Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis primae volumen tertium, continens doctrinae de morbis cutis sectionem secundam

281쪽

I. Prurigo nunc uniuersam corporis superficiem , nunc unam tantum illius partem detinet. In ρrurigine uniuersali aegri interdum tantos experiuntur cruciatus, ut cutim unguibus dilacerent, aut strigilem pro scalptu adhibeant. Malum versus noctem, prope ignem , et post lautum pastum inprimis saevire solet. Saep Pruritus sensum nune insectorum super cutem reptantium , nunc puncturae a formicis , nunc

ustionis socium habet. Examiuatis locis prurientibus nonnisi vestigia , quod aeger scalpserit, percipiuntur. Prurigo Partialis inprimis ad anum, praeputium, urethram, SCrotum, et pudenda muliebria occurrit, quibus ultimis in locis torminibus magnis, a LORRY egregie de

scriptis 6ο ansam dat.

Caussae.

4. Aaeias juvenilis, et senilis ad pruriginem universalem disponit: item tempus vernale. E citatur ea, ne de pediculis morbum peculia

rem producentibus 6 i loquamur, a Plexbora 6a ,

62 Εx omissa habituali venae sectione, et eX suppressis haemorrhoidibus pluries uuirersalem molestissimuli1 Iue pruinxitum obse a L

282쪽

a cibis nocuis 63 , dulcibus. 64 , a liquori, bus sermentatis 65) , ab hepatis assectione 16),

a transpiratione suppressa, ab immunditie, a

mala consuetudine 67), ab imaginatione 68 ,

vitio arthritico , scorbutico etc. Prurigini Partiali ansam porrigunt ad anum ascaris vermi- Cularis, sodomia, corpora peregrina deglutita, et ad intestinum rectum perducta svi, vel eo intrusa o), haemorrhoides, menstrua suppressas i), vitium arthriticum: ad Praeρutium ue-

sympi. Caussis a. 6.

65 Loanv l. c. p. 27. Tassor oeuMres T. XII. P. 72. 66 Hinc inde prurigo suturum indicat laterum. ν 6 Insantes, potissime qui scalpendi Consuetudinem contraxerunt , quo Primum ei vel tantillum indulgent, mox sine fine scalpere Coguntur. 68ὶ A solo pediculi advectu saepe pruritus nascitur universalis. 69ὶ Acum deglutitam post quindecim dies summum ani pruritum excitasse observari. o Sic sutor prope Viennam habitans vitio sodomiae deditus mense julii 1813 tenaculam sex pollices eum dimidio longam , tres pollices latam , ponderis unciarum quinque, et drachmarum sex in intestinum rectum sibi ivtroduxit. Quamvis ea jam in regione iliaca perciperetur, et sym-rtomata enteriti tis praesto suerint, attamen summa dexteritate tenaeula a cI. Κεnκ seliciter extracta est. 71 Pruritus tune Plerumque ad perinaeum extendi solet. Diuitiam by Corale

283쪽

glectus munditiei: secretio materiae acris circa glandum, coitus cum seminis fluore albo acri. Iaborantibus, pili praeputium inter, et glandem haerentes , veneris protractum desiderium :iad urethram in maribus angustia canalis, pili intrusi Ia), calculus vesicae, in seminis abscessus 73 , vitium cancerosum, fluor albus, in utroque sexu blennorrhoea imminens, lues venerea: ad scrotum equitatio tempore aesti-VO , Sudor copiosus, syphilis : ad muliebria

Qvolutio partium genitalium sub pubertate s 4),

ascaris vermicularis, graviditas, Varices, aph thae, Cessatio menstruorum, et vitium Vene-

