De iure et praestantia chymicorum medicamentorum dialogus apologeticus Authore Thoma Mufetto ... Accesserunt etiam Epistolae quaedam medicinales ad medicos aliquot conscriptae

31쪽

ι, DE CHΥM. MEDICAM extollatur, no videre sese assirmat. CH.

Sane quod chemia nullo modo damnant, nimiine laudo. & ego una improbo illos, si in omni morbo solis chymicis medic

mentis utuntur. Nam cum contra mtu es

aut formicas bellandum est, suffecerint Pygmaei vires: tamen quicum leone certauerit aut apro AEtolico, huic Hectorea manu aut Gigantum robore est opus: id est, mea quidem seritetia, chymicis media Camentis . vel ut clarius ipsorum praestatistiam ceu ob oculos positam intuearis; dic mihi quale Galenici in atrophia imperant diaetaZ PH. Nempe cibos cuchyinos elixandos pr stribut:iubentque illoru succuni exprimi, pinguedine separari, fece rehci, alimentosum a no alimentose diuidi, simgusa deniq; separari, quae facili concoctioni impedimento sint. Pariis itidem locoramylum lacte maceratu comedant , & ex

vinis illud eligendu sentitit, quod ab omni

spuma,tartaro,& fece depuratissimu est. CH. Recte. sed cur panem vinum , car nes. vulgari modo praeparatas non e rubenti PH. oniam eo modo deu6ratae plus excrementi gigneret quam alimenti, atq;

32쪽

tque non reficeret sed re ipsa opprimeret

naturam. cH. Equidem admiror vos in Analeptica tam lynceos, erga medicamctorum Chymicam praeparatione tam proterue animatos esse. nam si ciborum optiami succi extractiones ad corpus restaurandum necessariae sint: quanto magis medicamenta ad corpus alterandum nata defe-Care & repurgare conuenit uniuersaZ adde etiam nonnullorum remediorum partes venenatas esse, aliquorum deleterias, plurimorum otiosas, nullorum nisi forte per accidens salutiferas. PH. Quid audioZ a non vires medicamentorum totae totis ita miscentur a natura, ut nullo hominum inuento scorsim eliciaturξ CH. Neutiquam hercle vero. Na in Galeni tui scho- 3.de Sim la audiuisti, Aloem exacte lota pur- fac.IMgatiua facultate dispoliari. vii quoque usi

venire selet aeris squam ,aut aeri usto. Docent te etiam Neoterici eam dutaxat rha- barbari partem purgare, qua Vinum maceratione facta ab rbet. immo in integra totius substantiae libra, vix unciae Rhaba bari sex reperiuntur,quae aluum vel tantilium poterint mouerer reliquae Vero ccu

33쪽

34 DE CHYM. MEDICAM. ἔπισον ριέος αρουρης , cloacae potius consemitti quam hominibus propinari debet. PH. Equidem vero simile loqueris, Cli' mista. Quid ni enim iuxta atque in nobis liquores inueniuntur heterogenei, quora alij sunt medicamento si, ut biles : alij albmentosi, ut sanguis: alii contra excreme tosi, ut urina ; sic etiam in cunctis medic mentorum generibus se habeat, quae modicis ad corporis alterationem viiii sunt . probo igitur hac artificiosam eorum an tomiam, eamque cito discere percupio.

CH. Immo illud quoque attendas velimi Naturam nihil nobis puri dedisse: sed mnia permultis miscuisse impii statibus

vi istam nobis scientiam ab infantia noscendam csse ceu quodam necessitatis strumulo inculcet. animaduerte enim panimcii rationem: quo primum modo triticum a palea longa trituratione SI chymico v

luti delectu separatur. deinde furfur a pol - line cribro rudiori,& postea spissiore diuia

ditur. pollinem cribratum coquimus, C ctum mandimus, mansum in furno tripsi et xecoquimus: nec tamen ita depuratura nobis, quin insitus ille cuiq; inebro chy- mista

