장음표시 사용
301쪽
test cauendum est,quod extunc in corpore instrumenti uel saltem subscriptione de his faciat mentione & approbationem. Et hoc maxime quando talis interlineatura est impia ad manionem facta non est manus propria ipsius, qui instrumentiteonorem ingrossiauit. Item Notarq caueat,quia praesenti ordinatione prohiben tur scribere instrumenta sua nimis abbreviata uel obscura uel
ambigua uerba, quae uitiant instrumeta nec perdiseras lana, uel notas, maxime non communiter omnibus cognitas, cum
sacile possint mutari Sc corrumpi sed scribant per literas integras, comunes,lagi bilas & cognitas,in pergameno, non Pa . pyro, in Latina, uel nostra Alemanica lingua.
si casu amittat alicuius Notarq protocollum,& de hoc do
atur,poterit Notarius agere contra detinentem instrumenta prius inde extracta,uel ii haberi non possunt,examinari socere testes,qui interfuerunt,ia inde nouum sacere protocoulum. Sint etiam Notarii circa instrumentorii editionem N pu blicationem diligentes & cauti, ne committant errores, cum partes inde ad plures inc5moditates,pericula,& expensas sartape deducantur, quas sine dubio ipsi errantes refundere tene buntur. Quod si uero siue probabiliter siue improbabiliter coorigerit aliquem incidere errorem,siue in solennitatibus,taue nominibus, locis,temporibus, substatia, siue aliis, tutius est ut saltem post editionem cum Notarii postea uideantur funatercationes u rias, nop sua,sed Iudicis desuper aditi autoritas
te errores huiusmodi emendentur. Possunt etiam Notaris actuum coram segestorum,dum 'odo tamen ab eo uel his,de cuius ues quorum uoluntate deis pendent actus huiusmodi desuper tempore eorundem actuarogati fuerint, sine trepidatione alteriusq; autorita te, imo te anent sub poena in Iure expressa edere instrumenta eis qui ro garunt, seu eorum Procuratoribus,tis redibus,successoribus,
niversalibus uel singularibus saltem semel Sed quando saepius eisdem uel alijs petentibus & praetendentibus sua interesse. maxime ubi quaestio, seu dubium desuper esset uel timeretur, aut alijs periculu seu preiudicium ex tali editione uerisimiliter immineret, tutius ac consultius est propter uarias in hoc opiniones, ut Notarii faciat se citari coram Iudice, ius autoritate uocatis uocandis editionem huiusmodi faciat uel denegent. Notarii autem sciantie non de nocte nisi ex urgente causa quam exprimant .vel in locis occultis . seu clam rogari ueli strumentari debere,cum hoc non sine suspitione procederet.
302쪽
HO CONsΤIT. PUBLICA DE NOTAR1Is . Debent autem Nolarii praecipue eme solliciti Sc diligentes
circa Testa tentorum & aliarum ultimarum uoluntatum consectiones, propter magna ex eis imminentia praeiudicia. Sunt enim secundum sacratissimas leges testamentorum genera duo alterum quod fit in scriptis leu mediante scriptura. clausa seu inuoluta: alterum uero & communius, quod per solam nuncupationem sine scriptura,vel aliqua literati solens nitate fieri solet. 8c ideo nuncupatiuum dicitur, neq; scriptu'ram de sua essentia requirit. Item potest & tertium genus ad hiberi, quod fit a coeco coecaue per nuncupationem, tamen non sine scriptura utpote tam a Notario quam testibus adhibitis, S rogat is propriis manibus subscripta singulorum
solitis signetis signata. Et aduertant ipsi Notarij, quod ad singulorum testamentorum praemissorum genera conficienda requiruntur secunduleges testes ad minus septem, ineluso ipso Notario. In Codi cillis autem in quibus legata 8c fideicommissa relinquuntur sine haeredum alicuius inititutione,uel in donationibus causa mortis,& in rure, ubi rustici testantur,& plures haberi non possunt testes ad minus quin . In parentum autem inter liberos, ubi nullum aliud testamentum procedit, quod infir mandum sit, & in militum castris non autem bellicis expediationibus existentium testamentis remittitur numerus testium M': ad duos. Milites autem in expeditionibus bellicit existentes etiam Mne omni soletinitate uel teste, quocunq; modo uelint testari. possunt: non autem existentes in talibus expeditionibus seu
castris Iure communi testantur.
