Primitiae antiquitatum Gandensium I.B. Gramaye Antiquitatum Gandensium volumen alterum, in quo illustrata opida subsidiaria Gandae, imprimisque Corturiacum

1쪽

A D. VOS,

AMPLISSIMI, PRUDENT IS

COR TRA CENAE PATRES, Vestruma Prat rotamum Liber Bic mittitur. QVI QUA EST Is IN URBIs ORNATUM DILIGENTIA IN REIPUBLICAE REM ET HONOREM SOLLICITUDINE, IN VIRTVTEs ET PIETATEM AFFECTU, IN HvMANITATEM ET ERUDITIONEM PROPENsIONE, SCRIPTUM HOC DE URBIS, REI PUBLICAE, ET SACRAEANT IMITATE, ET L ΛvDIBUS SCRIPTvM

BENEVOLE SUSCIPIETIS

A mente & manu clientis vestrae Flandriae, M in ea vestri I. B. G R A M A Y E.

2쪽

I. B. G R AM A TE. Pinv M hoc agri amplitudine pagos e . M. Mincomplectente , in Comitatu Franco Flandrico, situs ad utraque Lizae,& Manderae ripam oportunitate , ante alia Flandriae, dignitate, cosessis,aut horitate, & titulo,post Metropoles siue quatuor membra primas τλῆος με.

omnium suffragia obtines, antiquitatis etiam laudem habere imprimis doctum eo. Nec id friuola coniecturarum fide, sed certa diplomatum probaturus , praeteritis Gordunis, quos perperam hic Collocatos a nonullis Gandauo alias as serui 2 Centrones Nerviorum apud Caesarem c.ntes hic se- ... h. disse. Errat enim Hubertus Thomas Leodius in Hasbania eos collocans, loco Vbi nunc Trudonopolis visitur, reci mante non tantum situ regionis logissime a Nervijs,& proxime Eburones, sed etiam rescripto Ottoms Augusti ad An- N.. ..,- num 'sa. pro cesia S. Trudstnis in Sarranιo super suuium Cisin istam dato , omnibusque ad unum Abbatiae &opidi Tru- donensis codicibus &monumentis,clare ostendentibus locum istum olim quidem Sachingens postea a Tutelari E. .. nis. uianopolim. Hime nuncupatam. Pro Cortracesibus autem ' facit authoritas Diu i, Molani, Goropi summoru Virorum Or 'Centrones hic statuentium, nisi quod falso hunc secutus Ortelius Curaraeum ad Schaidim nominet, quod Lietae incubat. Facit eodem vocabulum populis a centro inditum,

quod in medio clientium Imperh Nervici habitarent. Α- centro dixi nequis Belgicae gentis nomen e Romano fonte trahentem explodat. voce Germanica idem prae, quod centrum Latinis sonante. Hon enim siue ilioni circulum; en siue Nerii medium alicuius rotundi significat ; unde granum pomi medio, cardo circa quem voluitur appendiculum Rerueti appellamus. Quamuis nec ita absurdum videri debeat populis Romanam inditam appellationem ,qina a potuerint

3쪽

potuerint ὸ Grabs Alpibus ubi Caesar & Antonius alios

Centron s deseri bio Italiae obuersis descendisse, & has Ne uiorum beneficio sedes accepisse, S patrocinio seruasse. Sed haec coniectura est,inquies, tum probabilis. Dabo peremptorium,& habitationis vestigium ex diplomate Cameracensis Ecclesiae eruam. Datum illud ab Ditone Caesia

. ictu. re ad annum 9 ubi inter alia Fratribus ad honorem olorio

D Drginis caesorum Reginae congregatis apud Camaracum Castrum asignatur in Curteriaes pago Mons ceuteron dictas cum M omni decima se indomini ato , sec. Mons Ceuteron MOLon aeum. Cron nunc Vocatur veteri Dynastia de Arce diruta nobilis quasi monNm Centronum dicas; bene enim notauit Orteialius inplerisque Caesaris codicibus pro tertia littera n legiu Metamorphosi hercle minori, quam sit illa Pliniana , is, ubi pro Centronibus t citaMones leguntur. Hoc itaque u teris illorum habitationis indubitatum vestigium in pago

