Ioannis de Bussieres ... Historia Francica ab Pharamundo continua serie ad Ludouicum 14. deducta, tomis quatuor comprehensa

71쪽

. rorum cultu, cui iactura tanta nihili esset, VLO suaque omnia posthaberet Deo. Facinoris huius inuidiam in Godemarum Sigismundi Ara fratrem Clodomirus ambitionem pra texenSxi Φ amoliebatur ; qui parato exercitu Burgundiam occupans,nou6que bello victorem implicans , fratris caede erat deterrendus , vel Sed a imminuendus. Rursus igitur in praelium Gode itur, Francisque pugnantibus in a mentum Maro gloriae , Burgundis in igominiae incremen-xum 3 ij terga vertunt, illi insequuntur; sed Cadmaea prorsus victoria ; Clodomiro a fugientibns caeso. quod ita contigit. Manu primus omnium palmam confecerat Martius iuuenis,lt in hostes fugientes tam aetatis audacia quam securitate victoriae raptus,expe-oeeidia dito ferro caedebat trepidantium terga. Iam suo impetu dc peruicinimi equi celeritate,de suos antecesser i longo interuallo, dc vectus in medium hostium globum , unus armatis

pluribus obiiciebatur; cum se illi subitis circumspiciunt, pudetque tam multos uni objuertere terga non gladios. Ille in tanto gloriae vel salutis discrimine , ignominiam inter spemque ambiguus,statim pudore fugae spem vitae abiiciens, in confertissimam turbam in-Anno uehitur. At auso nemino propius manum sas. conserere, iniectis eminus telis occiditur ssitaque triumphi victima, cadit ferocissimus iuuenis ; vel in ipso curru victoriae ; adeo sana est humana prosperitas , cui trophaeum pro sepulchro sit, quadrigae pro feretro, dein palmae fructu cicuta lateat. Caesum hostes dum spoliant, aduertunt ex pexa promissa que cauarie , R em Francorum Ducemque exercitus cecidisse ue dc quὶ liceret instaur turi praelium,truncatum caput hastae assigunt, redetintque in aciem praeferoces. Franci atroci spectaculo in furorem acti, rentantes Manibus Principis, obuios quo1que inre

necione momiscua delent capitis spiria tu

72쪽

in etiamum in membris vegeto, victoriam implent. Porris Godemam post suorum cla- CLo dem superstiti haud arduum fuit, recedente Franco, accitum regnum recipere ue ut VARI cuique genti suum placet iugum, re domestica seruitus leuius premit. Inde nouum bellum, es extrema regni pernicies. Quippe Cluldebertus & Clotarius, fraternae cala- vltores, & spolia quibus exciderat

rartituri, ingentibus copiis Burgundum in- D- .andunt, eademque fortitudine victum Go- .demarum regno eiiciunt 3 ac profugum tan- 'm terrore implent,ut e Gallia in Hispaniam. ' δ' inde postmodum in Africam fugiens, ibique

miser dum vixit latitans ; propaginis regiae termes deficiens,spem prolis mortuam busto intulerit ue pereunte simul Burgundico regno, decimo anno postqu- inceperat, nec multum aetatem hominis supergresso;ita

Imperiis & sua fata sunt, & quidem breuia

ictoribus. Burgundia in rismium cessi aequa lance,Clodomiri liberis praetermissis. Hactenus fratrum ambitio suis conscripta XXIII

terminis , naturam nondum exuerat ; modbretiactis mustris vagata longius, in omnia miri scelera praeceps ruet. Ac primum Clotarius liberi. Gundiocam Clodomiri viduam uxorem duxit, eiusque tiberis Clotiles auiae in edi cationem traditis, grande nefas Childebeoto auctore suscipit. Fratris regnum pro im- luberibus filiis quasi tutores administrabant.

restituendum aliquando,ni acerba mors Dominos raperet. Eam ut promoueant, Parisios ubi agebat Clotussis conueniunt,nepotesque ex fratre veluti salutaturi & ornaturi donis arcessunt; ij tres erant, Theodebaldus de cennio major, Guntarius, & natu minimus

