Operum poeticorum Iacobi Falconis Valentini Montesianae ... libri quinque. Ab Emanuele Sousa Coutigno Lusitano olim collecti, in volumenque redacti

발행: 1624년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

POET. SCHOLIA. in

praecidebant,nec capillos tondebant, ut Poeta haberentur : ita a sanitate in spontaneam insaniam descendebant Hanc Horatius/0ciris significat, quae erant insulae, in quibus herba helleboriis inuensebatur dementiae praestantissimum medicamen. Unde fertur Democritus Hipp0 cratem non alias visum 'ad se venientem interrogasse, num tibi, qui Poeta habebatur, helleborum afferret.

Non sine causa Democritus insanos tantum Poesi aptos iudicabat. Cum enim Poeta diuersas ac prope innumerabiles perso'nas induere debeat, ideoque mobili ac ver . satili in omnes partes ingenio indigeat, quod sola natura praestat, tale quoddam in genium, insaniam nominarunt antiqui, quam

si ab ipso Deo ingenitum. Id ex Virgilio in

Sibylla colligitur. Insanam vatem asticies, nolter Horatius in epiliola ad Augustum.' Leuis haec insania quantas Nirtutes habeat, c. Et Ouidius. En furor in nobis, agitante calescimus illa: Sedibua aetheriis spiritus ille venit. Ex his pa tet Poetam nullius esse pretii,nisi prius a natura sermetur: ut apud Platonem declarae

272쪽

quadam; & furore perciti carmina conrno nunt,non sola sapientia. Haec ille.Infama ur inter Poetas diuinus est furor. -

scribendi resu.

Docuit poetam anatura formari,nunc ab arte perfici demonstrat affirmans eum ear eum fore Poetam, qui & sapientissimus sit Philosophus : Philosophiae autem in tres partes aiuisa: eam in primis teneat non spretis tamen alijs quae ad vitam, & incirea Pertinet. Nam circa hanc Poetae, ut pluri mam versantur, & generatim semper-ven. 1ari debent, atque eae communi hominum consuetudine,Ac vitae ratione actiones elicIre . quae quo magis communes, eo veriores habebuntur, ut supra docuimus , cum Poe,

x i 0 on possit a vero discedere, iupeculiaribus sepossime, in quibus nulla lete

coercetur. Ideo in communibus hoc siquist cans ait. Verra hinc ducere voces - ἰInterdum Oeciosa.

273쪽

ret, quamuis debito ordine, O pondere, idesti vera constitutione careat populo iocula dior est , quam ea, quae nihil praeter operis connexionem , & versuum rotunditate M

C. ,' Graiis ingenium. Graecos iterum laudat, qui cum nulliusi rei, nisi nominis, & gloriae essent auari, hoc a est, studiosi ac cupidi, & ingenium a natura, & eloquentiam ab arte comparabant. Sed longe aliter, inquit Romani se habent, qui ab incunabulis in re familiari cura da aetate in omnem consumunt, nihil q; libentius addiscunt, quam artes numerandi: quas adeo a cinent,ut assem cassis est duodecim partium portio ad haereditates in duodecim partes a diuisas a Romanis antiquis & Iurisconsultis frequenter relata non in has tantum sed in centum diducant. Quod ut exemplo cognoscatur puerum sic interrogat. Si de quia is piunce, idest, de quinq. partibus assis dema tur una, quidnam reliquum erit Et quoniam fortasse puer pudibundus morabatur, i urbane Horatius, poteras, inquit, iam dixisse: hon enim ignoras. Respondet tandem pueri rruens,idest, tertia pars assis. Nam quatern

274쪽

IN ARTEM

rius numerus, qui sit e quinquunce amoto uno, tertia pars est duodeni. Ridet Poeta, ac sine paedagogo, inquit ἰ patrimonium tu- taberis . Sed dic age iterum, Quinquunci asiuncto unico numero, quidnam restat Reia pronaei, Iemis , idest, altera pars totius assis: nam bis sex duodenum numerum componunt Quomodo ergo,exclamat,erimus Poetae. si dies ac noctes in has artes incumbi. mus

sui prodesse.

