장음표시 사용
301쪽
Notarimn suum instrumento . confirmatis prioribus noua insuper addidit,ciuitates mul- CARO tas e Longobardiae regno,cum Corsica Insu- Lus M. la, condonans Ecclesiae ue quas fusius Anasta-sus recenset. Postea Ticinum reuersus in castra , haud multo post difficillimum bellum negoci facili expedivit ; Deo haud dubie
quae ipse affeccrat conficiente. Etenim urbs munitissima cum obsidionem in multum tempus pertraheret, pestilens morbus in ciues grastans dc milites repente defensionem Omnem absumpsit : iam fortissimi quique vi morbi perierant, saeuiebatque lues in caeteros , plebeiorum nobiliumque funeribus ;imo superstitum animi, quasi & sua peste afflati , taedio dc languore abiecti, militaribus muniis praetermissis , de salute corporum si quam nancisci possent solliciti, ad deditionem unam aspirabant. Quam tandem Desi- Anno derius , omni ope Diuina & humana desi- 7 76-ciente, ad Victoris arbitrium fecit, urbe, regno, se & uxore in potestatem Caroli tradiris 3 exceptique sunt humaniter , opprobrio regni nullo aut contumelia ; duntaxat: Leodium in Galliam Belgicam amandati; ubi regni iactu- pardiciram vita priuata . an solati sunt an luxerunt. Italaliquot annos post ducentesimum defecit in Italia Longobardicum regnum,quod ferro situm & propagatum,postque iactatum tur bis ciuilibus , tamen infirmitate oppugnan tium steterat;donec Ambitio, regnorum sto Pulus ut remi de vela, ii quod promouer'
amixit, dc voranda Roma hamus fuit voranti. Carolus constitutis quae ad noui regni tute iam facerent, muli que Longobardorum re- vgimine urbium permisso, ut coalescerent se' cilius inrecens corpus membra vetera; Cisalpina Gallia prioribus dominis restituta,
emendata gentis in Romanos ferocia, atque' urbis quam euerteret illa liberator ; in Franciam suos rςpetiturus Saxones tediit. Nam
302쪽
XVII. Nam ii Rege per Italicam expeditionem
'absente,ne pessime agendi opportunitati de VARO' facto agmine in proximos fines , se LV Μ foedere, armatisque inanes irrumpunt; Gνο- vastatisque agris, ad castrum Bartuburgum, tu, in quod tenebant Franci appropinquant. Haud xο- procul castro Basilica erat, a Bonifacio Pra nes. lute exstructa, praedixeratque vir sanctus . eam a flammis illaesam forc) in quam Barbari furore caeci atque vindicta , Ob idolum euer- sum a Carolo,taedas dc flammas undecunque coniiciunt; in fores, in parietes , in tectum, fomitem ignium, fasces, paleas , ligna arida, ipsumque incendium, stipant dc congerunt: at frustra omnia, reluctantibus flammis , de E Tin tu loco sacro in barbaros ipsos auersis;perseue- asam Prauitque inanis furor, dum metu subito per- mu sera terrefacti , in fugam sponte impulsi sunt, innatum. tacta Basilica , dc flammarum vortices restinguente. Visiqite sunt in ipso furentium Sax . num aestu , duo iuuenes stolis albis induti, qui flammas arcerent; spectati tum a Francis, tum ab aliquot hostium ; propugnantibus re- iligiosum locum coelitibus : iamque Caroli votis elemento altero famulante. Vnde Carolus gratiis Deo ob tutelam actis,confestim in saxoniam exercitumi misit, qui trifariam βdiuisus pluribus locis vastationem inferret,. consilio inito, debellandi tandem cum perfi- da gente; quam in rem magno cum exercitumqfecturus esset post actam hyemem ; nec a bello cessaturus, donec barbari vel Christum iamplecterentur, vel tollerentur penitus. I cepitque propositum, non confecit, nam tol-
aere numerosissimam gentem, id arduum; at Christo addicere , id supra humanas vires,. cvniusque: Deti Attamen Rheno traiecto, di astroe S inurgo quod hostes muniuerant expugnato, ad Visurgim amnem profligato magno Saxonum numelo, transmissisque per c dauera caesorumalueo, ultra hergenti Hese
303쪽
sus occurrit, Dux magni inter barbaros no- CARO minis, qui Vuestphalorum Saxonumque Le- M. gatus, pacem peteret, iitraret, daretque obsides ; cui habita fide, atque Carolo propositi ina memore,foedus ruratum est. Sed id continuo abruptum noua gentis perfidia, qua qui Franci ad Visurgium substiterant haud pauci caesi sunt: Dum enim, ignauius castra custodiunt, plures Saxonum immisti pabulatori bus, stativa cum iis per incuriam vigilum ingressi , sub primam noctem ; mox semisopitos & incautoς aggressi, caetim plurimam, ediderunt ; donec 1 ore per tumatum ditacusso, de ipsi sua non modicae strage depulsi sunt. Ist saxones , non gentis eonsilio , sed Iriuato tentatum latrocinio excusarunt ; reugientibus inhaerens Carolus,vitionem magnam partem confeciet : At vix respirantem a Saxonia longius nouus tumultus excivit.