Clodoaldus ; ab Auia summa cura & amore

sollicito educati. Deducti ad patruos tr duntur custodiE; ac statim ad Cloiddim Iez tur Arcadius,qui istaces de gladium ferat;

optione

73쪽

. optione permissa, nepotes suos an totideri CLo- malit an occidi. Illa in tam ancipiti optione,Do- cum utrinque urgeret amor in liberos, tim-vAEI que atrox moas ista ciuilis, qua spe regni ac FiLII. prolis excidebant pueri,quam altera videretur 3 praeterquam quod non arbitrabatur, eo furoris progressuros filios , ut nepotes innoxios trucidarent ; elegit gladium, assirmans

sibi perinde esse , si tollerentur pueri, ac si

tonderentur. Renuntiata vox Patruis, in

quodvis facinus paratos animos expedivit. N eari 1ubent in conclaue adduci pueros , ac Clot a D. rius illicis repraesentans carnificem ; natutiau. maximum Theobaldum, iam spei summa nihil eiusmodi cogitantem,arreptum dextra, solo illidit, ac miseranda voce exclamantem, ense gutturi impacto iugulat.Guntarius tristi spectaculo terrefactus, ad Childeberti genua procidens, eaque miserabiliter amplectens, tremula voce,gemitus inter oc lacrymas,orat ut se aduersus Patruum tueatur;iamque Chi, debertus, suum opus peragente natura prope emollitus , horrore criminis nondum impleti, conuersus ad fratrem , rogare pro puero

cepit ; sat fusum sanguinis , & innoxij qui

dem,sat furori datum dc crimini, recipiendam naturam,nec peccandum in eam toties;

se beneficij loco habiturum veniam , dc quidquid velit Clotarius repensurum. At ille post cruorem fusum immanior , ne periret dimidiato scelere praemium, atmci aspectu fratrem intuitus ; quid tu, inquit , eam rem obturbas , cuius auctor fuisti 3 ni hune depellis, pro eo morore ue simul districtum is

rum intentat minaciter. Quo viso Child bertus, excussa constantia, seu proximo mo- tu, seu prima cupiditate, puerum 2 se repoillicis a Clotario ferro eodem, fratern adhuc cruore madido, trucidatum. Clodoab. dus supererat, postrema ambitionis armatae' ' victima, quem amici paterni fides neci exe

74쪽

puit; is enim clam a carnificina subductum ignaris Patruis apud se habuit; donec puer Cio

iam natu grandior, ad res diuinas ultro se Do applicans , sacerdotio initiatus, Nouigenti VAE1

qui pagus est duobus Lutetia milliaribus, HL postea dictus sancti Clodoaldn vitam egit

inclytam morum sanctitate, ac virtutum plenus euolauit ad superos ; aequἡ posteris clarus ac venerandus, quam cxsecrandi Patrui ac monstrosi. Hoc patrato facinore Clota rius regno auctus suessionem se recepit; Clotilde auii luctum de Iaerymas in nepotum hereditate cernente. Theodoricus interea tragoediae spectator, XXIV. ut de actor esset; cui hactenus armata se, Festum trum concordia timori fuerat,tandem bellum

Turingicum quod omiserat retexens , simul rinwῖ fratres ne ablenti nocerent seiungens, 'e Clotario facta diuidendae Turingiae , e6que in consortium belli adscito , in Hermansee- dum prioris belli praemium infitiantem, gemino exercitu movet.Copias ingentes Turi gus contraxerat, & confirmata fruitione regni audacia , procul Francis obuius, suorum virtutem militari fraude armauit. Ingentem Dalis fossam in lato agro duci praetendique iussit, eamque leui cespite subiectis ramis frondi- μὸbiisque arborum operiri, ut una campi se-ities, firma ac solida, ac nullibi scissa videt

tur. Commentum iuuit Francorum temeristas. subsidente post fossam hoste, coeco impetu in praelium ruunt; primique equites ad fallacem cespitem veti, eo setiscente, simul in imam mssam praecipitantur; in pii xEsque ordines fraus propagata est : donee - ea cognita , utroque latere circumactus miles furore tanto Τuringum cecidit, for na titudine imprudentiam emendante , Ut Turia mox Trepidantem in fugam egerit; ad amnem Onestrud quis ille fuerit, certo non

scitur) iemem longἡ persequutus. At

75쪽

so VII onae Francica,

ecce praelium ad ripam amnis rodintegratur,' spem suis aeniniumque faciens Hermanseedus, palantes Francos, a victoria caecos ec .

