장음표시 사용
861쪽
Singulorum res fiunt vel iure gentrum I, vel iure et
uili m g. II. gentium res nostrae fiunt. I. Ferae n occupatione,ia est, si feram capiamus i siue in tiostro,siue in alieno fundo capiamus: quamquam dominus fundi, si praeuiderit, prohibere potest o, ne venandi vel aucupandi gratia eius fundiuramgrrd amuri 3 Ix .non tantum vulneremus p. 3.I 3. Nec solum apes,quae in alicuius albore c5sederint capere pons us, Dd & earum fauos. g. r . Capta autem fera, tamdium liostra.quamdiu nostra custodia cotinetur,cum vero no 1 tram custodiam euaserit,& in naturalem libertatem r se receperit hoc est cana oculos nostros effugerit,uel ita in co-
istu noli rosit, ut dissirilis si eius pei secutio certe nostra elle desinit.& rursus occupantis sit, d 3.r . Sed mansuefacta animalia,quamdiu abeundi & redeundi consuetudinem retinent, tamdiu nostra sunt, neque coceduntur occupanti, 3.I s. Mansiteta vero, ut gallinae domesticae, licet e spectum domini effugerint. tamen eius manent: & si alius ea lucrandi animo fletineat, surtum committit, i. rs II si hostes.s, vel res eorum capiamus, sed si ad sitos redierint, pristinum itatum recipiunt i 3. II. III Inuencion' lapillo-xuim g marum,& similium uin littore maris, 3. Ig. IV. Partu, id est, si animalia x nostra pariat g.is. V. Albutione id est. Iatenti incremetuo, si flumen. paulatim agro nostro adiiciat. nec intel ligi possit , quantum quoque momento adiiciatur. aeterum vis flum nis, quae uno impetu parte praedii detrahit. &a 'teri praedio adiungit , eius partis dominium non F. g. 22. VII. Accessione insitae in flumine natae eedit enim propinquioribus prae liis et pro eorum latitudine quae iuxta ripas est,d. 3.12. VIII. Accessione aluei a flumine derelicti, naen
1i flumen alueum mutet, nouus alueus fit iuris pnblici,vetus autem uia cedit vicinis praediis, ut supra diximus insula cedere, & fi nouo alueo derelicto ad veterem alueum res at
hic iterum publicus fit, ille stricto iure vicinis praediis ce- t.3.1 3. sed ex bono aequo prioribus dominis restituitur. Τ de acquir. rer.dom.L .g quias toto. Celm autem inundati Ormana agri no mutet, diua recedente agri dominium ipso iure sine noua appreti sione ad antiquum dominum redit. b. a. st qui b.mod. usfruinamira si ager. 2 Specificatione,nam materia cedit formae,si quis bona fide,ex aliena.
862쪽
vel partim ex sua,partim ex aliena materia speciem sederit, quae ad pii stivam & rudem materiam reduci nequeat:put. ex alienis,vel suis & alienis uuis vinum secerit,at si res ad rudem materiam reduci possit,ueluti si ex alieno aere statua fecerit, forma materiae cedit, id est, rei dominium ad eum spectat. qui erat materiae dominus, 1. 1 f. X. Accessione eius quod intextum est, nam si quis suo vestimento alienam purpuram intexuerit,dominus fit purpuraea : priori autem domino succurritur per actionem furti, & condictione surtiuam b,contra eum qui purpuram surripuit. 3 26.XI. Confusione rerum liquidarum,ut vini,vel liquefactarum, ut auri, siue autem voluntate dominorum , siue casu materia duorum confundantur, communes fiunt e.3.26. xII. Cominmixtione rerii solidarum,ut frumenti,quod si voluntate do minorum d commisceatui, commune nr, si casu , nulla es
communio : quia singula grana in sua substantia durant e. Quid ergo si unus totum frumentum possideat'alius stumentum pro quantitate ad se pertinente vindieabit, sed officio iudicis r habebitur ratio qualitatis , quia fortasse
melius cum deteriori frumento commixtum , est. g. 28.
