Imperialis iudicii Camerae constitutio et ordinatio, a diuo Carolo quinto imperatore, et D. Ferdinando primo, diuis fratribus augustis, & communibus sacri Imperij statibus, anno Domini 1548. Augustae Vindelicorum primùm Germanicè edita, deinde in Lat

발행: 1564년

분량: 377페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

NON TOLERANDA. 269 expilant. Sed quorsum attinet ista longius disputare,cum nomo ignoret, quantam perturbationem R eipubI.quantam bo. norum morum corruptelam atq: Perniciem, quantam rebus . . omnibus afflictionem& calamitatem Cares isti ac Martis, pene dixerim mortis ancipia inuehanisadeo ut hae pcstes omisnino aut Turcis obissciendae erant,aut in extremas insulas desportandae. New enim lasciuia eorum cum tanta audacia dc atrocitate coniuncta in Romano sacro l Imperio ferenda orat,quam ubiq: publicae leges & sacrae constitutiones dam nant ac persequuntur, quae iam hoc tempore adeo periculoso ac maligno instaurare oportebat. Et ut quondam Isauros iυ 1 nos, Buccellarios, Lycaones,& alios piratas ac latrocinii inta, mes oppresserunt boni Principes, sic Sc hodie conueniebat sanguinarios & nesarios Ambrones&Celices illos rapto ui= Ambram,ol reis uere solitos,& assuetos miseram plebem concutientes ac des C ulli. dicebant tur, Praedantes,conquirere,ui, armisq: opprimere, & publica in ternicione seu poena adficere. Sie olim & pacacior multo &felicior redderetur Germania, quam non secus isti G ardelari j Pompeius admisens ea nostrates modo,quam Buccellarii quondam Gallograeciam, GH riit me ,

suis inuasionibus,depraedationibus, rapinis ac latrocini jsin r. MIT. , ὸζ festat. Ex quo optimi Imperatores Arcadius &Honorius adr bstipis is

ducti etiam uenerandis Paschatis festis illos ad supplicium diis r 'ttar pinu M preci iubere,nulla quamlibet etiam seriaruratione habita. Adeoq:oc eos teneri sanxit Leo Imperator, qui illos uel Isauros uel res Amida i , Buccellarios domi alerent uerba enim legis plana sunt qua miro tanti '. dicuntur inquit,omnibus per ciuitates Sc agros habendi Buccellarios tm

uel Isauros armatos seruos licentiam uolumus esse praeclu. zz I ,,

Tam Sc quae ibi sequuntur. Nec ab his Isauris Sc Buccellarijs g s. Siqaidem eon. disierunt hodie,qui frusto panis conduci postent, ut uimbo si thmἰs Creon-nis ciuibus ueI agricolis inserant uel publicam uel priuatam, se Lia: .ues, is

tit rapiant,ut depraedentur,ut latrocinentur, quod suo more tonite Ambroncs,Amisti uulgo appellant societatis officium praestare. Prohibiti eMbaeuore quondam erant gestare arma,uel tela, seu seu uersa. l zzbstoriis tilia nuncupare libeat: nunc totis copi js 5c coacta ualida mas rorem ineuter . Abnu sere in obuios quo : aut in finitimos populos, ceu contra hostem aciem ducentes, quoties libet, irruunt, gratiantur,ac Aa depeculantur. Haeece audacia quo euadet tandem Caesar r Leu bri fractis M. quid ni hoc est bonis legibus,et sacris tam ueteribus quam tu. crio Mariopra

is c5stitutionibus medium,quod dicitur,ostendere unguem, e, a r

contemnere illas ac pedibus conculcare Dolendum sane, ταωὴ su Vi quod cum praecipuum quondam decus esset ac stabilimen 'iulius Floro ius.

tum Romani Imperij disciplina militaris, nunc ad extremum quasi dedecus degenerarit, oc ceu quaedam Reipubl. ruina & 2 Ita b d c.

