Anima historiae hujus temporis in iuncto Caroli 5. et Ferdinandi 1. fratrum imperio, repraesentata, per R. P. Iacobum Masenium è Soc. Iesu. ..

381쪽

Caroli V. ser mandi Imp. i saque in Caesarem. aliis in Galliini,ciiiiis opibus fovebantur, propensis, Lenon curtio denique Epi copo uasore huius ludiis dedito urbe tota admisi iis et L Q iactave tradita Lotharine in Henrico univer a patuit primuntque libellatis Germatucae Gallo promi ae,fructum tulit servitutem. Nam Rex cum alio secutus Nercitu, anceium Metropol in destitutam praesidio, d terrore prius. quammis oppugnatam labrat, caput ille gentis Carolum novennem , e Francisco non ita pridem defuncto relictum, puerum Chri ii ternae Matri ,Caroli In perato ris nepti, frustra lamentanti obnitentique a gremio avullit, atque in Gallias ad Claudiae filiae uae nuptias educandum transmisit, ne occupatae Lotharingi ii tutus,a regiis adulatoribus ab avis nequicquam si citatus, deficeret. Hinc ergo Re sine certamine passim victor Tullum, Virdunta in aliasque urbium, ac de nium Metas ingressus, Xarmatos ubique cives, Lacramento, quod Caesari nonduin abdixerant . in adem Gallicam transire ussit. Hac ibri laetus is henanae C ermaniae, quam a Carolo Magno usque Galli repetunt, occupandae adiecit animum , Iulio etiam Caesare autorerretus, ui Galliam a Germania Rheni limiti- nguendam ceni et Milio igitur Rhe ingravio locorum gnato

te viros, hos collectis viris viribusque ad haec discrimina avertenda, quamvis infirmiore in urb promptiores reperit unde plurim millia intereis ratus at, muniti:Γimum Germaniae propugnaculum turbem Argentoratum occupat et Monmorancium Draevium tentare ingressum iubet. Cumque cives ad alena pericula cnitiores. -- copiis ita: buctos .ad promitta

ei fleburgum via, haud magno impendio parum arte viribusque munitas Urbes invasit. Tamsi enuo Mars Gallicus incedebat pede , cum SaXonicus haud iret segnior Nam Mauritius ad prae idiario ex tali. Caesaris militi Alpium tauces quod superiori bellae ii Sic. i, i progrelsus, haud levi Caelari o-nim clade Erebergum fortissimam ac Lechum numen arcem obtinuit. Inde iam Caesarem Protestantes se Oenoponti tenere inclusium rati, literis a Maii Augustae vulgatis Fraxineo Galliarum Episcopo Regisque Legato praesente,de ιι, .cretum vulgarunt: qui fateritur clam a rei gionis libertatur German. rum ausa se o,

velle iuberet, ut exules ab Ecιlesi Atinistri, iniuria i b.et . . um amauιeteris restituantur , iuxta, Consi onem

sue ianum ad xtris'. '3pulo ac lurculuit tractur, cι Ponti icto id lo locu sit , idque , , Austi sti cis, quibus Min citri exularunt, fieri per Magistratus inde Vi oh.rant. 2 Ma. ri l .i ita bellum ad milustraret, ut pacis curas non exciti noronte delet,ad qua . - . do Rege . in Lincii provocatus, si inclinante fortuna, si tanquam. t .ae audaciae receptu ius erat, ii parem cum Saxone o enato ex ita ira retur. in Occupando Caesare suam verti felicitatem exilii ina iiij bat quod illo uni crederet Quare subito Oenipolriem ad pat.i,uin hunc p. rimet a celeritate a consiliorum dissi nullatione, it nidus

382쪽

14 8 Liber VII. Historiarumne,quamvis adversa non minus valetudine,quam sorte premeretur, nox alta,&d coelum tempestatibus inquietum es objicerent: tamen haec incommodagravioris periculi timore perfregit. Relictis enim impedimentis omnibus cum Fer-di nancio fratre in fugam effusus est, dum per Alpes Tridentinas illacum sibi-ret: oppidum est. Foroiulii&Norici terminos complexum , Dravo incumbens flumini. Huc ille tot gentium vi stor, non jam de hoste ac victoria, sed vita sollicitus, lubrico ac dissicili itinere cum nec equo vehi nec pedibus posset incedere, assi: is in lectica portatus est fuga tanto indigniore, quod amicum acclientem ormidare cogeretur, qui ad nullos inimicorum vultus unquam trepidare consipe-istus fuerat Mauritius Oeni pontem consecutus instructam Imperatori coenam,

