장음표시 사용
71쪽
ad Iecti possit excedere interesse, dummodo uertit Roderie. d. q. s. nunier 8. 8c quaest. s. nmn sit nia is excessiva, non tamen poterit sustineri, nisi aliquod interesse praesupponat eum in effectu & substantia ea, quae non prae supponit interesse . nimis excessiva die Eda sit, ut sic in ea procedat sententia Romani,&aliorum . quos supra retulimus. Io Tertius ea sus est, quando poen adiicitur dationi quantitaris eertae ex testamento , ut quia testator legauit petro centum, se interim dum sibi praestantur, decem annua: quo quid Eeasu receptissimum est, lcgatum annuum noesse .sutarium sed iustum. Nomnino pristandum; quia se ut poena dationi quantitatis adiecti in contractibus inducit suspicionem visaratu, ut infra dicendum erit. ea ver h. quae ad ibitur dationi quantitatis in testamento nulis Is p adiicit, ex Paulo Calir. in l. i. C. de sumiama Trinit. n. i q. Rald. in l. r. n. 38. C. de hrs,
quae pinnae nomine notantur, Socin. in l. r. C.
de his qui poenae nomine, dicens, noluisse consulere pro legatario, fle quod polle causa vεtilata Florentiae in eius fauorem fuit pronuntiatum Ripa in l. nemo potest n. 23. de legat. rPetr. Angui sol. cons. 9. pes in tu, C uar. l brin s. variar .c.s n. ad sin. Felici an .de censib. lib. r. c. s. n. 2. dc R. Menchaca de succes. creat. lib. i. . s. n.2 . .eregrin. de fideico m. art. 8.nu. 7.& latius die endum erit in capitib. de censu testament. ergo annua penso, qua format ut exeonceptione similis poens in testamento, non sollim, qua te ni is est annua pen sici, continetur sub generi eo verbo, Ceri. 3, sed iusta erit omisnino,&exequenda.
ii Quartus casus, de in quo tota dTieu Ita sc5sistis est quando poena ad ij citur dationi quantitatis certae in contractibus, ut quia Petrus promist soluere centum ad certum tempus, vel ex tune quid annuum praestandum, &in hae specie dixerunt plures regulariter usura praesunt l. l. rogasti, .li tibi. ff. ii certum peta tur giciis. in l. cum allega. C. de v sur. latὸ post Rebus. de alios re lotuit Menoch. de arbi rata lib. 2. casu 26 o. num. 4 I. Petrus Surd. decis.1 9. in prii ci p. loseph. Mascar d. de probat. e ncl . IIT 2. numer. 6. ubi plures re seri, quἐhane di eunt eo miminem opinionem. Resoluit etiam Galate Roder. decenti b. lib. s. q. n 6. quod maiori ratione procederet, quando non solum ponitur poena pro Una vice, sed ad ij eitur quantitati per dinumerationem
dierum, mensium, seu arinorum , quia eo casus articis praesumeretur usuraria , ut quia lucrum repetatur , ex Bart. in L cum stipulati sumus . nuiner . I. de ver b. At anta in eap. lin.
12 Sed quia hae e materia consuia traditur ab Seribentibus, de Rebus. in l. unica. C. de senistent. quae pro eo quod interest in gloss. pNΡ-
alios cumulat, firmiter teneo distinctionem Innocentii in e. r. de poenis die entis, quod solitus scenerari prae suin it ur ad ij cere poena dationi quantitatis in se audem usurarum , de quod ea praesumptio in eo, qui solitus scenerari non est, non datur. Cuius sententiam sequuntur tanquam veris, imam Rom. in d. cos. io. num. q. & cum sequitur Crotus in cons. 8. Bart. in l. stipulatio ista. q. alteri, ubi Alex.
numer. II. de verbor. Bened. Capra consit. o. numeri 18. ubi dicit eommunem Ioari. Gutierr. de iuram. eonfirm. I. p. c. s. num. Ο
vers. ubi refert gloss. in l. poenam, ver b. Pors, ff. de usuris, bc in l. alteri, ver h. quantisas,& glo T. fin. in l. virum. ff. de petit. haeredit.&glo T. in eap. illo vos de pignor b. Quam distin filonem probat text.in l. lo. ir. I. put. .duni diei tr rima I. eq. prenida, simula tarna a lasson 1ue deuia, sue tenudo es de echar aruella pena aque se obligo. v bi Gregor. in verb. Aquella rena, tequitur eam distinctionem etiam in mutuo, in quo loquitur l. partitae. Probat etiam eam distinctionem l. 7. titui. 18. par t. q. quae dum generaliter loquitur, intelligenda est secundum praedictam distinctionem , quam verbis expressi, probat l. O . titul. II. pari. s. ibi: Si aquei que
Gra, aduertit, quod i .illa approbat opinione Innocent ij. 33 Ex qua verissima distinctione inter soli u& non loti tu scenerari inscrtur, quod etiam lipoena ad ij ciatur dationi quantitatis per uinumerationem dierum, melium, sci annoru, adhue in non solito foenerari non pretiuniere luein fraudem viratum adiecta , per dici is leges Partitae , quae nimis generaliter loquuntur: quamuis Gregor. in dict. l. 4 o. vel bis Fra, ad medium, reserens sol uni Uart. in l. cum stipulati sumus de vel b. crediderit, quod lex illa procedit, quando pinna apponitur pro una viee , non vero si appone et ueFerdit .mnerationem praestationem. c ulus Gree -
72쪽
rerpretationem magna semper mihi visa suit. sed in hae limitatione ad leges Partitae exi-ssimo lapsim fuisse : debuerat enim aduertere , qt13d de iure communi diuersae opiniones erant, quarum unam meliorem , de Iustiorem leges Partitae elegerunt , &simillier qubd l. Partitae fin. ibi: eue fieνea non san datur indi numeratione praeitationum , sed in non implemento eriri uentionis. Rursus, verbi ibi: Por Peuar a Mia rosa ιω-en pax nde disra, apertὸ praesupponunt poenam adisiectam fuisse dationi quantitatis perdinumeώ rationem praestationum, si quidem usura prae .supnonit re iteratas annuas praestationes. Quod iterum praesti' 'nit i. dumdicit rara uad. ἐe receιίν usura; unde Gre-
sta pena, absque ulla distinctione, an poena ad ij clator, ve i non nerdinumerationem dierum, seu mentium, tequitur opinionem Inno.