Requiritur etiam quod in testamentis non solum rogentur testes,sed speei aliter adactus huiusmodi testandum uocentur.& adhibeantur,uel saltem si easu illine sint, ad hoc praemone
Item requiritur in omni testamento, quod testator testatrix ue uerbis intelligentibus loqui aut scribere sciat. Nam neuti ieorum sciens mortuo similis in hoc reputatur, & testari non potest. Praeterea etiam requiritur in omni testamento, etiam min- eupativo ut singula rasta in notam iam recepta relegatur c ram testatore testibum: antequam ab inuicem recesserint. Caveant ergo Notarii se ab his qui neq; articulatim 5c in telligibiliter loqui,neg scribere possunt cum sint intestabiles. Videant autem Notarii testamentis adhibiti,& etiam testari uolentes,quos adhibeant testes,quia multi prohibentur ad
303쪽
MAXIMILIANI L IMPERATORI s. et si
hiberi, ut regulariter omnes qui sunt actiue uel passive intestabiles: & praeterea mulier hermophroditae in quibus mu Iiebria praecellunt, in potestate testantis existens haeres seriis Dius,&cum eodem in eadem existens potestate, Vnde consu- tur ut ad requisitum numerum testes ath recipiantur,ne pro pter aliquorum inhabilitatem testamenta irritentur.
Testamenti autem in scriptis quod magno in usu amplius
non est,sed ab eo fit, qui in eius uita neminem suae ultimae uos luntatis conscium este uult in talis est forma: Producit testa ri uolens in medium coram testibus septem ad id specialiter conuocatis seu praemonitis & rogatis uiris, liberis, puberisbus omnibus limul praesentibus scripturam consignatam uel ligatam, uel tantum es ausam uel inuolutam, siue ipsius testa toris, siue alerius cuiuslibet manuscriptam, offericlo illam istis ictibus a singulis eorum subscribendam, & signetis suis solitis signandam: dummodo tamen aperte dixerit,suum esse tostamen tu quod offertur, ibi coram testibus sua manu pripria subscripserit e uel si iple scribere nesciat, uel tunc non possit, alterius octaui testis manu, nomine & iussit suo, in reliqua parte testamenti subscribi faciat. Tune eodem die Sctempore nullo interuallo, uel etiam actu extraneo, nisi forte necessitatis causa, & modico interrumpente per singulos se
Ptem testes proprijs suis manibus subscribitur, & sigillis sui, seu signis solis signatur.
Testamenti autem nuncupatiui forma est, Quia testari uolens eius uel eorum,quem seu quos haeredem seu haeredes m. os esse uultdegatariorumw nomina ea quae in eo contine riuult coram Leptem testibus ad hoc uocatis & rogatis polam Sc dilucide nuncupat & exprimit. In coeci autem testamento requiruntur subscripta, primo quod tam Notarius quam testes septem ad hoc uocentur,& cuius causa uocati sint certificentur: secundo, quod testator haeredem seu haeredes a se instituendos, & nedum nomen seu nona ina,sedud igia itates seu conditiones alias eorundem pro tanto,quod propter solam nominis seu nominum expressio/nem non oriri possit ambiquitas,& praeterea aliam suam uosluntatem tam circa eorundem haeredum institutioncs quam
substitutiones, fideicommissa atq; legata coram ipsis Not rio Sc testibus clarὸ exprimat. Tertio quod tabellio, uel si is
haberi tune non possit, octauus testis uocatus uice eiusdem, atq; testes singuli per testatorem ad hoc rogati, uno & eodem empore oco,ia nullo interuallo seu actu extraneo nisi sorte modico,
304쪽
: 62 CONSTi T. PUBLICA DE NOTARII smodico,& necessitate naturae interueniente sese in fine utposte in margine instrumenti inseriori subscribist, simul Q constsignent. Potest autem testari uolens uel in ipso aestu coram tostibus,uel si magis placet,antea per alium quemcunq3 uoluntatem uel testamentum suum ductari di scribi sacere,& postea coram testibus 8c tabellario prius patefacta, cuius causa uos eati sint,chartulam ipsam coram se es testibus reeitare: & ubi tenor eius omnibus notus fuerit, profiteatur talator elogium suum id esse,& ex animi sui quae lecta sunt disposuisse ientemtia,& in fine sequantur subscriptiones atin signacula, tam tostium ut praedicitur singulorum quam tabellarii. Potest ei am unus uel plures, si proprq, signetis carerent, alterius seu aliorum signo uel tignis in hoc uti. Iliam autem sormam non solum intestamenti cccci sed cod. cillorum uel aliarum ulci
marum uoluntatum confectione obier uari necesse est.