desertamque properantium metu reperit , qua ipse cum omni relicto a Caesare aulae bellique apparatu potitus est. Rebus Ferdinandi cui paucorum adhuc die- Σὸes una tenebatur induciis civiumque intacti, Ioannem Frideri cum Saxoniae Du-eu, si cena jam si perioribus diebus imperator ultro libertati restituit, cum ne Caro xoniae citas, nec ipsi Fridericus hoc Mauritio beneficium debere vellet; quod hic simu- P0ςς p lati magis obsequii,quam syncerae humanitatis esse sciret,profectum ab illo, qui ψ i ii os quirique hisce vinculis, sua dignitate electum, potissimum induerat,' Caesaris igi cur profugi vestiata sequi , quam Victoris benevolentiam experiri

Gallus maluit, Se illius captivus quam hujus libertus videri Rex Gallus, ut res Caesaris PQR φῆς inclinatas tanto vehementius premeret pacis cumJulio Pontifice ineundae con-' μ silia coepit,quam Turonius Cardinalis certis tantum ad biennium contaitionibus

iiii extendit quo bello per Italiam si sipenso,Pontifex se inter Caesaris Gallique partes medium futurum pollicitus est, cui pactioni Caesar ipse, pe pacis in imperium revocandae stubscripsit. Neque in hoc negotio Pontifex suam diligentiam pactus est desiderari. I xxx. Mauritius jam, Ferdinandum, cui plurimum tribuebat, post tractatas ultrδMauri citroque pacis rationes, ad hanc propriis accedebat. Fortunam ille Caesaris vir ς xiv tutemque reverebatur, metuebat suae. Ex pari illum nuper emersisse periculo

ita hi , ad istam victoriae felicit Mem viderat , amuere sentim ex Germania Italiaque hi diti , militem, Frideri cum ex hoste captivo amicum stabito ac hospitem amissae haud clinatur. , dubie inhiare dignitati. Suos si hoc bello inimicos in libertatem asserere, ac , ferrum stringere autoris in jugulum retorquendum Indictis igitur Passaviam, ex utriusque siententia comitiis de absolvendis belli controversiis, magno par-

. s. p tium studio disceptatum est. Sed Alberti Marchionis Brande burgici Regisque

ei, Henrici pertinacia,rerum secundarum usu confirmata, pacem esse communem G ii is non patiebantur, quam Balonae Episcopus Fraxineus , Orator Gallicus ambi- ς si ' apud Principes oratione improbabat,facesque bello, quod primus silaserat, ... alendo, sicriptis etiam in contumeliam Caesaris literis subjicere est conatus. Et o- euri .ii, ratio quidem in Comitiis habita consuetam Gallorum in Germanos benevolentinet a tiae veterisque necessitudinis commemorationem continebat. Huius maxime ' , arnicitiae nexu florentes olim utriusque gentis Respublicas extitisse: inde Hun--hdad , aros, BOhemo ,Polono Danos Germanorum armis domitos hinc Turcas

383쪽

pera in i rgatur Rex Gallivum armis conliliisque misceri. Inveteratam Sa Xonum cum Francis sicietatem a prima illarum genti uiri memori. deduci quod quidem amicitiae redus Philippo ligulio Francorum Regi, aureis e Xaratum literis, alteritati mandare placuerit. E ill ultri quoque Luce burgicorum fami lia extitiue Caetares Galli. Regibus conita iactissimos, Caroli ii ait parentem

pro Philippo Valesio Francorum Rege ii versius Eduardum Anglorum pugnantem et lain occubuitse. Neque in Principibus Auliriacis eam semper reper in eis Gallis nocendi voluntatem in his Albertum primum Rudolphi Caesaris filium Philippo Pulcro Gallorum Principi ea fide amoreque adhaesiis , ut

nec pollicitatione, nec comminatione Ponti iacia ad huius regni oppugirationem impelli potuerit Carolum modo Imperatorem , cum pervertis litorum concilii tum corruptis assectionibus. ad inimicitias cum Gallis traductum , illi neque utiles neque nece ilarias, versae vero Europae prorius notas Jam moliri,ut post fatalia in se invicem exercita odia. olim invictae liberaeque Germaniae nationes alieno Domino in cedam indignamque servitutem transcribantur. Et vis quidem armis,alietat artibus expugnati. In unius Granueliani Atre-ς

