Institutionum medicinae practicae quas auditoribus suis praelegebat Jo. Baptista Burserius de Kanilfeld volumen primum quartum ... recudi curavit praefata auctoris biographia N.M. Sormani De febribus praemittitur commentariolum de inflammatione

발행: 1829년

분량: 276페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

GE ERAT 1 83 habeatit, diligentei di Mitiirimi atque Ia A, vel horum pluribus a naturae ordine et consuetudine

S. XXVIII.

iii tilatis qui calor. Pi lsus vero summopere varius esse solet, nempe vel

I arvus debilis, at Ius, ratus, conmictu et inuetiti is vel duriis, vel mollis, prout labris in misi est, aut in augmonto et statu, vel in remissione et fine; vel prout cli est ipsius febris genus ingeniumque. Item calor modo aequaliter dispunditur, modis in equuliter pudites oecupat Inodo exteriora Digent, dum interiora Interim calent, vel hiruntur modo minia algent; mmdo rigoris et caloris sensus se subinde excipit, modo calor acerrimus atque urentissimus, modo mitis est, et

reae natum morem aemulatur.

f. XXIX.

Mast faeie , oculi quatia nae quando ius crudae, qti ae v and P e m-hrae , flammeae et tenues proderant, saepe caussiores iumentorum lite similes, cito e turhat,iles et subsidentes, interdum naturalium instar Facies quando pallet, quando rubet, quando initimescit; in quam minimum, aut ne vix quidem di ei epare videtur. mali vel graves et tristes imgtierit, v I rubent, Vel lucem ave SADt Γ, Ut Pl onuitent. torvi et truces, vel undi limis vel iiii id et iii id existunt, iister dum illacryniant, itoreque suo Plintitur. l. XXX Lingua, oris svor spiritus, cibi astidium, atque alia consideranda Lingua plerum qite oroscit, siti finditur, si hin ct aspera fit, rahet, ut athleat, alit variegato obcllicitur mu- eo; sed non raro humida et naturalis est, nec ulla sitis vexat os amariun ut plurimum, aut alius eius satior

pravus moleste percipitiiv situs requens, nil s. ii,aequalis, difficilis trahitur duere altius foetei Cibi

122쪽

Ri M FEBRE desiderium sero perit; laterdum id ait se etiam e

cloit Ram Detitus alligi iis manet. His praeterea a cuunt 3 est, armum, capitis istis, M.t-α με Mis , visit iram aut contra sopor mentis stirpor, aut inbecillitas doli rium alvi suxus, vel adstricust vomitus hypocho driorum tensio tendinum nubsultus macies, aliast 1 in assectiones, quae aut eum id re ipsa tangi intur mox im e initia, aut eidem sensi in si perveniunt. Autecedunt vero lassitudo spontanoa, Omnia imminutus et pertu huius, capitis Et corporis gravitas atque iuertia, natior alium animaliumque laesio si melioniam, aut grave aliis quod in se rebus non Gluralibus e trum. Dismosis μbro. Signatequentisra et magis propria.

Horum S. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. examine

diligente tristituto, uelle comperitur, febrisne corpus t neat, aut absit Non enim pulsus Papus, aut tardus aut velox et De Mons non tepor, non urinarum color, turali similis, non sitis absonitu, non virium languor aut integritas medentem in errorem perducent, nisi singulis seorsum acceptis nimium t ibitorii. Coniuncta enim est ima conmanentia sint oportet, si aliquid certi signisse are debent Sunt tame quaedam sateor, peculi ria, qt e plurumque et genetritim homo patitur, quem febris invasit. Initio ut Iulimum vel cohorrescit. Vel riget, vel riget, rarius animi deliquio corripitur, aut in somnum propendet paulo post calore ingenti et iutius protracto cum aurietate quadam, atque in primis viri uiri languore siti, orisque siccitate, capitis dolores 1 , nut gravitate, aut acuti, aliisque afficitur molestiis. Quod si adesiae pulsus Deqtientia iit celeritas se- adiunx rit, certius, non inscior erit de sebi e iudicium Q iare non immerito a cl. Bucn,Nio a praeespuae et constanti res ebriis notae statuuntur calor excedens pulsus re her, appeti sua desiciens, totius corycios debitilas, et quae Ham in obst indissiunctionibus tam Hirilibus, Muim virib

0 Tanti hoe signum, se exente Dupinu io, facie lint ei Lapor, ui quando in uanu in appare haut signa, quibus f

123쪽

ni esse indieator, ad dolorein vitia, eonverteret, q4idnior, tibi non manifestus est, motic aliquo rei ponis aut ea-pii; imperato Deilo sese milit et detegi Dupti initi in nocia Boenis l. c. I s. ' L. e. o Quamquam sobrim in univorsum rite et plane elintriposse, vix licet sperare, ut supra in licavim is i altamen ursi. piomatis e es eiis deseriptio aliqua op mpta non vide ne reprobanda , iam utile hae sit ratio , qua febris generatim

enuntiari possit Talia fortasse est lia eri, Toti rmia momtius olerasque frate torres laede/is, modo aetitias, modo lentur, modo assida tis modo is termi tens et Ieriodie recur uras, a rebus Praeter natianam exei attis, ut 'lurimum cum Miritum aninis1-

s. XXXII.

