Institutionum medicinae practicae quas auditoribus suis praelegebat Jo. Baptista Burserius de Kanilfeld volumen primum quartum ... recudi curavit praefata auctoris biographia N.M. Sormani De febribus praemittitur commentariolum de inflammatione

발행: 1829년

분량: 276페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

nctu rigida praeseletur ubi vero laxandum magis molliendi tin solveuduinque est, urit ad viae sudoris aut pui dueeudum, calida, aut saltem egelida convenion tioe esse consuevit A quos potui, ut facilius sanguiniaeeliquisque humoribus, praesertim oleosis aut pirata-hus Diisceathia , faciliusque uritabilitatem cordis ianimgat, igneum elementum amipiat, aut ei ira evolutionem codiceat, alicalescentiae, ut vocant, a nimio motu aut

attritu ortae obsistat, indeque pendenti dissoliuioni se num iniiciat, aut Phlocisti in athesim sanguitus me det, ve id concresci lis et Picis cum rubra mixtionem adiuvando, sive in piam leniorem lite imminuendo attenuandoque praestet, adiici sole it scentia, acida, sapon ea restigeramia, serinosa, mel lita

o mine laudatur aqua succo mali medici, Hiret, a ui, et sacchari, aut mellis tantillo ad gratum soporem conclita, aut acuto, aut spiritibus acidis ovillarprudenterque imbuta, aut ex Pane triticeo albo, hordeo, avena, uetibus subacidis, vel herbis resti hina tibus grumiae cichoIm, sone , Oreuone, mwρο- gone , intabo decocta , itemque mulsa ex seminibiis si igidis ita dictis. Quibas nitrum, o mei, destiata, sivei ob baccariam sambuci, besiorurn, herhertim, lihildaei, et D tuum similium sistitide parea et prudentimuit pro rerum circumstantium ratione admiscentur.

Si haec non sussiecerint, quod lentus tenaxque humor exuberet, coaeervatusque alietasi haereat, viresque eo dis excitandae etiam sint ad morbum penitus exstirpam dum solvendumque , tum amphora quo lite Lormes

minerales, radix polygalae virginiau e , stipites dulci marae, herba genipi, sive absilit hium alpiniam ineanimi flore chamaemeli , aliaque huius generis in aum liuin vocantur. Sed non hae promiscue et indiserinae

natim usurpari licet, in rationalem et therapeutices legum es praeceptorum apprime memorem eorum usus

i. Interdum vero dolor ita ingravescit saeVitqMe, ut aervorum distentio prope timeri inde possit. Tune

ille aliquantulum leniri debet quod is medicamentis, limite etiam qu e pium habent quidquid temere his utemus, aut non satis oppoitune experii, contra Pis

92쪽

nentur. Praeterea parti, quae inflammatione exatur, extrinsecus admovenda pro re nata sunt modo ea, quae molli fuit, modo ita leniter reprimunt, modo quae humectarit, modo quae lande siccant et discutiunt, prout tensio dolorque , aut servo laxitasque, aut si citas, aut humida temperio illuviesque seaxis videntur exposcere Plerumque in initiis et siue,4 iae reprimunt

roborantque adhiDeri solent, nisi quid aliud morbi inti minime aque suaserit His igitur resollationem msimur, sed in singulis

opportune administrandis cm quam maxima adhibemda est, ne iustae moderationis sities excedantur. In primis natiarae motus ita temperandi tint, ut tam qua victmii videntur, quam qui delicientes ad auream illam mediocritatem, quam ubique commendavit SYDEΝΗ Μius, redigunt, utpote qua opus est, ut morbus ad solicem exitum perduintur. Non ergo improvide vires italos profligandae sunt, neque palor exstiDguendus ita, ut subigendo Ophci, ostrionique perstriendae non valeunt. Nam quadam solidaDum aptium vi, et moderato quodam caloris gradu opus est, ut irritatis causa edomet tir, aut diathesis lito stica, aut effusi stagnantesque humores , qui sorte discuti nequiverunt , coctionem, ut vocant, purulentam sive pepasmum sui3 ant, et per sp ti, aut rinae, aut sudoris vias expellantust, aut ad lo- ea. alia per διαδοχὴ transierantur, inertique motho e-

hester imponanti

3. Id praeeipue in febre, quam ardentem GonTE-nnas nuncupavit, alii vero inflammatoriam, in qua bmirum nulla in illastis pars, sed universum sere corpus aBJcitur, aegidit iustammatoria enim sanguinis i thesis coctione ita mutat ut, ut puris saepe metem

ferat, prodeatque cum urinis, ininitibus sub se a sedimenti ubi , latitat, is eriti ei si in si dum petit. Dum haec aguntur. imperanda etiam est cum animi tum eo poris quies, vi s ratio emissima, atque steris puri ris et temperati crebra renouatio η. Et si quando,N. 0 Gomm . Dissere is sis s. 3a. Nisi eis euhieuli, ut par est, renoveta tri ita taurit eis aegrotantis ridentitumae eorporibus emi is in itur, ut the-

