Observationum botanicarum specimen

31쪽

Hieracii foliis ouatis subdenta tis, scapo nudo rare nos foribus superioribus primoribus. Linn. Fl. Suec.

a nr. 7OO in sylvis nostris montanis insignem quo dam legeram uarietatem: quam ob habitum mirum paucis describam. Radix omnino praemorsa. Folia radicalia quatuor, quaterna nec umquam plura, Oblonga integra obtusa cum acumine, glabra nec scabra, nec pilo etiam i solitario munita, uiridia, infe ne obiter serrulata, superne integerrima. Caulis p datis nec altior, usque ad florum exortum glaberrimus striatus, tandem canescens, scaber. Flores s periores ommno prius quam inseriores florent. C . lyces laeuissimi. Flores iidem. Pappus calyce uixi longior. Caetera conueniunt

XX. Am petraei sive montani assi. I. Bauli. hist.' cIII. C. XXVII. p. io,. multa legeram specimina in adscensu ad summa alpium austriacarum iuga, momtibus subalpinis apricis, et inter ea, uaria seminibus maturis foeta exempla. ReduX domum decerpsi ex illis, quae maxime matura uidebantur, in terram x Condidi , et animaduerti inox cum gaudio, ne ullum quidem periisse seminutum, sed cuncta radices e L se. Hyemis nostratis frigora fortiter subibant, et ProXimo uere unica plantula, reliquis iunioribus

32쪽

centenis uegetis, laete florebat. Diligenter contuli cuin florente eXtra patrium solum nata ea, quae ci-

curantia loco legeram natali; et diuersissimum Apium petraeum satum, a loco lectis natali deprehendebam, adeo , ut, nisi propriis manibus semen humo satis pingui mandas siem, peregrinam umbelliseram putassem crevisse. Operae ergo pretium esse autumo, si breuiter discrimina, quae plantae satae intercedunt cum cicurante breuiter indicem. Non describam

stirpem dudum a botanicis cognitam, operam duntaxat daturus in rimandis, ut iam dixi, discriminibus. Radix eiusdem teXturae fuit, pariterque capillitio coronata, neque adeo crassa atque longa ui in sera, magis euaserat fibrosa. Caulis per dimidium seram superabat, ita ut, quum pedem nCque ustra legeram longum in solo natali, duo attingeret mansueta. Colorem dilute uiridem induebat in horto tota stirps cum foliis suis , quum lutescentem et glaucescentem prae se serebat sera. Nudus fuerat graciliorque in sata, nec ullis ramis aut pedunculis umbelliseris uestitus , praeterquam binis pone exortum umbellae primariae oppossitis: nec ulla circumdabant eu m folia, praeterquam bina depauperata pedunculos ut belliferos oppositos utroque latere vaginantia, et unicum solitarium longe pedunculatum anagis in se ne caulem amplectens; angulos acutos, sulcosque suos prolandos amiserat mansueta; eorum loco striae

33쪽

adsunt uix excavatae; nec pluribus quam duobus duntaxat geniculis fuerat interceptus, quum quinque ad IeX in fera erant conspicua. Polymorpha soliorum figura ex obseras. Husi. vlf. bot. 2Sa. in Ci- curante obuia, omnino in mansueta deerat. Folia Plerumque omnia radicalia, copiosa , aequalia suerant , longissime petiolata , utraque pagina uiridia, nec unquam glauca, pallidiora duntaxat subtus ii cisa et partita ut in sera: omnes pilos deposuerant, licet et in sera perraros eos obserualleri8, nuda, laeuia, fere splendentia: maiora licet latiora, io giora. Vmbellae uniuersales et sua inuolucra polyphylla fetacea tenebant, ut et partiales inuolucella: radii agaptiores copiosiores, pedunculis debilibus longioribus paululum hirtis insidebant: corollarum et genitalium figura et magnitudo eadem ac in ferasuit, candidiora tamen uidi. Seminum rudimenta erant hirsuta, sed abortiebant cuncta. Caeterum uisu, habituque eXterno, mansueta feroci suit m citentior atque delicatior. ' De nominibus auctorum pauca hic monenda sunt, quum de iis pereximie

iam HALLE RUs l. c. egerit. Libanotidem Rivin. pens. irreg. Tab. 37. ad nostram referrem, dum magis cum nostra conuenit, quam cum alia quacunque

Libanotide; licet L INNAE Us cum Athamantia foliis pinnatis pinnat illa: radicalibus decuissatis. Gmel. s. Sib. I.

