Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis primae volumen tertium, continens doctrinae de morbis cutis sectionem secundam

261쪽

litiem abeunt. Progrediente morbo, cutis quoque ad Idantas pcdum , et intcrdum ad manus crasSaredditur, sociis dolore, rigiditato, et impcligine herpetica ad digitos. In Cayenna hoc malum Sauauas dicitur. Transit piceiimque in ulcera indolis cancerosae 66). Saepe ad ungiaeS deuscula comparent , coloris Cerasorum rubrorum,

admodum dolentia 67 , quae , nisi ungue S rescindantur, destructionem ossium post se trahunt. Inter ulcera pedum etiam rhagades marginibus siccis stipatae, saniemque sun lentes oriuntur. Nun uam Piaris a natura Sanatur, quem Si

relinquatur , hydrops , colica, paralysis , mala Varia nervorum, et tabes sequi solent. Saepissime Pians in morbum rubrum 68 transit. Haud infrequenter vel cum syphilido societatem inire solet.

3. Eadem ratione Pians Prop gatur, a Gya S.

262쪽

4. mans a Vphilide disserre , docero videtur morbi ori io symptomatibus unioersalibus stipata, cui solummodo serius vitium partiale Superarcedit. Dein vel exitus morbi sibi mei ipsi relicii multum, ni sallimur, ab eo luis venere aedissert. Nihilominus ni pote omni experientia hac in re desti inti proprium iudicium libenter suspendimu q. Cl. SpREN GELIDΜ 69 seduli sumus sequenteni inter yawS, et Plans statuentem disserentium.

I. orditur a doloribus

a. Eruptio sub sorma variolarum ad collum contingit. 3. Pustulae Pus largiuntur. 4. Crines circa pustulas

5. Sanatur Unius na- tiarae auxilio.

Caelerum non ignorandum medicos Anglos, et Gallos in regionibus tropicis, et India orientali Praxin exercentes, quotquot Sunt, yawS, et

I. Orditur a Pruritu

I. Eruptio sub sorma hemetis. 3. Emorescentia serum

ex ridat. 4. Crines non mutan

tur.

5. Sponte haud sanatur.

263쪽

Pians pro uno eodemque morbo habere, ac nomine frambaesiae comprehendere, Cui, utpote barbarae voci, nomen to misis substituit cl. SWEDIADR 7o . ALIBERT et Plans pro speciebus unius ejusdemque morbi

CAPUT XXXVIII

DE VITIIS TRANSPIRATIONIS. S. CLVII.

DE ARGUMENTO IN GENERE. Transpiratio, et sudor.

1. Cutim universam vaporem exhalare , nune Sensus nostros sugientem tranUiratio insensi

lis), nunc sub forma liquidi obvium sudor),

constat. Transpiratio insensilis.

I. Transρirationis insensilis doctrina potissi-

264쪽

DE VITIIS TRANSPIRATIONIS. 263

lioc argumento SPRENGEL '), ct cl. MARcus 73). Dum aulem omnes circa cῬiam materiei transpirationis ConVeniunt Scriptores , magna inter eos circa illius qualitatem occurrit opinio

num diversitas ). Sic gag acidi carbonici o

cule exhalationem , quam admittunt W. CRUI K-

Sudor.

ri) Statica medica.

esse.

265쪽

4. Potest autem transpi ratio peccare tum fecim, tum COPia, tum quialitate.

TRANSPIRATIONIS DEFECTUS.

I. Transpiratio desciens, vel sumressa ψcrumque V loma aliorum morborum sistit, at constituit interdum vel per se morbum.

I. Si enim ex siccitate cutis ad transpirationis desectum concludere licet, vitium hujusmodi obvenit apud individua qitarundam familiarum haereditario iure, apud seminas steriles 8 I), apud senes, mani acos, opifices calcem pertractantes , apud homines imp aros, et eos, qui vitam sedentariam ducunt. Nullibi vero major cutis siccitas animadvertitur, quam in hydrope, et in diabete. In desectu transpirationis ad tempus plerumque praeter cutis siccitatem etiam illius temperatura augetur. Medemur desectui transpirationis per balnea tepida, et vaporis,

266쪽

DE VITIIS TRANsPIRATIONIs I63 per frictiones cum oleo , per motum corporis, potum calidum leniter aromaticum, et per remedia specifico modo in cutis secretionem agen

ita divnoica, sudorifera ). Interea caussam

transpirationis suppressae semper Coram oculis habere, ac nunquam oblivisci debemus, dari homines nullo pacto ad sudorem dispositos, et Casus., in quibus res in genere transpirationem Supprimentes, e. o. affusio ope aquae frigidae, sudorem eliciunt, quod HALLERUM non latuit

da . S. CLIX.

TRANSPIRATIO COPIA , ET QUALITATE PECCANs.

In genere.

I. De trarivinatione cῬia peccante, desudore scilicet multorum morborum adventitio SJmptomate , nonnullorum que malorum cauSSa

occasionali pluries disseruimus 83).