Q iam ego indistinctὸ verissimam existim , considerans , quod nulla pose it dari ratio differentiae respectu eius , qui non est solitus
frenerari inter poenam adiectam unicae tant rin solutioni, vel pluribus repetitis et quia clim utroque casu suspicio usurae dedueatur ex eonsuetudine scenerandi, quae fuit uniea causa suspitionis , ut leges Partitae praesupinponunt, ex parte nempe seenerantis, &non is conuentionis , merito eonventio , in qua unica ratio militat, scilicet eonsuetudo scenerandi, siue unicam , siue plures praesu Dponat s olutiones , iustissima debet esse ex parte ipsius . alias daretur , quod census, seu pensio iusta ex sola uniformitate, & pluralitate praestationiim contineret suspicionem usurae t quod quidem absurdum est; quia nullus census ex parte praefati 3nis continet iniustitiam, neque ulla pensici repetita re unis ripis ex parte ipsius praesupponit suspicionem eum sequeretur, qii bd etiam iusta ex sola repetitione redderetur in tu stat pendet enim iustitia aereati me, a pretio , absqualitate . a praeceptis nempe iustitiae commutatiuae. non ab uniformitare. singularitate, seu pluralitate. ergo nihil essi. it litigularitas, neque pluralita ,sed sola vetitarim i ultitia de eonsequenter distinctio In nocetitii indistin .cte vera est. 1s Se undo inseretir, quod quamuis eam diis stinctionem inter lolitum , vel non scilitum enerari non procedere in mutuo aliqui ex iis stime iit; ut quia in mutuo detur usura forma
tum peta sic Bald. In l. elim allegas. C.de
de sentent. quae pro eo quod interest: eon rearia tamen sententia verior semper mihi vidis suit: quia elim institia poenae, non pendeae natura contractus, ut quia mutuum de se licitum sit, sed a consuetudine foenerandi,cumi solitus foenerari extra contractum mutui posset aliquando recipere aliquid ultra sortem.&ὸ eonuerso non solitus scenerari etiam in mutuo posset non committere usuram, merito naturi mutui non inducit suspicione, neq; inIustam reddit poenam ideo contra gloss. tenent Domin .Sot. de iust. 8c ilire . quaest. I. art.
.concl. .ubi scripsit licere mutuanti stipula ri aliquid poenae nomine mutuatario, si non soluerit statuto die dummodo non sit solitus
medium usq; ad n .9. ubi respondet ad text.ia cap. pleriqt e. q.q. . dc ind. nlim. 7. aduertit. quod ex dictis legibus hodie id constitutum ἐ&obseruandum est, dc n. s. ad medium sate tur,Thoologorum sententia illud fuisse eon firmatum , posse q; in mutuo moderatam poenam stipulari. Quod si recth considerentui: praedictae leges Partitae 'dia loquuntur in mutuo apertὸ probant, di est verissima resoluritio
Terti3,¬anter insertur, quod quamuis in ea su permisso.vbi poena ad ij eitur facto hominis, dationi syeetes vel quantitatis, exi stiment plures, regulari obseruant Iam ad instar quantitatis interesse, ut quatenu interis est stipulatoris,& non ultra, poena praestetur, ut constat ex K atthaeo de Amict. decis. I s.
tierre Σ, Auend. 8calli,quos reserens sequitur Roderie.de annuis reddit ib. lil . . q. . nume. Io. &II. tamen ex legibus Partitae contrain
viam sententiam existimo veriorem, scilicet quod quamui, poena excedit interesse, dum modb non sit multum excessiva, obseruanda di exequenda sit, ex his, quae supri lat Ediximus de obseruantia Et potestate poenae conis uentionalis. Quod apertissim d probatur ind. l. sin. it. I. pari. s.quae etiam loquitur in mueuo,ibi: Espe amnfuere aesta, deo recharicliaris interesses: ergo damna de inieresse succedi in t loco poenae, ut quando non ad scitur poena, soluenda sint,& conseque ter si ad 1iciatur, non est reducenda ad solii interesse. sed et i im ultra id quod interest,obseriland . dummodo excessiva non sit: quae cluidem lexe auilari non potest i neque recipit a iam D 1 latcro
73쪽
in erpretitionem; rex . etliminpari. dum agens lex illa de poena conuentionali. subdit: Seomas Muciossenti plἰν l. r.misi ρεν mieda de ergo imple adcntum non pendet ab interesse, sed a melli poenae. Quare omnes, qui ad instar interesse enam regulandam esse credunt , pro cedunt absque dubio , quando poena non adiicitur ex conuentione expressa , sed tantum subintelligitur, lege, &hoe est, quod voluit d. L partitae fin. ibi: E si ρεκa η.nsere ruena, Due techar IH Lg.s ἔ interes ea. Ex quibus omnibus iam constat , quod etiam quando poena adiicitur dationi quantitatis per dinumerationem dierum , mensium, seu annorum , , non lolito enerari, etiam in mutuo formatur tensus ex poena tu
stE, atque praecisse solliendus.17 . Constat etiam, quod quamuis in eo cenis su ex poena adiiciabur conditio , ut ii certa die pensio non solo alii r in domicilio emptoris , quoddam salarium pro expensis praestetur . conditio , seu poena seruanda erit. etiam ultra id quod interest , dummodo nimis excessiva non sit , icquamuis contra rium existiment Ioat . Gutierr. de iuramen o confirm. cap. 6. numero. I . Roderie. libr. . quast. s. n Mer. I . & II. eos
intelligo incensu emptitio consigna titio , in quo quidem cum pretium debet esse ii diui- .duum 5: legale . quam iiis conditio . seu graua mensa larin expensarum in eo censu su- istineatur ut in cap. de salario censqs dicendum est) iustum erit praedicta salaria, leu pensas ad legitimum interesse seu damnum creditoris reducendas et se : in censu vero ex poena, de quo agimus, cum pretium nosit indiuiduunt, sed L,la poena dummodo ni mis excessiva non sit, obseruari debeat merito salarium ex poena impositum reducendum
18 Quintus casus est quando poena adiicitur faciρ hominis, vel dationi speciei, seu quantit . tis certae in contractu nullo, ut quia cinni, illegitinio prctici suit constitutus , vel absque iuris solemnitate creatus di &inhaes pec e non posse poenam validare contra- .etum certum est, tam ex paste p na', quamc . ipsius contractus, ex gloss. celebri in l. lipatronus, uel b. Fauiana. F. si quid in fraudem patroni. dicente. quod ubi contractus est nullus, & a lege reprobatus , poenae ad Lecticitariqu)m accessoria nihil valet, iuxta re g. aceeubrium , de re g. iur. in σώ&in l. cum principalis. F. eodem , quam gloss. & eius resolutionem dicunt commune ni plures resurenim Ioan . Gutierr. in l. σ
nemo potest. numero oc . de legati Xuar. in l. quoniam in prioribus, ampliat-
. C. de in ossicioso testam . Ant . Com. in l. 17.Tauri .numer . II.& in l. 43. numer. 3. de alij per Ioan . Gut. de iuram. confirm. I. pari. cap. 6.numer. 6. usque ad nu Ire r.9. ubi inume r. s. ad finem refert pro hae opinione text.expressum in I. 38. tit. I. part . .& rc Gpondet ad ea, quae in contrarium adduci po-.terant.' Et quamuis numer. y. limitet eam sentenistiam , quando simul cum poena promittit. quis non allegare nullitatem contractus, vel adiectum est iuramentum, in hac nostra specie non procedit eius limitatio e quia quando poena iusta non est , vel contractus iniustus,nihil operatur consensus , cum agatur de consentiendo eontractus sinu lato dc Daudulento , in quo vel datur ustira formalis, vel patiatur ; &consequenter nihil etiam operabitur promissio de non allegando nulis litatem , ut ipse Gutierr. aduertit in d. l. nemo potest. numer. 378. in d. cap.
