Henrici Rantzovii ... de conservanda valetudine liber .... editus à Dethlevo Sylvio Holsato.

171쪽

Margaritarum drachmam semis. Arsenici albi drachmas duas. Ani distri grana seX. Radicis ridis siccae Modorae unciam S. Cornu ceruiniisti drachmam. Ruripigmenti unciam S. Terantur omnia, fiat sacculus cum sindone purpurea, cordisque regioni apponatur. . Nonnulli ad praeseruandum propria urina utuntur. Alii odore radicis nutae Campanae, aceto maceratae, aut Angelicae, aut granis Iuniperi vel Lauri. Multi non prodeunt in publicum nisi cibati. Si quis tamen hac ue infectus fuerit expurgato, quam primum fieri possit, ventriculo, communibusque sis, puluere sudatorio, non prius tamen quam naturae propensionem ad sudorem cognouerit, clystere natur. Deinde, Theriacam, Mythridatum , ceteraque remedia morbis pestiferis aduersantia adhibeat, ita tamen ne haec remedia semet,ut fit, vel continue sumat, sed ter quaterue eodem die semper interuallo sex horarum interiecto. Si bub scse ostendat, aut Carbunculus, sanguisugas non procul a loco affecto, si sit in membro ignobili, applicet, praesta' bit tamen prius cucurbitulas amplas, magnasit ea

i et,

172쪽

magnas cum multa flama, vel gallum aut catulum, vel pulmones animalium subinde admouere Caetcrum inter initia pestiferi morbi antequam pharmac sumserit, somnum fugiat, eique nullo modo indulgeat, ne veneni vis aut pestilcntiae virus una cum sanguine membra principalia inuadens protinus interficiat, cor caeteraque membra confortantia adhibeat, de quantum fieri potest, cibis vcntriculo suo maxime congruentibus se reficiat, eoque vitam suam omnia reliqua ardentibus precibus commendet, nec non Medici periti consilio reliqua committat, ut diuina sua clementia gratiaque ille, hic vero arte sua ipsi succurrere velit.

Praemistis his in genere de Venenis de Peste, sequuntur ordine nonnulla Antis

dota. MEDICAMENTUM REGIs

Mythridatis aduersus omne Venenum praecipue Pestiferum. Plinius lib. 13. cap. 8 scribit, Cn. Pompeium in sanctuarijs Mythridatis maximi Regis deuicti inuenisse in peculiari commentario ipsius manu conscripto compo-L sitionem

173쪽

sitionem Antidoti e duabus nucibus sicisos. item sicubus totidem mirae solus i. sint silia ut tritis, addito salis grano, Dei qui hoc Ieiunus sumat, nullum vennua nociturum illo die. IDEM ANTID Tu ErIam hoc modo conficitur.

Rac Nucum iuglandium siccarum

uncias sex. cuum siccarum uncias . Foliorum rutae siccae semiunciam. Salis drachmas duas. omnia haec inminutas partes consciuaqua rosiarum imbuantur, neque, ut qui-cam volunt, terantur. Aliqui haec miscent: ςς cetos aut aceto rosaceo. Nonnubii addunt etiam semiunciam granorum Iuniperi. Hoc antidotum ieiuno stomachoiuinatur ad quantitatem nucis castaneae, estque aduersus venenumineseruatiuum.

Ex PERIMEN TvM MEDICI

antiquioris Regis Angliae, est , puluis mirabilis contra toxicum omne venenum. Rac. Ampinella

Sadicis

174쪽

radicis tormentilla

inamomi anainciam dimidiam. I igni aloes, granorum Iuniperi,

Zinalberis ana drachmam unam.

Interdum additur Cardui benediisti, radiis cis Angelicae ana drach dimidia. Fiat ex his omnibus puluis subtilis , de occlusus in pixide usui bene seruetur.

Praeseruatiuum contra Pestem Walios morbos D. Prisciani de Corduba, dedici Leonis Pontificis decimi. Rec Cinamomi electi drach dimid. Zedo aria drachmam unam. Boli armeni praeparati drachmas tres. Camphora grana septem. Seminis Citri excoriati, Acetosis, Corticis Citri an a drachmam unam S dimidiam. Radicis Dipta mi tormentillae, Pimpinellae drachmam diniidiam. Rasurae eboris, ossis de corde cerui drachmam nam. Auri argenti praeparati an scrupulum diaridium.

175쪽

Fragmentorum Saphyri, Rubini, maragdi, Cranati an scrupulum unum. Misce, fiat puluis, cui adde conserueros arun acetosae, bu glossae ana drachmas duas Saccari albi Iibram unam, dissoluti in aqua Buglossae MEndiuiae .fat Ele

ctuarium.

TE Nn Noe praeseruatiuo contra Pestem talis est. Pars magnitudinis duarum fabarumcuhello accepta comedatur Incenso vero iam Peste semiuncia cum vino acetosae detur omni die. Contra pleurisin semiunciacum accomodato iustulo, succo, vel aqua bene diluta detur laboranti. Ego autem huic electuario nonnunquam addere se- leo ungulae Alcinae, cornu bestia unicornis siue monocerotis & succini ana drach-

naam unam.