93쪽

res evacuationibus immodicis , aut putrida medentis liqua re deiiciantur, cardiaca tam atque anti se ea, et praesertim iniim mirifice profuisse visa sunt Saepe enim aecidit, ut diutius protracto vehementioris febris

impetii, et nimio inde orto calore, sanguis humoresque reliqui aikalescentea nati ram MFiim ut et ad putri clam dosolutionem quandoque transean Quod ubi evhnit, quanquam musto rarius, quam existimatur, eve-miat, mutatis mali facies isti lica Potentiora, praesertim

da si, Milia requirit

Animadvertendum tamen est, o rum, Coctione peracta, retardari materiae morbificae si puxationein excretionemqtie riuod tu i incidit, eatu proinovere si dent pleritiae lenititis cooproticis in quando suspi- eantur, non satis solutum malum esse, ad eadem com

fugiunt, ut relapsus praecaveatur. tque haec ipsa alit non absit nilia conveniunt etiam id si Iati, praesertim phlegmo di. In puro tum n mysipelate pax eius sanguis emudi debet et maturiori consilio, quam ii phleg- monodo; nam, nisi capit occuparit, facile intra mi eos dies quasi per se discutitu et evanescit. Minus item sanguinis extrahi debet in erysipelate oede mainde imo saepe nulla id eget sanguinis missione Purgautia potius anti logistim et subaeida erysipelas exposcit, quae inclinato iam morbo, etiam propemodum necessaria sunt. Non tamen praepiet pei Q iis uti licet; nam gaepe ui gatione ijsipelas intro vertitui', quod sane non sinst magno vitae dis mitio sit. 5. Quoi si malo fato itis lammatio nuturae artisque

Inatus superet, nc laniol occidat, imo aliqtianditi itiancipiti statu perseyei et, deinde aliquatitum remittere

videatu dolore mitescente, et febrici aequalibus erraticisque acres Mollibus, . li mribus Iae a adscitis ruminimus tam respirationi, quam herspirationi perficiendae eva lati Phlogisto, ali ciue exhalationibus t vaporibus onustus calet tune aestuat, foetet, perspirabilem humore in novi auidit, sed reprimit, noxia esia Wyia eorpori iterum infundit, anxium a grum et anhelosum reddit, nerveae et musculari iaculint, nocet, putredini favet eis mi usinodi aerem Moesisti rati ' hodie vocant Ii, hoe eones a uni mali propriis aditibus endeantur.

94쪽

eursus tu luat rationem, et minor et tensio, si oeulis p tet, subsidete quodammodo incipiat, stippurari iam iu-1Iammationem, indieivi est. Quod ubi contingit, pr

denter naturae motus regendi sunt, nempe item incitandi 11imis, nec ulmis infringetidi Plerumque, nostiae luliunt, atque ad exteriora revocant, et ori uptionem

avel tunt, tutissima existimant in.

6. Pure molli mictuatione se exterius prodente, si malum si vectae et venenatae indolis saerit, otiumsi non persecte maturi t parandus ei ratus est cita et satis alta inessione contra, si beni*1ae naturae exstiterit, et pars , in qua pus conficitur , consentiat, exspectanda

Omnino eius maluintio est, antequam sectione aperia tu abscessus. At, ubi suppuratio interiora occupat, ilea

secari locum impian licet pus, quoad fieri potest, id alias vias, quibus excerni queat, diligenter proliciendcunest, additis semper ami opticis remediis, ut purulentam inmiti arceatur . Se rarum tum est, rem ad pi sportu sinem perduci.