io Solent etenim aliqui Ioco poena adiicere pactum conuentionale, ut interim dum pretium rei venditae soluitur , res sit locara pro tali mercede , cuius pacti colore recipiunt annuas pensiones ; quod si promittatur insatio remit ius, qui salitus est faenerari, vel aliter probetur simulatio , contractus iiii vastus erit: sin vero seclusa omni simulatione contrahatur , ex natura sua recte sustinebitur, ex text. in l. sicut emptio. q. fin. s. Iocati , ubi Consultus respondet , qu bd si quis emat fundum pro certo pretio , donec
soluat pretium , eundem sui dum promercede certa conducat, valet cintractus con ductionis , dc emptor obligatur ad soluendam inercedem. Ita reipcindet Alexandi. consit. Iri. Et ponderatis omisiιus, libr. i. Alexand. refert Decius in consili. ii 9. sub numer. . & numer. I 2. Angelis in summa ver b. Emptis, Wers. s. similiter etiam qua do datur dilatio ad soluendum pretium , dc dominium non est translatum , donee P e-tium soluatur , atque certum quid singulis annis promittitur , contractum licitum eae tenet. Abb. eons I. 66. Vise quodam in i , mento, quem sequitur Socin. senior conlii .l76. cni. vlt. v l. 2. quod est repetitum in vol. . si iis numer . I s. idem comprobat Cagno l. in l. curabit. numero. 63. C. de Rction. empl. de quo videndus est Gai p. Roderic. iii libro. i. de anuuis redditi bis quail. s. numen 62. usque ad numero. 64.
74쪽
usurio promiscuo, S successivo ratione dotiς pro inissὰ, non trailitae, formando, circa intelle stum 3 text. in cap. salubriter de usuris. Cap. X.
rex tu a print pia se ser necessaria promisi.
hilius cepitis praenotandum est, interesse dii plieiter fore aeeipiendum,1liud est causale &momentaneum, aliud successivum. te momi aurit. Momentaneum &causale soria matur, quando limul N eodem tempore pro Vna tantum viee eausatur. Promiscisum fle luecessitium est,qn1ndo totum non incurritur simulaed Reeeniti E. nempe annuatim: quae
suidem duo in aliquibus differunt, & primoi te , quod momenraneum &eau sale nunquam debetur nisi post moram, culpam, vel dolum debitoris,& quatenus probatur, vel iuramento partis liquidatur. Promiscuum verA. di suce es tuum citra moram debitoris eausari potest. Vnde elim causale & momentaneum Don praesupponant successivam pensionem.
d e successivo & promistuo in praesenti agendum est. Et primo es aduertendum, qnhdeensus annuus ex eo suecessivo &promiscuo interes regulariter creari non potest , ut quia istud interesse sit improbatum omni iure, ut
Couarr.aduertit lib. t. variar. cap. . numeris.
Quod in mutuo verissimum est, etiam ex mora, vel ex pacto, quia usurae non possunt peti, nisi sub nomine interesse tueri cessantis, vel damni emergentis,ex gloss.&comm . in capis conquestus de usuris. & prosequitur latissi-mὸ Barbosa in I.de diuisi num. 3. Lde sol ur. matrim. in aliis vero contractibus citra mutuum solet aliquando haberi ratio interularii ex aliquibus iustis eausis, quae diffiniri, neque cumulari possunt, et1 n a varijs negotiorum, seu casuum circunt tantiis pendeant. inter quos reperitur celebre, licet vulgare Innocentii III. responsum in eap. salubriter de usuris . ubi in effectu sormatur ouoddam Reeessivum &promiscuum interesse, quod non improprie voeari potest census ex dote. cum genero eui pro dote possessiones pignori obligatae suerunt, fructus, quos perces e rat,non recipiat in sortem prinei palem , sed eos pro oneribus matrimoni j sustinendis iu-sid retineat.
Quod quidem interesse iustum crediderunt Scribentes, dum modi, seruetur in eius conceptione forma illiu text. scilicet quod principio conuentum sititon scitum de certa sumnia dotis soluenda . ut ita detur certa sors, respectu cuius praestentiir v si ira . sed etiam qu , d conueniatur de certo sondo seu diistro, cuius fructustat tunae luiajciant r.
75쪽
interim dii m dos soluῖtur tradendo &sruendo, nulla data dotis soluendae dilatione, exi stimantes quod extra illum casum neque textus ille procedit, neque ullum intere me sucia cessivum formari potest. Ita intelligunt &resoluunt Ioan . Andr. in d. cap. Salubriter quem sequuntur Ant. Ioan . de Linian. ibi, Laurent. de Rodulph. in cap. consul uit . . p. q. 6. de usuris, Alex. cos. 27. lib. . . Accos. 74.& r i . 2 lib. . soci n. cons. 88. libr. 4.