incautos , profligari pise affirmat, standum in gradu ; iam in conspectu Patriae , pro liberis & laribus dimicandum. QSod tame si Turingus audacter praestitit;tamen Francus

instaurata ferocia torrentisinstar prorum' P S In aggeres, contra olmitentem primum gradu mouet, dein ad ripam agit, mox impellit in vortices amnis , ac tandem mage conscit tam luculenta , ut per creetum cada

veribus hostium pontem, ad obiectametipam caedondo euaserit ; in fossa de arunc victor gemini clementi. .Facile regibus fuit ab hac pugna Turingiam totam subiicere, Heseman fredo munitionibus castri se tuente. Eo tamen in victores inualino, fidei Theodoriciis tradidit ue inanem ulieb dc falsam expertus. Nam ad sanciendum Hodus euocatuae Tolbiacum, dum una cum Theodorico eo loquens in lorica rituri deambulat'; abaeo, vel abito minuitio sceleris, in subiecta mi am ipsaeci status comminuto cerebro, veterum seclarum sed nouo scelere poenas dedit ue remo toto deiectas , quia totum ambierat ue quippe vota nos ratimenda sunt, eccupiditatumrapex' ruina est.' tiberos latum Patris inviduit, nec Francus 'superesst pinus est , qui regnum sperarcnt. Diuidenda erat inter victores Turingia , . iam animis mala haerentibus distordiae inpomum ue mox aucta suspicio ob duos 'Bertari j liberos, indolescentem N Virginem ; huius nomen Radegum dis, 4llius nescitur. Et eos quidem Clotarius in potestatem suam abduxerat; ac Dane

inscio 'Radegunde statim in vYorem dircta . adolescentem regium interiecit , quasi leuius Gimen polygamia foret , nisi S fratriscidium accederet. Sane 'Rad undem con mundabant&-naia coryotissima,ec am-- mi

76쪽

nu via tus Jonse praestantior ; qua sexto post --

anno mulier aulicae vitae pertaesa, in undo re

pudium misit, ac sinente coniuge Pictaiiij in i lituuinem sacram se abdidit, Deo se tradens, & innocentia morum expiatura alie u. num scelus. Ea igitur res suspicionem mouit Theodoriςo affectatae 1 fratre Turingiae;&iam paraxo ad nefas quodlibet animo, statuit quoi h vivis tollere 3 Musisque post vG com iuin conclaris luere sicariis, ClotariWm in collo' uium aduocat, ut inc uxus ab occulto milite perimeretur. Clotarius siue praemonitus, siue fratris mentem pa mutiens, forti milite stipatus accedit, & in conclauis ingrcssu, ut timentis est overe Qmnia, visis maiorum pedibus, quos minus obtegebat cpatium, fraudemque dissimulans cui par iameiat, comitante inorum globo subit in claue. Theodoricus iam innocens velim tus, spe in Metum versa, gratiis assis prNter

uxilia in Turingos praebita, Pretiosimi vase dato in ei uix ,omisit illico fratrem; distinxiisque scelete , ut aliqu*ndo tuot infimitas, pei impotςnum. Agentibus in Tulinari se tribus , & per Mimina .contςndensibus , Childebertus ne child solas innoxius foret, mbitioni remittebat ber

siqnos. Percrebvexat rumor Theodoricum in Aru expeditione Germinica isto sanctum: exu- mos in-

ῆς- hoc xui re frater, pro lugubri veste uad ic

sibi oppori in m , auulsam Ioisius ab Austras . occupaturus invadit. Et feliciter ei Gdςm Ax dij proditione primariam urbem M pq quς x reliquas secue sub tum n mi

si us 3 cum Rudit Theodoricum vivere , dc in dumene Thuringia rediisse. Hoc nuntio Pςxculso .vςlut machina bellici, ut maleceptum inconstantia emendaxet a relictis