XIII. IEdificatione, nam aedifieium cedit solo b , sue quis
ex aliena materia in suo solo, siue ex sua in alieno aedifica- uerit. Sed inter hos duos casus differentia est : quia priori rasu is qui dominus materiae fuit, vel stante aedificio potist agere de tigno i iuncto X in duplu, vel diruto aedifieio materia.n vindicare I. Posteriori casu si sciebat solum esse alie num , materiam domino soli donasse censetur,si vero bona file aedificauit, putans se esse soli dominum,non aliter coisgitur, eum in possessione sit, aed ficium domino restituere, quam si in saetas impenses restituat .f. 29. y *.M.xlv. platatione,ut enim aedificium,ita planta cedit solo m dummo do is eo ragices egerit. χod si arbor prope consin tu posta , etiam in vicini funaam radices egerit, commistris fit. 3. 3 I .XV. satione r cuius ratio non est diuersa n p 'amatione,& aelificatione.*.3x. XVI. scriptura , nam scriptura . cedit chartae, vel membranae, sed dominus vindicans repelli-
vir doli mali exceptione a bonae fi ei possessore,nis impεas scripturae ei soluatis. 3 XV Π. Pictura. Cedit autem tabula .picturae o r ade4 ut pictor habeat rei vindication m ρ ditectam ; sed nisi tabulae pretium soluat,exceptione doli sui moueatur: dominus autem tabulae , praeter furti actionem
863쪽
bi competentem contra eum qui tabulam surripuit , etiani abeat utilem v ndicationem , & similiter nolens pretiues pictui re soluere,dolo mali exceptione summoueatur, si possessor bona fide pinxit, falso putans se esse tabulae dominu. X v III. Perceptione mictuum disi quis ex re aliena qfructus perceperit, siue titulo lucratilio r bona fide possidens percepit fluctus industriates s , siue titulo oneroso e bona fide possidciis percepit quoscumque fluctus v. g. 3 1.siue sit fiuctuarius,aut colonuς,4 3 6. Notandum est, laetum pecoris esse in fructu, non minus quam lac, pilum, lanam: partum vero ancillae non esse in fructu x. f. 37. Rursus notandum, eum qui gregis usum fructum habet, in locum demortuoium capitum alia ex foetu submittere; & eum, qui fundi aut vineae usum fructum liaber,in locum mortuarum vinearum Velat ium alias substituere debere,recte enim coler ,& tamquam bonus paterfamilias uti debet,*.38 XIX.Inuentione thesauri: quem in suo vel nullius loco ini eniens,in totum acquirit ' : in alieno inueniens,dimidium sibi retinet, dummodis non data opera,sed Brtuit b inuenerit,dimidium domino seli restituit, g. 39. XX.Traditione a domino, aut VΟ-luntate domini facta, M. o.& g. 2. Sed venditae res ac traditae non aliter vendit ri satisfeccrit;aur eius fidem venditor secutus si 13. I .XXI. Quasi traditione et : cuius varia sunt genera. Primum est , cum qnis r 'm ex causa ad dominham tranqseredum non idonea ut ex causa flepositi, vel comm dati l traditam , postea vendit , aut at o a simili b titulo E' transfert d 3. 4. Secundum est,cum iet oui merces in horreo positaς vendidit,eius horrei clau-s tradit e. q. s. Tert umest, cdm quis missilia iacit fin vulgus. g. 6. cibarimn est, cum quis rem suam habet proderei cto.& ῖra cuiuis occi . panti concedit. ρε n. Sed quae in tempestate leuandae nauis causa eiiciuntur , & quae de rheda currente in se is dominis cadunt, non habentur pro di rolicti, neque conceduntur oceurant',immo qui ea lucrandi animo aufert, surtum com
a Exposito imo iuris obiecto, transit ad secundum. Me fores: qu rum duo attributa considerantur,iaminium stobl gatio: quia veI res nostras petimus iudicio mali, vel res no bis debitas iudicio personali , de dominio agetur ab hoe tit t V, vlis. Τ'
864쪽
usque tit. s. lib. 3. e obligatonibus de obigaeime verbtractabitur a d.rit s. v bie ad ti&6. lib. .ele adi o. b Rerum diuisiones proponuntur, ut intelliomus , qua res acquiri nobis possint, vel non. c aeuod ad usum.n m harum rerum proprietas est Ilius
d Aqua profluens dissert, a flumine . ut cives a riuitate , milite, a Loom. ut enim singulis mutatis, eadem riuitas, o eadem legio manetrita mutata aqua profluente , idem sumen maneatqflumen quidem ea publici iurisanfra s. prox Aqu vero profluens, est communis omnibus homimbus, quemadmodum is mare, id quod fuit.