Curteriacensi. Galli quippe prouincias in pagos disti ibuentes, pagis mutuata populorum, aut ciuitatis primariς nomina indebant, & e posteriorum genere Curteriacensis non a' populo Centronum cladibus suis obruto, & velut alta obli- 'μ' hione sepulto,sseda Curirraco Opido primario rationem nominis accepit. Primo quidem declinante in Belgica Ro- manorum imperio, totus hic Lietae siue Legi ς tractus parebat Turnaco Nerviorum, indeque pagus Tornacensis usque Gandauum extendebatur, teste Meiero, sed postea magis ampliter habitata regione, coepit a Cortracensi Metropolitie . . ' pars pagi Tornacensis distinctam iuris & nominis dictio nem nancisci: & hinc fictum, ut Blandinium nunc in Tomnacensi, nunc morturiacens pagosimam in diplomatis annotetur. Metropotim Cortracensem indigetaui non sine auctore Audoeno nimirum, B. Eligium salbente Nisuiomensi, Tornacens, Flandrensi, Gaudensi, Curtracensi Metropolifra-

-fuisse: unde ampliua colligas hanc nostram separatam fuisse

4쪽

Ι. B. G R A M A Υ; sa Flandria, Tornacesio;&Gandensibus. In quo sitam RiLIam Singeuhem cium mansa decim o Ecclesia se reliquis appen-

disjs confirmans Coenobio Bavonensi Lotharius Rex anno regni Iet indictione Io : In eodem Carolus Comes siluata Teuernaert, & Ph Uelim an: IIao. Blandiniensibus attri. bucias: Mei erus ad annum 9s6. in eodem collocans praeter nom. montem Blandinium Vistas Elisachra , Alderihem, Holihom. Coenobio Gandensi allatas ablatasque. Hi inquam & om-n nes ath manu nos ducunt ad verorum VeteriS pagi Cortu- Gurae ariacensis limitum cognitionem. Ita ut nullam ex supra-dictis Villis nisi inter Schaidim &Legiam reperiens,audacter holle. statuam hos terminos : & velut olim LiZa Pleumosios, m Hia Schaidis Atuaticos excludebat, ita postmodum Lietam me .dium Menapisco, Schaldi m Bracbanten si , confluuium utriusque Gandensi & Flandrensi, palustria Peuelano && Melantesio similiter e Tornacensi procreatis pagis ter- ' minos fuisse,&medium Corturiacensem conclusisse illum M. ab opido, sicut hoc a traiectus Lizani compendio NerubsAuden burgum tendentibus, nuncupatum. Quamuis enim stabiliti a nobis in Ganda Gorduni videri potuissent aggerem hunc sibi oppositu velut Ooririlest appellasse: Quam- .uis etiam nummus Traiani & aliquot M. Aureli j & unus Neruae pronuper in praeurbio Cortracensi reperti, & Dy na-Ως Cominaeo donati ansam prςbere possent suspicandi,non visa

abs re cecinisse Meterum de Cortraco, quὁd -- curia.

Olim Traiani Curia dictasuit. Quamuis denique ea,quae de terminationibus obuijs logorum in acum Latinis, licli Teutonibus, s Gallis alibi an notaui, alicuius esse possent; tamen nescio an situm opidi serio aestimanti ulli aptior videri possit originatio,illa quae secum opidi docet conditum & conditionem. Lietae enim iniectus pons ad mercatorum commoditatem accolas littoris inuitabat hic potissmurn fortunae suae . a s , stabilite

5쪽

ε COR TURIACVM stabilire domicilia, ubi commeantium & commerciorum alliduitas rei familiaris augendae perpetuam daret occasio-nsia. Da nem. Itaque Coaluit populus, & contra vim denique se mu niuir, quod magis procliue erat, aquis, fluuit aliqua parte incisis agris derivata, quae post paululum alueo suo restituta insulam faceret. Sed quando & quo auctore hoc factum nemo tradidit, praeter Ioannem Bouch et in Chronicis Aquitaniae, vitam Caroli Calui Regis referentem opida