Ego tamen considero, quod praedicti Seri- 6hentes praesupponunt duo , quae non probantur in text. dicunt enini , quod fundus fructi serus genero pro dote constituta traditus fuit , &in eo text. sol iam probatur, quod landus pro dote suit pignori obligatus ibit sicera sunt pra dote tonnumera. tapiet lari obligata. Seeundo dicunt, quod fuit traditus pro dote eonstituta , & tamen text. probat , quod fuit pignori obligitus
pro dote numerata, ibi: Pro numerata doteticissi Si enun dos fuit numerata,
non est veriti mile , quod pro dote numerata possessiones genero in pignus tradentur: unde&duo , quae praesupponunt Doetores, non probantur in textu ; di verbx huius textus obscurissima sunt , nisi intelligis, quod verba textus ibi: Pινε risui rata, pr e
supponunt post pignorationem posscssionum conuentionem factam tacitam , vel ex
pressa in inter generum & so rerum initam fuisse , & inter mi dum dos sibi solueretur, eisdem pignoribus fructi se Is pro sustinenclis oneri biis in atrimoni j vii posset, & virtute eius conirentionis possessiones ipsae, quae pignori obligatae oro dote suerunt, sibi traderentur, de nisi simul intelligas verba , ibi:
Pν odore numerata, id est, pro no in inatim constitur a in certa quantitate , quae dum traditur infundo p gnori dato non improprie dici . poterit, Nilmerata. His enim praesuppositi , re cte probantur in textu duo, quae requirunt'Doctore , ut eius dispolitio pro eodat. Q aenoua interpretatio confirmatur ex summarici eiusdem tex'. dum dieit: Maritus dum recrpiens pudore prinissa, ecce quod verba, vettiens planui, seclarant verba textus ibi. Pignori obirgars, ut adendumst. Id est, vere tradita prodore, & dum dicit lum marium , Pra rite promissa, de elarat
verba text. ibi: Pro numerata ilMe, vidi eatur
numerata, quae poli quam fuit constituta de prona ista traditin genero insundo fructifero: ergo quamuis verba videantur obscura. de disse illima hoc modo recte intelliguntur. 1 Sed adhue admissa ea verborum textus in ἀterpretatione, sententia communis supra relata non sustine tu ; qu Ialicit ho fi concurrant duo illa ab Scribentibus requisita, dummodo
subsit eadem ratio, decisio textus extenderetur ad alium similem ea sum, ut Roderic. post Baldum Noue Ilum, Petrum Surdum; Barbos.& alios aduertit in tract. de annuis redditibus
lib. I. q. 7. numer. 49. cum alijs,inserens ex ea resolutione ad plures casus, qui textus si non extenderetur, ex rationis identitate non pro-e ederent. Quare ut ab origine cognoscatur casus. textus, & caeteri omnes. ad quos eum Scribentes extendunt, ne cestarium erit quaerere
eius decidendi rationem;& omissis, quae traduntur ab interpretibus ibidem, &ab alijs,
quos reserunt Cenedo in collest. eiusdem text. collectan. q. Ac, Xime ne Z in alia collectanea sub titulo de usuris, quos nrin reser , quia nunquam sola relatione, sed ratione tantum sui contentiis frmiter credo, Oneνa tant sim matrimae, false eius decipisnis veram dees- disdi rationem,υν scilicet pro oneruus matν imonis sistinendis promittatur genera,nene puta re in partem dat 3s tram a fructus, quor erceperat ex possessionibas un/ratit, ut praesuppri-nit Ponta lex ibi: Cumfrequenter oris fractus suu sufficiant ad enera matrimana, supportanda: de poli eutii omnes satentur, ita quod sit communis, atq; recepta sententia, imo di vulgatis ratio decidendi illius textus. Sed quamuis hanc esse dicant veram rationem decidendi illius textus, non tamen explet.
eant, quomodb sit liuelligendum , neq; qua ratione fieri posset , quod onera matrimonii
usuram sormalem excusent. Vnde nouiter.& vltra omnes quos legerim, conlidero, qubdin eo textu inter generum & socerum sorma tur quidam contractus cens talis hoc inodo 'conceptus, quod oncra matrimonii ex parte
generi succedant loco soriis, di fructus pignoris ex parte soceri loco pentionis, quasi pro oneribu matrimoni j ematur a genero ius petcipiendi fructus pignorum ablit: labe v Iurarum,&inde restillet, quod contractus corter
pectiviis impolitioni & sorti iustus st: si e t. im
Pontifex ibi recognoscens cinera matrin, ni je Ire in finita, subdit: stura sequenter dotis m-cta ιη-μfficiant ad onera matrimonis siportamda: quae sors censualis iustior de opule intior, considerari possit , cuius rei pedita fructus pignorum iust E percipiamur, quam ipsa onerra matrimonii. obligationesque alendi uxorem,silios.& familiam, ignoro: ergo li ex parte generi recipientis pentionem datur ii critextu iusta sors , scilicet onera matri in Oni j , mirum non est si ex parte soceri res. pectu eius amplissimae sortis promittat ut
76쪽
ῆnnua p en sio. de nee ser pra stetur, censPsque ex quam ii. te dotis prentissae forme
8 Quae no ua eonside ratio cc firmatur ex e . quia ad usuram formalem dchet dari pensio ex parte soluentis. N sors ex parte recipienistis, ita quod ubi non est sors,no est usura. I quaest. 3. per totam, & similiter census creari non potest sine sorte εἰ pensioner ergo in d. cap. salubriter dicendum est, vel quod nulla sors interuenit ex parte generi, ut inde non deturvsura, vel quod in locum sortis successe Iu t one Ia matrimonii: ergo utroq; casu iustissima est decisio illius textus. Qua verisi imas S noua ratione decidendi retenta io fertur ad ea sus, in quibus Doctores extendunt, B limitant textum illum, & primo ad eum , in quo dubitatur an si fructus excedant cinera matri monii gener computabi exeessum in sorte;
i. quo dixerunt plures sui Te computandum, di textum illum rc ifringcndum ad onera ina trimonii. Ac probabile litteresse, ut fruet is vltra id quod intersit. non sit maritus habitu- Iorus, tenuerunt Bald. in l. fi a. ti. prvterea. F. de iure dotium, Alexand. loan. Lup. Plilii p. Deciii et Anania, Ant. de Fano. Dominicus Scito.& alij, quoς refert aspir Rode r. libr.