312쪽

rro DE MILITUM GRASSATVRA- 'uo um abjt in conquassatio facta sit. Vnde non immerito a quodam dicitur eo itiam rapμu tW aspero & abscisso castigationis genere milites indigere, quod ius rapies .uires armis coniiciat, quae ubi a recto itinere desciverint,opostre uos rates iam un pressura sint,nisi opprimamur. Et quid non isti audent et quid

di ex erronei mut non designant . quid non corrumpunt ac perdunt cum tar

.Qὰρ δε- ,hr,b λ in patriam ςxiam scelera ac flagitia inuehunt quae S turpis

. ore, sic sima sunt,& Reipubl. pemiciosissima. Contemptis enim poenis delinquentium militum & supplic is, nunquam recte mulitarem disciplinam & pacem publicam retinebimus. Imo in dulgentia ac negligentia huius senestram omnem ac ianuam uitris lasciuiae, petulantiae nequitiae,audaci ui, uiolentiae,&grallaturae aperiemus. Vt Sc hic locum habere illud Comita cum vidcas,deteriores omnes fieri licentia. Atqui Carole Au guste,tu ne cede malis,sed contra audentior ito, maxime cum tuae te & sacri Imperii constitutiones,quas omnino conserua ri aequum erat, inuitant, ut maiorum uestigus insistas, sacras Furcula. leges & constitutiones acerrime tuearis ac defendas. Fero Herculem cum uideret atrocia facinora passim a Cercopibus, seu Perperi fratribus alijsq: tyrannis patrari, ita, ut ipsum quoq; dormientem suis armis aggredi tentarint, uinctos de claua a tergo suspendisse leporu ritu, capitibus deorsum d missis. Adeoq; sua uirtute terras mariaq: praedonibus expia gauit, ut inde honorifico nomine apud Graecos αλ Dut se a Pellaretur. Quid ni conueniat et ana tibi inuictissime Caesari tanquam Opt. & Max. αλib. Mi nostros hoc temporς Cer' copes & Passalos omni genere flagitiorum in omnes deba,cchantes&grassantes m eiactorum suoru poenas pendere curseus, Theseus quoq; cum Athenas proficisci statuisset,& ad urbem iter nequaquam tutum, sed latrocliiijs & infidi' oppletum ui deretur, Alcidis exemplo Periphoctam in Epidauro, Scilien Pitro captam in Isthmo, Phaeam in Cromyone, Scyronem

in agro Megarensium, Cercyonem Arcadem,siosq: compli res latrociniis assuetos,facinorosos, tumultuantes, & sactiosos homines e medio sustulit, ena i, mulctauit.Vnde non socusati Hercules, cuius egregia facita uoluit imitari, immors. tale nomen est apud mortales consecutus atque promeritus. Quid C. Iulius Caesar: cum Pharmacusam Insulam piratae per id tempus nauibus magnis &immcnsis classibus mare occus parent, ac ipse apud immanissimos Cilicas donec is λύπve Pediret, captus detineretur, liberatus confestim ex Milesiorum portu instructis nauibus praedones aggressus est, eos sta. . Omnes, sicut eis multoties in Insula praedixerat patibulo ada Fer in I fixit Porro P. Servilius cognomento Isauricus,multas N ipse pirata

313쪽

Pirataru munitiones uicepit,Lycaones,Pamphilos, Isauros, buccellarios latrociniis infames omnes ad internecione redeo

Mit. Ex quo & in ii unc us* diem claru in Iure nostro Cysare ore sacris constitutionibus nomen obtinuit. Et Sostratus uir sol, icis orassimus magna in tollendis E medio latronibus pericula suo quos tempore exhausi autoreLucano.Quid plura Tam excellentium uirorum ac Imperatorum studium in Rempub.& quod suis temporibus orbem a rapinis, praedationibus, gramaturis & latrocinius liberarint ac purgarint,& praedicare covenit.& te maxime Caesar inuitari,quo & pax publica ma/gis consistat ac firmetur S bonae leges pristinae suae dignitatiae integritatiresinquantur. Nam si iustitia est,ea sacere quae oportet:& si animalia, quae iniuriam faciunt, aut sacere uolunt,quisquis occiderit iuxta Democriti sententiam,innocenserit,quid ni aduersus tales homines imo beluas, licitum uid tu qui patrias leges,communem societatem Sc pacem publiscam uiolant, convellunt atq: perturbant, iustitiam ualere, Sciniuriam propellere. Quae cum Augustissime Caesar,ac Prin cipes Illustrissimi hoc tempore utilia & necessaria ad retinens dam & conseruandam honestatem dc Reipublicae tranquilliatatem diuino ipsi iudicio censeatis,non duxi in prassentia de hac re apud tuam Maiestatem,& apud uos odori mihi oratione opus esse.

