Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

11쪽

FEBRIS BILIOSA FEBRIS PITUITOS A.

Peripiaetimonia notha.

FEBRIS INTERMITTENS.

Febris continua remittens. Febris ardens , Seu καυτος .

Febris putrida.

FEBRES EPIDE ΜΙCAE INTER CURRENTES.

Variolae: earum insitio. Morbilli.

12쪽

FEBRES SPORA DICAE, SINGULARES.

Febris lactea . Febris puerperalis.

FEBRIS LENTA HECTICA.Ρhthisis pulmonalis. MONITA ET PRAECEPTA. FE

13쪽

FEBRIS IN GENERE.

ebris frequentissimus morbus , plerorumque morborum aut initium. aut comes , aut finis est ; eorum quoque , uti & mortis & sanationis Optima caussa ; hinc accuratius eXplicanda. 1. Cuius quia abdita habetur natura . Summa Ope caVendum ab omni errore , in illa indaganda . Errori tamen facilem hic occasionem praebet ingens numerus Symplomatum , quo plerumque stipatur, & sine quibus febris esse

4 Ut ille vitetur , opus erit ex infinitis illa phoenomena sola eligere , quae omni sebri Semper adsunt . quorumque cognita praesentia omnes medicos docet sebrim adesse ; quorum absentia judicant, hominem febre carere. s. De in ex his detectis , riteque eXpensis natura febris individua invenienda erit .

14쪽

ct FEBRIS IN GENERE .

6. Febris omnis calorem praeternaturalem, pulsuum a naturali conditione alterarionem, atque aliam quamcunque functionem , Vel etiam plures , laesas habet : vario id tamen tempore, gradu, SucceSsione . 7. Haec vero derivanda sunt ab irritabil1tate cordis Sc arteriarum aucta . & eXstimulata, a quocumque demum stimulo , & vitae sic irritatae conatu adversus stimulum inimicum . Igitur febris est affectio vitae, conantis

mortem aUertere .

8 Hinc febris notio nec a sermentatione , neque ab humorum dissolutione , neque ab eorundem coagulo. aur densitate universim est repetenda. Ne forte quasdam ipsius febris caussas remotiores, aut illius effectus habeas pro caussa proXima. 9. Ex his quoque colligitur . febrim mor bum esse non hujus solum , vel illius humoris, sed totius substantiae .io. Ubi ea irritatio tanta est, ut morbus velociter , & cum periculo decurrat , febris acuta. dicitur .

I1. Ubi tarde, idque cum periculo, Vel

etiam sine eo, lenta Vocatur .

15쪽

Iet. Utraque communis sive epidemica, Vel

huic illique homini singularis . 13. Acuti febriles morbi Vocantur, quos dicta febris to comitatur ; chronici febriles autem, in quibus adest febris ii . 14. Hinc illorum omnium 13 explanatio pendet a cognita prius febris natura :Is. Quam cum in irritabilitate cordis &arteriarum aucta poSuerimus , eaque augeri , incitarique possit a caussis numero & varietate infinitis , patebit . febris caussam proximam in , sinitas caussas pro suis' prOXimis agnoscere :I6. Qtiarum binae semper conjungi debent ad producendam febrim . praedisponens una,

atque altera excitans: cum neutra sola sufficiat. II. CausSae excitantes sunt numero seme

in finitae ; cum quidquid nimium stimulare cor& arterias possit, ad caussas febriles pertineat :sola quoque corporis disproportio ad ambientia ,

febris fit cauSSa . I8. Caussae excitantes fere Solae notae ,δc saepius determinandae , praedisponentes , ut plurimum , ignorantur.

I9. Caussa praedis ponens per febrim ipsam tollitur , aut in perpetuum uti e. g. in Vario-

16쪽

qFEBRIS IN GENERE .

iis , dc morbillis , aut pro tempore , uti in se bribus aliis plerisque .

2O. Nonnunquam ea Solum ex parte aus- fertur : inde relapSUS . 2. I. Caussae excitantes , utut I inu- Maerae , ad certas nihilominus classes reduci pos-stunt : Sunt enim quaedam singulares aliae vero

22. Singulares uni tantum , alterive individuo ita insunt , ut in pluribus eodem simul

tempore non reperiantur . Universales Uero , aut populares pluribus communes Sunt , eadem temneState eodem fere modo affectis .

a 23. Propiores Singulares caussae referri possunt ad quaedam capita : α Ingesta acria , cibi , potus , condimenti , medicamenisti . vel Veneni titulo , eadem donata hac proprietate , ut digeri , moveri , excerni nequeant ; aut ea copia aSsumtλ , ut irrirent , suffocent , ObStruant , putrescant . 8 Retenta intra corpus , quae excerni solebant , ob frigus , unctiones , animi affectus tristes , cibos , potus , medicamenta , Venena . adrem nebulosum pinguem, quietem . exercitia solita remissa . Obstructiones , compressioneS a conrentis , Veiambientibus. γ Gesta , Uc motus nimius animi , vel corporis , calor , aestus . δ Applicata externa , acria , pungentia , rodentia , lacerantia , urentia , inflammanria . ε Q e