34쪽

Miratus sum Perili. LINNAEo placuisse in nouo system. uegetab. edit. cum tilio suo foribus umbes-

latis terminalibus, rarius erectis, foliolis otiatis p. S, S. figuram Pa qu. s. austr. t. 33 traditam coniungere , quae stirpem longe diuersam denotat; et ueram ico-nzm P acqu. f. oustr. Tob. 2O, quae eXimie Cytisuin Linn. repraesentat, negligere. Credideram antehac errorem hunc ex uitio calami. aut typographi fuisse Ortum. Quum uero nuperos eXperior, in primis amicissimum R E I C H H A R D U M , in nouissima sua

spec. plantarum nimium credere, non collatis. Aut

uisis ipsis stirpibus, LINN AEo, non inconsultumacium fore autumo , si bOtanic moneam , mi he barum studiosius i haereant diagnosi, antequam Synonyma eX botanicorum Neribus mutuentur, et deserant erronea stirpibus. Otifus capitatus Pacqu. FI. . . ser. t. 3 3 , parum Linnaeo cognita esse videtur 'stirps , quippe nullus Cytisorum suorum cum Pac-quimano comparari potest. Non animus est binas has stirpes describere , , quum solida et distincta ea

omnia, quae de his plantis toties a me in loco n tali lectis, nec perfunctorie obseruatis proferre possem, ex Pacquino repetere debuissem. In transitu moneo, Cysisum Linnaeanum ramis supinis nec umquam erectis forere, flores cum umbellatis et late-rales protrudere: Jacquinianum uero mere capitatos Pro-

35쪽

i proserre, nec unquam axillares, situmque prorsus seruare erectum. Quod ualet duntaxat de cicuran tibus exemplis; non uero de hortensibus, quae multum luxuriantur, magnitudine, florum et ramorum sertilitate. Neque nomina auctorum cuncta, quibus

1 INNA'EUs Cytisum dictum designat, stirpi respondent: sic JACQUINI Us Cytisum capitatum conium sit cum sequentibus:

tisit septimi spec. altera Ous hist. 97. tyus Iupinus foliis inferne et siliquis molli

hirsutis plibescentibus. Balib. pri. 39O.

tisus septimo Clusii Iimilis. Best. hori. est.

Caeterum figurarum autopsia s. austr. Tub. ao et Tab. 33. abunde unumquemque diuersitatis Cytisi supini Linn. et Cytisi capitati Jacqu. conuincere poterit.

XXI.

Iacoboeam uulgetrem fore nudo. Res angi. ,. p. 8a

etiamnum cum Ill. IACQUINIO diuersam a Iacob a uulgari laciniata Baub. pin. p. 13 I. habeo. In horto Constans mansit, nec aliam quam in Helvetia et Au-

36쪽

2 stria lecta formam induit. lnprimis calycum apice non sphacelati, sed pallescentes, et odor gratus fi rum, tempore florescentiae Rutumnali, perpetuo me obseruante, adfuit, licet Cl. de la taenal Ob . botan. f. VIII. non consentiat. Celeberr- ucstlin plantam icone in s. austr. I a S. eximie illustrauit.

XXIII.

Aperi monetano purpureo milem s Globulor. I. Bauli. b . T. II. lib. XXIV. p. IO 7. non separo cum FLI oppon. p. a a. ab Ailere caule uniforo, foliis integer

rimis cabce uillosio subrotumido eiusd. nr. 3O7. t. f. 3. licet Bauhinus scapum foliosum pingat, qui in spe-

ciminibus lapponicis unis Olius est - Polyi rpham

et hancce speciem esse, uaria in alpibus austriacis . lecta me docuerunt exempla, quorum scapum inoae nudum, mox uni - et bifolium, mox multifolium deprehendi.

XXIV.

Non separarem proinde ab Apere caule uniforo A. Lup. ur. 3O7. t. 9. f. 3. Erigeron caule subb oro, cabce subbirsuto, foliis obtusis si uilloso Sp. Pl. ed. nou. p. 781. et lcapos ramosos pedunculiῖ bifloris, et triforis, immo quadrifloris mihi uisos, non sufficientes habeo pro creanda peculiari specie: uariare admodum binas hasce species et in hortis obseruaui; in

37쪽

2smo priorem stirpem in editioribus alpium iugis legi,

posteriorein uero in campis duntaxat subalpinis. iPersuad o mihi quidem, posteriorein ad summas ab pes evectam in scapum uniflorum, priorem uero magis in subalpinis nascentem, in ramosum, multi- forum euasuram: de hirsutie calycum, , et foliorum sς pi idem ualet.