e Ea namque littoris p rs. in qua ad eatur , ad cantis fit,non propior adscium sed pro 'er occupationem, id est, quia adimas occupauit littus,cum enim littus nullius sis facit . conceditur ocrupanti, caterum solum non cedit ad ciosed trahis ad se adi irium . infra hoc tit cum in suo.
aeuoniam hyεme sunt maxMi fluctus. . g R pa est terminus tam pradi7,quam fluminis; vod igituν ad proprietatem seu dominium, sequitur radium : quod ad usum, sequitur flumen. h Hac sunt communia quod ad usum r nullius vero sunt
quod ad dominium cy proprietatem. - i Ηasola res intelligebantur. supra them. I. Inemb. 2. ubi dicebantur quadam res esse nullius, id est,it' nstitus, ut alicuius f/ri nequeant , nisi in speciaMiu quibu- .m exestis eamus , ut eam venduntur ob redimendos captiuos. infla
x Sanctio est pars, qua poenam irrogau iis , qui in Ierem
1 Id est,mo is 2 i qui seq.tbem proponenturam Id est, modis posteriiss enaurrandis , usucapione, donatione , hereditato , I gato, fideicommisso, bonorum possessione, acquistione per arrogationem. 2uibus addi pots adiudicatio ex g vlt.1 usea de ossic. iud. y noxa deditio. infra de noxat .a 2. f. dominus. ii Ferarum appellatione bestia volucres e, pisces con- trnentur. Obsierua , tria esse animalium genera quatam sunt omnino fera , de quibus agitur in prine. huius membri: alia sunt omnino manlueta de quibus in vir. versu uius membri rnramuli sunt natura fera, consuetudine mangueta, qua voca C x man
865쪽
,6 Selectorum - . mansise actariae de his ditetur in vers. sed mansuesecta. o ctutu si domino prohibente venator fundum innediatur, ct feram captat. Eius quidem dominus fit sed iniuriarum
tenetur domino findi E.de initir.l. iniuriaruin, I 3. g. vir. p Noto, eum, qui feram vulnerauit, non fieri eius dominum,lic et ita vulnerauerit, ut cupi possit: quia potest conti gere, ut non capiat. denique dominium hoc casu per corporalem poss.sionem acquiritur. o Secus , si eas alueo incluseris: tunc enim quandiu ire oredire solant, tua manent, nec possunt ab alio occupArs. r Nota, libertatem tribui , non solium hominibus, Jeu etiam brutis animantibus. Idcirco reme definituν naturalis facultas supra de iur. person .F. I. ct iuri naturalι tribuitur supra de libertin. in fili. princ.quia ius naturale est commune omnibus animalibus. supr a. de Ur natur. in princ.s Et similiter ciues Romani , eorumque res , se ab hostibus capiantur, hostium fiunt. t Iure postlimini'. .u Qua nullius sunt. Alia ratio est earum,qua in tempestate marinamissa,Οfuct:bus ad littus expulsasunt: n enim cot ccedunt occupanti, sed antiqui domini manent. Infr.h. t.f. Ilt. x Anima a bruta , vel ancilla. Nic habet locum regula , Partus sequitur ventrem. veluti si equus tuus equam meam pragnantem socerit : id quod nascetur, meum erit. n. de rei viud. l. r. f. id m scribit si equam . . ' Hac insula , quia quod nullius est,occupanis conceditur.