Gandauum, Cortracum, Idenardum,Castitum, Condita ab ν- Odoacre M. Flandriae Saltuario mortuo 827. Harlebecae

prope Cortracum sepulto, quam sententiam iuuat Philippi

V Vietandi Equitis Domini 'euersbeli, Concilij Flandriae

quondam Praesidis in libro, cui titulus Insignia Nobilium Flandria, assertio. Ait enim, Dominos se fundatores Vrbis f. μ ε - Cortracensis gestassescutum argenteum, cauterio se orά circum- . ' deniata rubris ornatum, o Symbolum vocale habuisse: Haris-D-Dm- beea, haud dubio, quia Conditor opidi Harlebecae Dynasta. Si tamen lubet nostratibus etiam suffragium dare Melerus ad annum 88o. I perium secutus, B. Rhenanus annalium fidem allegans, Molanus c. p. militiae sacrae ubi de Pipino G secundo, Conformiter tradunt Sueuos Flandrorum populos se

'' . Menapios ab Normannis Coraraci hibernantibus ad internecio

m. M. nem deletos, Mi in Historijs Francorum memoriae proditum est. Vnde colligas Barbaros hibernantes locum aut munitum Ο upasse,aut occupatum muniuisse.Illis porro dilapsis Balduinum iuniorem siue Barbatum, ut vult Oudergestius, siue=Αrnulphum Comites certum est Arcem Conracensim re

staurasse, illam a Balduino Constantinopolitano Collegio

Ia. Canonicorum ornatam, etsi Meierus videatur innuere,

destructam fuisse cum capitulum fundaretur, referens, locombi vetus Castrum fuerat, Melesiam instructam. Huius locum dc amplitudinem, codex censualis Capituli satis ostendit, Δί. sententia Tornaci pronunciata an: I II. Maij 28 haec nar-

6쪽

rans Ioannem Isegemium ante ΣΟ. annos destinctum sibi Comparasse domum in Villa Cortracensi loco antea Euisti en Casleel dicto, qui nu conser Urouxveni straei dicitur: ille, iuxtaque man: I398 Dux Burgundiae molam habebat a- . quaticam:domos late ultra forum designans omnes ratione Dominu fundi in Castro a Comitibus Ecclesiae transscripti solidos aliquot pendetes. Structurae porro veteris nihil reliquum superesse, praeter portam nunc Canonicorum olim Castri dictam, & rudera ingentia subinde fodienubus subterra obuia, tantaque firmitate compacta, ut Vix ulla arte possint separari. Dominium fuiai dicebam Canonicis attributum, omni- modum intellige an: IAII, cum Ioannes Burgundio illud abdicauit, Canonicis in vicem remittentibus 8oo. mensuras auenae mollis,quas Bonis vocat, olim sibi a Ioanna Comitissa relictas. Aliquale aute iam inde a prima fundatione acquisitu ,cuius ratione fossaru N portae Castri ius ad se spe- νψω , ctare contendentes,aliquamdiu cum Senatu sunt altercati, cotrouersia an: I3 s 8. decisis. Seruiebat olim hoc Castru habitationi Comitum, qui etia potiore eius parte Sacris usibus applicata Cortraco interim delectati, domumpraetoriam ibi fias. suam habuerunt. Ita nimirum legis Margaretam principeman: ia 4. Mense Februario Beguttis Cortracusibus assigna- M. re 6o solidos seper prato notanda verba e quibus palath lo ' vi 'cus noscitur) circa domum nostram, inquit, Cortraei. Ita Beatrix vidua Guillelmi Dampetraei, teste Oudergestio capite I 28. assidue Cortraci insuo degebatpalatio ,&Robertus Comes an: i et 8 p. Filiae Ioletidem cum dote I9ooo. librarum Parisicarum dedit Galtero Angli iano Coriraei in camera seu cubiculo cimiis Flandria. Ita teste Meiero,Ludu uicus Comesam V 23 Cortraci diuersabatur an :3s. ibidem Gandenses ingratiam recipiebat an : 38. nobiles infernatis Flandriae eo euocabat. Imo anno I 39. supremum prouinciae Senatum