Renuntiatur Rotgandum Longobardorum Ducem,quo victo Desiderio Foroiuliensibus εμyraefecerat Rex,noua moliri iamque de rendicando regno cogitare, eluitatibus pluribus ad se traductis : quocirca strenuissimo quoque secum ducto; confectόque raptim itinere, in Italiam aduolat; eademque releritam Rotgando victo ac caessi captis urbibus Foroiulio atque Taruisio, Ducibusque Franciscon: uris , profligato belis , spectatus dui
ta at ad victoriam, eonfestim, Franciam re
petit, suspecta merito saxonuni fio. Quippe vix transgressus Alpes , audit a nuntiis ue eos 'rupto edere, qua naude, qua vi esse grassa
tos : dolo, quidem de amicae perfida receptos Tr burgo, castio', id- occupasse ; ar vi Sigis burgum aggressos;orinque repellierentur, ad oppugnanduini tela de machinas; admovisse, furore pri tinaci donec praesentit Dei ope mae gna Ma clade submoti sunt: siquidem eo dioe . quo coli axis copiiς ad oppugnationem arcis: erumpebanvse vi&s esse inprai te suam arci sidAinum chpeos duos , igno I mineo cost
304쪽
ruscantcs , obuersos in hostem , crebrisque CARO- motibus agitatos: quo spectaculo ut erecti Ius M. sunt Francorum animi, ita barbaros abiectos esse atque perculsos,adeb ut in fugam effusi, vulneribus mutuis corruentes, castris in prae dam abiectis , caedente terga praesidiario milite, pauci admodum suis redditi sint. Hoc
nuntio Carolus recreatus,pergit in Franciam, habitoque Conuentu Vormatiae, mirabili ce- leritate in Saxoniam recenti adhuc clade at .lonitam ingentibus copiis penetrat. Extititque diligentiae fructus. Saxones viso quem in Italia distineri putabant Carolo , omissa spe
armorum,ad miserationem mouendam versi,
inermes cum liberis & coniugibus,supplicu'amore, ad Lippiae amnis fontem Regi occurrunt, de poenitentia simulata ab optimo Principe,cui gratum esset ante victoriam parcere,
tot noxarum veniam impetrant. Imo ut fraudem occultius tegerent, magnam partem,
quod expetebat Rex maximoperε, eiuratis idolis in speciem, lauacro sacro abluti sunt. Ita receptis obsidibus, Eresburgo instaurato atque erecta super Lippiam noux arce, sta' bilita pace discessum est. in ut firmissimis columnis fulciret, ineunte verς Carolus ducto exercitu Paderbornam Vuestphalorum urbem se contulit ; ibique conuocato V uer sae Saxoniae senatu ac populo, sancitoque ite rum ad obseruantiam Gderis Sacramento; uno omnes animo addixerunt se Regi, ea ege, ut si in posterum fidem violareni:,libertate 5 patria in rebellionis poenam exciderent. Aderantque Procerq; gentis , praeter
uidicli indum, inclytum qua perfidia , qu
fortitudine, Vuestpholorum ducem,qui maὶ- solum secterum in Regem conscius,nec satissimulatione sua confisus, ad sigefredum D
norum Regem confugerat; noui malifermentum, sopitique incendi j fomes . Interim plotimis ex insida gente haptiunus concessus; Iatioti
305쪽
Rege propagari limites Christi qu- Chlio.