et Si ioca insula uni ripa st propinquior, quam solis cedit, qui iuxta propinquiorem ripam prautopsirim: alioquinsii pars uni, pars alteri ripa sit proximior : pars μι-
detur inter eos qui iuxta unam ripam,pars snter eos quι ruxta
a Iure accessionis, licet contingat purpur m vestimento pre- b Actio furti poenam ρε sequitur , id est,qNAEdruplum contra furem manifenum,duplum contra furem nec mani epi-: conditio furtiua persequitur ipsam rem surreptum , infra de obliti duae ex delict nast.*.Vlt. c Excipe, nisi ea u commisceantur res dises generis, qua faciid separari possint. F. de acquir. rer. dom. I lacus i 2. S.I.
866쪽
fest, sin misus, milibet dari partis vindicationem. g. cla
d Si inius domini voluntate accidat, quilibet partem suam vindicabit. d. l. i . 3. 1 . e Licet discerni non possint. f Subaudi,hoc casu, quo frumenta sunt fortuito commixta, g Nota digerentiam in:er actiomm.is officium iudicis nam qnantitas frumenti petiti venit in amouem qualitas in osticium iudicis. h Generaliter qualibet res ei cedit, sine qua esse non potest. fi de rei vindie l. ii rem. 2 3. g. sed εἰ id excepta pictura, qua non cedit tabula , sed ex deciali priuitigio eam ad se trahit
insta hoc tit. 3 si quis in a iena.i Non rem vindicare, nec ad exhibendum agere,ne ad cladiruantur, is urbs ruinis deformetur. x Digni appellatione omnis materia continetur,ex qua adi-feia fiunt , ut Iustini a s hk notat ex Gaso in l. . s. cum in suo ff. de acquir.rer .dom. ιl Nisi iam duplum sit consecutus m Proinde si tuam plantam in meo fundo ponam, mea μι
meam tu tuofun/o,tua sit. 3.si Titius. n Mcirco qui sua impenso alienum fundum bona De eon- fuit, dominitin vindicantem,ct impensas rasitveνe nolent.m summouebit exceptione doli mali. Ex 1'eciali priuilegio .cotra νegula iuris pictoribus in ulto. p In hoe.ontextu viLtur esse contradictio. dum vindicatio datur pictori contra dominum labia, o doni imo tabula,contra pictorem:nec idonea defensio erri, si quis di at dari directam . huic utilem : quia cui datur qualiscumque actio, ei multb magis competit exceptio. e superfic. l.i. 3. is aure,& de diu. 'teg.im. l.inuitus. II 6.M. .s igitur pictor potest rem vindieare. cur non poterit agentem summouere ct similiter si dominus tabula potest vindicare,cur non etia se exceptione tueri pote ritIgruare si uterque actionem, ' exceptionem habem profect, utraque actio erit inlicax, ω per exceptionem elidetur fluid dicendum: Existimo,ne priuilirium pictoris sit inane eum esse potiorem domino tabula:ita ut, siue agat, siue conueniatur, offerendo pretium tabula, potior sit: nee aIia ratione puto darim item vindicationem domino tabula, quam ut facilius positpretium tabula is pictore extorquere; quia pictor vel tabulam Voltuere,vel tabula pretium soluere cogitur.
q Ex in sua potest quiήem quilibet percipere fructus sed M
867쪽
3α Selectoram si dominus pereep:ione : quia etiam ante perceptionem erat
r D. ulus lucrativus est , cum pro eo quod accipitur , nibistinuicem prastatur,ut donatio,'legatum. f Fructuum ali; Sm mnse naturales , qu- θοnte sua proueniunt, ut herba, oe poma: ili' indust ia&s: qui Ihλt a natura producantur, tamen homini indust L. m requirunt , vis getes : alij ciuiles, qui sola industria ex re secundum nat ram sterili percipiuntur, ut merces adium locatarum, ve eiu- . ura. De ciuilibus hἱc non agitur , sedidi industrialitus ,
t D ulus on rosus est,cum pro eo, quod accipitur , aliquid inuicim prontur, ut accidis in emptione o venditione eramurati ne, oesim libus. J - .ii Id est,sive naturales, e intistriaIes. In summa, ut alia quis ex re aliena fructus percipit udo μοs faciat, oportet eum aliquid oneri, sientire, vel quia rem habet titulo onerose, vel quia infructus impensam industriumve comulit.