77쪽

Hictoria Francica,

- -- quam venerat, Parisios repetit, iam alienis. CLO' nullis de suo cogitans. At Theodoricus su- Dor renti animo Aruernos aggressus , regionem VALI Iate diripiens, quibusdam castris exceptis,re-FILH. cepit omnia. Inter ea Meroliacum , situ ocmunitionibus validum,ineluctabilem molem N O opponere Principi videbatur: excisus in rod. i 4 pe murus,& propugnatores haud pauci, eXeindem cludebant vim bellicam , intus lati agri ad recipiti, alimenta exculti, fontesque uberrimi praeter amplissimum stagnum emanantes, obsidionem lentam arcebant: sed dux iis deerat,

cui tanta commoda usui forent. Et vero

duinquaginta ciues ad praedam faciendam lamprudentius E castro egressi, dum se recipiunt a Theodorici milite 'intcrcepti, ac sub ipsum murum deducti,uinctis post terga in nibus, acto ad iugulum ferro, miserabili specie suos expugnarunt,ut ingenti pretio redis 'merentur ; nec postea ad propugnandum animus fuit, admi , ut verosimile est, in molem Principe. Ab eo castro in Mundc-BMu' riem rebellem eductae copiae. Is nobilitate Ἀη - praetumidus, quippe ex antiqua Regum pro-Cum 1apia, patrimoni j opulentia ambitionem ful- ἀ-l. ciente, pertaesus.obsequii, collecto milite ee idit, numeroso , Arvernorum Regem se ferebat; ae tunc aduentante Theodorico , Victoriaco castro, quod omni studio communiuerat. fracturus aemulum confidebat. δ' septimam ldiem tenebat obsidio,munimenta validissima erant, miles fortissimus, dux admoderator,

belli peritus,cui arcis defensio loco regni esset de salutis. Ideo Theodoricus posito im- Petu,ad fraudem conuersus, mandat cuidam i

Aregisito , ut dolo ac si opus soret periurio luundericum illectum, e munitione castri educat, dc quouis modo interimat. innister ad ingenium domini fictus,petito colloquio,

ad Mundericum admittitur 3 Summa Wics

78쪽

Liber Primus. J3μι stratastrum etsi munitum opponiPrincipi,

cui late omniapaream ; primum nihil inex-Danabilis esse Aegi armato;dein arce inclam,oliquo orbe excluui ; hoc est abfutura statim

commoda vitae, ad futuram famem, qua vehi nolit deditionem extorqueat, ex necessitare longe grassiorem nunc occupet beneficium Principis, ac dum licet amicitiam emat vo Iumtate , breuemque moram dierum aliquot incolumitati sua posthabeat. Nutans nocsermone Mundericus,ad deditionem tandem impellitur; dante fidem Megistio, ac super altare iureiurando salutem capitis pollicen te. Egredietur itaque munimentis, dexteram Ategitili seu aram fidei manu tenens ; cum procul ex condicto inspicienti militum globo ; quid, proditor est, in Μundericum tam intenti aspicitis r an primo vestris aspectibus patet 3 Quibus verbis quasi tuba miles incitatus, stricto ense ruit in Mundericum. Qua proditione nequaquam territus , vir fortiorquisi prudentior, paratam necem in Aresi- silum reiecit, emissaque in fugientis humeros lancea , en cape , inquit, periuri j praemium ; hac te morte donat fides violata ;mox ferro militem ruentem excipiens, late strage edita, turba oppressus, ac tandem occisus, iacente cadauero quasi trophaeo supra caesos hostes eminuit. Truncato capite,Theodoricus castrum obtinuit, omnemque Aruerniam et rursumque foedus cum fratribus

panxit, inuicem datis obsidibus , ad periurii

cautionem vel poenam, magno tamen obsidum damno, qui male sarti inter Piincipes fide, mox utrimque in molestissimam seruitutem rapti, poenas dederunt alieni crimis nis , vere Achivi,qui ob Regum deliria plecterentur. His perfectis regressurus in Austrasiam Theodoricus , ne quis scrupulus in Aruernis silperesset, sigibaldum sibi affinem , quem Arverniae urbi praefecerat, iam