balensis Epis copi manibus nunc , Imperii igili Hira de Camerae iudicium,

comitiorum ius libertatemque veritari,atque hoc postremo sipe viri, ut Ferdinando Rege, vel coacto,vel pollicitati a minas illecto. Principibus etiam incussa armortim tormidine conterritis illispaniarum Princeps Philippus Germanis in 'peret. Rem tbrtissimis viris de ellandam , quae ad aeternum liberrimae hactei ius gentis, dc peregrinis natio ilibus imperare potius,quam parere alluetae dedecus

pertineat. Tam indignam servitutem Mauritium praeclaro facinore conatum amoliri. arma Propacita, pro viae gentis libertate, pro nommis gloma apprehen-'

disse. Henricum Regem superiorvin annotum offensione deposita huc fidem auxiliumque imploratum contuli is initis utrimque ederibus cautum esse : ne Germanis cum hoste pacisci,nille Regis voluntate liceat. Praeter exspectationem vero evenilis quod Maurit ius de pace nunc Regem ex longinquo consiu ς Iat,coram in re tanti momenti agendum consultius, idque etiam Henrici meruisse beneficia. Verum amen ii Rei lanentur hac pace vulnera idonee ne recrudescant. caveatur,ti capti P ncipes libertatem habeant si vetusta cum imperio Galliae nraneant sedera n uitis nuper pactioni is non abeatur obsta-re Regem Mauritio nolle pacem ambienti: tuam tamen caussam ab hac separatam velle; cum enim Caela rata tape vim detineat atque iniuriarum occatio. neminiuria dederit aequum eis: 'it primam satisfactroni viam faciat. 2 liri impetrando. lus Osserat ' .Hac Gali .arzim Regis O .ator Frustra vero postulatum 1 Caesareis est . ut de iis, iliae Caroliis ibi per iniuriam veridi c.: Tet, dicerte enuntia

et elent Henricum, ut quae Paci l a Calaicubi tribra vellet, ea ne celare

384쪽

igo Isse VII. istoriarum Ita dem lite perliteras a Legato oblatas resipondit;ut praeter verba nihil dare vi .

de retui . Principium sese gratia ac voluntate in hoc bellum adductum quod ut, nullo suo emolumento admisierit, ita nec pacis siti ceptae contilia tui baturum:

Interea nullam sibi spem esse, aequa a Caesare impetrindi, adeoque nec petendi, causam. Neque Galliae Reges illos esse , qui pacem abiectis precibus magis, quam armis rogent, hanc ab inimicis orantibus exsipectare, non ab imperanti-,bus consueville accipere iis praesertim, quibus nihil de vii bus animisque con- , cedant.Neque vero existimare se, postulaturos illud etiam a Rege Principes, ut, quicquam a sua statuat dignitate alienum. Sic illos se vicistim amplecti, ut ip

,rum gratia de ure fia multa sit concelsurus, nec recusare pacis amicitiaeq; cum, Imperatore conciliandae diem conventumque Intellecturos omnes, quantum

voluntatis ad rei publicae utilitatem adferat quam vana illa lint, quae de urcica, societate ab hostibus sit nominis circumferantur. Quod si tamen adversiariorum, machinationibus haec ipsius consilia evertantur si fraudi exitioque Gallis novae illae animorum conspirationes fuerint, futurum ut pro sperata pace,gravior bel- , ii tempestas concitetur, cuius, ne ipse autor videatur. praemonitorem esse.' His responsis, inter spem metumque conciliationis veriantibus, sistinere Principum animos, sitiasque interea res bello partas firmare statuerat am enim plus sibi emolumenti in armis collocatum videbat, postquam illa belli fortuna obtulisset,