DIXI.

Scripta Hamoveri raro Domini is 46. Mense

Martio. Ad confirmandam publicae pacis constitutionem, praefertim duorum capitum eiusdem cora

dict

314쪽

RINCIPIS OFFICIO. DISTICHis

EMORABi Linus co MPREHENSO, Pi NAX SEVtabula,ad inclytum&serenissimum Plincipem D Maximilianum secundum Inuictilii militiperatoris Ferdinandi filium, Romanorum, Ger linaniae,&Bohemiae Repem Archi ducem Austria Sc. Per Do- . . istorem Iustinum Golaterum Goarinum Iurisconsultum. ciuem Francos oriensem, conscripta, & iam recens euulgata, Francosorti. , Archi ducem Austriae etc. Epigram , de eius aetate. Doctore iustino Gobicro Goarino Iurisco ullo aut ore.

Eptenis lustris aetas tua Maxmiliane, Principium est ortus clara Vienna tui. Natali sep dies Augusto mense secunda, Mane hora prima lux tibi prima fuit Natus auis atavis, magnorum sanguine Regum, Romano dignus nomine & Imperio. Rite patri patruo tuo succedis, uter Hoc quia iam summo munere iunctus erat.

Tu modo perge tua, quo te uocat, indole,uirtus, is Perge nec a coeptis dimoueare uias.

In patrias, patruasci: tibi uirtusq; decus Surget,& immenso nomine Caesu eris.

315쪽

INCLYTO IUXTA

o RVM, GERMANI AE, ET B O H E M I AE, E TQ Astachiduci Austri , Duci Bur undiae &e. D. Maximiliano secundo, inui istissimi Imperatoris Ferdinandi filio, Caesari augustissimo,Doitor Iustinus Goblerus Goarinus, Iurisconsultiri, ciuis Franco- fortensita. s. D.

Imperium, Rex incidite. Caesas Augusti

me Maximiliane,ά Deo conceoum, bene ac laudabilia ter administrare, res sit omnium operum humanorum

maxima atqueprassantissima, multi ferunt, inventipsunt omnibusseculis boni ere docti uiri, qui Hepibus. Principilus, esuribus ac Imperatoribus mys er bonis adde etiam quandoque

si zis imp μὶ paraene sies, admonitiones, praecepta, εν exhor rationes ad pietatem uirtutem' amplectendam et o Ruia boni Priacipis instanda,literis comprehenderunt: sic Aristoteles ad rixandrum Mugnum, hocrates ad Nicoclem Regem, Aenophon ad rum Persam, Demetrius Malarius in ristaeas ad Prosi arum Ailadelphum Aegmti Regem, Ptolemaeus ad nimina Caesarem, Vetus ad Lupliniamim Imperator , hra mus ad Carotum Quintum Caesarem patruum tuum, Itil aliij multatiu dabilia . utilia praecepta,ri Principe recte institvcndo, Regno piaministrando conscripserunt. Et lautem tantum uel ingeni , uel eruditionis uel toritatis mihi haud uaguam sium, ut tale quiddam. rotare ausim hoc tempore,collegi tamen obiter ac velut in transcurassolennibus hisce diebus donec Eleelio m Coronatio Naiestatis ruae uetusis ima perficeretur capitula quaedam paucula s. is m- riseimum ex Diuo apeto seu aphori mos quosdam ad obscium bonis i Principis c ut mihi uidebatur conferentes, e sp ut breviores etiam nemorabiliores estem n disticha coegi in hoc Fidem Hacci vetero Poetae praecepto obsiecutus,dicentis Quicquid praeflcipies esto breuis, quo G minus esset μῶν, Iucilior memoria leo genti H Actum meum atque opesia eth Hegio furere M