34쪽

mista excrementa quaeda inueniat ab a cersita expultrici potetia eliminada. Nec minus eadem de melle, iacte, S liquore quouis humanae naturς familiarissimo referri possit historia. na si eo quo nata sunt

menstruo infecta exhibeantur, Varias relinquent seces, quae sit in corpore diutius permaserint no excretae, morbillos, Variolas,lepram,morbosi Venenatissimos producent. Quanto autem magis purum ab impuro, mortuum a vivo, deleterium a

familiari atq; utili, in Helleboris , Coloeyntide , .Coccognidio; Turpeto, Esula; Baiabarbaro, Sena, Agarico,omnibus de-biq; purgatibus separarc opus cstZ iri quib' non ore ec, ut in Egyptiς pharmaco; sed

αυ,- me . A λυ--. immo ne Aromata quide cordi humano fatililiarissima tam praeclare atque clayniice naturae manu parantur,quin nobis ultra depuradi prςbcant occauonem, knecessitate quanda imponat laboradi: Nam cinamomi libra semunciam olei effundit; caryophyllorum sesquilibra tau-

tum quartarium; nucis moschatae viicia,

drachmam semis; ligni aloes quartarium

35쪽

Dx cu VM. MEI, 1 : A M. drachmam unam: in quo tamen oleo sine

stilphure omnis vis illa aromatica quasi iri radicati quodam & spirit ioso humido d litescit. Eade quoq; habetur ratio in anisi,

cumini, dauci, feniculi, rosaru, Croci, &C. extractione: quorum quae minimae stipe sunt partes, in eas omnis facultas deriti

tur: ut non immerito de illis etiam perinde atq; de formicis dici queat; natura est maxima in minimis. Si igitur siue purgatiuit, siue diaphoreticum, siue utina aut vomiatum eXcitans arcanum in sulphure selo Commoratur, quid nobis cum Mercurio

aut sale negoth estZ si in sale,aut Mercurio, quorsum sulphur datur Z inu in centum viginti granis Rhabarbari octuaginta otios, reperiuntur n5 purgantes: cur ipsas' purgaturi aegros Galenici no tolliit Z quare admiscet nunquid liberu videtur, qua do nucleus deuorari debet exhibere cibo putaminat Quinctia in croci libra decem veneni unci deprehendantur deprehenderunt autem primum chymistet sane niucu humano corio ludere impune possent tui Athenienses, illas iam diu facta per ii ctura heterogenei separatione abstulisset. Qirare, hospes, Chemie iam nuc agnoscia

36쪽

m pr stantiam: cuius beneficio vitia An tomiam disces,simpliciu,quidὶ salesξ mercurios3 sulphuraZimmo influentias, signaturas,potestates astra,vitas,resurrectiones elucidantem Z pH. Equide chymicorum tuorum nitor, elegantia, lautitia ita me in tuas partes transuersum diripuerul: ut m

gna quide dubitatio sit,an rursus ad Gai ni scholam unqua pelliciar. Tamen no ad illud resp5disti: communiti remediorum optimum fuisse successum, illorum usum fuissen5nullis hominibus salutarem. CH. Quid ni3 nihilo minus sicuti aliter lignum cultellus scindit, aliter securis: ita etia cithnulloque pene negotio eas confestim tollimus infirmitates, quibus eradicadis Gale-nici ne mesis unius spatio suffecerint. nihil melior,hospes, nihil simulo: atq; re ita ha

dem . na S sensus id ipsum siladet,& Hippocrates imperat. Sed cur hcc tria asequi ' φnon licet comunibus medicamelist cH. Quia non vult fatum. Nam si corpus es,

37쪽

cui purgandum sit, quo instrumeto id faciendum diceres, Atheniensist PH. Fo te Rhabarbaro, Aloe, Senna, Mechoaca agarico, polypodio, Visco. quercino, epimthymo, cassiae pulpa Vpi manna. . CH. Tum in hunt haec fateor medicam eta, sed no saritis propter suam nimiam amaritudinem dulcedinem, aut salte quantitate nimiam iucuda. PH. Ad fortiora igitur coiiagiam

scammonea, turpetum, laureola, esulami ςlaterium, quae nec ingratum praestant sapore, nec dosis magnitudine requirunt. cH. At si sola exhibeantur,n5 tuto purgarebis:si multis aromatibus codita,Vt modermni solci, nihilo gratior erit purgatio, quan si Rhabarbari tres drachmas aut manς tres uncias exhibuisses. ita ut si lenibus utari catharticis vulgari quatitate exhibitis, celeritatem tollis: si fortioribus, securitate;4 alterutris cu Galenica securitate exhibitis, tamen vel dosis vel mali staporis odorisve

exuperatia tolles luctinditate. PH. At in ossicina varias compositiones purgantes, tanta dexteritate mixtas habemus, Ut compori cito, tuto, iucundeq; euacuado nullis cedere putetur. cH. Ah noli ampli is om