quae immatura etiamnum pace retineri non poterant. Neque enim Lotharingiae

atque aliquot iam Episcopatuum occupatam possessonem, aut cedentis Impera toris indulgentia, aut Principum Germanorum siuifragatione sibi permittendam sperabat. Vim igitur sibi potius, quam pacem exsipectanda in ratus, bellum finiri noluit.Ut non panc iam denique Germanorum intelligerent, primum servitu- tis auctoramentum, ab oblato libertatis patrocinio duci,& raros esse Principes, qui aliis auxilium deferant,quo non magis ipsi adiuventur. Lxxx1. Caesar intellectis illis quae per Regem eiusque Legatum tum oratione, tum lia Caesar eris in comitiis acta fuerant, ita resipondisse fertur. Etsi pergrave accidit , utc uises cum rebus in Germania firmatis, omnia pacata domi crederem bellum factio so ij quo ruri lana naachii lationibus ua opinalbe Xarserit. tamen id multo gravissim una ulla a, fuit, quod domesticis malis etiam e X terna iniuria accestit, cum Gallicum Ora in eos torem,qllem iam in consessi vestro non adversus me tantum; sed contra imperii xe m asellatem debacchatum esse audiveram; nunc etiam per Epistolam nos acrius: ia eZajἰ lis cognovi Patientiam Vestram mirer, an potius Germaniae intestinis his. adi, , dissentionibus labefactatae vicem doleam,iae scio; qua amicitiae sis ecie imponi sit iam hi, bi illud turpissime ferat. Cum Galliae Rege pacem feci, Distam religiose co- τινι tui. Et quamvis ille multa hactenus licenter, multa superbe fecerit dixeritque, , quae ad siluriam nostram pertinerent, publici boni causa diissimulavi.Tandem, cum ampla magni ita omnia ejus orator, qui in nostio comitatu erat, polli, ceretirr,interceptis in Oceano navibusin oppidis in Subalpina regione captis., sine ulla denuntiatione nos terra marique oppugnavit , haec tamen elusiaaodi

suiu, ut ab infesto hoste exspectari potuerint. Id vero minime ferri potest, quod

385쪽

de cum violatae pacis culpam in io talso trans erat, concordiae quoq; lar tendae a nobis viam aperiri de ei e contendat Mausitio quidem antea, quana, is ad triodum durum videretur,ut externi Principis res Gernonicis adiarascerentur, Iane conditionem detulimus,ut paci siue undae rationes persederatos, illo, VO- Calu,PIliaci pes proponeren cur eas ii quid o non miamo iniquaei in civiles sint,citra controveritam ad milliari. V erum ill qui turbas amat, nihil certi aut deni ut hactenus rei polidit. Sed dum dignitati suae consulere prae se fert per arti ficiosa moras hoc agit, ut bello inter ii ab excitato, nae di vel iram dignitatem simul evertat. lam quod commi nicatis cum irca contiliis obiter petit tangit, quali abunde purgatum ex timet. quation te excusare potes ' atqui penes meshabeo Aramoruli Gallici Legati commetriarios Byzantiis alptos, ad Regem per Coliam centurioirem quendam mill os . qui societatis cum Turcis, in c. liri.ς stiani nomanis perniciem initae, plenam ii .le in aciunt. Interceptae sunt Scisi per ς

purpurati Budentis therae ad te deratos hoc tempore Principes aliosque datae, ex quibus quid apparet ii petioris una cladem a Lurcica tali acceptam, sin ipsum ut inpuli brem conterenda ira elle qui Sc, ut hoc anno idem sat, non celiat Lurcorum Imperatoiem O J itare. aliae omnia si cum praeclaris illis pro- in illis, quibus adeo gloriatur. conferantur i nena in diibium relinquet tir quor ς sumpe itineant illius consilia, conatus, d affectata sedera , ea mente nimirum ς facta fit me e Perdurando fratre. veluti de me di siri, latis, Cernianiae rem p. inscuimum discrimen adducat, desinagidu Principibus ac civitatibus optiressis, vatiatoque eorum agro etiam ope illorum, qui se imprudenter pii cc. niunxerint, quasdam Impetii civitates sub iugum mittat quas tanquam huius belli a nubias magno noliro cum dolore summo ei te cum Germ inici nominis dedecore,ab ipso muniri praelidus firmari intelligimus. Haec nil vos praemoneat non amplas miror,cur Oratoris Gallici literae in contestu vestro admillae Sole lactae sint: quas si concordia qualis e te debet, inter nos vigeret, retici omnino, uapoituit. M iod nihil ad Di na actionem pertineant sit per tuum videtur .... eas ampliu i re Dolebat vehementer Carolus L. θ''tiuum Eptico p. tuum i ulli, Virdunt. Mezentisque laeturam, quam aliorum per ibatio

Lottiaringiam Belgiumque oppidorum inlisione auctain videbu Haec in Gai x sub lorum mi ou improvisis remote, nullis militum sublidiis reta, incideiant. Rex

tamen quamvis pacem est ueret, e Germania in Lotha singiam rei sexit militem. s. 'hinc Germanorum Principum. Mogulariaci. Palazint,a reviserius atri r inque in triuii ii,

d ictus precibus,qui adere per Legatos e seburgi interpellarant inde ar re eptus.

in ,rum ex lue 'lgio uis provinciis incumbentium metu. LXXXII.