legati tuae Ilusirisime Princeps Maximiliane parum frie iam

opportuna nihils commoda reposse videatur,ut qui iam pridem omnes regendi dotes,uirtuteque diacis primo, σὰ teneris imbiberis,uelpotius a natura pariter . doctrina iam possideas, nulloc 3 momsi, utore opus habeas: attamen 'i' tuae Majesattigenerosit imis Ducibus usir ,Rhodos o ego, terisp,quorum nunc Da Iiterurum uirtutumque capiendarum mens in belba eri hae quantumuis exiguae princeptiones aliIua ex parte forsanprodesse poterunt, minimclue incommodi videri, rinfertim cum iam ex primo espectu. oculis,

316쪽

A PRAEFATIO.

revinerosii mi, in patrias patrvasque artes et ludia, cum iam a te neris annis erudiantur,quis ambiget eos in pamentum maiorum' uo/rum bonores cloriam,decus audemiue ob successuros esse s Cuius rei certum m. hi praesagium iudici simp e eLὶ generosit ma ut diri indoles ipsa naturup placida. Hanc equidem siem meam uolunt remi ut inpraesentia crificiolo aliquo eu tiuo peculiari aliqua Letitia scnex prope sexagenarius, qui D. Maximitianu proausi tuti inuicti simu beroa in patria mea bis uidi, testarer, πἰνο si τα ' dest, tabulam hanc inimidium boni Cesalutaris Principis imaginem aliqua tenus exhibentem,breuisii me perstri mi,t ei Maiestati nominatim

inscripsi, ut quanIuam hac doctrina ipsa Maiestas tua nullo modo indipeat, filijs tame enerosi imis ad uirtutes heroicas addiscenda imitandus,excolendas frian usui aliquo esse potirit. Nec rare ita haec quidem ut opinor contemnenduunt,quas arua, sine qui bus magna constare nequeunt : rebus quandoque minimo maiorsutia inesse olet, ut uidere eri in gemmis iaspidistis, Cr unionibus. t e t uulgo doctisThebani illius Cebetispinux notis a. His iam rectist me uale,Rex lachre, far fugustifime. Aran forti ex Musaeolo meo, die 24.Nouembro quo Maiestas tua quod Dei siustum p sit, in Romanorum Germania H

317쪽

L A COMPLECTENS PII BONI VE

I'rincipis imagine disti his memorabilibus explicatum a Docto, re Iustino Goblem Goarino Iuriscon usto ad inci tum osse' remsimum Romanorum Hegem Maximissionum II.

- Principis prima uirtus est pietas erex Deum.

Vmmum prae cunctis debet celibrare tonantem Princeps, imperium si cupit esse pium. Pruic pro salute subditora uiplantem esse oportet. Navita ut incolumes conseruet sess suos i , sic Princeps curet pro uigilare suis.

Princeps scipsum rapaliquod homost mortilis: cybaee quidem eognitia sui psius ualde est Principi nec suis.

E coelo quondam descendit γνῶθι σεσυοψ, , Littera cognosci quae sibi quen iubet.

Princeps non debet de teneris sui nobilitate gloriari, sed potius annus, t

ri bonitatrici vitae bonestate cateros amecellat.

Quod sint progeniti terrena ab Origine cuncti I. . V. Mortales,Princeps id meministe uelit.

Princeps pro cunctis beneficiis Deo gratus esse debet. U

Prae cunctis studeat Princeps pictatis amori, Ac bene iactori gratior esse Deo.

Prisceps unde iam potentiam habeat re glet, nec erasutiuelit. ι

Princeps id faciat semper quod complacet illi. Qui tantum munus credidit,ipse Deus.

Prineeps non dat opibu/suis. . in

Est terrenarum rerum constantia nulla, Nemo igitur tango tempore diues erit.

Principem aditu lane e oportet. . a

Exaudi oppressos. sacilem & te praebe misellis, Exemplo hoc Priinceps rite sequere Deum.

Princeps uiti spum er inculpatus sit. ' l

Principis est animo depellere turpia facta, in studeat puro corde placere Deo.