Teum , Praecipuo sub rma condylomatum 75). Quacunque tandem in parte prurigo ex immi-

a) TvLyius obf. Iib. II. 42. Aia VocEL de cognoscendis eh. assectibus S. 4os. 3ὶ Nobilis semina Vilnensis a. 38i I de iusigni Circa ureiathrae orificium conquerebatur pruritu, non sine repetito urinam deponendi dolorifico nisu. Examinata parto assecta, abscessus detectus est, qui ad maturitatem Perductus , et sponte ruptus, pruritui terminum statuit. 4 PMnLim Obs. 24. 5 Cantatrix o. 18ia intolerabilem , ac continuum vaginae accusabat pruritum omni hus Iocalibus remediis res,ellem. Locus assectus minima, atque copiosa condylomata cXhi-huit, quae simul cum pruritu ore curae universalis an

'tisyphi liticae fugata sueta. Diuitired by Cooste

284쪽

uente sanatione ulcerum, ex sonticulis 76), ex latente insecto 77), ex applicatione lasciarum

oriri potest. 'DDgnosae 5. Prurigo a Pruritu syn tomatico ex ab-'sentia alterius morbi cutanei distinguitur. WiLI AN vocabulum Pruriginis latiori sensu accipit, ad pruritum scilicet dcsignandum , qui morborum cutis vix desiniendorum praecipuum constituit symptoma. At clare tamen idem auctor ρs raciam, urticariam, et Phthiriasin subpruriginis nomine describit, quod magnae rerum consusioni ansam porrigere debet. Cavendum autem est, ne VeStigia unguium , aut instrumentorum scalpendi gratia admotorum pro an Orbo Cutaneo habeantur. In genere accurata partis Prurientis autῬsia requirituς.

6. Prurigo uni inersalis in aetate jnvenili malum facito 'dehollandum, at saepe periodice rediturum sistit. Non ita in senio, nam Pru-

si Ρluries ex sonticulis vehementem Partium Contiguarum, quin immo semel universi corporis pruritum observavi,' ita ut eorum sanationem , etiamsi nolens, suscipere coactus fuerim.

285쪽

filiis . , quem dicunt senilem, nisi a diarrhoea aut ab urinae profluvio, ut vidimus, pro tempore saltem, mitigetur, aut eVanescat, morbum terribilem , et rebellem constituit. Quosdam e contra inter limites prurigo haec salutaris esse solet. Idem de Prurigine ρartiali dicendum est, quae Caeterum pro varia Caussae indole varios quoque agnoscit Exitus.

Cura.

In juvenibus plethoricis, robustisque hominibus nil certius pruriginem prostigat, quam cucurbitulae scari antes, balneum suoiati-

D, et abstinentia a cibis aromatibus conditis, nec non a liquoribus sermentatis. Eundem ensectum quacumque in aetate hirudines ad anum, vel ad perinac uin praestant, si pruritus ex haemorrhoidibus vel menstruis suppressis originem duxerit. In prurigine ex imo mentne ortum habente Oictus modicus blandus, lacteus

78), lac ipsum , sive asininum, sive caprinum , item serum lactis 79 , lenia Purgantia , aquae minerales suonaceae , et salinae potiora praebent auxilia. Pruriginem ex transpiratisne sumressa corporis debitum exercitium , cucurbiculae siccae, decoctia lignorum

286쪽

8o , sul ur, ei balnea imida debellant Haec et prurigini ab immunditie, praecipue

adhibito simul sapone, medentur. Saepe halnea tepida ab initio pruriginem augere, ac dein tandem extinguere non ignorandum eSt. Pruricus senilis victum, quousque leges Cou-, suetudinis id serunt, blandum, nutrientem, gelatinosum, Praecipue ex jusculis ranarum, Vi

perarum , ac remedia alvi, et urinae excretionem excitantia expoScit. Latente vitio scorhu-

tico, I Cula antisconbutica 8i , et decoctum turionum junmeri communis prosunt. Si aeger suerii arthriticus, inter remedia generalia, inprimis extrarium simitum solani dui amariae Cum Samue, vel soda, aut Potussa 8a), aut acidum sive sui ruricum 83 , sive nι- . tricum 84) praescribenda serent. Externa remedia, si excipiamus balnea suψhurica, Pruritum potius adaugent, et non nisi caute

8a WrLLAN l. e. p. M. Natrum depuratum dispensa orii Londinensis, vel oleum tartari mr deliquium adhibet, e. e. ter de die a guttis decem ad guttas viginti, in va- Melo deeoeti cujusdam Iignorum.