3. de atria i redd tibii . auaest numer. 8.ver te. SeI eontrariam sententram. Contrariam i imen lententiam te nucrunt alii non alinoris autoritatis Adrian. Medin. Angel. Sylti dii. quos refert. 8c sequitur Couar. lib. s. variar. cap. . numer. 3. Balast. dicens se ita renpondisse lib. r.ecinsultitionum, contulistione. 8. numer. s. Mas opinione conciliu R. o
d ricu ibi in liune modum. Q od si stultus,
licet excedant onera matrimo liti, non tamen excedint interesse prouabile , atque veris
mile mariti, quod ex re dotali eonsequi pote-
Fat, non teneatur eos copulare: sin vero utau-
η; excedant,tam legitimuin interesse, quam
, Cuius conciliatio mihi non satisfacit; quia
non est veri se abile , quando studius onera matrimonii, vel interesse mariti excedant; si enim matrimonii onera infinita sunte ergo seu eius cotis non possunt esse maiores , 8c simia res, vel squales , excessus non dabitur , di consequenter conciliatio veris ea .ri non poterit. Ad quod nouiter pondero elegintis ima v ha Ponti fiei ibi: si a ste- Penter Aria fructus nan s.fficiunt ad .ueramatνi ij surp.rtanda. Ita quibus verbis non decidit innocentius. an Ductus dotis possint excedere onera , sed an possint suffice te ad ea supportanda, sentiens, quod
exeassus impossibilis erat , desectusque frequens I Re erint Ingibilis r ergo si ex census non potest dari , neque liqui dati . mirinus poterit veris eati ; & ideo conciliatio Rodhrici tabuet titur. Rursus pra suppo nit Rodericus , quod potest esse maius in teresse , di lucrum proueniens ex industrix mariti, cum dote libi data , quam onera matrimoni j. Quod et am malis videtur iii ἡ possibile. quam verificabile, cum, ut dicti imest , onera mattimonii non sollim incerta, sed & infinita sinit ergo si sunt maiora qui minteresse de fructus, non poterit esse iniustus
contractus census ex parte sorti; , neque iaeo eontractu descerent praecepta iustitiae comutatiuae, quae consstunt in squalitate, imo semper sors, fructus, de interesse sit peraret. Qua ratione non est habenda consideratio ad fructus quantitatem , neque ad intere
se mariti , sed quamuis fructus opulentissimi sint . iustὸ reciperet eos maritus , se ineundum opinionem Adriani , de sequatium
Ex quo etiam subinfertur, quod sinteriri dum dos praestatur,promittitur pensio, quae
resultet consituta ad rationem septem , vel etiam quinque pro uno , non erit in iusta , tam ex eo , quod is census emisptilius non est , ut in eo procedant leuses Regni, quae de pretio egeriint, quam quod census iste non eonstituitur pro quantitate doti promissae , nec eius quanti istati eorrespondere dc bet , cum quanti intas dotis non sit lora , neque pretium, pro qua census sermatur , sed eius pensionis constitutio rei pectu verae sortis con sideretur , de reguletur , id eli , respe .ctu eius , quod a genero loco pretii .
atque sortis datur , scilicet onera matri monii , quae cum sint infinita , nulla pen. so respectu eorum resultat iniusta & inade videmus. quod multoties soceri promitatunt mille pro ὸote , 8e int rim dum prae stantur , alimenta necessatia , quae si de berent regulari ad instar dotis , forent ex ces,tua ; de eum praestentur pro oneribus matrimonii . quae loco sortis succedunt,
iustissima iunt. Qui quidem di ursus deis
ducitur ex Alexandro consit. 2 M. numeras. volum. 2. qui post Castrum in l. insulam. usuras . ff. solui. matrimoni. re
soluit , quod interesse . de quo in can. Salubrites , non est tueri cessantis . sed damni. emergentis , quod transcendere potest consuetas usuras, Ac peti non tanquam visis rae proportionatae ad dotem . Sequitue
etiam Surdas de alimentis titulo primo. quae ih. 41. numer. 2. Insertar et i ma
77쪽
quδd si miritus non sustinet onera matrimo nij, eessabit constitutio d. cap. salubriter; ut quia de ficiat o parte gene rI legitima sors,cuius respectu fructus pignoris sibi praestentur, vi ex Bart. Alexand. &aliis resoluit Ioann.
alijs. 32 Insertur etiam proeedere textum illum, etiam nullis datis genero pignoribus prodo- jste promissa restituenda , ex quibus fructus percipiat, sed sollim promissa eerta dotis qualitate , & interim certa pensio annuatim soluenda; quia c. m census iste non lusti siee tueex datione pignorum, neque pignora succein dant loco sortis, ut quia utrumque, &pensi & pignora pro neniant i socero: sed vera sors& pretium, quod ex parte recipientis penso nem prouenire debet, sint onera matrimonii, seclusa datione pignorum. ex sola promissio
ne formaretur is census,ut contra Ioa. Andr. resoluit Anchar. Calde rin.& Panormit. In d. cap.Salubriter, Bari .Roman. Ιmola . &Αlexand.ind. 3. usuras, Couarr.libr. .variar.cap. I. numer.3.vers. . Molina de primoge n. libr. q. cap. .numer. 6.& alii plures, quos resere de sequitur Gaspar Rodericus de annuis reddi is lib. libr. 3. quaest. 7. numer. 4.& ben E Petrus
ubi id latὸ prosequitur r& ideo, exempli gra
tia, ut quia ita contingit, secit in noeent. mentionem de pignoribus, non tamen ex ea ratione, quod ad alios casus absque pignorum datione eius eonstitutio non extenderetur, veprosequitur Barbosa in d. l.de diuisione. nuismer. r. F. solut .matrimon. Surd. consit. 296.