Haec noua legatione in eSpe ' xviii ditionem nouam auocatur. Res momenti magni magnaeque gloriae, incomperta tamen, di vestigiis duntaxat tenuibus exploranda, seu nostrorum incuria, seu externorum inuidentia fortasse aut malignitate. Ego quae certa sunt proferam,caetera coniiciendo eliciam Itaque Paderbornae agente Carolo , Ibin alabar Regulus Saracenus , ex intima Hispania, longo terrarum tractu, comitatu regio , eius imploraturus opem aduεnit, in alium haud
dubie sataeenum, nec enim in Christiatios Principes bellasset Christianissimus) se sitasque ciuitates potestati Regis subiiciens. Admissa postulantis conditio : quippe tunc pax , ut opinio erat , cum Saxonibus sida; quiescebat postremo bello Italia ; late in
Francia pacata omnia & tranquilla ; non aspernandam nouae gloriae segetemuetriumph6s. ue Gallicos, iam per Ortiuas & Boreales plagas deductos, ad occasum solis celebritate
magna conuertendos. Quocirca decernitur
expeditimad quam festinandam Rex festum Paschatis in Aquitania celebrat. Pyrenaei Anno montes quὶ Vasconiae contermini sunt quan- 773 do ea gens Francis obnoXia, ad proximum iter designati. Nullo periculo magnaque gloria iter captum ; in transitu Pompeio Nauar-xae oppidum occupatum, quo ad regressum pateret aditus ; dein Caesaraugustam admotae copiae,quae an capta, an sponte dedita, tam incertum est, quam quod ab tanto exercitu gestum sit; Minoino scribente, Carolum posteaquam obsides a saracenis recepit, nempe in perpetrati belli indicium, relegisse vestigia,& Pompelonem rebellantem muris nudasse. Enimuero quidpiam maius ab Eginario colligitur , teste indubitato, dc scriben-xe quorum pars fuit: Is cum Franciae limites
306쪽
' adscribit, & quantum sub Carolo propaga
CARO- imperium ; ad Austrum , praeter xv Μ Aquitaniam, Vasconiam , dc Pyrenaeos qua latissime patent, disertE Iberum amnem assignat ; siue qua oritur, siue qua praecipiti a
ueo ad Dertosam in Mediterraneum influit vi intra limites Nauarra, Arragonix pars, ac Catalonia feracissima Hispanici soli prout cla conscribantur.Sane idem Eginarius plan E Ermat, diuitates omnes , ad quas Pyrenaeis transitis accessit Carolus, deditionem fecisse, iisque subactis incolumen exercitum redi ctum. Nec inficiantur Hispanici, Ibnabalam Regem a Carolo datum Caesaraugustae ; in. eiusdem potestatem Mauris dedentibus G
rundam & Barcinonem venish ;.vnde Barci-noceiises Comites,dc Catalaunicae gentis priomordia , ex quibus operam expeditionis huius non irritam constat. Sed de Barcinonensibus & Catalaunis suo loco pluribus. At ex Ies Historici in Caroli prosperis , in eiusdem aduersa pugna, quam luculenti sunt , & ne
mendaces dicam, poeticii Ea porro, ut fides veritati constet, sic euenit. Confecta victo ita ria Carolus relegebat viam per Pyrenaeos, clades. iamque in pacato ut rebatur agens tum ctiam Propter montis abrupta rupiumque salebras, partitis agminibus incedebat: ipse cum priamo cxscendebat per Roscidam vallem, famosum in posteris ista clade colliculum , sequebantur longius postremae turmae,impe dimentis aciem totam claudentibus. Cum sub vesiperam, Vascones praedandi animo , an vituti Pompelonis calamitatem, tecti siluis,quarum
magna iis in iugis copia, positis hinc inde qua pateret angustissimum iter insidiis,in calones repente impetum faciunt , vim paran-xes caedunt,impedimenta diripiunt,ac tumultu caco permiscent omnia.Interea qui in vallis lubrico pedites equitesve unius vi e sollici ii progrediebantur,tumultu exaudito,dum incompositi
307쪽