Scituris omnibus Notariis quod praefatas testamentorum formas a lege traditas diligenter obseruare negligentes printer hoc quod testamenta aliter saeia de Iure ciuili non lubsiastunt,etiam Iuris pcenas non euitab uniam is alione literarum Imperialium.
IRC A Imperialium autem uel Camerae nostrae Caes
reae lud. criliterarum citatoriarum,uci quarumcunq, aliarum continentium insinuationes si quis desuper rogatus su rit aduertat ut lub praefluo in ollicio suo fides itatis iuramen to literas huiusmodi originalex illi uel illis ad quem seu quos diriguntur, retento tamen penes se toto tenore inde descripto,& postea in instrumento insinuationis integre inserendo, in personam seu personas proprias, uel si commod haberi non pollunt, ad domum seu domos solitae habitationis ros rundem, uel per edidium per Iudicem decretum praesentent, legant, insinuent, atq; illi relinquant quam fideliter. Quod si uero ac quotiens contigerit, aliquas tales literas plures personas in diuersi, reside tibiis domibus seu locis coimtinere, quibus singulis sacienda sit praesentatio seu insinuatio earundem sciant Notarii huiusmodi praesentationem&insinuationem singulis eorum, de quibus rogati fuerint cum Ο-stensione&lectione originaliu esse faciendum, modo & socima praemissis, reli sta Sc tradita cui in eorum copia collati nata Sc concorde nisi forte in una ciuitate te a uilla, in diuersis tamen aedibushabitantes paucioribus copias suerint contenti Praesentationum autem seu insinuationum suarum huiusimodi oc earum dies, menses,annos i ei loca singula. di si fora
305쪽
ye aliquis,cui fit insinuatio, se parere nolle,uel in Imperatoris Dei Iudicii Camerae contemptum seu ignominiam irreueren rer uerba proruperit, instrumentis suis tam his,ad quarum in stantia quam illis quibus facta suerit praesentatio siue insinua. tio edendis una cum literarum insinuatarum tenoribus intc. gris referant Ocat testentur sincere & fideliter. De constu utionibus -Morum. Pr
N constitutionem autem tam actorum, quae a Tutoribus' uel Curatoribus minorenniu ante lites contestatas, Squidem cum autoritate& decreti interpositione Iudicis fiunt, defieri debent,quam Procuratorum ad lites attendat bene Notaria cum ad Iudicium Imperiale ueniant quotidie instrumenta procuratoria desectuosa, ut quantum tam ad actus specialia requirentes mandata,quam alias clausulas apponi solitas 5 consuetas, de quibus etiam uulgaris habetur forma, benE extendantur instrumenta eum clara specificatione quem uel quos constituent, siue in solidum, siue coniunctim siue disui sim Procuratores uelit habere, ita,quod non sit melior con' dicio unius quam alterius seu aliorum. Sed quicquid unus inflceperit. alter id continuare possit, mediare, & ire : uidelim ad agendum,defendendum libellandum, litem contestan dum, iurandum de calumnia, & aliud quodcunque licitum
iuramentum praestandum, ponendum, articulandum, post tionibus aduersis etiam per iuramentum respondendum: T stes oc alias probationes producendum, excipiendum, replicandum, duplicandum, triplicandum Sc c. concludendum.