O, utuntur Stibii praeparati

176쪽

rati secundum Matthioli traditionem granis tribus tritis ivluerizatis cum saccaro albo aut saccaro rosarum contra Pestem Venenum Stibiletiam usus contra varia & diuersa morborum genera esse perhibetur. Educit per vomitum, deinde per secessum, sed tamen leniter, quod ipse expertus sum, alijsque exhibui. Scribunt nonnulli stibili vix allium humorem quam eum, qui noxius est, aggredi, paricia fere corporis affectam, siue propinquam,

siue remotam petere, aduersius epotum venenum, aduersus ipsam Pestem nihil esse praesentius, curare capitis dolores antiquos, catharros, ventriculi dolorem Sceiusdem imbecillitatem ab humorum copia 'malignitate ortam , hydropem, Asthma, Paralysin, Epilepsiam, quartanam denique tollere, cumque morbus nullus, ne Pestis quidem ipsa quempiam inuadat, nisi qui ob vicium aliquod interius, exterius ite impactum noxae suscipienda fuerit

oportunus, esse hoc medicamentum, non modo ad praesentes morbos propulsandos, sed etiam ad imminentes arcendos idoneum, S. st ibi corpus humanum non

aliter quam aurum ipsum Antimonio purgari. Ego tibi una praeparatum ubiq; locorum in promtu habeo.

177쪽

is 8 vaeo NfERVAN. Ex Rin ENDI Mo Dus o. uus magis tutus. Sume stibii ad pulverem tenuissimum triti tot grana, quo alicui vis exhibere, affunde eis mediocrem vini haustum vasis orificio probe cooperto, in quo per noctem remanebit. Sequenti vero die xinum leniter, rursus ex vase effunde, illudque ieiuno ventriculo bibe. Hoc non actis periculosum est,neque tantos dolores e

citat,quam si ipsa substantia stibii sumatur.

tra periculosos testiferos morbo puerorum. Nostrae matrona pueris,si male habere coeperint, solent exhibere paulului ossis de corde cerui. Osiis bcstiae unicornis. Corallorum rubeorum. Succini Albi.

Margaritarum. Ramentor uir auri.

Vngulae alcinae aequali portione. Haec nania in mortario contrita miscent simultu si bis calidis cum aqua rosiae ea an frigidis vero cum aqtra Lauendulae Exhibe tu aut erra ad mensuram cochlearii.

178쪽

vALETUDINE

ET praemissa medicamenta venenis

adii ersentur maxime tamen contra vim omnium venenorum ferme, maximii

praestat sum Antidotus Saxonica, quae apud Illustriissimum Electorem Augustum Saxoniae Ducem, non ita pridem incla- ruit, ostentationibus p digiosis fere cuius ii ii se alia rustici, qui deuoratis serpentibus va- i iis, quotiescunque specimen de antidoti viribus edere voluit, huius beneficio ab

Omni laesione vindica us semper euasit donatus tandem ab Electore honesto liberali praemio, ea conditione, ut porro, praeter lectorem compositionis rationem doceret neminem. Solis enim Principibus lector dignam rebatur auxilii tam praesentis cognitionem , praesertim cum ipsa, tendi necessitas in ipsos sacilius Principes ac illustres viros, quam vulgares homines N plebeios incidat. Huius antidoti vires, ut serenissimus es ita Daniae Rex Christianus piae memoriae x- si a plorare , quondam afflatae honii idae: cuidana supplicio capitis necando vene-

179쪽

1so D CONSERVA M. mim iussit exhiberi lethiserum , nempe Nercurium sublimatum , eumque copiosum , hac conditione ut si beneficio huius pulueris minime moreretur, Rex donaret eum vita. Quod factum est, ita ut putem, cum hic puluis huiusmodi venenum vicerit, facile eum quos omne veneni genus superare posse. Ego non ita pridem ab illustrissimi lectoris coniuge per literas obnixe peticram ut rationem componendi hunc pulverem ad me perscriberet, verum responsum non accepi, pulueris tamen satis magnam transmisit copiam, cuius partem aliquam in myropolio naeo inireniendam vobis clinquo. Aliqui sta-htant, ut Gesta erus Moy ban una secutus, Te diorem Saxonia Duci virtebergensi, rationem huius pulueris consciendi transmisisse, eumque puluerem his radicibus

constare. NOMINA IMPLICI

ex quibus hic puluis conficitur.

I. Radicum Valerianae semiunciam, Germanice Paldriam rhel der f)cmeε traut Latine etiam theriacaria Grae

ce φοι

180쪽

a Vrtica minoris, Deli ternosci tana unciam 3. Vince toxici, id est, s unam. hyrundinariae. quae Germanice dicitur via r ndung

Gallice donate veni n.

Olus Judaicum vel Bis

malua,

6. Angelicae sui uestris, 7. Angelicae satiuae recentis unc quatuor. 8. Corticum radicum Laureolae, German. Mellet Ebais I unciam unam S.

9. Fructus seu baccae herbae, quae paris dicitur,id est, vici sandrigia oti d)attent vel nachism atten inu vier Mettarn.

Io. Accium aceriimum.

Radices omnes effodienda sani eo tempore, quod inter is Augusti 8. Septembris intercedit, quamuis aliqui tardius ese foderint, Mefficacem tam cia experti sint antidotum Deinde incisae reponantur in ollam vitreatam affuso aceto acerrimo, quod duo b digitis radices excedat. Tum olla operculo clausa, rimae omnes albo Cui