Error Principis sibi ersubditis grauis . nocet.

se suosq: graui condemnat crimine Princeps, Incautus temerὸ si in malefacta ruit.

Principis pietas fit immutabilis, etiamsi res humanae ut plurimum sura mutabiles.

Religio & pietas in sancto principe constans

Perduret, quodquam nec remoretur iter.

Princeps adulatorum blanditias non recipiat,qui uelut corvi corporis occuefodiunt te animum Iudicum corrumpunt atq; pera runt.

Non aliter Princeps sugiat sermone nocentes, Quam coruo oculos corporis effodiunt.

318쪽

BONI PRINCIPIA

Priscipis est iniuriis leues negligere.

Maetnanimi est humilis conuitia temnere uulgi, Ferre inimicorum est uerba maligna grave.

Principis veri amici sunt,qui rectὶ iustesβcta rim Lui vim

Non qui blanditias,sed iustas recitaq: facta

Comprobat,hic tandem uerus amicus erit.

Principis animus rectus,constans, Cridem esse debet.

Magnanimum extollit fortis constantia pectus Principis haud vanum quem decet esse uirum.

Princeps felix est, qui uolentibus imperat.

Is tutus regnat Princeps mandata uolenti Qui populo tradit, seditione caret.

Princeps constantem in rebus inconstantibus animum obtinere Met.

Peccanti ueniam sibi Princeps deneget ipse, Exemplo populus cautior hoc fuerit.

Principis clementispraecipuasit erga miseros.

Vt miseris semper sit clemens atq; benignus Princeps id summi poscit imago Dei.

Principis est non terrenis, sed eoelallibus bonis sese oblinire.

Delectare minus debent nos gaudia mundi, Cum nostrum ad coeli gaudia tendat iter.

Principis munificentia est, bonos uiros praemijs decorare.

segnitiem quisquis sequitur, praeclara bonorum Munera non capiet protinus ille uirum.

Princeps a crudelitate alborreat.

Crudeles mores Princeps,crudelia lacta Horreat officium at cum ratione gerat.

Princeps in iudicando gratiam non resticiat.

Cunctis Iudicium dictet mortalibus aequum Princeps, sic Iudex nemini iniquus erit.

Princeps in cognostendis causis utris parti attemus esse debet.

Obscuris uerum tenebris cum saepe sepultum est, Attentus Princeps noscere cuncta uelit.

Princeps Dei bonitatem,que est insuperabilis,mitetur.

Omnibus ut reliquis Phoebus praefulget in astris, Sic bonitas homini celsior ipsa Dei est.

Principis benefici impensa perire nunquam poterit.

Est benefactorum thesaurus Principis ingens, Quae miseris praebet dona redire solent.

Principem decet be rut Mais liberalitas.

Pae imitere Deum Princeps, concede benignus Munera pauperibus, quae superesse solent.

Princeps est oculuς Reipublieae.

Corporis ut uigil est oculus: sic lumine Princeps Prae populo fulget, consilio Q suo.

Priticipis steritium tuti imum est uirtus ac bonitas.

Non semper multo Princeps est milite tutus, Si desit uirtus,si bonitate carci.

319쪽

r 3 DE OFFICIO .

Principis blaiestat est in morum innocentia σβcilitate. Tunc tua Maiestas merita cum laude probatur, Nwt l I '.' Cum mores faciles cum pia uita aderit. Principis bonum exemplum subditis est sequendu m.

Quae populo mandata paras, seruare studeto, Exemplo firmans quae iacis ipse tuo.

Principi est brattas,diare quam acoprre.

Qui te pro donis oram, precibus* satigant Egeni, iaciunt te pietate Deum.

Principis mi Iericordia omnibus debet se cognita.

Principis est,miteris succurrere, maxima uir us, i a non sub ecclo clarior esse potest.

- Principis indigmtatem bram uirtutibus illusti arti

Principis exornant mores diadema benigni, Efficiunt magnum, magnaq: facta Ducem.