17쪽

FEBRIS IN GENERE . s

mores , horumque motus Valde immutant , ut multa eXterna , Vel interna , fames , e Vacua rio , pus , aqua , ichor . hydropicorum , emmpyicorum . Serum acre alicubi collectum , bilis accensa, inflammatio, suppuratio , gangraena, cancer . Vigiliae nimiae , acriora cuiuscumque rei studia , venus nimium culta Sce. 24. Caussae universales s et I J aut certae annorum constitutioni periodice recurrenti debentur . aut annuae mutationi , aut antercurrenti cuidam universali miasmati . et s. Hinc febrium momentosa divisio nasci tur : cum caussae singulares dent febreS spora' dicas , itemque singulares ; uniUersales Vero statiouarias , annitas , & epidenrice inter cur

etis. Sporadica febris est a vitio quodam domestico , & singulari , tempus anni aut constitutionem epidemicam non respiciente , utut illa in epidemicum morbum plerumque conVer latur , aut cum eodem iungatur, exemplo Va'riolarum S C.

27. Stationaria certo annorum curriculo continetur , senSim increscit , viget, atque iterum decrescit : alteri alterius indolis subnascenti locum concedenS.

18쪽

6 FEBRIS STATIONARIA.

28. An eaedem Stationariae post aliquot emenSa annorum curricula certo ac stabili quodam ordine recurrant ; num earum definitus quidam sit numerus , an Vero novae subinde nascantur, determinari non potest , ob defectum obserVationum multis annis continuis , per

industrios medicos , eodem in loco capiendarum,& cum aliis , alibi institutis, comparandarum. 29. Hinc ignoratur hucusque indoles . numerus , eXtensio , periodus febr1um Stationarum. 3o. Id solum constat per observationeSSydenhamianas, & nostras , febrim stationariam Omnibus omnino febribus , & febrilibus morbis ,

seu sint ab annua muratione , Seu a cauSSa quadam singulari productae , dominari , eosque in

Suam poteStatem redigere :3 I. In chronicos quoque, seu febriles illi sint , seu febris expertes, magnum imperium esse stationariae febris . 32. Febris stationaria Varios saepe lusus habet, variosque morbos mentitur , utut eadem ubique sit & indoles morbi , atque eadem ubique & indoles morbi, atque eadem ubique medendi ratio . 3 3, Cognosci autem Stationariae natura PoteSt Imo ex spontanea morbi sibi relicti solutione solius naturae viribus peracta, ejusdemque

19쪽

FEBRIS STATIONARIA.

que eVentu Vario , spontaneo . ado eX iuvantibus Sc nocentibus sorte adhibitis . 3tio ex analogia cum aliis febribus , aliunde cognitis. 4. Hinc intelligitur , quid agendum sit ,

in novae febris ingressu . s. Cum sub iisdem aeris qualitatibus sensibilibus diversae nihilominus subinde stationariae febres sint obserVatae , patet , alias quoque dari atque hucusque ignotas caussas febri a popularium.

FEBRES A UAE.

36. Annuae febres dicuntur , quae singulis annis constanti quadam lege recurrunt, seseque excipiunt , nisi quaedam temporum anomalia, coelique mutationeS abnormes intercurrant, &Iaanc annuarum SucceSSionem turbent. 37. Sunt autem hae annuae : febris inflammatoria , biliosa , pituitosa . quae quasi principes & febres cardinales considerantur, itemque intermitteΠS . 38. Quarum singulae tam late patent, ut innumerae aliae febres ad aliquam ex hisce reduci possint, ad eam videlicet , quacum major

20쪽

S FEBRES ANNUAE .

anni parti respondet : inflammatoria adultae hyemi. & veri primo . baliosa aestati vigenti , atque inchoanti autumno : pituitosa vero istius fini , & initio hyemis . item Veri in aestatem

vergenti. Intermittens in Ver atque aurumnum cadit .sio. Qiuodsi tempora anni consuetum suum tenorem non obSerVent, alius quoque erit febrium habitus ad anni partes . 4 I. Varia erit cardinalium harum duratio .

intensio , modificatio . lusus . succesSio , degene 'rario , complicatio . 3c inter sese , Sc cum aliis morbis , quae omnia summam medentis attentionem petunt .sset, Hae quoque, quemadmodum stationariae . sensim increbrescunt , Visentque , aC Sela sim iterum decedunt . seu multitudinem aegro 1 Um SpecteS , Seu morbi Vim . 43. Tum vero circa constitutionum annuarum initia , exitusque medium quoddam compositumque genus febrium observatur. 4 . Quaelibet harum cardinalium morbos suoS subalternos habet . Sic cephalalgiae . lip pirudines , anginae , tusses , fluxus alvini &c. tanquam aegritudines subalternae febrim principem Seu cardinalem Sequuntur . eadem , ac se-bris dominans , ratione Sanandae. s.