79쪽

multoriun criminum reum, indomit ac audaciae, tam superorum hostem quam ho minum iubet interfici. Iuste quidem , sed inique,quod innoxium noxio iungeret. scribit entiri ad Theodebertum filium, ut Giba dum sigibalao natum, queari tunc secum habebat, e medio tollat. Agebat Biterris Theodobertus, quaedam castra expugnans occupata a Gothis , cum acceptis a Patre Ii teris, miseratus innocentem iuuenem quem& in sacro sonte susceperat; accitum monet ut fuga sibi citius consulat,ipsi fidem & amicitiam mandato patris longe potiorem;abeat, rediturus ad compotem regni, & in primam gratiam restituendus. Stetitque poIlicitis

generosus princeps ; nam a patris obitu. reuocatum exilio Gibaldum , praeter haereditatem paternam, donis auctum regiis , amauit,mpense ; tanta mortalium res varietas agiticum inde in patribus mors & suror ; hinc in liberis vita, & clementia opponantur. Dum Aruernis domandis Theodoricus desudat, impetrata pace Childebertus nouam parat expeditionem, fraterni tandem amo iis & Christiani nominis monumentum.

Amalarico im pridem, Alarici filio , egi Hispaniae, Franci Reges Clotydim sororem , quanquam Ariano , in pacis vinculum uxorem tradiderant. Haec gremio matris educata, non modo illibat

ab haeresis Iase animum habuit , sed etiani orae se tulit in veram religionem amorem tantum, vi saereticae plebi, Prae bus,& in rito ipsi odiosa, publicum anathema,& qu

si bidental, sanctissima mulier habere q.

Ideo & domi spreta vilis instar mancipii, foris dum ad Ecclesiam accedebat, a tenui plebe lacessita contumeliis, coniectore putidisque foetoribus sordidata, deridicculo passim dc horrori erat: Imo haud rar o

80쪽

talem, pro oluptate atque scitatio, nici sina hauriebat. At . quia Ouibus sua etiam bitis est, aliquando grauius λ d mestico tortoro percussa, cum Musso ab ictu singuine subicctum strophium imbuisset; iam Deo vltrices poenas in scelera coniugis intendente; dedit ad fratres litteras , amic-riatiun suariam indices, cruentumque ut erat strophivin addidit, characteribus inscriptum vere purpureis,supra facundiam Atticam enficaciissimis. Childebertus immanitate rei permotus , admonito nec eapectato fratre Gotario, statim contracto exercitu , vindicaturus sororis iniurias , Hispaniam petit. Nec segnior Am laricus occurrit, certus rem decernere pretesio , parata in effugium classe,s quid secus quam spei at contingeret. Pugna conseritur,miscentur acies , inde pM-mas veteres iactantibus Gothis, inde Francis nouas ; quibus & istam adiunxit disceptator praeliorum Deus ; equitatu Francico praepollente , dc obiectis contis quasi balistis demouente hostem dc deiiciente. Terga vertunt Gothi, ad paratas naues plerique sua iunt ; inter quos Amalaricus iam naui proximus , seruatiusque propemodum, duce coriditate in discrimen nouum se coniecit. Memor gemmarum quas pretiosissimas incasophylacio asseruabat, eas ut in fugam au aenei ersus urbem regressus, victore exercitu interclusus , tam persequente milite in Ecclesiam orthodoxorumsonfugeret,antea quampia contingeret limi na, perfossus Iancea miser occubuit; auaritia exigente poenas crudelitatis, de asylo sacro haeresin exesin dente. Childebertus victoriae alis inuectus . fugam dc trepidationem sequutus hostium , τι tum urbem regni primariam qua facili late obsidet capit, Gothicos thesauros invadit ac rUit, ac gaza pretiosissima omnium recepta,sorore charissima,spoliis tardo exe

i elium. Annos 3 I.