7쪽

8 COR TvRIACVM sia. I Philippus Dux eo transtulit, moneta etiam an: II92 stabili-- tam,denarra & solidi Guracenses nomen seruantes, & in di-ες με eio plomatis saepe obui). Vlterius habet Castrum supradi-ν Ga ctum Pares suos, homines, id est Vasallos suos, & Curiam seu-- do umnsignem Cactesianum etiam siue Vice-Comitem olim haereditarium, cuius generis inuenio an : 979. Dissorinem Praefectum splendido ortum loco verba sunt Meieri) contempta nonnulli Principis aetate coniurationem facerennittituditis, omnemque Curtracensem ComitaIum no-- επι, tanda vox Comitatus) asserere , sed cum non diu postmo-- Teretur, rebellio tandem a Comite extincta est. Valneruman: Ioas. peregrinationi Hierosolymitanae cum Roberto Comite vacantem, apud Meierum, Sigerum an: Io9ς in militia sacra Duce G. Bullonio proficiscente. Margaretam Flandrensem an : Io9I. Sacellum Deiparae se SS. CMartini ct colit, in monte Blandinio teste Epitaphio eius ) reinc alterum an: IIII. subscribentem legi talionis per Comite Balduinum ratae. Rogerisi an: II 4. de caede Iuvarii Calui Alostensis Reguli notatum. Et cognominem eius fi lium an :. Ias . Comiti post cladem acceptam conciliatum,

qui antea ait: it 7s teste Oudergestio) Philippum Comitem

in Palaestinam comitatus, & an: II 83. libertatis Dam mensis priuilegium firmauerat, & alteri Cortracensium priuilegio an: Iiso subscripserat. Marga retam filia Guis ensis Comitisan: Da 2 defunctam & VVeuelgem ij fundato a se Coenobio sepultam. Galterum Neuelanum an : I 28 . in Iunio Ioanna Beueranae desponsatum , assignata per fratrem Theoderi-Cum D. Dixmudae & Agnetem eius uxorem dotali terra de Poussela & seudode Dix muda, eundem qian: Iaso cocessio ni fortificationis Gandensis decreto subscribentem contra Placita pacis an: 2 8.cu Rege Philippo factiet magnasCortraci

Parisienses in supplementu Dominae Beatricis de Brabantia

in monta

8쪽

I. B. GRAMMAT . straeensista est v sufructuariae. Et mansit deinceps penes Ne- aiae uelanos haec dignitas ab expeditione Sacra crucem rubeam L .... scuto candenti pro insigni adeptos. Caeterum quando hqreditaria haec dignitas esse desierit,& an in M. Baltui munus &nomen transierit, necdum mihi scire contigit. Videntur sine ab illa olim profluxisse officia Praetoris, Scotteti. Amanni, etiam haereditaria: primum Αn: I3 2 o. secundum Ane 1 348. cum agro dicto Neueldries h longe lateque CX- stabisvi. tenso versus capellam S. Georgh, a Ioanne Gistellano Do. mino VVastinensi &Neuelano & Margareta Logeuallensi, eius coniuge tertium a Valeranno Luxenburgico fani Paulini Comite Αn: I3 39. tribus Francorum millibus Comiti venditum. C tersim quamuis primogenitorum, ut fit, per nuptias stemma Cortracensium in filias dudum deserat, - & cumeis dignitas ad Neuelanoscic uenerit, tamen primigenium in secundo genitis nomen &sanguis dudum adhuc perseuerauit. Et hinc fuit Cortricinus ob praefecturam Insulensem Ane I3oa. cum elogio fortis se nobilis Equitis Me riatac iero nominatus. Sigerus Curtracensis ob ducatum Gan .-i. densium AmΗΣs. cuius fortitudo hom formidinem incu rit An: I337. a Rege Philippo captus,& velut auctor fie- deris Anglici Brugis decollatus. Sigerus Cortroisin ob Dominia Mellense & Herseauense An: i394. defunctus relicta unica Ioletide nupta Othoni Bares Domino de Moacron,

Robertus a militia clarus AneIAI o. Sancta Vxor Percheuuth de Houcqueron ob filium Gerardum& filiam Mariam Αn: 14oo. Danieli a Lus D. de CaprijckQu stori Ducis

nuptam.