84 Optimos ab hoc remedio in Pruritu senili experius sum

essectus.

287쪽

a84, DE VITIIS TACTUS.

adhiberi queum. Veteres quidem ea potissimmcominendant, at potius adversus 'morbos cum pruritu, quam; contra legi limam pruriginem. Sunt autem hujusmodi remedia, voΙ lotionec cum decocto fotiorium nicottianae tabacti, να-

lacte, vel unctiones ope olei, cerae, mellis, addito vel sumhure , vel Ῥio. Et applicatio pellis recentis ovis 8M tentari meretur. Ιinsetus animalis recenter mactati. , Nec ulcerinartis talia praetermitti debent. Pr rigo ani uisi ea ab ascaridibus vormiculari,is, vel ab haemorehoidibus oriatur, quo in casu ibi Steres Cum lacte , et aloe SI ), hio applicatio

hirudinum condi cunt, caute, et nonni Si emol

lientibus remediis, vel aceti lotionibus 8η)

curanda est,. alias enim gravissima i mala , ne c. excepta ' morte improvisa s89 , sequi P0Ssunt. Si luos venerea subesset, cura universalis indicatur. Prurigo Praeputii munditioni , ac lo-tioncm cum Solutione acetatis plumbi

288쪽

Prurigo Hrethrae cx angustia hujus canalis, per candelas bougies ): cx abscessu per catulasmata : ex materia irritante per balnea :ex vitio Cancroso per lotiones cum decocto herbae maluae, hyoscyami nigri, vel conii maculati: cx syphilide per cur anι mercuνω- Iem abigitur. Cura pruriginis scroti illi pruriginis ani similis est. Praeterea, nisi epide r-midis adsit excoriatio, lotiones cum aqua Pha-gaedonica laudantur so). Pruriginem muliebrium pro re nata balneis tepidis, hirudinibus,

mercuris Curamus. t

TACTUs DELETUR. Generatis .

I. Sensus tactus saepius in paralysi , in gangraena , in Vesaniis deletur. Quoniam autem hic abolitio hujus sensus secundiaria eSt, PVi maria tactus anaesthesia sui pro abolitione sensus tactus , SuperStitibus motu, nutritione , et animi sacultatibus definienda est.

289쪽

DE VITIIS TACTUR

. Caussae.

Summum frigus tum cxternum 9a , tum internum 93 absolutam interdum tactus anae-sthesiam producit. Idem malum nonnunquamcntim paralyticorum et in locis non paralyticis detinet is ). Uuries abolitionem tactus a 'caussa rheumatica conspeximus 95). Ita a Compres

sione mechanica m), vel ab extensione is potissime a pinguedine , a sero 98). De anae-

sthesia tactus in morbis leprosis saepius mentio iniecta est. Anaesthesia tactus adversus stimulos nunc mechanicos, nunc Chemicos major

animadvertitur. Hinc inde ea simulatur 99)

sa) Et ante gangraenae λrmationem membra congelata tactu orbari soIent.

rans , utrum temperies cubiculi calida sit, sive frigida, non Percipit, nec percepit incisionem cutis ad lumbos sonticulorum gratia saetam. Vide R iu's Fieberlehre 4. B. P. 56.

didit auditor quondam noster , Μ. Luxo sRI , in mas. de anaesthesia tactus. Viluae r8II. m) Vir ebrius cum per integrum noctis curriculum brachio suo superincumberet, superstite motu, tactum ibi omnino amisiti

290쪽