Paluit, ni silicio, mi stiperio has S. IV ast X. non

modo inlimam ebri natu arn veram oliam catinum improximari O Liri tinniti Sin, vixque di,inari a qui

piam posse. Si viis tamen coniecturae locus detur, I eeatque aliquid in tanta rerum ambiguitate, suspicam iis in nuuium diem e ea probabiliter partim in fluidis, partim in solidis, tri corporis parithiis, et reeiproca

earumdem actione quaerena mi Sataguinem enim P Ilithiosque ah eo dei ivato huaiores ita a naturali statu, copia, ait cohaerentia, aut mixtum, aut ualitηte et acritudin tum spontanea, tum adventitia, desciscere, verisimile est, ut motus cordis atrie arteriarum multiplici ratione perturbetur, at pie aste universa iriculationis et ceteradum functionum oeconomia. Nec mi rius rationi consentaneum vi e tur, isne ruetis uin s mis eum muscissarium, tum neminarum, ita lita, ut

vasticae ac inordinatae quamuniam parumn diuiti, cui ne insolitaeque affectiones insumnt, initae noti solum priori malo vires addant, verum ethun totum tisi vorum systema ita Eercellant, ut Me prope nutu laborare

videatur. v. i.

124쪽

DE FEBRES XXXIII.

Hine g. XXXII. si motus humorum retardnlur, aut inaequalis redditur, aut librae spasmo conualium tur, aut noris sensimilitas irritatur, aut aliter maloas itur planum atque ope litum est intelligere ho

1ipilationem, horrorem, rigorem, frigus, aut apparem is rigoris, debilivatis,41lii etiam caloris sensum, item iri Pallore1II, livorein anxietatem, pectoris oppre

sionein, Ruilationein nauseam vomitumque sine emtrio I sordibus, pulsum tardiim, inaequalem varium, humorum congest 1ies, stuporem, oporem, sitim, alia que symptomata, quae inter initia, vel etiam in pro-sressu se ellantium adeo communia esse solent. Si v ro, irritabilitate et sensibili te incitata, cordis arteri rumque motus augeatur, et cili cultust Lmorum omniviri acceleretur, commodissime inde Explicari potorunt pulia suum velo iras, inagnitudo, impetus , culo i , aestus rubor iaciei, dolor rapitis , Vigiliae, paras,lx syne, iam saliuiantiones, aliaque auctae cireulationis effecta, quae saepe subiim comitantur aut subsequuntui . Nec arduum

suu erit ei, pii palliologiae generali operam dederit. iusque alius laurilis smplomatis rationem inventis

s. XXXIV.

cum, a. motae. - - animo nisae. A mani sores, eis pene ima umerae , riden V ea mni remotae, in passius continenturicum timet neniae, tum, catarotica marum autem aliae ab animo, si iustu prava corporum constitution proi sciantur aliae exuissecus, aliae intrinsecus adveniunt, ebri inque min. vere possunt. Quae ab animo procedunt, sunt irari a animi pathemata, ira moeror, tristitia, studi inam dica, metoes, amor, qui ad ebres praesumim lentas ciendas solet esse paratissimus, si eum Dem e n g ta rei amatae potestate illis equatur Turbato enim cerebri et nervoriun Mutu, pervertitur motus cordis, socruti es exeresionesque omnes, in paniis succi Milib

es, bilis lymphae panemineae, triuuserationis immiis

125쪽

Quae a corpore ipso dimanain, sunt mine lamir me aseetiolios tam fluidariam, eam didarum me hum,4m,pter quae ad sebi im quidam magis, quidam

minus inclinant. Hir spectant aetas, temperamentum, ζlethora, viseert m labes, passio Ity es,ondrisca aut ysterica, Corbultis, cacochymia, mollexia, aes e nerea rheumatica mathesis, atque alia his similia.

g. XXXVI.