13 Insertur etiam textum procedere, quam uis principio constitutionis dotis non adiiciatur pactum de lucrandis fructibus pignorum, sed simpliciter dos promittatur, &pigia i 6 nora denturiquia cum non ex pacto, sed pro oneribus matrimonii fructus debeantur, Ecpra stentur, sino ullo pacto ex praeceptis tuis
stitiae commutatiuae gener eos perciperet. Ita Balast. consuit. 8. nurner. 2. COuarr. libr. 3. variar.cap. I. numeros.Barbosa in l. de diuis. nu. mer. 2. f. solui. matrim. Roderic. supra nuia
i Iterum procedit textus ille, etiamsi a prinis et pia non promittatur cella pensio interim dum dos traditur , sed simpliciter certa dos promissa sit, quia interim dum praestatur, debetur genero legitimum quantitatis interes.se, ut uua sustinendo onera ni trimonii, illud consequatur. Ex quo cessibunt resolutiones, quae in contrarium reseruntur per Ro-dee.de annuis redditib. libr 3. quaest. 8. fere per totam,maxim Enumer. s. II. 2. I. & I 8. Petr.Surd. d.tit. I. numer. o. usque ad 37. si enim aeeedente pacto procedit text. ille euanon & simplieiter promissa dote sine pacto de Iucrandis usuris, siquidem non in pacto aequitas illius textus landatur, sed in praeceptis iustitiae eommutatiuae. Insertur etiam textum procedere, quam
uis , principio contractus matrimonii quantitas certa dotis non designetur, sed arbitrio tertij eommittatur de eliranda; quia licet eerea quantitas promissa deficiat, di se videatue deficere sortem respectu euius fructus, seu annua pensio praestentur; cum tamen, ut dictum est , sors & pretium huius contractus censualis non sit quantitas dotis, sed onera matrimonii, tanquim si pro his oneribus gener a socero emeret ius illud percipiendi fructus pignorum, vel pensonem designatam. merito deficiente certa quantitate dotis, ut quia arbitrio tertii conseratur, census dotalisl adhue subsisteret quantum ad alimenta ad instar onerum matrimonii regulanda, ex Cag
sualis possit a principio eonstitutionis dotis
taxari,existimantes, uuod si non laxetur, ad instar legitimi interesse soret regulanda , de quo Cepola eonsit. I s. Alexand. consit. 63 libr. 3.&consit. 3 i .libr. q. Conrad. de contractib. q. s.conel .i I.& ia. si enim absq; vlla designatione dotis debentur fructus ad instae oneru matrimonii frustra dubitauerunt Scribentes ad euius quantitatis ration E deberent, prineipio laxari. Deducitur etiam ex omrbus supra dictis verus intellectus ad text.in cap. I. de nudis, ubi si dominus a vassallo recipit nudum in
pignus, c eius fructus percipit, non tenetulleomputare fructus in sortem ; ad quem text. plures inteflectus tradiderunt Scribentes. quos resert & resutat Roder.lib. 3. de censibis quaest. 7.numer. o. & I. ubi denique intelligit ideo proeedere, quod vastillus, qui seu dum domino pignorauit, cessauit a servitiis,
quorum oecasione fructus erat percepturus, id eb dominus eos iura percepit. ut cum Pa ris. R Couarta atque aliis verum existimat, Se ex verbis text. eum intellectum comprobat.
Cuius Roderiei intellectus verus est, sed adhue indiget declaratione:ideo aduertatis certum
78쪽
etum esse,quod vasi allus propter seruitis vllatur nudo, ita quod in eo nudo ex parte domini terra datur Duenda, & ex parte vastalli seruitia praestan tur, quae continent recognitionem vassallagii, quasi vassallus pro recognitione & seruitiis, quae loeo sortis suecedunt, fructus annuos sendi pereipiat igitur si pignorauit domino seudum,& seruire, atque recognoscere desinit, sorte ni ipsam re tradidit, Neonsequεter fructus, quos pro sorte illa recipiebat, perdidit,quasi interim dum seruitia
cessarent,resoluatur, aut suspendatur contra inctus: ergo mirum non est, si deficiente sorte domitius fructu percipiat. Ex qua noua consideratione existimo errasse Paris. & Couarr. quos refert & seqnitur Rodericus, dum exi-simant, quod si fructus a domino percepti excedat seruitia computabitur in sortem excessus. Ego quidem non percipio, quomodo possit veri fieari, quod fructus seruitia excedant: si enim seruitium & recognitio non consistit in quantitate, sed in qualitate, ut quia in Rudo non consideratur quantitas pensionis seudalis, sed subrectio seruiendi, & recognitio vasallagii, impossibile videtur, in eo quod aestimabile non est, exeessum dari , sicut supra diximus in oneribus matrimonii, quorum re spectu fructus in praesenti percipiuntur: 8cinde resultabit ἱ dominum in t gros fructus rectὸ percipere absque ulla exiscessus computatione.
1 7 Resultabit etiam,non bene Roderi eum reprobasse Romanum in consit. 321.dicentem, text. in cap. r. de laudis habere locum in emphyleota. Cuius Romani sententiam sequuntur Imola, Anania, &alij relati a Roderi eo: quia quamuis in emphyleota desietant seruitia, pignorando tamen em phyleota dominosiandum emphyleoticum,cestandoque in solutione pensionis,& eonsequenter in domunii recognitione, proinde habetur, ac si eontractus ipse re solueretur,vel saltem pro te mispore cessationis suspenderetur; ideo dominus fructus perceptos non recompensa hir, ut quia tempore, quo recepit eos, cessarent, vel dormirent effectus omnes dilecti dominii;&in hunc sensum vera videtur sententia Romani,&aliorum. 18 Insertur etiam, Deeretalem illam non se
itim procedere in dote promissa , patre, sed
ab extraneo, ut intelligit Nauar.in cap. si saeneraueris. t . quaest. 3.nume.6s. Ac 66. Aluar. Balala. consuli g. num. 1. qui satetur silere sp 5 disse: 3c quamuis eontrariam sententiam post Fortun. Gars.& Sotum teneat Couar. libr. 3.
consiL269.numer.Io .prima longe verior est; quia cum pereeptIo fructuum non Iustiseetur ratione interesse, neque respiciat persona dolantis,sed drincipaliter reguletur ab oneribus matrimonii certum est, quod haberet locum in extraneo dotante in quo militat eadε ratio. ita contra Couarr.dc Surd.resoluit Rriderie. d. lib. 3.quaest. .num. 2.& ego reperio eundem surdnm, qui mutato consilio idem resoluit in tractatu de alimentis d.tit. I.n. 29. ver L cmpliatur pariter. Is Insertur etiam, quod quamuis plures notibiles viri eum text. ad viduam, cui dos restituta non est , extendant, non tamen in eo casia texi .procedit: quia elim matrimonium. & eo sequenter eius onera morte mariti cessares.