16Ῥerhidrosia. I. Hic autem agitur de sudoris excretione profusa, nisi morbum specificum, Saltem es-

267쪽

α64 DE vITIIs TRANSPIRATIONIS. Sentiale Symploma constituente, scilicet de is

Varia phaenomena.

3. Sudor nimius nunc est unioersalis

lam manus per octo annos durantis GILIBERTmeminit 88). Iudaeum noscimus, Cui Saepe Sudor ad spatium triangulare inter pollicem , et digitum indicem manus sinistrae Prorumpit. Sub gravi dolore arthritico brachii totum hoc membrum Sudore coopertum vidimus. Forte hydrops saepe nil aliud est, nisi essectus sudoris interni. Quocumque in casu sudor dinserre solet, tum quoad Consistentiam, tum quoad Odorem, tum quoad SVorem. NunC enim Sudor tenuis vaporis instar manat, nunC limρi

dus per membra decurrit, nunc lacteus 89 ,

84 Ab u. ' quae praepositio iii compositione vim vocis, qtraeiam copulata est, auget, ac , sudor. 85 E s vete Hii)p. Profusio sudoris in parte. 86 Eph. N. Cur. Dec. I. an. VI. Obs. I 26. p. 287. Vid. et aliorum observationes Dec. II. an. X. ohs. I94. Dec. III. an. II. obs. 52. 8r Ibid. Dec. I. an. IV. Obs. IOO. 88 Adversaria medico-practica Prima. P. 238. D) PADLLim obf. Phys. med. in appendice. Misc. Nat. Cur. , Dec. II. an. V. obs. l8. Diuilin,6 bν Coosli

268쪽

DE VITIIS TRANSPIRATIONI . 265

aut oleosus 9ο) cutem obducit. Nec exempla sudoris arenosi 9i ,- 92 desiderantur. Odore specisco ingrato sudor, vel transpiratio

us) , menstruantium , hominumque capillis rusis instructorum insignitur. Allium, et caepas Judaeorum Polonorum sudor olet. Ipsius sudoris

acidis a cibis meminit BONNET 06 . Acidum

Spirat et sudor puerperarum, lactantium, insantum ubera Sugentium, et, ut diximus, aegrorum , quibus miliaria imminent. Nec de odore specifico sudoris in lepra, pellagra, variolis iterum loqui opus est. Plurima exempla Su

ris urinosi fasti medici exhibent 97 , pluri

269쪽

266 DE VITIIS TRANSPIRATIONIS. maque nobis obvenerunt. Vel cadauerosi

Odoris observatus est sudor s98 . Ita sudor Odorem cantharidum habens ' . Ad cola

vatur nunc pallide flavescens , croceus 99) ,

270쪽

DE VITIIS TRANAPIRATIONIS.

dus, salsus 5 , subdulcis, ac mellitus 6).

Savi LLIrta de sudore savguineo Post graves convulsiones, et spasmodicos ast tus erumpente feliciter tundem sublato, in aci Phys. med. Vol Vlli. obs. Iasi. P. 425. LEDELIDaΕpli. N. C. Dec. VI. an. II. ohs 34. p. 63. Sudor rubicundus sub coitu viri, ita ut proprium et uxoris indusiam tingeret, describitur in Eph. N. C. Dec. . II. an. VI. Obs. 47. A motu stati axillis sudorem coloris militi observavit 'ALBIT. HOFFRANN ibid. an. III. Obs. a . Aliud exemplum habetur in eodem opere Dec. I. an. IlI. obs. 46. Vide postremo operis praesentis P. I. S. XLI L. 3. 3 TAlem deseribit Hon Esius de nupera peste Londinensi ;alium adduxit Oti,ns BoaaicΗ us in ΑeL Hala; alium LA GELOTTus de sudore atro, et sanguineo in Eph Nat. Cur. Dec. I. an. VI. obs. Io. Praeterea sudoris nigri exempla habentur apud ZAcumia LusiTAnvra P. III obs. 73 , et GALEATIUM Comment. Bonon. Vol. VI p 6 . De sudore Pedum nigro sub usu malatis ferri observato, sed seposito etiam remedio continuato, Dr. Coari Placentinus, et J. P. FRAnx rationem reddidit.

4ὶ HENaacios in Act. ph ic. med. Vol. V. obs 94 P. 332. 5 Sudor vel in sano homine salsus est, utque princi Pi Rurinae similia largitur HALLEst praelevt. acad. in Boertia aΥ. Itistituti T. III. S. 425. not. . 6 Huc spectat ephidrosis mellea BRonii c. 3. Obs. M) et oleoginosa pinguis MOLLENfaucLII Miscoll. curios. gom. an. II. Obs. I93, quas S Uva aes et Lit Nosui Vol. II. p. 3ο . Et sudor colli quativus phthisicorum, quem muscae tam avide prosequuntur, dulcis videturi