Jam enim Martii iusi Oil mius exploratae vii tutis miles, tradu sta in Cana , . . '.' vis iam exercitu late omniat pulaba tri . tque Astenaeum, Lolliari giae ad Mo p .

sam. Dil rat Oppidi miror in aquaeque, Disi a Ver eretur, i vasurus. Miria et ia-

386쪽

Liber VII. istoriarum νiovo propinqui haud dissiciles accessere solus Guillelmus CliviaeJulia que DuX,noricatus, sine Caroli aliorum i offensione sese siubduxit,ac neutrarum esse partium, quam ' a Gallo adversari maluit, pristinisque ipsius obsequiis ingratus vi cleri menta cus, quἡὸ igitur,quo suis subveniret,alienis terris illa interpretatione, cessiit ut diceret, se apud Lu hanc deferre Germanis benevolentiam,gratiamque, quorum libertatis causa aesbur venisset, his in eam restitutis, iterum decederet. ripartito itaque exercitu, per g 0 lψς Alfatiam ac Lotharingiam, in Belgium deflexit, ac per iter recepto Atei ac φμῆμῖ- Theodonis villa ob firmitatem praeterita Rode macram vicinam eApugnat, tum post Dani ille rium I 'odium apud LuXel burgicos Petro Ernesto Mansi Idio Comite fortisti ne propugnante vi obtinet, SI Robertum arcanum, quod castrum Bullionis, quantum videbatur impenetrabile,regionis caput occupasset, Ducem Bullioniuila pronuntiat. Rossem ius post excis amisi cardiam Me dinum interceptum, cum impar regiis ad tutiora rediisset, Rex exercitum hoc itinere morbis rerumque penuria vehementer attritum, denique sub exitumJulii, in hiberna dimisit. Metasque per Ducem Guilium, cum parte copiarum immissum, aliasq, Lotharingi urbes arcesque muniri, quanta potuit sedulitate, iussit;ne cito partacito dilaberentur, pretiumque praeclarae libertatis, a Christianissimo videlicet Germa. Rege in Germaniam reductae, amitteret. Sed animadvertit tum denique impe-nia Gai rium, se brevi in ervitute Gallorum fore , si sitiam ita saepius libertatem propu-

gnaret. Dissimulandum tamen AcatholicisPrincipibus, qui hoc pacito religionis f. dii, , suae libertatem Vendicarantine cum Rege seipsos,qui hoc ostium panderant, in Galli, crimen vocarent. Catholicos suae etiam tarditatis ignaviaeque pudebat' qui dum servatur Gallum offendere urentur , S partium medii hostem nullum vellent, nullum postremo habituri erant amicum, neque aliud consilii beneficium, quam quod Ulysii Polyphemus detulit ut ceteris sociorum devoratis, victima ipse ultima

accederet. Gallus sane Treviri in Spiram Mogunt iamque intentata, iamvis absque siccessiti, non reliquit. Cujus tamen declinatam armorum vim Albertus Dux immanitate, it videbimus singulari iupplevit. Haec nimirum illa est Cermanorum Principum tum anter sie, tum a sitio cal ite dissentiendi libertas, quam recondito arcanorum consiliorum ensu Gallia sibi merito defendendam statuit, brevi in illorum potestate futura, at tuos Principes in ervitute, Germaniae in libertate continet et, ut cum hic multi cillic unus imperat, distractas Germanorum vires unita facilius potentia sistaneat;suosque inter hostes quandoque etiafautores reperiat rem suum errorem Germania semper agnovit hactenus, nunquam emendavit liberratis ad suum etiam periculum iacturamque cupida,

L l eaque gentis implicitate, quae honestius existimat decipi, quam decipere, quies , T Veluti an , Visimi nonnunquam Gallis circumferuntur, qui licet origine, ut buviei lubente usi sp ut G Qrmani, cum c elo tamen mutatum ingenium est. pio scit Interea dum pacem quaerit Germania, Galliam Hemicus fimata sitiis armisit ab in Lotharingi ita struit, Albertus Brande burgicus irarum tenac, tras ex Prosicri

α. b, ι ica Magistrum Dumquς Π Piussit aemultam, tanquam erumpens ex orco stiria

387쪽

Caroli Miser lin.indi Imp. armis Germanoriim callico stipendio ferox primum ferro sanamaque persequitur. ingenti cille, ni omnia pellundari malit, pecunia multat. Noribergen Germasibus deinde fide a fatis per lillentibus nec Alberti Galliaeque Regis placita ς acceptantibus,quamvis Maurit ius, simulate fallem,obniteretur,vicos cetuunt 'caltella, villasque civium facile septuaginta, ac ter mille silvarum Ugera iacen itati. dio stili ilit additur il da inno, nili pace inducentis aureorum millibus parassent,