compositi ae prope singuli ora conuertunt,ne- -- asotio facili caesi ab hostibus , cla ni augent CAR atque infamiam. Ita factum,ut plerique Pro- LV scerum, in quibus Rotandus ille fabulosis
commentis celebris , Britannicae orae praefectus & custos , Anselmus Palati j Comes, Egiarius regiae mensae praepositus, alisque ceciderint,toto agmine calonum dc militum ad unum deleto. Perfertur ad primos ordines nuntium cladis, iamque se intendentibus tenebris noctis, vilata vitio in proximum solem: at hostes praedonum more 3 onusti spoliis, ipsa nocte per siluas & salebrosas cautos dilapsi sunt, nulla loci quo perfugissent vel suspicione ; Francis pro vindicta dolor, pro hostibus securitas fuit. Et haec est clades,quae
tantopere pluribus placuit,ut eam scriptis,In emento magno geminarint. Nam Carolum
iam grandaevum plenumque senii, cum Αl- rhonso Legionis Rege committentes, deleto exercitu ignominiose agunt in fugam ; imo Bolandum, Anselmum , ali6sque prima d micatione necatos, hac posteriori perimunt, quasi e mortuis ad nouam fabulam suscitati 'unt ; aut Carolus cui archa cum Alphonso beneuolentia,iam Imperator totque gentium dominus, ad Alphonu regnum obtinendum hanc enim caulam comminiscuntur bellum intulerit in Hispaniam, magnam adhuc partem a Mauris possessam , in quos honestius commodiusque arma vertisset. sed istud puto. Turpini petitum fabulis, traductum in Historiam, ab iis fortasse quibus Francorum
gloria videretur ossicere , suaeque esse detrimento alienae augmentum: ut Amilium sileam, quem forsitan iactandae eloquentiae tanta in clade studium, in errorem hunc rapuit. Expeditus montibus Carolus , aspecta filii recreatus est , quem nuper Hildegar coniux pepererat, geminos quidem eniXa,
sed altero a partu mortuo iste supererat,quem
308쪽
Carolus Ludovicum dixit; & Aquitaniae i
CARO gno donauli, nouum in Francia Porphyr xvs M. genitum ; simulque regni urbibus viros praefecit, quorum fide atque industria, prouincia motuum feran in officio staret. Μox profectus ad compescendam saxoniam, quae dum ipse abesset, direptionibus caedibus atque incendiis , totam Germaniam ad Rhenum vastasset. Verum enim,quia bellum illud Saxonicum in multos annos diffusum , una propemodum ratione gestum est 3 dum perduelles opportunitate data iugum excutiunt, iterumque a victore sub illud mittuntur ue placet una serie atque continua bellum idem perscribere , & lectoris taedio parcere 3 quae consimilia sint perstringendo, atque inti quentia & obseruatu digna explicando. XIX. Ergo Carolus Altissiodori audita Saxonum irruptione,confestim stlectis FrancorumAle-Bista mannorumque cohortibus in mandatis dati xο- Vt foedos populatores qum celeriter asse-nica. quantur, grauesquz praeda est. pugnam aditant. Et impleta iussa felicitet ; recedentes ostes in fugae speciem, ad fluuium Aternam
apud Hessios deprehensi , in ipso transitu ei
strage multantur, ut perpauci tanto ex numero , non praedam modo ad suos tulerint,
sed ne nuntium quidem stragis,proximaequo vindictae ; Ita sacrilegis, templorum direptio,
Tolosanum est aurum & calamitosum. Carolus postea qua armis, qua conuentibus habitis rebellem populum in ordinem cogit. Tenuitque pax unum annum aut alterum , donec Vuidichindus, priorum mptati fax dc ti ba, ab suo illo Normannico recessu, in quem Francis urgentibus,co fugiebat ad suos egresesus,disturbata pace,martem inspirat. Ad hunc compescendum Theodoricus Comes in Saxo
niam mittitur ; adsuntque paulo post in supplementum virium Gello stabuli Comes,Vuoradus Comes palatij, Adalsiius cubiculo.
