Maximiliani Murenae Praefecti Rei Maritimae vitaVincentius Meola

11쪽

luna , pari quoque laude a doctis exceptum. an. MDccLXx III. In quo videtur idem illud uberius explicare argumentum, quod in fine lib. III. de L i. nar. attigerat; quo loci de serenda, ac retribuenda aestimatione , famaque civili documenta quaedam carptim tradere studuit. Hic igitur ea habes gravi homine digna, atque ad veterum , recentiorumque philosophorum mentem, quibus haeresi nobilium vulgari pro moderatione iusti, sapientisque viri adversetur; nec minus ferocienti eorum dementiae, qui in civitate munera exercent praecipua , ideoque omnia se scire profitentur . Namque hi saepe ad illustres, popularesque laudes

suas, omnes etiam minus notas aliorum minusque

pervulgatas, quasi iure suo, sibi volunt adiungere. Praeterea in hoc libro invenies plurima histori

rum maxime externarum lectissima, quae ad rem optime faciunt, praeter ea, quae ab antiquitate deduxit: multaque alia scite animadversa ad damnandos nostrorum mores, quos invaluisse jamdiu, citra rectae rationis normam, cum boais dolemus. XIII. Interea vero mira animi constantia usus

ipse, qui prae vulgari gloria, una Regis institutione cuius ad summam indolem accedebat tunc literarum disciplina) populos ad expetitam omnino felicitatem perduci exoptaverat; quo se magis RRege propulsari novit, sic novo semper virtutis momento propius accedere contendebat . Quod accidit insecutis temporibus, scriptis italice Orationitus ad Ferdinandum IV. Regem Map. eiusque Coniugem suavissimam M. Carolinam Reginam N. quae Vere corculum, ac deliciae Neapolitanae gentis dici potest. In his multa de imperii ratione ad no mam philosophorum magis , quam politicorum con Dissiligoo by Cooste

12쪽

cintata, aliquo velut involucro tecta . diffundit praeter inustatam in eos , quam ostendit, carita. tem . Quare illud inopportunum meminisse non existimo, eum adeo Regum nostrorum gloriae stu dibsum vitam vixisse, praesertimque Austriacae domus famae cupidum , ut non in terra Italia natus videretur; sed eas inter gentes, quae superstitione aliqua reges colunt, eosque benevolentia prorsus imcredibili prosecuntur .

XIV. Nil mirum igitur, si postquam Reginae

munificentitanae coepit innotescere, ac per amicos optimos apud eam multis Virtutibus celebrari , tantae Dominae patrocinium mereretur. Quo famam est, ut cum inter Sacri Scrinii Libellenses, qui ce, teris praeerat, ad novam dignitatem evectus loco cessisset suo; ipse nonnullos temporis praerogativasbi anteferendos, inscius omnino , superarit . Ad quam rem potentiorum ex amicis suffragium nullum adhibuisse testes sumus , ut nullo modo uuinquam de ambitu criminandus sit; sed acceptum re-larre debuerit virtuti suae , virtutisque nomini . Namque eum priva liberalitate ductus Tanusius , ' qui cum nulla unquam intercesserat amicitia , in- conspectu Regis extulit, summisque laudibus cmmulavit ; quod vulgatum tunc inter omnes fuit , nec sine tanti beneficii, & celebrati viri nominis invidia praeteriri posset. Verum id eo plane pun-rcto temporis accidit, quo moestissimus ipse immaturam defleret cubicularii sui, hominis fidelissimi , imortem. Quare rerum humanarum pertaesus potius , quam novae dignitatis laetitia perfusus , adscribendam incitatus est PanegFrieam de veritate iantamio Religionis christianae orationem diffulam quidem, pientississiamque ad an. MDccLXxv I. quae

13쪽

non multo post praelis denuo subacta est. Hae oratione, dicere solebat, finem scribendi jam fecisse, calamumque, qua erat in Deum pietate ,

Deo opt. maX. extremum suspendisse. XV. Dum haec ab eo fierent, multaque aliata exercendo munere, ut pote, a quo summa religio adhiberetur, ne Regis scita ante tempus P. lam fieri possent ; interea Rex providentissimus Algerino bello, ac navali peritia celeberrimum Equitem Io: Baptistam ΑElon ex Hetruria, ubi maritimis imperaverat copiis, magno cum honore ar-.cessivit. Eique, ut Regiae classis collapsam insta raret disciplinam , atque ad exemplum Borboni rum, Gallicae nimirum, & Hispanicae, florentis. simarum suam instrueret, a principio mandavit . Deinde a Secretis eum esse voluit, ut omnia , quae ad Regni litora , mareque ab incursionibus

balbarorum muniendum pertinerent, unus latrem curaret arbitrio. Hic multa per annum meditatus,

quod advena esset, ignarusque locorum, atque ii minum, armorum, praesidiorumque, postquam e ploravit omnia, immutatis aliis, aliis vero in meoliorem ordinem redactis , novam navarchorum , 'trierarchorum , militum , ac navalium istorum

politiam instituit. Reliquum erat, ut classi providendae, jurique inter classiarios dicundo, dexterita. te, atque integritate spectatum virum aliquem selugeret . Huic igitur muneri, Regio nomine, Maximilianum Murenam renunciavitan. MDCCLXXVIII.