x Leuia infructu hominis homo se non potest. Ede usu
vetus 68. in princ. um enim natura on nes fructus in bom num gratiam prosi st,nen debet ipse homo ege infructu.gdevsar. l. in peculium 28. Praeterea non folcnt ancilla in hune finem comparari, ut portam s d ut seruiaut. fide hered. petit. l. ancillarum. y Si tamen in religioso loco ad se non pertinente xuerarit. dimidiam thesauri partem concedit Uco. E. de iur. fiscI. 3. g. pen. quamur, locaretio a nullius sit pra hoc tir.3. nullius et Subaudi, ex causa ad dominium per traditionem transferendum idonea me ex ea a venditionis,vel permutationis . mel dosis, vel dona lanis. nam si res ex causa ripsti.vel c-modati trad stur, domimum iu accipi,ntem Mn transfertur. item nuda traditio i id est, sine causa in dominium non trans
b Id est ad dominium per traditionem transfer udum
idoneo.c T u u rusa pro eodem acemuntur. d Sim noua traditione. e Iaua conspectu horret Ede contrah.empl. .elaui- ibi H. L. Ic' m dicendum, si unum vendatur, o claues c.lia lω:naria emptori tradantur. fide acquiI.pOff. l. 1. F.ῖcia. l
868쪽
fn servanti fiant, g Nisi in mare iactentur . e m -- mno , eritiata videantur : tunc enim Gnsentur derelinquendi animo iactari esuri. l.lalsas. 36. pela.
C A P. II. De rebus corporalitas ct incorporalibus.
Corporalia sunt,quae sui natura tangi possunt, ut Dudus, homo, vestis. Incorporalia, quaesiti natura a tangi nequeunt, ut haereditas, v sussa vehas,vsus,obligationes serui tutes, & cetera in iure consistentia b. a Litet ex accidenti fortasse largi non pessi, ut quis mari teguntur. bg uacumque in iura consistunt,ineorporalia sunt,sd non quacumque incorporalia sunt, in iure consistunt.
C A p. III. Deseritatutibus prediorum a.
x D Vsticorum prHiorum iura sunt haec , iter b , sct , I . via , aquaeductus. Iter est ius eundi , & ambulanili chominis. Actus est Ius agendi iumentum, vel vehicu lii.Qui actum habet,etiam iter habet d: non contra quicumque itet habet, actum e iam haber. Via est ius evndi, de agendi, deambulandi e. Aquaeductus est ius aquae ducendaesper fu dum alienum. in princ. '2 Praediorum vibanorum semitutes sunt,quae aedificiis inhaerent g snam omnia aedificia habitandi ccausa extructa,u Cantur praedia urbana quamuis ruri aedificata sint veluti ut vicinus , onera vicini i sustincat X ut in parietem euis li- Ceat vicino tignum immittere : ut stillicissium vel flum n trecipiat quis in aedes suas,vel in aream.vel in et acam : nequis altius tollat aedes suas:neve luminibus vicini officiaton. g. r. 3 Inter rusticas seruitutes eonnumerantur etiam hae n ra', ae haostus . pecoris ad aqHam appulsus, ius pascendi. , calcis coqic dae, arenae sediendae. . .