Varia a diuersis missa sub nomine Ocyni min mi eXempla, si conueniunt cum dato ab P E R I L- LUSTR. LiNNAEO charaictere, qUOd non nego, recedere mihi in eo uidentur, quod habeant folia non admodum ouata integerrima, adeo ut potius folia' rhombeo - ouata Obtusa Gemp. Od. uuluar.

margine exigue denticulata, petiolata onseruem: a cedunt uerticilli terminales depaup rati, approXim ii , corollulae incarnatae; Odor o C T M i gratissimi, neque adeo sortis. XXVI. -

Qtiam, stirpem 'Diosco RiDEs libr. IV cap XL sub sequenti descriptione: Clymenum caulem fert fabae quadratum: folia plantaginis, folliculis supra cauum in sese in flexis, ut in iride et pobporum cirrbis. Probatissimum est e montibus. E frutice toto cum radice succus exprimitur, qui ad

38쪽

sanguinis reiectiones in potu efficax est: coeliacos, rimbraque foeminarum pro uia, refrigerando infractat: sanguinem naribus erumpentem supprimit. Folia tri-

ta, aut siquae recenitibus uulneribus impositae, ea ad cicatricem perducunet: ex interpretatione Ruellii, imtellectam uoluerit, ab origine sere scientiae herbarum ignorabatur, eiusque scriptores inter se de hae inprimis disceptabant. Ipsi Dios Co RIDIS Commentatori MATTHIO-Lo parum constasse, edoceor illius e resis uerbis p. 493. Orumrobrem quaenam herba Clymenum in Italia hodie referat, hactenus non satis compertum habeo rei innita alia l. c. ante hanc confessionem ingenuam

paradoxa de huius stirpis cognitione proseri, quae

uix legi merentur. , ,

Castarum B bimm pariter de hac stirpe fuisse

incertum, ex duplici eius in Pinace Clymeni D i o-sCORIDIs mentione Bpparet. Una legitur p. 287, ubi Scorpioidenn Luplaurifolium suum cum sirpe Dios C o Ri D. pei me coniungit, et ser errorem COLUMNAM' allegat . quem de stirpe BAVHIN. . loco suo nec quicquam protulisse , comperi: altera. eXtat p. 27S : ibi dem Caltham uulgarem pro planta declarat DIOSCORIDIS.. Certum tamen non fuisse, licet COLU Μ-NΑΜ rectius citet, liquet ex eius iterata confusiotie cum Grasansbemo Dioscoridis., Fratrem

39쪽

Fratrem Iob n. Bauhin. aeque minus fuisse ce tum, euincitur His. Pl. T. II. Lib. XV. Cop. V. . Multus enim est in reprehensione ueterum, quod mi-

LII lapsus carpit, eorumque perstringit serio hallucinationes , nec corrigit eos, nec ipse eruit stirpem omnino sibi ignotam: narrat, quot et quantiS nominibus Clymenum D I o s C. suis barbaris , et graecis notum fuerit; quicquid etiam sit, plus confert lo-

Η ANNES BAUHI NUS ad historiam stirpis, quam frater C ASPARUS et MATTHIOLUS.

LOBELro etiam aqua haeret Obs a88. Mi s. a 3O. Legitur interrogans: Betonica aquatica septentrionalium an Clymenum Dioscoridis fusius memtem alibi explicat, nec erubescit fateri, illum quoque plantam Di OSCORIDI S iugere.

, Historia plantar. Lugdunens i336. ' quorundam

sententias de inmeno D I o S C. ex D O D O N. pempta L

p. SO. repetit, vergentes omnes in iam iam dictam Betonicam aquatilem.

DODONEUS l. c. problematice proponit suam Betonicam aquatilem , quum non animaduertit notas , ' a Di OSCOR tDE ad Clymenum enucleandum propositas, nec alia, quae huc faciunt, habet. CLU

40쪽

rant . suasit.

pinxit: prolixo sermone auctorum errores narrat, conigit et animose reprehendit. Cdrpit P L I N IU M , quod uitiose transscripserit Dios OORIDEΜ; et refellit eorum opiniones, Um inmen- DIOS CORDDI s pro Betonica aquatili, Clymeno Μ Α Τ Τ Η I O L l, P ricimerio , Siciliana L o B E LII et aliis habuerunt: addit et alia, quae stirpis uirilitem et usum medicum illustrant atque comprobant. Mirandum , omnes sti pium descriptores, a me hucu3que uel enumeratos

Oum, quum tamen eis admodum toties semet ipsos exscribere fuerit solemne, et casu isto praecipue, quo unicus COLUMNA iis, qui minus Cymenum D l O S C. . comperiam habebant, digito' ipsissimum monstrare potuerit. Ipse itaque COLU ΜNA l. c. genuinum icone eximio repraesentauit Cbmenum DIO sc ORID. et

ipse