. Si vero ex dolore evanescente , pulsu urvo, inaequali, Phleginonis color e in pallidum, lividum aut angineantem mutato, viribus resolutis, extremis frige-

stetis, vultu tetro A plumbem mentisque subobscura

perturbatione ad gangraenam vergere natum dignoscatur, ad cardiaca atque anti septica valentiora, inim s au corticem peruriamina campliorum, serpentatium viliginianam, amicam scordium , flores chamae meli, aliaque rufus census properandum est, non omissis ii

terim iis, quae o si urgico sente peti possunt, si loci conditri serat . 0. Demum si in ses tum insummatio terminetur, quod taciteriae tu detegitur, aut in tollibus in inte-ς iam non redeuntibus iniim est, etsi sere ad de -- rationem res pervenerit, mitissimis tamen, et simul enneaei nus solventibus, inpone videlicet, evia, ginn-nes, sive iit alii vertunt, , pus eon'itur, δε--Mbros magis aecedunt, quam confieto Amori v. - a. sed non peripe tui in hoc est. Neque perpet iam est stippurationem horrores sebres ita inaequales eo initari. Interitum enim suppuratio strino illo huiusmodi. nai minatum. Legimerentur quae e uris sevirutis uehibeti in iv. Buc in M. P. a. ων. a.

95쪽

cOMMENTARIOLUM Vinici mulacris, imo hydrargyro eius curationem tentare

non erit alienum, ne honii nona, qtiis ei vari semper non potest, deserere videamur. Sed tutius est, antequam ad validiora deveniamus, tempori et natum negotium ommittere, serum lactis gramineum, succos plantari mtemperatiorum et resolventium, aquas incrinales, uerumutationem experiri, orpusque leniter exemeri Atque haec de innammation)s natura , differentiis, exitu et curatione in univereum. Qitae ad particulares quasque innammationes proprie speetant et respiciunt, trade

tu allia, ubi de singulis erit dilaenis locus.

97쪽

, EBRE GENERATIM

. I.

Fgallis nomen alii a verbo ferbe sive serveo, alii a se imo, id est cxpio, derivatum volunt. Si quis etiam malit ab iit que, per me quidem licet. Nam et inplerisclite hribris, praesertim eum ad augmeritum et sω- tum pervenerint, sanguis universumque eorpus incalesestae servet, et febris ad expurganda saepe eum sanguinis, tum ceterorum humorum inquinamenta accendi ci rique videt ad Quos enim morbos medicamenta nonnant, interclum curat febris 1 in non immerito Iliper A TEs, GALE Us, CORNELius Calsus, aliique timemulti eam non modo supervis ure quibusdam morias exoptariint, verum etiam de industria excitandam quam

do in praeceperant macritam impini erudi, si e

sui, aut striirantes humor subiguntur, attenuantur, coquuntur, moventur, excemuntur. Quare pleiique scri intores sal britatem febrium ita celebrarent, ut veri etiam terminos excederent inio tactum est, ut WEELaor ussuarum et periti medici paritum esse duxerit, tantasn

lapsiae, emi uuasiones arili itides, obstruetiones elem

98쪽

hi hane adeo Pevienter incidunt homines, euiuscunque aetatis sexus, temperamenti, ut habitus sierint, ut una tertia pars GoRTRnios ), duae vero Y su in αὶ ivitiae, horum qisibus obuosi sumus, a fotires vitare videantur. ergo quemquam admiratis subeat, si comminitor medicorum opinio in se e --

ψhis minutioin generis humani Mim η

R in nomen quam Λωραι σα Suid autem tam multa, tamque varia morbo m g nera, quibus non e statis Dditum est, et causariam et symptomatum tam magna diversitas, ut eum. recte -- Dii, se posse desperaverint sapientissimi expertissimique medicorum si uno eum inhere, in Iuat modo laudatus

Goκτ aius is , dantur quaedam, quibus febris Amesen tua vi rascitur, haec iunt morsu iri alii .mbri, sint is tam in salmum. Ouod ut cuique imuit senius pateat, proserendae tam tu nodo suo nonnullae sol riores ex innumeris propemodum, quae exstant apud scriptores, sobris deliindota, . G, grius ita primo di differe iis febrium i libro definivit se biem, calorem ravir ωωnam. At non in omni febre calor, ne omni ei tempore modum excedit; nam in algialis fibribus OBTu, in o meo alibus, in i iis necessionum Marrundam te um