869쪽
4 seruitutes praediorum ideo appellantur, quia sine prindiis constitui non posint, nemo enim potest seruitutem' aequirere o , nisi qui praedium habet.3.3s Seruitutes eonstituuntur vel inter uiuost, vel in ultima voluntate a Seruitus radialis est, quam alicuius ρυdium Hiemino prastat.Pradium est resimanobilis: ut a/es,ct dus. P-dium quod seruitutem proauseruiens Uratur: illud autem, oui proatur seruitus,dominans a Doctoribus opesis tu .P--ἐium diuiditur in urbanum,ct roseum. Pradium urbanum est omne adi imon habisandi causa ubicaque extructum. tera sunt rustiea stabula, arces horti pe sesunt prauia rustiae sed inus iuncta di eis necedunt, ct hac ratione inter urbana pradia numerantur. supra hoc tit. s. I.& Ecommvn. praed. l. .& in quib-cpign.tac contrah. l. .f. inde verri ligni f. l.Vrbana 98-h Minudi, pradio debitum , stupraἀii domino , sed ita mepradio inhaereat, o adium sequatur. I ' intelligo in aliis
c Subaudi, peν Hienum nailium. Idemsu plodum in de
nitione actus, e, vivi quia nemini res su seruit .fide seruit. l.in re.16.& si iere.vind. .sicut 1.3.pen.d Non quia actus iter in se comtineat i sunt enim separata seruitutes: sed ex prasumpta voluntate constituentium se-turam,uam qui expressὲ actum concedit,iaciis censetur etiam iter concedere,id est, concedens. ut aliquis per suum,fundum possit vere iumentum , vel vehiculum, vide ursimul concedere, ut eae sine iumento is vehiculo. e Via tam iter quam actum inse continet. vers. via hla. si seruitutem constituentes, latitudinem non expresserint,itineris, zel actus latitudinem arbiter definiet: via lati, do ex lege xi1.tab.est octo pedum in directu,sexdecim in austactum.Udeseruit. praediotarusticor. l. viae 8.δc ιcerto. 13. g.pen.
Iu dum ipsius aquam ducentis. g Id est, adisiciis debentur, nam seruit res ἀenominantura pradio domin -ι. non Meruiente , iἀ es, Da fundus sim ades adibus serviant, dieitur semiius vis res,o M. fundus, si vo aues fundo serviant,dicitur seriatus rustiea. h us , vieini domus. iti est,adium ad aherum vis
870쪽
, x Vrebi grauia , ut ades mea rua columna, ver tuo parietainniti possint. t Flumen non accipitur He,ut in s.flumina.supra de rerum diruis. sed pro Lyecia seruitutis urbana. disserente A 'ssiridis, quia stillicidium ex asto cadit, fumen de plano fluit.
m Siue altius tollendo siue u rimendo, siue diruendo ad sciun, .nde l.si arborem. I7 Ede seruit, praed. urbanor. n Dummiab in fundi gratiam sint constituta. ut puta Mario aquam ad irrigandum mum agrum: vel ad aquam duco pecus, quo utor ad agrum flercisandum. o Item nemo potest seruitutem prastara . nisi habeat prasitum. Sed,ut supra monui, seruitutes denominantur a radio dominante, non a seruiente. circo hla mentio fit acquirentis non prastantis seruitutem. p Per domini patientiam, qua stro traditisne habetur: quia mera traditio raus incorporalibus non conuenit. Exempli gratia, si tibi vendam ius eundi per meum fundum, patiaν te ire ,seruitus tibi cositum est,ex sola autem seruitutis me ditione , vel promissione non constituitur seriurus, sed obleviis tantum nascitur ad constituendam seruitutem.-de seruit l. Viae I T. & l. vlt. 8c de seruit. praed. r .l.si unus. I s.& si serv. vind. l. si a te x ε.
q V tuti si seruitus ι sata se et , qui tradium habet.
r γ Susseuctus aemus balienis rebus e utendi fruendi V d salua rerum substantiae. ια Conssiluitur vel in v liima voluntate veI inter vi--Sg. L 1., 3 Verus v suffructus constituitur in iis rebus,quae usu non consumuntur ,,ut aedibus,seruis,iumentis.quasi usu ructus in iis,quae usu consumuntur i, ve vino, oleo, tumento : vel quasi consumuntur,ut pecunia numerata Κ. Hic quasi usus-sructus constituitur ι per atisdationem de eadem quantitatem , vel aestimatione , cdm fructuarius mortuus vel capite minutus fuerit urestituenda. S. 2. Vestimentorum aut verus vlasfructus constitui potest. 8aatenus corpora sunt,ut scilicet eadem vestimento o sinitoe