senGntias audiendum, ad appellandum & prouocandum :Si ad Iudicia inferiora diriguntur, Apostolos petendum, reseipiendum, appellationis causas prosequendum, alium uel alios loco suo substituendum, istos reuocandum, & iterum totiens quotiens substituendum&c. Et generaliter omniata singula &c. faciendum cum pro missione & cautione solitis de rato 5c releuando, sub omni constituentis rerum Schonorum obligatione, Sc haec omnia in extensa communis
Et quia multu nunc inolevit practica, ut iuretur de calum nia idemq; iuramentum plura in se contineat capitula, quae plerunq: ista in animas suas iuranda mandantes ignorant necesse est ut de hiis singulis informentur, Sc in instrumentis po/stea inserantur, sunt enim capixula a iure tradita,&in ludicio
306쪽
164 CONsTIT. PUBLICA DE NOTARII sCamerae exprimi solita ut tam actor quam reus per se, uel suum Procuratorem iuret,quod credat se iustam habere causam litigandi, quod protelandi causa, seu fraudulenter dilationes
non petat, quotienscunq; interrogatur ueritatem non occulo
tet,& quod alqs quam quibus ius permittit, nil penitus donet uel promittat,quo pro se sententiam obtinere possit, dot , ocfraude omnino semotis. Iurat autem articulos seu positiones suas offerens si peti uult quod aduersarius per iuramentum respondeat sic, quia
contenta in eis quantum factum proprium concernunt,uera
sint,ia quanium alienum continet factum, quod credat ea esse uera dc probabilia. Responsurus autem iuret, se responsurum ueritatem,utrum credat uel non credat ea quae sibi ob
De instrumentis Appellationum. Appellatione autem Sc sormalibus suis in quibus plu res oc quotidiani occurrunt defeetiis, Notarii scire de bent,quod de Iure ciuili 8c ordinatione sacri Romani Imperii
omisso medio uel ab interlocutoria seu gravamine, quod pQ stea mediante appellatione a dininitiva est reparabile,regula riter non appellatur. In casu autem praemisso appellare uolens ab interlocutoria,eam in scriptis,& cum causarum grauam irnis insertione saciat,eum ex causis ali js iustificari non possit.
. A diffinitiua uero ubi appellari non prohibetur, sine causae seu causarum grauaminis expressione appellari potest, ocquidem uerbaliter & sine scriptis dummodo in cotinenti post sententiam latam, hoc est, antequam diuertatur ad alia, fiat, postea tamen in scriptis redigenda: alioquin autem si ex inter, uallo appelletur,in scriptis neri necesse est.
Et in summa sciant 8c aduertant omnes Notarii, quod ipsi debent esse Iurisperiti in his saltem quae Notariatus os scium
respiciunt, hoc est summam Notariae ad hoc ut sciant,partes coram se contrahentes seu agentcs,de solennitatibus 8c clauν sulis ad contractus Sc aistus huiusmodi, earum g ualiditatem requisitis certificare,&sea contractibus&actibus a Iure reis probatis & prohibitis abstinere, cum alias teneantur de ima peritia Sc partibus laesis ad intereste. De praemissis igitur tanquam pro generalioribus princi piis at cunabulis quibusdam traditis non stent adeo contenti Notar i, quin indies discant&aduertant alia a Iure circa ta . bellionatus officium tradita, &quae secundum locorum, in quibus actus huiusmodi geruntur, consuetudines introducta sunt,&
307쪽
MAXIMILIANI L IMPERATORIS. 26s. circa difficultatis seu ambiguitates in aetibus eoramae gerendis pro casuum uarietate & diuersitate quandom oe. currentes ad peritiores recurrant,ne imperitia culpaq; eorum aliis noceat quia de his tenentur ut supra monstratum est. Dastum in ciuitate nostra imperiali COIoniensi octiaua die mensis Octobris. Anno a natiuitate Domini Millesimo quingente/simo duodecimo, Regnorum nostrorum Romani uicesimo septimo,Hungariae uero uicesimo tertio.