Reddit ad praecepta, quae ad bene ac Poetice scribendum conducunt. Docet ergo Poetarum imitatorum munus esse in opere epico cuiuscunque sit Feneris narrativi, tra gici, seu comici, modo prodesse, modo delectare, modo haec duo simul coniungere in uno eodemque Poemate. i communi utilitati inseruit, breuitatem semper in praemeeptis, & sentent ijs sectetur, ut memoriae

adhaereant quod ad Tragicos pertinet. Nam maiori ex parte prodesse conantur mirabiles breuibus sentent ijs. At qui delectationi consulit quod praesertim curat Comicus, in verisimilibu , vel re,vel fama, vel natura semPer versetur: non ita tamen , ut semper co-

275쪽

gatur fide digna narrare: nec etiam licentia abusus incredibilia sibi assumat, quae sub fabula Comica Lamiae nobis ignota, ac idcir-Co per obscura videntur intelligi. Incredibit . Ie enim est pressae foeminae, id est, mortuae in is fantem vivum ab alvo elici. Denique clim adi senibus inutilia negligantur ab adolescentibi bus delectantia tantum amentur , Poeta illela, Communi omnium suffragio & consensu laudabitur, cui docere simul, & delectare curae fuerit: quod ad narranteν Poetas , seu heroicos tantum refertur, utrunque persecta . imitatione comparantes. Vt est illud Virgi-ἡ lii docentis in amore A E neae. Non coepta af- ρ su unt turres, oec. Lasciuia enim amoris otiun continuo sequitur.' Illud delectantis, ut Cyi clopis proceritas exaggeretur ; gradituri perdi aequor iam me cum nec dum fluctus latera ardua a tingit.

Per obscurus hic locus sine difficultate legetur facta muratione. illius pransa in pres e. Quod nostrae opinioni expedit,cum euenitet potuerit, ut Tuno erantius hic lapsus sit,ue t

276쪽

a r IN ARTEM

De perfecto Poἴmate constituendo actu est: nunc agendum de erroribus, qui in tali commiti possunt: quos Horatius si pauci ac Ileues sint, & in rebus leuioribus facile patitur. Nam saepe materia peccati causa est asiperitate sua. Quod illis duobus carminibus ostendit: Na1n ne , chorda, cte. Sepe est imbecillitas virium humanatum, quae ncm semper peruenire possunt, quo intenduntur, ideoq.

Cum praecesserit: Non ego paucis ossendar, c.Quid ergo,interrogat, multis Quasi dicat, quid praecipies, si plura in carmine fue- .rint vitia : Respondet eum venia indignum esse, qui in eundem saepius errorem inciderit , veluti librarius,quamuis millies reprehensus i neque hunc tantum indignum esse veniat sed & illum etiam , qui in caeteris p

rus:eundem tamen orationis fluxum, eande, dicen i normam continenter seruauerit. cuius viiij possumus criminari Lucanu, & Stapium a primo versu usque ad ultimum eode

277쪽

spiritu semper elatos. Id citharoedi exeplo ostendit. Sic etiam,inquit,eum,qui multu cest' . ae idest,qui frequenter peccat in carmine, ut apud Terentium cessator Dave,hoc est,improbe Daue Cherili cuiusdam pessimi Poetae loco habeo, qui vix mihi placet duo, aut

tria in toto opere cum elegantia describens: i cum & Homero stomacher, ni laque,idest,siquando leuiter errar.Non tamen negandum est, in magno Poemate vix posse aliquem liberum culpa euadere. Quod enim de Homuro dicimus conuenit cum posteriori carmine: Mediocribus esse Toetis non homines non dij, e Et maxime cum illo eiusdem Horatii: Tu nishil in maino doctus reprehendis Homero Z Cu plura vitia commiserit reprehensione digna.

