Caietani Montii Sermones habiti in Lyceo magno Bononiensi quum cives exterive philosophiae et medicinae laurea donarentur

141쪽

' suesit, eddem in diem ultimum , quem

piro rarissimi eXempli, ac Plane antia quae pirtutis ad centesimum, et ultra annum ex animo auguror, PrOSequatur . Is , mrius ama. Domi aera. K. Sept. A. MDCccxxtaur.

Nondum fratris mei filo has dia

ram litteras , cum Occurrit mihi animadvertere nonnulla in hoc Sermone esse anontio dicta, quae is alio in Sermone septem post annis intexuit , quum P tronium GIIioarat , summae exspectati nis juvenem , Philosophiae laurea decoravit. Neminem equidem fore puto, qui eo nomine Montium reprehendat , ac subaccuset; quippe cui et peropportune es iterare accidit, et rebus uti suis, quandocumque pellet, jus fuit a Te quiadem certe, et patrem tuum haud er diderim esse Iitem ei quovis titulo imtenturos . Valete iterum.

142쪽

Quod vehementer optaro, et eXpet

re , et communibus votis Procari omnes Solemus, ut jamdiu Parta et acquisita huic civitati ex litterarum si diis et liboralibus disciplinis claritas integra permaneat, et in futuras aetates non imminuta propagetur, neVO ullo unquam temporo insitus illo in animis civium nostrorum doctrina' Cujusquo elegantioris assequendae ardor

deservescat, id singulari divino ben scio , Moderatorum Reipublicae Pro-Videntia , rara demum, et vix ullo CXemplo cognita aliis in locis felicit te , tribui nobis et concedi , ejusquorei spem in dies majorem, certioremque nobis ostendi et aperte jam eo

143쪽

gratulamur. Enimvero Si propter eX-cellentes viros in genere aliquo limi sos, aut ob ineluctabilem humanae vitae conditionem amittendos, auxio interdum ac sollicito unimo sumus. Ea nos protinus fiducia erigit et Consolatur, quod egregiam videmus juventutis sobolom ad parem laudem acerrimo studio, et impetu animi contendentem acceptum, aut imminens damnum brevi reparaturam. Nequo hoo

in iis duntaxat artibus, ac disciplinis, quae propter inveteratum domicilium

quodammodo indigenae, et nativo P si ac vernaculo hujus terrao ac Ioci sensu inclusao videbantur; sed in illis etiam, quae Serius invectae, et e trinsecus arcessitae non nimis firmas apud nos radices agero Posse olim existimatae sunt. Fuit enim tempus iIIud, cum splendidiora quaeque ac se- Iiciora nostrorum civium ingenia in

Iurisprudentiam, in Medicinam, in Philosophiam, tu Sacras Litteras converSa,

144쪽

ad carine disciplinas percipiendas , ac

penitus comprehendendas intenta, non multam neque assiduam in Geometriis eis et Mathematicis oporam Colloca-hant , quae ne in tanto et tam prae- Claro scientimum omnium instrumento et apparatu desiderarentur, eam Carnm adhibebant, q&i civitatis administrationi vigilantissimo praeerant, ut clarissimos quosque, et suma cum Priam is celebratos disciplinarum ejusmodi interpretes ac magistros praemiis et honoribus propositis in hanc urbem invitarent, quos et iuventuti illis ipsis in artibus erudiendao praeficerent, et quorum excellenti doctrina ad Physicen, aliasque Philosophiae partes sustinendas utorentur, quas uua fero cum mathematicis ac geometricis ii stitutis genitas vix ulla ratione eorum praesidio orbatas hiare posse intelligebant. Non enim sapientissimos a

peritissimos viros sugiebat, quod mo- moriae ac litteris fuerat proditum,

Thaletem illum Milosium, qui Prin-

145쪽

ceps omnium philosophandi studium in

Graecorum mores induxit, primum qu que DX ea gente astrorum magnitudines ac distantias metiri ausum, primum apte initis caelestium circuituum supputationibus Solis, et Lunae d fectiones certo tempore futuras Praedixisse. Pythagoram acceperant, a qUO Philosophia Italica dicta manavit, EX numeris et Mathematicorum initiis doctrinam suam deduxisse omnem; eundemque tanta diligentia ac subtilitate Geometrica tractasse, ut Propter Singularia quaedam in eo genero novarum rerum inventa Musis immolavisso Victimas, vere an falso quaerero nihil attinet, fuerit existimatus. Platonem deinde voverant, summum ipsum Go metram, tanti mathematicas institutio nes secisse, ut neminem ab iis non instructum scholam suam ingredi pateretur ; vix satis ivoneum reputans ad res altiores, et a Sensibus abstractas perscrutandas, qui non ad eam

cogitandi et commentandi rationem geγ

146쪽

metrica exercitationo animum diligenter Praeparasset. Aristotelem ipsum exemplis ex intima Geometria depromptis sua scripta refersisse sciebant, neo ullam celebratam fuisse vetorum Philosophorum sectam , Epicureis et aliis quibusdam ignobilioribus exceptis, quao sese omnis plano mathematicae eruditionis expertem dici et haberi vellet. Postremo ut vetustissima illa neglige

