULUS libro et titulo qui Incendiarii quid. quid in oppido praedandi causa faciunt, facile capite puniuntur. S. s. ULPIANUS libro VIIL de incio Proconsulis. J Denatistagiis et incendiariis lex quidem Cornelia aqua et igni interdici jussit: sed variae sint punitionum. ' Nam qui data opera in civitate incendium secerunt, si in humillimo loco sunt, bestiis subjici solent: si in aliquo gradu, et Romae id fecerunt, capite puniri,
Iud procuraverunt. Quod si pernegas,
lege reorum. Caeterum duplum inficia. tionis poenam accipio cum Schultingio. In interpretatione Aniani pro miseris sub. stituendum immiserit recte monuisse vide. tur Ritterinusiuia Pro his: damnum, quod
cuicunque inatum fueris, res, quae. . . .
rescribo: fuerit i. vel id est, res, suae. Scrupulum movit Pithoeo Callistrati sententia in L. 23. g. I a. D. de Poenis. D. eendiarii , ait, capite PuniunIur , qui ob nimicitias . vel praedae causa incenderint
intra oppidum, et plerumque vivi exuruntur: qui vero easum, nus villam, extra
oppidum positam, incenderint, aliquo, id est, aliquanto lenius. Vide de imena corum Paulum B. I. Nam c hoc est, caeterum. Particula haec saepissime transitioni tantummodo inservit, ac nihil signiscat: exempla collegerunt plurima Noodi et nkersho P. Eodem modo ναρ adhibitum suisse a Graecis demonstrat locus Matthaei Cas. I. e. I 8. ha qucique accipiendam arbitror voculam in his Ulpiani
ea) Iementia baleaι videamus: Nam, si solus tutor est, . . . qui possit adversus eum judicem accipere , ex qua causa cum eo tutelae astipolo2. Accipere potest judicem in causa ea , ex qua agi potest tutelae judicio. Alia conjecit Bestius p. I 30 fortuita incendia, si, eum vitari possent,
jactura Hectus est . damni nomine , causa, actione . puta , legis Amilliae . disceptet, v/I morice vindicetur. Corrigo VL, hoe est, teste Diacono videlices, modice vindicetur. Ut saepissime omitti,tur. Modica est negligentiae poena da, mnum datum aesti tione sarcire. Duplum, lateor. praeisat, qui inficiatus suit culpam, sed habet is, quod sibi imputet, qui morosus ac pertinax negavit sactum, quod sateri si voluisset, simplo satisfacere potuisset. S. 3. Perdum. PDM, hoc est, per δε-
S. 4. Ossiendit admodum ra faciter malim ita rescribi: Incendiarii, qui quid in oppido praedandi ea a faciunt satinus, e pite puniuntur.3 s. a De naufragiis et incendiariis. Subintelligo: agens haec memorat. Dein ita repono: Iocendiariis c per geminati nem Vocem repeto. aut addo isi, aut his sex quidem . . . . sed variae S hoc est, funιθ notae punitionum . . . eapite puniri solent, auι urbe ejiciendi sunι, qui . . . Conser L. uis. D. de Incend. Ruiu. Naufr. Geminationum ejusmodi, quas modo dixi. in jure nostro exempla proiiant innumera: saepissime vero a librariis eae suere neglectae. His accensenda arbitror Labeo. nis verba in L. Io. S. I. D. ad L. Rhodiam de Pactu: Idem furis eriι, euin ea
conditione a te conduxisset, ut ceraam ρυ- nam ιibi praestaret, nisi anse consutiIum diem mercer tuas eo loci e ossifι, in quem deve&ndar eas merces locasset, nee per eum staret,
249쪽
a 6 COLLATIO LEG. MOSAIC. ET ROMANARUM.
aut certe ' adficiendi sunt qui haec committunt. Sed ei, qui non data opem incendium secerit, Plerumque ignoscitur, nisi in lataci incauta negligentia, Vel lascivia fuit.