Iicit viduae danda sint danda alimenta ad i star legitimi interesse rationi damni emergentis 3: respectu doctis restituendae, quae in eo casu suce edit ineo sortis, non tamen poterit vidua uti remedio dicti eap. salubriter, quod opulentius est: de quo videndus est latissim δ
124.&tit.7.q. 22. ubi de alimentis viduae praestandis ad tangum agitur. io Insertur etiam, non e sis in speeIe illiue text.considerandum priuilegium dotis, cum neque dotis priuilegio permittantur usurae. ut nominatim resoluit Roderic. d. quaest.7. num. 49.neque etiam si uore Ecclesiae , eontra glosi. in e. conquestus, verb. Nulla auras calore, fatetur ipse numer. so. Sed demum pio oneribus matrimonii sustinendis:ex quo ipsonum. 9.resoluit habere locum in cessiona. rio. Quod latius comprobat Surd. d. quaest.
SI Procedit etiam decretum illud, etiam si gener distulerit petere dotem, seu recipere fructus: quia adhue sibi deberentur, non a biennio post contractum matrimoni j, sed a die.
quo coepit onera sustinere. etiam ante moram irregularem; quia quamuis fructus, qui suceedunt lo eo interesse, non possint peti ante moram irregularem eum lapsu bienni j,ut late tradit Balbosa in i .de diuis. num. n. s. sol ut .mais
fructus,qui genero debentur in casu cap. salubriter, non debeantur ad instar interesse, sed pro oneribus matrimonii sustinendis . non dimora irregulari post biennium .sed a die. quoeceperunt onera matrimoni j, debentur. 3e praestantur; quia liciat non possunt peti pro tempore, quo pra dicta onera non sustinen
79쪽
A mict. decisis Olale.decis. Pedam ot. To. Grammat .decis. 36.&alibi passim: nos autem aecede do ad speciem nostrae dubitationis,casus,in quib' proprie veriscatur,designabim . Et primo potest haec nostra dubitatio verseari, quando Ioannes promisit Petro domitintra certum tempus aesidi licue,vel molendinum, seu aliud simile aedificium perficere, quod ex tempore usquedum peerficiatur decem annua soluere teneatur; di in hae spe eieseeure dieendum est, quod sustinetur contractus, de pensio censualis iuste formator, atquapina soluεda sit,v t omnes probat ver tex .ibi In l. .f. Cato .ff. de verb. dc in t .sed & si quis.,.sn.fs.siquis caution. Rom. cos. FIO. Crol. h5L86. Capraeons.7 .n. 28 .Rebus in d. l. unica. C. de sentent. quae pro eo quod interest.
satetur; ita in senatu fuisse iudicatum, Malia card. qui plures alios refert de probat. conet.
quia clim usura sor malis detur in sbio mutuo in hae facti obligationem eadere non potest, di consequenter neque eadit Iuspicio. Refertur Ambrosius in cap. salubriter .nume.92. do usura,lmol .in c.dilecti de arbitr. Rodulph. de Rebus.eius sententiae sequaees. Ex qua eommuni sententia insertur lldpα nam compromissi,quae clim videar ur ad tecta facto hominis , omnino seruanda est, ei iam ii adiiciatur a solito faenerari. Ita aduertunt plures ex supra te latis, di Fronc. Marc.
decis.ΑII. p. I. Menoch.d. loco .numer. 23.&que.& in v tioque soro hane esse receptissima, di communem sententiam, testatur Thom. Parp. in repet. . si quis maior. C. de transact.
to m. ad leges GallIcρs tit .3e arbitr.gloss.s .ndmer. 23.& l.s n. tit . . pari. 3- ergo si iacto holminis adiiciatur poena soluendi quid annuatim interim dum factum ad impletur, contra cius annui,& nonex implemento iacti restia tans iustus erit, neque ex pinna redderetuη
Quod tamen intelligunt plures . ut poena
sit obseruanda, quatenus probetur intere tapartis,non vero ultra id, quod i nteron, exi sumantes a vero interesse pendere obseruantiam,& iustitiam huius poenae . Ita declarae ΑΩlict.dteis. 13 sinu me. 3.Ioan .Garc. de ex Pen Le. 9.numerisI.& 6 . Auendano in suo dictionario verb.Pα renaeationalis, de reserendo Pedamoni. Bealios, soluit Gasp. Ro.