Per Regem Ad mandarum domini Impenu ris
308쪽
lum Caesarem i ustum, er Germani Principes,brevis octis ratio Doctoris Iustim Galiri Goarini Iuri consulti, re
verendissimi principis ac domini , domini Truncisii a ualdock Episcopi Monasteriensis fuabri gen , i . sis indensis circ. Cancellarii.
INter Germanas non est flagrantior ulla
Pestis,nee toto tristius orbe malum: Quam Bellona furens,liommes quae e citat cestro Ad bellum rabidos, ad scelera ipsa ciens. Vt patriae nocuos cupiant inferre tumultus, Ceu matri Leuasi uia cereat manus. Quondam legitimae laus maxima milities, Nunc grassatura est exitiale neptias. Plenus n.imq; uagis est praedatoribus orbis. Quos furta,&caedes, uis truculeuta trahit. Fundere pro modico furibundos aere tumultus, Ex quibus emergunt horrida bella student. saepe minas sparsunt,scelera S truculenta patrantur, In miseras plebes arma cruenta gerunt. Vibona diripiunt crudeli turpiter ausu. In scelus impunὲ pro h pudor Omne ruunt. Pellitur e medio pietas, contemnitura quum, Ius,leges, tantumuis uiolenta iuuat. . spernitur Orator bonus, horridus miles amatur, Et nulli tutum linquitur esse suum. Omnia ui rapiunt, inuadunt, quaeq; furantur, Tollere quae nequeunt,perdita sola uolunt. Numine nata ea est gens seditiosa suustro, In patriae dedecus, perniciem msuae. His Germana uagis quatitur Respublica diris, Et furias haec est addita quarta tribus. Respice ad haec igitur mala, Carole maxime Cactati Alci salutares adhibe, quaeso, manus. Vos itidem Proceres rectae uirtutis amantes, A Patria facite sit proculista lues. EPestiferae turba ,truculentis ausibusacres . . Obstate, haec nam uos non tolerare decet. Quae temer audaces molitur fundere motus. vi compescenda est seditiosa phalanx: Nee permittendum,Patriam uagabundus uteris . . Diripiat, pestis tanta abolenda uenit. sic meritum optanti patriae praestabitis ingens, Quo uix nunc isto tempore maius eriti, mouer Mense M lo, Anno DOo
309쪽
AD DIVUM CAROLUM M. IMPER TOREM SEM,
me. De militumgnasset unon toleranda, utio Docto iris Iu ι steri Goarini, iureconsisti. Reuerendi Limi Princi s et
Domini. D. Francisci a Vuuldech Episcopi Monasi.
habrinensis cir Mindensis, etc. Cancellari
uno M. D. AL VIN T E R ea crimina, sar Auguste uosti: Principes Illustrissimi quae hoc tempore uarie Rem 'publicam perturbant,no leue, minimum hoe est,quod alicubi factiones militum per Germa
niam uagantium 8c grassantium,nocentes at 'periculosae existunt. Quanquam enim concursus eiusmodiae
conuenticula multis legibus & Diuorum Imperatorum conastitutionibus prohibita sunt,tamen erebro fit hodie in tanta licentia atq; malitia hominum,ut & uags militum manus qui tis Principibus,totoq: populo terrorem incutiant,& in mis ras agricolarum facultatulas nefariam uim atque uiolentiam exerceant. Quae res cum & indigna sit sacro Imperio,& noxia ualde Germaniae periculosaq:,s diutius toleretur, sutura, leo menter,et ex beneficio uestro,quo consulere uniuersis soletis, seceritis,si non grauate hanc querelam nostram exaudieritis. Breuiter autem docebo illoru temeritatem & audaciam,cum Reipubl. damnosa sit, ac legibus uetita,pCenis etiam cohibendam ess ac reprimendam.