S. 6. PAULUS libro singulari de pomis paganorum , sub titulo
de abigeis , dicit: Incendiarii, qui in oppido praedae causa
admisierint, capite puniuntur: qui casu intillam, aut villam, non inimicitia incenderint, levius. Fortuita enim incendia ad forum remittenda fiunt, ut damnum vicini sarciatur.
tur injuria occisum esse, in simplum , ' et cum doceret : Item si insulam meam adusseris, vel incenderis, Aquiliae actionem ha hebo. Idemque cst, et si arbustum meum, vel villam meam. Quod si dolo quis insulam exusserit. etiam capitis poena pleestitur. quasi incendiarius. item si quis instulam voluerit exurere, et ignis
euun ad ricini insulam pervenerit, Aquilia tenebitur lege fcJ vi.
faret, quo minus remi et sibi ea poena ectaret. Item furn ete. Pro Deo serujacius in obf. Lib. 3. Cop. a. restituit Ac es: idem pro remio ea poena rQM-nit: poenam eam remiclom. Aliter succumreniam arbitrantur synhersiloech in Obs b. et: Cap. I 2. et Van de Water Lib. 2. obf. Cap. a. Glossator intermetati ir oectara exspectare. differre. Neque sane negari potest spectare et exoectare verba inter se conlaudi. Vid. Ducher ad Hor. Lib. di. Cop. 7. Num 2. Pro ea legendum Puto et quod pro etiam scriptum fuissed cet Magno. Spectareι mem interpretor spectaret M. Ium. Poenae inaniunem fore nautam lictus respondet, qui certa poena proposita conduxit ac stipulatus est, se merces ante diem dictum trane ein ylim, exempli gratia, Athenas, si non steterit per magistrum navis, quo minus is spectaret id scilicet Dei, praecessit enim G loci: hoc est, adpelleret et adveniret: praesertim cum quoque P Π a fidisset remissa. Apprime huc facit, quolchservavit O. Arntranius ad Caton. Lib. I. Dist. Ist. Mid omisisse non raro librarios, ejusque erroris varia superesse vestigia. Notae dicuntur quae res a se invicem distin uunt. Gratius Faliscus in Cyneg. v. 4 9 72 Ke ι equos tre nuis, id eit, desi-nire , distinguere, licet reserant alii ad notam censoriam. Vide Eruditorum commentarios ad Poet. Lot. Min. Vol. I. p. 3 . Mias dixit Pliaedr. Lib. .F.rh. 3. v. 22. Poetis tamen non insolens locu tio. Lucret. Lib. I. v. 66
Ardua non metuunt, amissunt vera viai.
Id est, veram viam, nisi malis viarum,
quod 3 er viar scriptum. S. o. ca Id. Aut emendandum quid, mi in I. 4. supra, aut id reserendum ad
incendium, quae vox mente potius intellecta a Paulo, quam scripto addita: quomodo frequentillime loqui solent Icti. f. r. ca J Ulpianus libro. Desumta esse haec ex libro Ulpiani I 8. manifestum est
ex L. 27. D. ad L. Multi num tamen numerum addiderit Auctor valde dubito. Vide quae dixi ad Tyt. 4. s. 12.
Eι eum doceret. In Πι. 2. I. 4. Exstat: et eum diceret: ubi nostram sentcntiam exposuimus.