Hi omnes a Conraeo siue Courtrosiani a Flandria dicti eanterio e tum ut V Vielandus loquitur) uno velpluribus pro insigni gentis usi in colore qui mos olim obtinebat discre . pantes, ramos distinguebant quida post nuptias cum Flandris,ut cognomen ita Vmbram Leonis adbcientes. b Atque

9쪽

ro C RTURIACVM Atque haec suffecerint de Veterrimo Cortraci Castro, cuius gloria nonnihil obscurata est extructione nouarum' Arcium. Quarum una per Iacobum Castellionem Gallorum Praesidem excitata an: i3oi,haud multo post a Flandris occupata,a Philippo Rege praecedentium annorum & cla

D s ua. dis de obsidionis ignominiam expiaturo an e i 317 dirui iussa nec unquam reaedificari. Pro mauum hoc quidem . sed illud factum tantum. Inuenio enim litteris Reghsaianta 337 it R. uino rum factam potestatem Cortracente Castrum restaurandi,& mox permissum executioni mandatum, eo quod Comiti in nouo Castro a Senatu vinum oblatum an : 13 3 rcferaut Opidi rationes certissimo argumento eam tum structam .s,ia fuisse. Situm erat Vbi visitur retro Nolo comi j hortos insignis flumine cincta eminentior in quadro planities, ne temere credamus aut Oudergestio, aut etiam Marchantio asserem ua vi tibus restitutum tam hoc in loco antiquissimi quam tertium,

ιλ-, ω de quo mox dicam, in Vettigus secundi. 'Miror interim neminem tradere qua occasione aut fato A, ἡ,μ- secundum hoc interciderit. Suspicari liceret aut incendio

anni I 33r absumptum fuisse, aut turbis istis sub Maleatici dirutum &suspicari tantum. Hoc ccrtum Philippum Audacem Burgundiae Ducem an: I3 8 s paulo infra locum secun-s, ua. dae Arcis iam dictς, tertiam coercendis potissimum Gan- densibus erexisse, cui oppositam planitiem intra & extra muros opidi ampliter extensam, cum portione fluminis Uz,. praeterlabente Ioannes Dux assignauit, & Gubernatorem pro arbitrio dare coepit. Quales an: I 38 Latinus Voni- glandius Comes stabuli Ducalis, an : I 74 Dominus de Beaumanoir: an: 79 Gulielmus Baro de Heules SI LeeVvem gem: an: 9 i Dominus de la Moucean: ss Galienus de Lan-noy:an: IsoI.Fraciscus Grachtius Baro Guysananus:an:II o

Fr: Grachtius D. Maelstedae. Nunc Castri opidique Praefecturam obtinet Fr. Damantius Eques Bc legatus aurei Velleris

10쪽

I. B. GRA MA i . t Veneris vir Nobilis. Et obseruabis munus utrumque vitimis hisce temporibus saepe iunctum,vix nisi magno loco natis delatum. Qinui ut clarius euadat Praetores siue Summos Baliuos Vrbis di ditionis huius quos reperi dabo. Ioannes ι.ει -'-de Flandria an : iaso. Galterus D. de Hamesan: I 27a Hen. ricus Meerkerchius amis 28. Ioannes Vichtius Dominus. Nievvenhouiaean: is3 . Daniel Ni hercanus an I 336. Thomas Schoon veli an: i Do. Iacobus Lichterueldius D.Coel Dcam Eq an: 1392. Iacobus Meerkerkius aia: I4oo&eiusdem saeculi anno I L. Ioannes Ogierlant. 13 Ludu uicus D. Mourbecae &an: ix Ioannes de Stauete D. Isegem. 37. Lu-duuicus Haves herkius. 12 Gulielmus Holbecanus as Hector Vochol tantis. 32 Theod. Barens D. de Moucron. 38 Gerardus de Gistelle Eq. 44 Ioannes D. Mourbecae. 48 Iacobus ScaecqE Eq. D. de Hames &Scardavv,6s Philippus ignies. 66 Iodocus de Varsenaer Eq. 67 Ioannes V. de Hames 69 Egidius Bauetaer, 72 Robertus vanden Hoede. 4 loannes Bael : 76. Gerardus Coyegem D. de Haleum is. 7 . Ioannes D.de V Valle. 83 Iodocus de VV sthn .sa Iodocus Brens. 9I Ioanes de Cistele D. Mottae Et post annum sesiluimillesimum secundo', Petrus Leonis. s Ioarnes Gi- stellaniis D. Mottae. 7 Anthonius Barens D. MOucron. 1 VVilhelmus Claertiout D. Coolschismph & Putthemi.

duuicus Georgius D. AE tbehius. 3 Petrus Bouhari iterum. 8 Ioannes Viclitanus D. Nieuvven honiae. Ferdinandus

ut videtis notarum stirpium: A Castris ad urbem progredior, id est,-b 1 di quam-