Herbipotentem Bambergentem, quod Romana larent fide integri durissima pactione labegit. Ille enim ait extrema Oribergentibus illata declinaret, oppida ditionis ibae ac praeieci uias viginti clientelasque eidem omnes confectis ea de re litem XIX Maii permitio, hic quingenta quinquaginta dependit aureorum millia. Ulma deinde nequicquam oblidione minisque pertentata, V orna tiam in Vangionibus, atque in Nemetibus Spiram suae potestatis fecit, duodecim aureorum millibus ab illius Principe extortis, S catlaolicorum ubique cultu profligat , Moguntinus Elector mertis Rheno belli tormentis ad tutiora fetranstulit , revirorum Aiolat episcopus Elarent, rei iste in lanam arcem iussus cedere, propriis e tutaque negavit titione abire polse, Argentoratentibus frustra etiam ibo, e Gilliarum Regis nomine, extrema in te imi natus, demum intelligit pacem eis Palsa vii Caesarem inter Mauritiumque conclusam .Quam implacabili Catholicae religionis exscindendae cupiditate flagian . summa indignatione in Mauritium conceptae X cepit, pertinaxque Gallicorit m armorum sederi inhaesit. Tentata tamen nequicquam Franco furti, quod Mauriti Mitis miles reliquerat, oblidione, Mogunt iam pronio tam arte iubegit, navesque illic ac Spirae, etiam frumetuo vinoque onustas, flammis, ne Caesar illac consequi posset consumit Lumvallatis in utraque loeceii, excitisque qua sacris, qua profanis, in re vericam pari sese inmanitate effudit, is quid iti id religiosarum illic inprimis do muli ac Monalleriorum quorum in lignis numerus non blum exhausit spoliis, verum de incendio deformavit, quo sub piis Treviro nimis cenibus . tres Abbati Benedicti norum periere:&supra infraque reviros munimenta duo fortissima Sarae burgum ac Palatio luna cecidere. Urbs ut extremum evaderet excidium. holiem deditione admisi,quam ut poliremo sine noxa desereret, non ine ingenti pecunia effectum est, cum iam Caesariani propius inliarent. Haec inter ut coeperam dicere, Palluvii legibus partim nec undis. orthodoxae religioni pa ranchur. Videlicet ui oti sederati 'rincipes aut eat At rusti diem ab aramis dis edant , copiasque sine noxa imper dimittant, militaturas Fer inando adrer usTurcam,qui eodem tempore ex pacto ungar in 'ira crat,ne ex fratri subvenire posset. iiii is deuin qYoque rein Philippus an gravius olutus culti di si 'anorum ad Rhenu insua in iote

388쪽

Liber VII Bistoriarum berisque silendi constet. Intra sextum men emi rialibus coniri is pax firmes V ,

o religionis odium aequa lege componatur, iterea et onusti, religio ita aut a Moles creetur aut a piscatur periculum Suita nissur imposterum noxiique int qui data ante hoc Το iratis puclib. Ibae reir scripti recipiantur in rapiam iique Galliarrem, dum a persus Caesar enim: tat harent, eadem gaudeant, modo intra trimi ire ab isso disceda uicin qu biu 9 Albertim si an deburgicus censeatur, mod ante XII sugui die usos vittat. His legi us veri Principibus vel a Legatis ubi criptum tollis judicatui est. iii quis illas violasset Q ibus it rim illo amo Co inpositus finis eli, Sc Saxonia, cuin Verrumnis in istos imis trilinam religionas iterum Ἀ-Vam liti lapsit, sub qua iactenus latet, nec sitii, quidem maloribus ortia id sis agnoicenda, quos nisi aberrationis a fu cepto per Monachos facrificosque Chri sciarii ita a condemnet, seipsam conde. tinet necesse eli, quae tam dissim lem his suis institutoribus religionem conisectatur; quam prisco in non ignari se caloria' nullo rationis Patroc: nioc ueunt tuerishabituri,ui in vita fidem fresa mortasedem longe ab iisdein diversam, quae niti nunc expenda at uetens itie consilia, ferius vera nimium esse e Xperientiis.1xto Pace laeter Caeliarem sederatosque inita, Villaco ille Oeni pontem atque hinc Carolu, Aliguitam, magno talia ex Hispanis Italisque confluentibus quam Germanis S lium Boliemisque repente metuendus exercitu Mauritio tamen cum Ferdinando si 'r am progresso Augustam appulit, innoVatoque rursum magistratu. , i , libertatena seligionis intactam praestitit. Neque hic diu cunctatus dimisso ab se fustia 'anne riderico Saxonum Duce,ad relictru a possessionem,animo. quam consi-agg edi lio maiore, contra Gallum ad Lotharingiam repetendam, vergente iam nata