38쪽

PIALOG. APOLOG. 39ein meminisse vestret: qtia si deposita coletione examinarem,& ut GHciloqinm- tu6 -υσα nullam tamen veteru compositione purgantem ijs praedita esse vi tutibus facile euicero, quas Hippocrates

desiderauit. Nam si Hieram Galeni obh- cis, Deorum s si dijs placet in inventu: quid

ea stomacho, naribus, palato, ingratius quid cunctis membris iniucundius potuit excogitari Z illa autem Hamech, Diaphenica catholica, & cetera electuaria, plurimis aegrotis dum ijs Chemiet imperitus uti cogerer) tam inuisa fuisse ingenue & vere fateor: ut etia ego ipse illis odio esse coepi, mel forte fortuna conspicientes ad vomitum permoverentur. licet per se satis fiterintingrata,quantitate tamen tamia exhibentur a tuae disciplinet hominibus: Vt non curaturi homines, sed equos sum caturi videatur.5 infelice principii condiatione, qui sua corpora huiusmodi impuria

taliae hospitia, volpotius sepulchra pretbctrQuid loquar de pitulis vestris globulo seretarioru aequalibust quas in honore Romae septicollis numero septenario vel mus ru nomine novenario praescribere seletis.

. . .

39쪽

o D E c HYM. MEDICAM. pares minqua facitis, quia numero Deus impare gaudet. Pumbeas quoq; , aureas: achrestas, polychrcstas; tenebrarum, tu cis ; sine quibus esse volo, sine quibus estis nolo,Vocatis: atqi ita speciosis nominibus ingratissima medicameta, tanqua frondo aspidem obtegitis. Taceo syrupos longoS& breues,magistrales comituanes,VnoS Malteros,nescio an magis doctorum deliramenta, an ludos foeminaru. Transeo iten aromaticas c5fectiones,quibus nihil puerilius est; nam si saccharo percocto parum ex oleo stillatitio cinamomi,ani si,cumini, margaritarum, ambrae, moschi, rosaria uoinfuderis: me tibi mancipiu, nisi diacinamomo, diantis, diacumino, diam argaritae, diambrae, diamoscho, diarosato aromatico,Vt gratius, sic efficacius pr scripse,

ris medicamentum. PH. Nae tu no cxa,

minas, sed exanimas officina nostra. T men reuera ab illius consectionibus valdo quoq; meus animus abhorruit, cum ipsas vel ingratitudinis vel periculi plenas viderem. leo enim quoties bilem purgare volui scribere in hunc moduri Q R rhaburb. Heriti drach. a. sticae Indica , cinamomi, Ma

40쪽

frup. v m. infundantur in aqua redivivernoctem. expressoria e r.ro stat. nciam

endis. infusi rup. duos: Hacathoi drachmas quinat Trypherapes drachmas duas: cuaquarichori, in qua prim Marici drachma fuerat infuse svotio.Si aute pilularis forma conuenientior sit, sic scribo ex Medica synt xi Colmarientis: R γ c. hier.scrupulos qua- ,

tuor. Habarb. et drachmam semis. coru cerui, raserae eboris, cinamomi, an crupula emis.

cum θ' eupator. q. 0nt piluia n' novem. CH. Ah, apage haec prolixa deliramenta,& sic seribe: Accipe Tincturae rhabarb.' puta unu: grana duodecim: olei sicae o 'l Andestistiti, ana guttas tres. si vero phlegma euacuandum sit, praescribe, Tincturae Turpeti drachmam simis. oleianis guttas Golei caryophysi. guttas duas. mifice. Vel sic: cipe tincturae δμia vulgaris grana I 6. olei anis cinamomi, ana guttas duas. QDties v ro bilem atram purgabis: Accipe Tincturaesennae Orierat drachmam simis inritarae Aleb. nigri grana quini. olei aris fenicul. a guttas duas. petrofioni, cinamomi,ana sutia