Aperium cst ex L. 27. S. S. D. ad L. Aquin aeti hoc loco de capite tertio legis Aquiliae, quo quid cautum fuerit, ibi. dum licet cognoscere. γ Vieini rari Corrigo r vieinis , aut
vicino αλιm, πον, aut Potius nee minus
inquilinis. Voculas non et nee iisdem notis suille signatas, una scilicet littera N,
250쪽
- TITULUS XII. De Incendiariis. 1 2Φ. Ibini etiam non minus inquilinis ob res eorum exustas: et ita Labeo Iibro XV. Responsiorum reserti Sed si stipulam in agro tuo incem deris, ignisque pervagatus ad praedium vicini pervenerit, et illud exusserit, Aquilia lex locum habeat, an in factum actio sit, fuit quaestio: Sed plerisque Aquilia lex locum habere non videtur: et
ita Celsus libro XXAVIl. L J Digestoruin scribit: ' id enim. Gnipulam incendentis ignis fugit, Aquilia lege eum non teneri: sed in factum agendum, quia principaliter hic exussit: sed, dum
constat ex Diacono, ad de Valerium Pro-hum. Conser d. l. 27. B. Nescio. an hac arte restitui possis lectio vera L. I. D. de Interae G Releg. intimus 1inp. Tra-janus novo ac laudabili rescripto constituit, bona relegatorum, quae fisco solebant vindicari, poenae hujus fore immunia. Caput ex resieripio Divi Traiani ad Didium Meundum. Sic exhibet Pompo
nius: &io relatatorum bona avaruis fuse. Horum temporum se eo vindicata: sed aliud elementiae meae eonvenit . qui inter eaetera, quibus innocentiam rationum meo. rum temporum, Me quoque remisi exemplum. Manilano vitio ladorare verba prin' sita nullus dubitet. Codicum scriptura nil quidquam extricat. Eib. Leoninus in Emendat. ex MS. nescio quo ita substituit:
quibus innocentia rationem meorum te
rum tueor. Audacior videtur crisis, quae integrum addit vocabulum, cujus vestigium non apparet in libris opthnae notae antiquissimis. Malo itaque: inter canera, quae innocentiae ratio non voluit meorum ιemporiam. Male librarii το ratio Nexplicuerunt rationum. Misis autem per
simplex V scriptum fuisse testatur Diac
Quod de Labeone memorat Ulpianus, Ictum eum suisse auctoritatis maximae tamaque celebratiore, notissimum est. Antistius Labeo et Atejus Capito primum MLusi diver ectas fecerunt. Ex his Ata- fur OUM Dur Labeo noluit, eum eterr ιυν ei ab Augusto Confriatur, quo suffector fieret, et honorem fuseseere. verba sunt Pomponii in L. a. f. 47. D. δε orie. r. Aliorum de testimonio hoc lucubrationes recensuit, ibidemque depraestantibus Labeonis meritis periractavit vir Consultiss. A. N. Mollerus in elegantissima Dissere. rid. , Trajecti ad Ariηum publieat
AEnno 2763. GP. I. et 2. ita Tacitus. de
eodem ditierens, Annal. Lib. 3. CU. 7sromio Ateius, principem in rivitate Deum stulis civitibus adsecutus, sed Consulatum ei aeeeleraverat Augustus, uι Labeonem --tistium, iisdem arsibus praeeellantem, Iatione ejus magistratus anteiret. Duo abeoni quod Proer ram intra stetit, eam mendatio ex injuria, bula Capitoni, quia Consulatum adeptus est, odium ex invidia oriebatur. Sic itaque intelligo. Labeo πο- ruit, eum aeferretur et ab Auram o s.
Iatur, quo saeto. aut si hoc mavis quia af eatus sistra, cid est successi,r daretur Capitoni: ita Cicero Lib. q. Epist. Ior A pii , in euius Deum suferus sum. Noluit
autem, quoniam ex eo injuriam sibi factam esse aestimabat, quippe cui Praetura jam functo, siquidem ratio haberetur Iemnuhonorum gradus, Consulatus debebatur: Praelatum ergo sibi Atrium videns Consulem sustectum, recusavit Consulatum, quo Ateψ postponeretur eum honorem fustipere, Vel expone: noluit etiam, vel
da Digestorum scribit: id enim ore. legere possis Digestorum: subaudiis is
eis simileve. Dixit haud raro omitti o servat P. Bumannus ad Ovid. Amor. Liuia 3. El. I. v. IS. scribis enim. Aut, si id
mavis per geminationem p t reponi : Di. gestorum scribit: scribis enim. β Risu incendentis ignis fugit , inteffretor : si ignis, quo uius sest ille . qui stipulam ii,
cenait. profugit. et e Quia priscipaliter ete. Lego : quia princiριο aliIere non enim principio pra