XVI. Quo facto, si semper aliis in rebus bonorirum laudes, Regiamque probationem cumulate retulit cumiitatissimam tum meruit, cum Virum prudemtia , fide, iustitia, quanta quanta maxima prae-ιli tuin cuiusmodi rei pariorem in dies annonam ubi- Dissiligoo by GOoste

14쪽

ubique locorum, & gentium querimur opportunissime expiscatus est; ac remotis Tribunis militum, quos ad hanc dignitatem promoveri usu invaluerat, Iurisperitum potius accivit. Sed non ita

illis visum est, neque probari Potuit, qui longa

consuetudine moti usurpatum sibi munus rati sunt; veterique invidentia , atque odio in togatos homines abrepti literatum sibi praepositum esse virum aegro primum , deinde iniquo nimis animo tulerunt. Et, quod perridiculum magis est, ineptum ad id munus quemque praedicabant, qui non item miles, sive a classis rationibus per longam aetatem antea non suisset . Quasi arcana ea scientia esset , de qua agebatur, & quasi non ea sit ubique ratio ingenuarum artium, ac literarum, ut, ubi idoneostscipiantur ingenio, mirum quam versatile illud, ac docile efficiant, quantoque imbuant consilio . Verum haec dum ab aliis per insitientiam mussi. tantur, ab aliis non sine invidentis animi feroci tate diffamantur; interea ipse domum oblatas opes ingentiaque dona a multis delata , ut anteipsum

solerat, constanti animo, nec .sine humanitate rejuciebat. XVΠ. Deinde explorare, circumagere, praeesse omnibus, invigilare, quo omnia sui muneris offeta impleret; ne quid per imprudentiam auderer,

committeretve aliis faciendum praeter instituta, aut contra rationem; tandemque ut, ne quid detrimenti res Regia pateretur, provideret. Item, ut classiariis, naviculatoribus, mercatoribus , sectisque navalibus,

quos inter jus diceret, inviolata fide , ac iustitia

singulari praesto esset . Quae nempe omnia, quam tum ego conjicio, iis, qui a magnis ausis magnota vulgus animo efferuntur, eum minimi haberi ,

15쪽

& debItis haudari honoribus posse persuaserunt PQuisi is, qui non externo muneris honore caperetur, di nitatem sibi creditam vel contumelia as-

fici vel Iblita , ac debita laude spoliari otionis' pateretur. Quare ei mandatos honores denegare navalis militiae primores, & duces coeperunt .

Sed perperam; nulloque item consilio factum, quando temperantiam, frugique hominis virtutem, cum sui vilitate, atque ignavia componi posse arbitrati sunt. Contra is justam nominis famam , decretosque sibi tribui honores a navarchis praecipue , &trierarchis , coplarumque navalium ducibus & comtendit , & decreto Regis obtinuit; eosque, quoad vixit,

constantissime omnino retinuit . Donec anno fere

post, cum ejus inspecta virtus cunctis fuisset , maxime vero, sine exemplo humanitas, ab iis etiam amari, & complecti vidimus , a quibus per invidiam , impudentiamque magnum adhuc invidiae bellum sustinuerat. XVIII. Post haec , postque exantlatos nimios labores, valetudine aliquando adversa, quod multas noctes insomnes duceret , conflictari necesse fuit . Deinde dolore capitis in nervorum compage , non sine febri laborare , quae eum lectulo iacere primum adegit. Vix tamen morbo superato, a Rege sancitum audivimus , ut ad lites , controversas , capitalesque pariter causas inter eos dijudicandas, qui quoquo modo classi inservirent , Senatus comstitueretur e selectioribus magistratibus, jurisconsubiis , at ue exercitus primoribus; cui, cum Praes cto Rei Maritimae , ipse a Secretis Regis Eques AElon interesset. Sed haec res non venit ad finem. Praeterea mandatum a Rege est , ut illius Senatus yeluti particula aliquando congregaretur , ea prae sertim Dissiligoo by GOoste