si . R DO pr g Qisu est, Metasque operi milite Francisco Guilio Duco

firmissimis, cum octo peditum rotria equitum millia in urbe censieret vim e pol si tremam admovere XXJ Octobris coepit,ut illius expugnatae terrore reliqua ne pro 'lata prona ad Ob equium habet et .ini etiam consilio, iuratum cetera , Tuum bEi biti un 3lio Guiuii satre inhaerentem, a Gallis ad se traduxit. Is stipendiorum dii.

fidem

recepto. pei

rus inter Gallos Xactor, cum non omnia ex voto obtineret,&Riseber ius HaΩsicae legionis ductor, iii manuini sus .artes Gallicas dissimulante Landeravit italao,ssecutus una fuerat,arte Francorum abstractus eiset, indignatione in hos concepta. Caecaris gratiam occupavit. QNo cognito in abeuntem Arimatius, Gallicas copias u ertit in qua Aibertzrs, licet numero longe impar, peditatulam per Gallos corrupto stipenciaque postulMὶte,destitutus, equitatum tanta alacritate

pugnanda intulit ut ruptis profligatisque ordinibus , Aumalium tribus vulneis 'us auctum interceperit. tanquam victoriae monumen tuan Carolo stiterit in alisque hoc facinore deiectionis praemium tulerit, pactionibus, inquas Bambe gens emat uper iniquissimas adegerat, parum consilio . Caesare firmatis Gallis / i , qudHi Albi Gigi m tot quod huius, tanquam mali aenionis fe-

Tocia Omesia, Germanos opprimi mallent,quam si oscii cum sie deri Neque operae

Pretium expugnandauibi tulit. ercituin Caroli adccntum millia peditum,

389쪽

equitumque duodecim pervetii rea serit: it, iliachi iras bellicas crina e arci tui: pascito admotas incenibus centum qua tu i decim , tanta luet v. .ic in i ia,to ait tauque impuli sit tridui itinere datit irrepitu otio i iii uiri ex pia se ptem alunt rolsorum millia, cuni tibi aliisque operibus ad libita,ut viribus nolli , C et i maioribus, nulli bi ruri in D mori profectu egille croi Mur Nain pro pugna litium non impar vir ubit eu detendenda min)nventa urbi, seu in holicine cra moenia mirici in Gigantes utrimque pugna se crederes, quibus levis iura rum ci Dies erat in rei se at adhuc ut vi iacendi aut vim res die Me, aio Carolus, quam .a utri uluia radpo gnariclum erat con tantia ab uitii novirtutis expertinerito deducendi vide antur,i illi: en sis Decembii .e litima, nivibiisque impedita ad verius Carolum de celo et ii et Cui, iam eicia militum parte contumpta. reliqui, iae in lenien i. orianaxltupefactis .cedere dei ulna coactus ei talio .u ira De ei Cum cario, velute. Olia tota. Dr 'licitati ii cito, ili vis et ne lues X

cepit vitii e Gullius, ut ad amicosi veniate crederent , dignumque pradica ni lii mrent Pru qui de Chiare tot holitum victore tri inopia aret. solennibus Deo gr. i. i. acione persolutis Lutneranos, qui potuit diligentia , exustis ' publice per ainincem libris, tota Pan blbperi diam ibi . tuaninqua contra aes arenares Galli pes, in x in uic etur. Q an luxa senis nide nique per Uliam, lulto Dei iudicio :nvalescente, quam in Germania Ove G rantiae imi egiamque sedeciali iam occupare parum ab fiterit nil cander Ilainelius L lgio suppetias tulit let Par: sosque ab interitu vindicallet. Tanto illuliriori acinose quanto mitiora id tactum Gallorum merito, maior Belgarum detrimento, qui hanc sui Prmcipis pietate rata mi illis urbibus non paucis Aprofligata in iisdem religione, uerunt. Quinavis pceii Ecclesiae Dei non quod minora malo longe maius a verterit S cum famniam in dona, i excitatam extingueret, consuluerit etiam propria in ' consilio ii Henricus Rex Galliarum ad h.thllet contra hae LXX et reticos Carolo. nec iatam turpi cendio conflagraiiei uNec Hungariae teli inania turbas cola: utrum eli, cum e dii si iji cordi illius studio sua plerumque furcae emolumenta decerpantati miles canibus, i apio cuid in corvi vulturesque de cadavere certant,optima quaeque Qbripiunt. Se sicis is, edinum illic praeter arcem Christiani necti id , marte occii parami sed dum arcis it s. obsidioni ne leonas in laetent. per Alim Praesectum nudentem magna clade cae i ii .suiu totiumentum suae victoriae quinque albi uiri millia caelis amputa O Gilii, p. rur ori polio,quam praeputiorum olim .cum Ovexillis captivisqueno risiore bilioribus Constantinopolim ad Imperatorem mi :it ac tibinde victoriae tan usus V e primium halid magno molimine intercepit, sae id arri si erus Oxtu catin vi deditia. Quibus aut mors, aut captivitat inceri Pestivae dcduisem. PIN Nai. G,