Tent ac praeterirent, .os certe, qui recenti memoria instauraro ae restitu re obrutam diuturna Plurium Saeculorum barbarie philosophiam ingressi e sent , Galileos dico, Cartesios, Ga

sendos, ceteroSque eorum similes, non alia ro magis quam mathematicis prae sidiis munitos tantum opus suscepisso

intelligebant . Quibus illi rationibus

Permoti, cum antiquissimi Gymnasii dignitatem omni ex parte sustinere Vellent, civibus autem in alia sere studia propensioribus minus uti possent, eam ut dixi consilii rationem diu probaverunt, ut extraneos homines doctrina

147쪽

. 14excellentes, in eoque artium genere principes quasi in subsidium advocarent . Sed vicit tandem ut in aliis diasciplinis comparandis, ita etiam iugeometricis et mathematicis civium nostrorum sedulitas et industria; quas quidem sic avido arripuerunt, non modo ut nullius postea indigeremus externae opis, sed ut singulares in eo genere ac Praestantes viros aliis etiam Iargiri possomus; . nequct minuS Bxsplendescere visum fuerit eorum fama GymnaSium nostrum , quam Cum inelytis illis Cavalerii, Montanarii, et Cassini nominibus honestabatur. Verum de praesenti hac patriae

nostrae felicitato non admodum nos Iaetari oporteret, si brevi desituram , aut etiam aliquando amittendam suspicio esset. Vnde autem certior aciliquidior spes foro diuturnam, atquctadeo, si immortali Deo placuerit, Pe Petuam , quam ex flagrantisSimo Studio, quo ad artes ejusimodi excolendas forentissima aetate adolescentes jam

148쪽

nunc animatos et incenso cognoscImus 3 Quem quidem in numerum quid est quod dubitem te adscribere, Candidate qui ades ornatissime, quem Phi-Iosophicae primum, dein mathematicae disciplinae stadium cupidissimo a nimo ingressum, et in eo jam aliquot

annos firmiter perseverantem mirifi-Cam eXSpectationem civibus tuis video commovisse. Nihil tibi sane a natura deerat, quo minus ad propositam m tam et acriter contendere, et feliciter Pervenire POSSes: non ingenium docilo ac PromΡtum, non singularis intellia gentiae vis, non firma ad res perceptas custodiendas memoria, non oetimus Sensus, et ad vera a salsis disce

nenda exquisitum judicium desiderabatur . Sed periissent, opinor, ut in

aliis plerisque tot naturao bona, Disi ad satis uberes ex iis fructus colligendos industriam , vigilantiam , St . dium, lectionem, commentationemPO assiduam, quotidianam exercitationem, Perpetuam denique et constantem Prο-

149쪽

I6ficiendi voluntatem adhibuisses. Μerito igitur tuo illud assequutus es, Ut dOC-tissimi ac prudentissimi viri, quibus te in disciplinam tradideras, et quorum sidolissimis praeceptis ac monitis nitebare, praecipuo quodam amore todilexerint, in suam familiaritatem et consuetudinem intimam receperint, eaque cura complexi fuerint, ut de to novis honoribus ac titulis augendo quotidie cogitarent; quod quidem gravissimum , tibiquo cum primis glorio- Sum Sapientissimorum hominum judi- Cium , etiam amplissimus hic Coetus hodiernis suffragiis comprobandum EX-stimavit. Igitur

In his codicibus, quos Vides, uin, berrimos doctrinae fontes non equidem nune primum tibi aperio, qui jamdiu ex ipsis haurire, tuamque sitim expleroconsuevisti; sed eos tibi trado, tuaeque committo potestati, quos videli-

150쪽

cet opportune possis aliis recludere, copioseque in eorum utilitatem et commodum derivare, Amictu isto te insignem, Iaurea

corona redimitum . . . annulo, et gemma praesul gentem . . . civitas adspiciat, sibiquo te datum putet, qui non mOdo ejus dignitatem ac splendorem munere docendi suscepto pro virili parte aliquando tueare, sed etiam qui tristissimis agri inundationibus, aliisque satalibus detrimentis et incommodis a tium tuarum praesidio subvenire poS-sis . Hujus te magis Communis utilit iis , quam propriae oblectationis caussa in praeclarissimis ejusmodi studiis elaborare velim, et Archimedem illum imitari, qui non tam propter ingenii acumen ut subtilissime Collectas mathematicae disciplinae rationes , quam propter inventa ad patriae salutem aE defensionem sollertissime eXcogitata, et laudem sibi dum vixit, et immortalem apud posteros gloriam com Paxavit .