309쪽
Regis praefectus, ab ipso Rcge cum copiis ad comprimend0s Sclauos praemissi. Ii via per
Saxoniana capta,defectione audita saxonum, di imminere Theodoricum ut dimicaret, Irancorum more spe pugnae allecti, omissa prouincia cui delecti erant, Theodorico cum suis copiis pugnae & victoriae certi se adiungunt. Nec mora,communi suffragio,quaerendos hostes , profligandos , pinnamque scelerum repetendam. Ita ad hostem accedunt. Ad montem Suntalium stativa collocant,qu, in Austrum obvertitur, cum Borealem partem Saxonum castra occuparent; ad montis ortum interfluebat Visurgis . Gello & socii specie explorandi, Visurgi clam traiecto, qua ςrant aviditatc pugnandi, statim ubi in conspectum hostium ventum ruunt in praelium. cilicet inter eos ante conuenerat, absente Theodorico pugnam conserendam ; rapturo scilicet gloriam, nulla ipsis parte obtingente, praeter periculum. Quare praefestinanter nul-l6que ordine, de fallendo socioqu- hoste vincendo magis solliciti , acti in pugnam ut
quisque equum inscenderat, pro temeritate excepti sunt. Nam Saxones pro castrorum vallo stantes in acie , caeco raptos impetu re incompositos interficiunt, Proceres quidem
omnes, ali6sque E nobilitate praecipua ; qui- is fuit satius pugna occumbere , quam seruari fuga; militum paucis ad Theodoricum effugientibus : ita arrogantia vergit ad casum, & infortuni j prodromus confidentia
est. At Carolus ultimus infamiam cladis, eum exercitu in Saxoniam penetrans, demisesos omnes de noxam excusantes comperit, cuius inuidiam Vuindichindum unum reiiciunt ; cumque is dedi nequiret, Normannorum tectus perfugio , selecti e facinorosis rei supra quatuor millia quingen i , quos ad aliorum terrorem victa iam clementia , Rex. Codum quo traditi sunt die ad amnem Ala-
310쪽
-- rvin truncari capitibus iussit ; ne forth venia CARO scelerum plurium materia foret. Imb postea 7 VsΜ- gnarus perfidam gentem noua agitare, gemina expeditione geminauit&stragem: duobus praeliis quibus ipse intererat prae atque, tanto numero hostium caeso, ut nemo Saxonum toto reliquo bello stare in acie praesente Rege ausus sit;tantum terroris fortitudo visa intulerat. Et aliquando venenatam stirpem euulsurus, diuiso exercitu, cuius partem Carolo maiori tradidit,ad honesta militiae rudimenta , altera ipse ducta, populationibus vastis atque continuis, ne esto quidem per sα- uitiam hyemis otio,a Visurgi ad Albim obstinatam gentem attriuit penitus,adegitque molariis sapere .Quippe calamitosissimi Saxones, detestari bellum, apprecari pacem quibusvisi . conditionibus, execrari rebellionis auctores, Vitichindum praecipue;in que hactenus mala Omnia tum quq patrauerat,tum quq passi erat, ut in causam atque artificem conferebant. Et ipse Vitrchindus , siue taedio scelerum , siue sponte & boni cupidine , emolliri inceperat; eratque certum temperaturum in posterum, priorum venia. Nec dubitauit Carolus virum arcessere, impunitate promissa,datisque obmViti' dibus. At is prudentiae supra barbarum ma Whi' i gnae, ut quae de Carolo eximia acceperat spe coη μγ ctaret oculis, in mendici modum pannQsu , Paderbornam se confert, eo tempore quo Christiani luctuosissimam Domini mortem moerore animi corporisque ycenis concelebrant ; attente & considerate omnia perspieit ; videtque sub proximam Resurrectionis faustissimae diem , in summam hilaritatem verti luctum atque tristitiam:qua die cum ad Carolum accedens propius, & mendicorum turbae immistus, quibus Rex optimus sua ui Pem manu largiebatur , forte ab Aulico ob incuruum dextrae digitum agnitus, Carolo u