16쪽

sertim de causa , ut Quaestoris Regiae classis rationibus reserendis , iudicioque ejus codicis accepti, & expensi a xxx. & amplius annis invisi

lacus esset ; quod ea res magnopere urgeret. Ad hunc itaque novum constituendum senatum is, cum. Angelo Granito Marchione Reg. Camerae Sum.

mariae Praeside , aliique minoris subsellii viri, quia Fiscalibus rationibus supputandis nomen accepe. runt , designati sunt ann. MDCCLXxX. quibus ut , Iro arbitrio , idem stata tempora ad convenienum , iisdemque & privatam curiam ut indiceret, a Rege statutum. Tunc maxime factum est, ut is, pro animi moderatione , qua nihil antiquius habuit, veteri amicitiae, ab ineunte aetate cum Grais nito susceptae, quo aliquid daret, domum illius cu riam decreverit, eidemque libens primas concesserit. XIX. At non ita recte modestiam viri , quipedanei sunt Reg. Cam. Sum m. senatus acceperunt ob eamque causam, puto, immerentem honoris, inferiorisque eum ordinis rati , eidem in subscribendis decretis imum debere locum relinqui contendebant. Quod nullo eum modo pati posse, si dignitatis famam pro aequo, ac bono tutam esse vellet, omnes boni consensientes adfirmarunt. Qua re qua sita , ac multum per eos disputata , quia ad Regem referre , nescio quae sophismata ut Μurena scriptum reliquit ausi sunt; consilio Equitis Acto. nis prudentissimo , ipse Praefectus Rei Maritimae,

Praeses etiam Cana. Summ. die II. Aug. eiurudem anni a Rege creatus est: ea mente, ut modo positis de praeeminentia inter collegas disputationibus cuncta rite, recteque procederent. Verum neo

17쪽

XVIII

multatis 'artificium tollendum exitus probavit. Namque ut idem novo magistratu auctus est, novae

simul controversiae oriri de loco, & yadus diis retitiis; ac magnis , superbissimisque animis disputari' coeptum non tam a pedaneis , ut dictum est , illius senatus , quam a Praesidibus etiam adversus eum, quem parem , & collegam Rex modo saluta. verat. Hinc saepe in scriptis inique de eo ad Regem referre ; saepe declamare , atque accusare coram Equite M one ; disseminare multa in Foro conviciari quoque : quasi privato nomini studens ,

ambitione elatus puerili Regia negotia vir optimus posthaberet. XX. Itaque ad omnia haec is , quam firmis-sma opponere argumenta, quae in scriptis retulit ad Equitem Monem. Neque aliud ei magis curaefuit, quam apertissimis ostendere rationibus, ab homine personam esse seiungendam; ut, quρο muneris essent Regii, nemo hominum cum seipso conis funderet . Nam ex quo Regi N. cordi insederat Praefecti Rei inritimae dignitatem Gallicae praesertim classis instituto, ac regulis esse metiendam; late Utens erat multa potius addi laudis, atque honoris posse , quam adimi ulla unquam ratione

quirent : ut omitteret alia curiarum exempla, iaquibus antea nullo metsi stratu insignes magistrat,bus spectatissimis Rex idem praefecerat; sicuti riae olim accidit , quae Fundi Separnionis dicebatur . Sed iam optimus Eques Atam , ut nervos omnes disputationis injuriosae tandem incideret, ab Rege mandatum impetravit, quo novus senatus ad videndas Quaestoris Regiae classis rationes cum Praesidibus Reg. Cam. Sum. eo loci haberetur, ubiis ad clauem negotia expediret. Idemque , ut primus

18쪽

mus omnium in Regia domo assideret , Regioque nomine summis honoribus ab accedentibus quibuscumque magistratibus donandus esset . Quod disti XXI. Iul. ejus anni, prolato Regio codicillosa ei tum fuit. Plerum cum alia multa majoris . uti que momenti in dies insurgerent ad classem spmerantia, in causa fuere, cur senatus, de quo tanta Inter pares discrepatio fuit, omnino siluerit.