Princeps in omMuscqualem pote uiae suae sapieMiampraestin debet. Quantum homines alios sceptro,ui,uiribus, armis Exuperat,virtus,tanta trophaea feret. Principis minduta vi iuri iustitias conlisma. Pi incipis euertit tam praecipitatio mentem,

Quam male consilium principibuscp datum.

Principis seueritas in atrocibus delictu puniendis requiritur.

Cunctis temporibus Princeps sit tardus ad iram, Criminis at te iri poena seuera cita.

Princeps suorum mores exploret. l

seruorum mores Princeps cognoscere debet, Integra num istorum sit sine fraude fides.

Princeps eon filio bonorem virorum viatur.

Res sacra consilium ell,quod Princeps saepe bonorum

ti C. Gaudeat in magnis rebus habere uirum

Principιs praesidium tuismam est piet M.

Praesidium, pietas, &inexpugnabilis arx est, Contra quam hostilis nulla machaera ualet.

Principis recta admini'atio gradus est in caelum.

Qui recie imperitat populis, iam l candere ecclum Incipit ac primos arripit inde gradus.

Principis uestitvi σamictus est bene premia vi pauperes.

Principis ut pulcher vcstitus corpus adornat, Sic animum bonitas praestita pauperibus.

Principis re Io est mereri Deum ri pluere.

Princeps prae cunctis diuinum nomen adoret, Ista suum exornat pulchra corona caput . . . .

Princeps in nece ite ad Deum,eiusq; filium chrii tam contacti

Auxilium praestat nomen uenerabile Christi . . Imploratum ubi eri fert g salutis opem.

Princrpis est, indignis etiam benem

Indignis etiam mitem se ostendere debet

P nyeps,quotidie sic Deus ipse iaci

320쪽

BONI PRINCIPI s.

Interdum Princeps seruis ignoscere debet, Peccanti quoties dat ueniam ipse Deus.

r Principissima or consciemusit a uir ijs lubera.

Stabstinet a uiti js Princeps,sic integra fama, &Consesa mens recti,& libera uita manet.

' γd in priuato bomine leue delictum est,hoe in principe'F- est.

Quod uitium exiguum est alias in Principe magnum est, Publica neglecta hoc sic grauat utilitas.

Non communis est omnibus.

Mors rapit ex aequo cunctos,mors omnibus imperat, Sit uel inops Irus,diuitiisue potens.

. Princeps est ferum Dei,

sit Princem Dominus cunctorum quamlibet amplus, Est tamen aeterno subditus ipse Deo.

principis preeatum vinum eius comitatur.

si e peccatum animam comitatur, corpus ut umbra, Seu bene seu male sunt,cognita,facta Deo.

Principi chri stiano semperest uiIItndum.

Plus uigila semper,nee somno deditus esto princeps si patriae consuluisse uoles.

princeps non superbiat.

Te faciant nunquam fastigia tanta superbum,. Imperium ut firmum aut perpetuum esse putes.

meos semper aliquid ad Reipublicae utilitatem -ditetur.

Est nunquam curis uacuus,qui publica regnat Commoda ,si saltem commodus esse uelit. Hec hactenus.

EX IVLIO POL L v. c E. IAEC sunt quae faciunt praeclarum nomin Rex pater esie suis deber,placidust, benignus nomina Regem.

Mitis,& humanus,mansuetus, prouidus,aequuS, Magnanimus,liber,nee lucri turpis auarus: Non sinet affectus dominari, sed rationis Omnia consilio peraget,nec spurca uolupta3 Principis egregium p ectus uitiabit honesti. Praeterea iustus, prudens,fortist, modestus, Iudicii exacti contemplatori futuri, sollicite populi commissa negocia curet.

Vindict e fugiens, & plurim issimulabit,

Qui tenet Imperium,lenis, l - - - , bellator,&audis, Sed qui bellandi causam nonpraebeat ulli, Pacis amans,sem p er pacis defensor & autor. Defendet miseros, castigabit m rebelles. Corriget&mores populi, uitrisq; recidet Semina, constituens Legum monumenta bonarum, Priucipis haec refert meminisse uocabula semper. Vt sciat Imperium cum Maiestate tueri.

SEARCH

MENU NAVIGATION