de r.de annuis redditi b.lib. NM st. .numerixo. de i I. Sed in hae casus spe ete, stitieet. quando poena adiicitur facto hominis,uetius existimo non pendere iustitiam conuentionis a vero interesse partis, sed poenam omnino esse seruandam etiam ultra id, quod intelaest, ut resoluit Rom.cons. sim n. 8.reprob sAngelum contrarium tenentem; cuius Rotrani sententia sequitur Mascard. de probat. co-
Roder. pro sua opinione: quia si recte consideretur, loquitur quando duo simul concuriariint, scilieet nihil partes interesse, ex quo eidem praeiudicium sequeretur ex non implemento poenae,& quando poena ex consuetudine non obseruatur: ergo his duabus deficientibus etiam ultra id,quod interest,idmietit GutierreE poenae obseruantiam . Idem in
effectu deeidit ociseus deeis. Pedamoni. o. numer.7. I 2.3c I s. sum aliis, quam etiam pro sua opinione ponderat Roderie. distingula etiam Osaseus inter stipulationem poenalem
inerὸ eonventionalem, quae ex conuentione
utriusque partis concipitur,4c stipulationem iudicialem.siue praetoriam, vs in prima eonis uentione non eonsideretur intereo. In seesida vero sit habenda eius ratio . Eodem etiam modo intelligenda e st alia decis. Pedam. Ant. Thesaur. 7s. qui loquitur in poena iudiee adiectam alia deeisio Ant.Thesaur. 99. quas etiam pro sua opinione ponperat Gaspar Ro- , derie. Quae quidem decisiones non loquunturia poena verε conuentionali. sed iudie alidi Draetoria,& quamuis Anton.The Lur.in dis
IlIγp99.num. q. loquatur In conuentionalibus, solum dicit. quod Bursat. in cons. I.nu mer. II.& 4.refert opiniones contrarias, α quod Sarmiento select interpretat. lib. 3.ea. 6. num. II. vult saltem damnum aliquod ine GDiuon tamen reprobat poenam ultra id,quod
80쪽
laterest ergo eotra RoderIesi verius est, iusti Censes, quitenu pensio est; eontinetur ii: Etiam hiatu ecinuentionalis stipulationis non proni ritatur,&exigenda, atque soluet ida sit:
Pendere ab interesse, sed etiam ultra id, quod & denique resoluunt Scribentes, quod poe- interlit, semiandam esse. Rursus sententia Ro na , quae dationi certae speciei adiicitur, si derici apert) est contra tutis regulas; quonia cur ea, quae facto hon in is ad iccta est, valet, poena eomientionalis debetur, ite Et ni Iinte e R iuste solui, atque exigi potest. vi probat sit stipulatoris seruari prinei palem stipulatio- Roman .didi. confit. 31 o. Gaspar Rodeitc.iiinem. l. sin. ff. de praetoriis tui putat. 6 aduertie dict. lib. I. uaest. . num. s. ad medium,qui rein terminis Grammat.decis. 18. num. 6.ubi di fert Mascard. de probat. conelus. 367 & est cit, quod etiam in foro conscientiae haec est III a. numer. 2 t. vhi Mascard. reprobans vera sententia.& Corne l. consit. 69. num. 36. Angelum id existimat verum esse, non solum volum. a.&respondit Grammat. qudd decis. in eo quod interest stipulatoris eonventio Aselli'. pollit procedere. quando non esiae nem ad impleri, sed etiam ultra id quod in-. taxata certa quantitas soluenda, dc etiam pro terest, si eut antea diximus in easu praecedencederet sententia Asflictaneasu Ioann. Gu- ti. qnando se licet poena a dijcitur facto ho-.tier. d. cap. 36. n. i I. & I 2. scilicet quando duo minis, cum videatur eadem ratio in utroque copulative concurrerent, deficere nempe in- casu militare, ut quia adiecta poena iacto ho- teresse & damnum,& substitere consuetudia minis,vel dationi speciei. non detur mutuanem non exigendi limitem poenam: ergo his verum, neque interpretatiuum, neque conde scientibus poenam conuentionalem , ma- sequenter dari possit sulpicio usurae formaxime adiectam facto hominis omnino seruan Iis: ergo census interim dum species tradiadam esse costat. Quod sortificatur ex his, quq tur,ex poena recte formatur . Quod probat Insequentibu difficilioribus ealibus dice da eleganter in mutuo tex .ini. IO. tit. I. pari. s. sunt, quae a sortiori pro et dunt in hac nostra illi: in aquei que tonata res ρνε lada, &ibi poena a diecta Dicto homini . l. q.titu. ID G Et sine dubio praecedentia proeederent, ibi:Dedar, ede Ia rastuna rasa. quoties in ei, utractu interuenit iura metum, 8 Quam sententiam tam in casu praesentia'. quia accedente non consideratur id , quod quam in praeeendenti limitandam existimo incutelli Anetrarr.cons. I 9. Roman .esis, s Io. eum Angelo , qui sit intelligendus est.
num. 2. Ioan . Gutier. d.c. 6.nu. II. Menoch. quando poena non solum excedit legitimum
post alios eam r6o .ex nu. 29. ubi ad hoc alleis interesse , sed est nimis excessiua , quia pae text. in I. si quis maior. C. de transact. & exorbitans,&nimis excessiva, praesump- a fortiori quando poena fuit opposita prop tionem continet usurae , licet non forma ter contem tu nccii uentionis, ut veris eari liter, tamen & simulate . siue datio. poteli incomproniis, is ex pluribus per Me- . ni speciei, siue facto hominis, aut quan nocti v bisu p. numer. 38.&. Rebus in tit. de litatis dationi, adi jciatur in soluto, vel
arbit gloss. . um .fin.&repet. l. unica. C. de non solito scenerari, ut resoluunt plures, sentent. qua pro eo quod interest. num. 68. nempe Romanus consili. io. post Iaeob. di meliu1 dixit Abb.in e .dilecti . numer. I .de Butr. in l. cum allegas. C. de usuris, Ioan . arbitris veri. sta inrapana.& in vers. Et ultima Andr. & alios, & hane e sse veram , de 3 - lii m releri&lcquitur Grammat .d.de communem opinionem in iudieando , dici I. b. n. 6. ubi dicit commui emeergo apertε consulendo resoluit Crol. in consit. 8a. n
eonstat,quod promissio eouentionalis de sol mero s. versiculo 6. quem reserens diuendo quid annuatim adiecto si 'ohominis, cit etiam communem Ioseph. Mascardus
non solum venit sub vel bo iust ἡ de probat.conclus. 3I71. numer. Eo. exces-
inducit obligationem soluendi pensionem sus enim legitimi interesse moderatus, Ac annuam, donec iactuin ad impleatur, etiam exorbitans poenam efficeret iniustissima , vevltra id, quod interest, ut in ilia dicam in hoc quia sutrimam in squalitatem contineat.
C.n. I. 9 Ex quo ego in utroque casu cossiderabam.
7 Seeundus ea sus , in quo veri scatur haee quod si factum hominis. vel datio speciei, eninostra dubitatio,est, quando poena adiicitur poena adiecta sit, nullum contineat interesseditioni eertae speciei; ita quod si species non stipulationis sed nudit sactum respieiat, eius
tradatur intra certunt tempus ex tune quo nempe voluptatem, ut quia promittatur sa-
eunque mente, seu anno quid annuatim si al- ctum alicuius picturae , vel traditicis licti vendun, Iit: in quo casu dubitauerunt Scri- ius rei infructiferae , non exequetur p . bentes, an pensio annua, quaeret ultat ex adie na facto, vel dationi speciei adiecta: qui actione similis plenaei sub generico vetbo licet poena facto bominis, vel dationi specie