' ,. I ita ... Comparatione citharcedi maxime necensariam Podsi significauit varietatem . . Idem nunc pi urae coparatione affirmat,cui inter omnia Poesis simillima est. Unde Quinti lianus, pictura nquit est Pocma tacenS. POCma vero pictura loquens. QRemadmodum t ergo in P eadem pictura sunt quaedam , quae procul conspecta iocundiora sunt, quaedam,

quae magis eclinant quo propius videntur .

278쪽

IN ARTEM

haec in luce, illa in umbra, seu tenebris conntituta. Sic etiam Poema dulcissimum redditur, cum aliqua in qa remissius tractantur, quae acriore cura non indigent, ut narratio

totius quinti libri AEneidos Viagitii. Aliqua vero , quae in lucem prodire possunt cusummo acumine,& ubertate dicendi haec insigni rerum ac morum imitatione perficiuntur, ut totus liber quartus AEneidos,' sex tuS: quartus totus pateticus, sextus grauisse simus.

O maior iuuenum.

i Deterret a Poesi omnes, qui ad eam maximarum rerum cognitione,&.sapientia muniti non accesserint. Licet enim in caeteris artibus mediocritas quaedam laudabilis sit, in hac solum, qui non summus euadit, infimus omnium videtur, non tantum hominibus,verum & lapidibus ipsis, quos per columnis in telligit, ut Iuvenalis Satyra prima r conuul que marmora clamant. Et paulo post rassiduo ruptae lectore columnae. Et forte indicat loca, ubi carmina recitabantur. Idem etiam sic probat exemplo. Quemadmodum qui ad epulas amicos inuitat, si extra camam superuacanea adducit aliqua, quae non egregia sint, non solum

279쪽

tum eos non delectat, verum etiam mole tia afficit: sic qui ad scribendum Poema accedit , si non optime id munus complet plane ridiculus est. Nam uterque ultro, & ex animo , nemine cogente id sibi assumpsit. Quamobrem cum Poetae ad iuuandos animos tam voluptate, cnius causa prius exco gitata fuit Poesis, quam utilitate postea adiuncta scribant, merito venia carent, si imperite scribunt.

Illudit quibusdam , qui quamuis indo cti,

nomen tamen Poetarum sibi arrogant,affirmatque ne mine,licet eques,vel patritius fit di ab omni vitiorum labe tam animo, quam corpore purgatus, Poema bene scripturumi ita Minerua: hoc est, si doctrina & sapientia careat. Minerva olim sapientiae Dea est habita, & pro sapientia apud Poetas sumi tur , ut Mars pro bello , Bacchus pro vino. Vnde toto coelo aberrare videntur, qui hoc loco inuitam Mineruam, crassam Mineruam dicunt. Quod etiam ex superiori carmine colligitur: Scribendi recte sapere in principium Ofons. Deiade monet, ut carini na noura allo

280쪽

IN ARTEM

tamus, antequam in lucem veniant Sa luenres homines.

Ferὸ omnes antiqui, inter quos Tullius ci Aristoteles , credidere prius olim versu, quam soluta oratione scriptum fuisse.Cui o- rinioni difficilis erit fides , nisi considerauerimus priscos in hanc opinionem conuenis se deceptos maiore antiquorum Poematum Copia,quam solutae orationis inuenta. Causa fuit, quia Potas delectatione sua mentibus affixa fortius contra temporum iniurias pretualuit Patet enim,& re ipsa perspicuum estiolutam orationem ligatae principium, &quasi matrem esse, contrarium vero rationi

Amphione initiu sumpsisse tradat. Qui duo

Prima aetate mundi,cum adhuc mortales ferarum more in speluncis habitarent, lyrico cai mine insignes fuere. Homerus deinde, &Tyrtaeus Poesim ad maiora conuertere. Ide non minore autoritate praestiterunt Sibyllo& Oracula carminibus ut plurimum respondentia. Vnde illud Apollinis Delphici apud j Ciceronem libro de Diuinatione : Aio, te

Eaciden repugnare. Horatius tamen primam lententiam probare videtur de Poeticae origine,&incremento loquuturus,cum ab Orpheo, α

SEARCH

MENU NAVIGATION