390쪽

Liber VII. Hi floriarum '' inium suit. Contra fidem quidem, sed quam Turcae perfidis non iudicant deberne honore scelus aut pretio aestimetur Solim annus hoc successu utendum ratus Maho metem Achmetem Praefectos, cum numeroso exercitu sit imisit, qui Temesvarium fortissimum cum urbe munimentum iuxta fines Transilvaniae ad

flumen Temesium, post gravist imam oppugnationem, deditione cepere . Praefecto quoque eius L Osontio perfide trucidato, ut Christiani discant adversiis Turcam honesto militi, in pugna, aut moriendum,aut vincendum illa A qua virtute Ferdinan deus passim miles istas descissere , quando territi Xemplo Turcicae

crudelitatis,qua facile se dedentes oblevitatem. e difficile ob resistendi pertinaciam infelices cadebant victimae, fuga tibi Lippa aliisque oppidis desertis,

coniti iere, rati fugitivum pugnare tenim posse. Mox geminos ungaria subsidio levari coepit, hinc auritii Germanorum pace facta, succurrentium inde singulari Agriensium virtute, qui in urbe nec tu, nec arte munita , sub fortissimis Praefectis Stephanis Do bone uno, alteroque Nesque io honeste mori, quam fugere turpiter maluere, tantisque haec animis consensuque incolarum defensiosiuscepta est, ut feminae viris per millae non secus ac pro catulis pugnaturae leaenae in hostem siese immisierint , arrogantiamque alio metis eis fregerint, ut tot virum victor feminarum hic denique virtute inferior, Cal. Novemb. confusione atque indignatione plenus cesserit. Ade praesens ad evadendam mortem, contemptus moυμ praes dit 3nsepe pugna/itibus attulit. hircis itaque cedentibus, incumbente jam hieme, Mauri tuis nulla re gesta in Germaniam se recepit, contra sitium Imperatorem, quam alienum hollem fortior,brevi tamen theatrum pugnae novum reperturus in patria, ut si non pro illa, certe in illa , perfidiae suae te ite,

mortem promeritam reciperet.

maritima quoque classe Neapolitano regno metuendus Turca hoc anno mi, incubuit Salernit anus eius regni Princeps, a Petro Toletano, Pro rege Caroli, ela sit, a graviter Offensius, ab Utroque, ut stupra memini, defecerat,ac cum Henrico GabSalerni irarum Rege Prote' antium in Germania partibus adfuerat;qui ut graviori Cae-

, farena seris*t ictu, AEQUULO Neapolim occupari posse persias erat,modb cum So-o, hi j linaanni classe, iuncta se ductore Gallica sociatis rem viribus agerent. Ille rogama tia tus potentissimam sub Dragulis S Sinanis, imperio classem miserat,quae tempe- clade de stive in mare Tyrrhenum descendit, prosiperaque navigatione stuperato Meil a , nensi freto, Audi Q/n inuriam in Pruregis subsidium properantem intercepit, ach. 4es septem ex quadraginta navibus captis, naersisque duabus, in fugam axistit, ani Vocata, is parem, sed Viribus longe imparem. Vertim cum Salernit anus Gallica a triremium classe . qua aditum proditione peratum facturus credebatur , serius e X-

spe ne Massilia Golvisset,Turcae , vicinis mari oppidis captis si accensisque, praeda captivisque onusti in Chium adhiberna abiere Salernicano nequicquam instequenti urgentique reditum, pos X probratam ignaviam, fidem in Loquentem annum addiXere. EXclamat hic indignaturque Gallicae Dionis Scri-