Primum uero dubium non est,intra uiginti annos ob relia gionis contentionem, & legum neglectum,nniltoties coiisse milites ad quiduis audendii sceleris prompto animo,ubiculspes praedae alicuius promitteretur. Ea consuetudine in tanta morum pernicie adducti sunt pleri , ut etiam extra bellum rapinam &grassaturam sectarentur,ac leui rumore nonnunquam horrendos motus concitarent. Neg enim raro solet in his Germanie finibus accidere ut aliquot milia eiusmodi gras satorum concurrant absq; Duce,abis legitima occasione evicitandi belli. Est enim iustus modus ac ratio conscribendos rum militum a ueteribus approbata: Sed apud hos uagabuit, dos errones nullus est legitimus bellandi modus, nee honesta
ratio. Quorum concitatione & ministerio fit plerunq:, ut stqualis aut controuersia Principi aut Comiti, aut potentiori etiam nobili sit cum altero Principe,Comite, aut diuitati cum Z a
310쪽
ciuitate oppido cum oppido, istorum opera ac manu ad ulna inserendam potius quam propulsandam abutantur,cum m ximo publicae tranquillitatis ac sancitae pacis contemptu.
Tanta est in his corruptissimis moribus malorum licentia. Et . quod bcllum quondam erat,ac uirtutis loco habebatur,nimi rum si quis sui capitis periculo uim hostium a liberis, ab uxo re a pecore, a domesticis latebris deniq, a socis & aris propelleret,nunc in tantum gliscentibus odiis, eo creuit malitia ut
quis manipulus furum uel abiq; duce lcgitimo pro sua libi/dine talia,& multo etiam atrocloi a miserae picbeculae inferre audeat,eosq: infestare, qui nulla unquam lacessiverunt inii ria, conniventibus es nonnunquam, qui pacem publicam uum iureiurando custodire debebant. Et quan* sorie a Principibus ac ciuitatibus huius regionis firmioribus temerariae illae cohortes ac improbi coetus abstinere cogutur. tamen quia mali exempli res est, ac publicae paci inimica colluuiones istae
non serendar, nccp tolerandae erant. Nunc territantur ciues,deprs dantur agricolae, piotaruntur segetes abiguntur & c ciduntur pecora, exhauriuntur uillae & quibus in integrum
annum se suosq; miser agricola sustentare debebat, uictu ecannona id una die unaca hora sepe ab istis sanguinari lictu . ianibus uniuersum absumitur prodigitur,dilapida turdi perdi/tur. Quo tandem quaeso ista cedunt, nisi in ipsorum Princispum ac dominorum iacturam atq: dispendium cum ex plebis censu sere uiuant potentiores, imo in totius Imper i tui detrumentumacia r. Non repetam longius, ne odiosus comme- morabo, quae quanq: atrocia prioribus annis no semel admiserint, quandoquidem quae paucis abhinc septimanis patrarunt,eiusmodi sunt ut audiens uir bonus merito inhorrescat. Nee uolo indignitatem rei sermone exaggerare. Non enim metum tantum hominibus iniiciunt, sed et uim et manus in se runt, plerun* innocentes occidui,s minas ac puellas uitiant, atrociora minates, nisi omnia,quae uelint, obtineant, uel si etiam obtinent quae uelint tamen nihilominus atroci iniuria ad/ficiunt miserae plebes. Nec unus est tantu qui ista conquerae, multae sunt plebes mulis uilis multa oppida multi Comites, Principes, duces, i scopi. Omnibus metu ac trepidationem iniiciunt suis concursionibus& colluuionibus,tauunculi isti, nonnunq; amicis quam hostib. grauiores, in iam hostes tuiti one ac defensionem quaerunt Tum et quicquid contra in ac 'iungendis auxiliis, uel ponendis praesidiis in sum ut uel irrperidunt Principes non ab his latronibus, sed a subditis exigatur nucula est, quos alioqui crebris decimationibus tantum nen . Pisant,