99쪽

pniret istiusni Odi nu)rliis calor vel nati irati nititor, hi Culle Eqtia Illa ira innior est. Praetere in epistis non loris i imtaxat, sed eodem tempore etiam rigo, is seims uiti queri solent, ii nihil dicam de limi iis, in quibus lium inici ora orianthir, exteriora, 1 aesertim exti ema, algent Dotiique si quid vitii in caloris ex ossi est, id nil febris potiti essecla, i am ad citis, Ut vocant, es soliti ἔi in Pect iret, eum Saepe, pirati palato alite ani-natui ei suiu est, a fellari calor ille Praefer natiιrtim abesse depi elactic atm o

o Cap. I. de generali br. lis Lusii ca Initio irre si oriunt, tiliae a Pig ire in ripit mi, nam viam si eo re se a iiiii a pro lanios riti per Dina norat ploros liciniu- metii ope coiit Iadmi ostenti ero, tu licitiam aurit in caloris graclum esse Vera quidem illi in L si , pie illuni in iis tal ,ecessioniblis, in ciuit, iis , aut citiam frigus aggrediatur , tuo Psa pissinio villimus, aliquot lioris aegri prin 1 uin in at scutit, ei- talior in suo misi na ex libent , aut in eo rigoris in lirilis om-rcii , litis iam miteseit, colorque os exsorere incipit, aut d inum in eo ea si , in quo illi horrotii iii dona, sod vero nim igoni nil in Saope rigori sonsu pereolluntur, qui tamen frigoant. Vomini si nul Ibis aeto lent ea loris augetuent in ipso vel i rigoris setirilis initio lilii in rem puto,inii quartanarii Puta, arit ter innarii vox antiir, aut in iis, ii oriatii ni in bra duni sthris aecedit, apori ira Ioni et tael a ver frigent, periclitatio restituatur, et thermo metro algonti corpori adnioloealor exploretur, eerto certiva imminutus invenietur, quemadmodum iteratis peri ulla in magna discipulorum re queutia nou

Alia Galeri desinitio. In pervetere lium ij, quem GALEm esse perhibent, quatuor aliae definitiones febris truduntur,mitarum prima, nam reliquae brevitatis musa omitti facile possunt, sic effertur febris est innati ea loris Delmatio adstatum, qui maeter nasianam sit, uti ibus quoque inhementioribus ae erehrioribus redditis. Haec profecto, quoniam tam si gus quam calorem, algidas neque Re R dentes, varium e febrium intermittentium tempus compleetitur, et simili pulsum vehementiorem ciebriorenseque, ex quo de febre iudicium se iri solet, Tu coniunctum ponit, ut vero propior est, sic a modicis non . .

100쪽

M DE FEBRE 1 vile deseri, aut Iospici dolavisset Anamen nec ipsa, si quid itidi eo , M,Pis naturam satis attingit: I. quia alor et igiis Tecta potius febris videntur. a. quia Gaio non semper in ea deprimitur, aut augetur utilaatet occalore prorsus naturali, quem non raro hahent quaedarii se res malignae; 3. quia non in omni sebo, nec in singulis eum stadiis arteriae, inentius in riti que subsilitant, ut postea demolis bitur.

Febris eroescinti sangu bris praeter nataeriam dista.

Ad Gerrescentias alii, ut febrim quodammodo ole- nebris in lucem pdoducerent, non sine laudis spe nit ilia confugerunt Cuia enini ab esse vescentiis trioa emi olein modo frigus i intigni viderent, uaria in i vum cum febre asini interii ess toti, eam des ire non lubitavere semescentiam sanguinis Praeter naturam. ,'roprie autem essemescentia dicitur subita et semihilis tuorum corporum valde amicorum, quorum unum sal, iem sit liquidum, mutuo mangredientium commotio, aitque, ut Vocunt, e ansis, qua magua vis aeris i siti aliorumque liuituum sub hullularum et guttularum specie plei tranque cum sibilo et strepitu et calore non exiguo interdum etiam sine calore, imo cum rigorem, oris enervescentis e modii tu . Acidi in primis sal cum alva iiii caut terreis corporibus, quae absorbentia nuncupantur, eam emesunt. Hinc olim habita est Midiet auali tantummodo congressus et lucta. Sed non salis alii Nadversum uerat, essem escentiana praeterea na-

fici ex acidis spiritibus, metallis, et semi-metallis ais sis, vel etiam ex acidis minacioribus inter se comunis, uti quando missetur oleum vitrioli cum solutione amsenti, vel ex Missis potentio, iis cum aqua phei, ait eum tris aetheroas et sirilitari nummisiimus, vel ex salibus alvestius ii clis cum es linis siccis et consistentibus, rive eoneretis, uti quando oleum initarii ex duli pirum instillatur sali tanan sicco, vel ex a itine

SEARCH

MENU NAVIGATION