XXI. Ad haec morbus, de quo diximus, in

eo recruduit, per quem capite acriter laborare, spiritu ad omnem motum deficere, sebrique ardentissima torqueri coepit; adeo, ut per dies aliquot da eius vita desperatum a medicis sit. Verum ab amicis , quorum nunquam alia meliori turba stipatus optimus quisquam in civitate est, nihil cessatum, ut opportunis medicinis morbum ingruentem illico propellerent , eiusque primos impetus in tempore

retunderent. Donec medicamentorum virtuti, & amicorum diligentiae viruς aliquanto, ut apparebar, cessit; nec tamen liberum corpus liquit, etsi longariisticatione adhibita ; ubi ad animi oblectationem quam saepissime amicos convivio excipiebat. At, quae omnia susque , deque agit, mors dolere visa est, vindictamque brevi parare infestiorem. Nam ad VI. mens tanquam ex insdiis , tam violenter aggressa est eum, ut brevissimo xxxv I. horarum spatio, nec ad deliberandum temporis copiam fecerit, neque adm 'elam renovandam; nam. coalescens statim sana is in eo computruit. Atque ita ex amicorum ulnis raptus est homo beneficentissimus, qui si qua divinae mentis conjemira est ad laudis, ac pote tiae culmen pervenire debuit; ut bonos, literatoLque 'iros Regio favore muniret, defensaretque ab iajuriis, praesertim sertunas, de more, iniquissimae.' C a El,

19쪽

Elatus est, sine pompa, sodalitio Regio ducente sonus, quod S. Aloysii ad Palatium dicitur, in cujus sacello fuit sepultus die II. Iul. an. MDCCLXXXI. XXII. Nunc de doctrina ejus, librisque laetum a doctis iudicium pauca addere opus est . Is , ut Lamius ait in Ephemeridis literariis , illa usus est indiligentia in scribendo, quam , qui vere philosophi extiterint, plerumqne usurparunt . Cum enimo nis cognitio multis sit obstricta difficultatibus, eaque sit & in ipsis rebuq obscuritas, & in iudiciis nostris infirmitas teste Tullio ), ut non sine camia & doctissimi , & antiquissimi invenire se posse, quod cuperent, diffisi sint; evenit inde, ut qui exquirendi studio defatigati sunt, concitatoque gradaad veritatem abripiuntur vix, aut ne vix quidem, continere se possint in expoliendis rebus, adhibendoque, cum aliquo verborum delectu eas dicendi regulas, quae metiantur argumenta, rationesque animo velociter perceptas cum verbis ipsis . Satisque,& abunde factum ab eis, si aliquo modo verba ad intima sensa animi reserant, ac scribendo eliciant,ia tanquam exprimant aliquid , quod aut verum sit, aut vero quam proxime accedat. XXIII. Sunt tamen , qui assirmant eum plus etiam profiteri solitum se scire, quam sciret: quod ad artem reserunt quandam . Sed eam nemo est, meo quidem judicio, si existeret , qui gam tenere nollet , praeter unum sapientem . Verum isti nec cogitant tales esse, & profiteri de se multa fidem ter Posse eos, quorum multa vis vinulis, atque ingenii peregrinata abest a libris, civiumque ab ocu- .lis; nisi prius in administratione reipublicae, atque iti bene, fideliterque trarundis negotiis publicis se explicet: eamque animo metiri licet eisdem ipsis, Dissiligoo by GOoste

20쪽

ut Ille si vultanum in eoimn serunt , sibique lucent. Contra sunt, qui ei vitio vertunt; 'si

uid aptius, meliusque ad iurisprudentiae naturalisisciplinam in scriptis retulit, id a Tranislsinis juris publici auctoribus esse mutuatum. Sed ni preh-sus ignorant honarum artium altricem Italiam de uno Legum Rom. fonte aeque sibi, ac illis fundamenta cujuscumque iuris suppeditasse; ut a rivis deducere necesse non fuerit, quod ab ultima origine derivatum fuit: etsi non iverim inficias novorum lectione librorum, per quos naturae,& gentium ius maximopere est auctum, multum prosecisse, ut is suo loco profitetur. Ceterum libri eius, quotquot edidit, id ostendunt, eum, ut antea dictum fuit, ad utilitatem jus Iliae defensandae, lectoribusque proponendae , quaecunque scripserit , eadem ad aetatis , & loci exigentiam aptare studuisse. Quod est ad veram laudem literati nominis , haud vero ad popularem auram captandam , scribendi consilium inire. De his cum brevi elogio morum, & integritatis eius, habes romano ore scriptam ad eum epistolam Dominici Ca-kri I. C. Bituntini , qui in ejus amicitia fuisse

gloriatur.

XXIV. Ceteras animi dotes quid moror, cum sint etiam adhuc sui nominis invidi, a quibus postquam invideri ei non iuvat, in caelum tollantur

Fuit enim domi castus, gravis, perpetuo innocen in tempore pro facultatum suarum modulo liber iis . Fundos non raro divendidit , ut debitum suo muneri decus tum victus splendore , cum absti nentia conciliaret. Foris autem imperii diligens , se vandaeque tenax disciplinae, Vindexque acerrimus, si quis labefactaret. Ea iustitia insuper, ac fide, ut nemo unus in civitate eum anteiret, pauci Pres pu-'