Beticendum vero non est, vim causae proca aretione inteidum tantam esse, iit i iamlibet optimam valetudinem firmamque emporis eo titutionem illic evo tere, atque in adversat cominiitate Os it Spina di ei podis infixa lantum exei Lai e potest oloris, ut se res oriatur, ouim Oi ptis rigescat, et spasmo inducto aut angeaena a eodente, ad interitum peristicatiae aegrotans Propinata venena st venenati halitiis, milliagni, pestilentes ore inspirati, alit deglutiti, uti cutis vasci lis absorpti sanguinem, lymphain et ceteros lati es quoscuti lite celeriter inlictim eo eri mimittitue, aut villos cordis, a ter amin, aut ventriculi aliorumque vise ruin varie irrit. in e contrahunt, aut conli 1 relaxant et solvi int, aut mox nervortim ruinem vim de Ia

dunt, convcllunt aut desimum, pro nemperiuri se pria iugulinuri natura et potentia.

g. XXXVI.

Exempli tisarum Muliarium

Quam maxime inserendae sobhi otiam valent rapida, viri etas, incontinentia et vetuis immoderata, ingesta itero, in euita aut i tenta acria, putrida, codrupta, nis. dum ouum, inuinus diutius rotractus, violenta exu

126쪽

estia, deambulatio sub sole, mora in hypocausto alii alio loco praecalid , et scibitus in atrem frigidum nun itius, habitatio in regione timida palustri, aer inguibus uliginosis aut aliter noxiis vaeoribus reserius; quidquid uno verbo humorum aut solidarum Partium,iatundem modum potest subvertere aut labe taxe

3. XXXVIII.

Verum ad ipsam febrim revertamur. I hae qui dena natur adniti videtii ad causam aut materiam morbis scana sic pernaritandam, ut imi anudius noceat, exi Hsumme per aliquam exeretionem feratur. Motu igitur febrili ita ea si ibigitur, ut vel emendetur, vel expellatur, vel talem Libeat mutationem, qua non amplius insensa sit, e natura nequidquam pDolieiente, ita deterior evadit', ut obruat et destrua Quare febris vel in salutem, vel in alium morbum , imo in mortem ipsam nitur. Si vires vitae vigeant, nec causa sive s ines modum excedat, ne adeo maligna aut reluctans et, ut ab iis permutari, subigi aut expelli nequeat, in spes assulget, nullo opus fore medici adiumento. Sin vero illae deficiant aut langueant, aut morbica sa, sive omes eiusmodi sit, ut difficillime tolli aut emendari possit, tune medentis opera, . Umen et mmdieamenta illud ei liciant, quod ustra natara et viistae um molirentur l).

mittenda ait, malvi viri a se in m inediat in morbis, de Rue

Vitae vires vigere et sussicere reputantur quando queque tanto imoru et robore pollent, ut Causas resistentes, quas sanguinis copia, acritas, lenior.

in palmi, ent, exsuperare possint. Tau valiae

127쪽

sangitis per vasa omnia proiicitur, atque insignis hi morum omnium tum in se ipsos, tum in canales mi tuus et reciprocus uitritus consertitur. Isine cati, tibiaque sese expandit, qui humorum attenuationem. res lutionein , coctionem permutationemque mirifieo adii vat ij liinc omnis ab illis labes decedit, alit quidlii liiiipitri Oxitque inest, per excretionem urinae, sudoris, sputi, vomitus, deiectionem alvi munditur, febris quaevanesciti 0 c,lorem magni AHeluit Gorim, nee minori in pretio

eum habuere inuit alii, et nostra aetate an primis omam et i mauorim, viri inm: et doctrina, et artis iuu et in oleberrimi.

. L.

Cati quinam utilis. Itaque calor non semper formidandiis est, peetatim in febribus coctionem, ut aiunt, purulentam posthuan- tibiis, dummodo nimii is haud sit, nec Pl Lirimum naturae modum excesserit. Sine eius at xilio mutem, sima si) morbitin facit, saepe Piida remanet, nec ψ, lam subit mutationem, imo ipsa intus restitans ei nil tu vibiles suffocat, vel non satis commota, uec emendata, nec cocta reliquum sanguinis atque humorum, cum quibus consurivitur, penittis inficit et corri impii Calor ergo moderatus, qui a libero humorum clicuitu atque a solutis spasmis clependet, generatim exoluam clus est Eo enim non solum horror et nisus averibtur, mim etiam coctio et risis immovetur.

Q Frusta interdum quaprilii ervilitas in ali pia 'talitateniateriae morbilicae in sat grainc xistentis steteridet eoo o. N TH Nam EEotim in Uecimine pathologico de rognos inse-bribus acutis, i uiae n. 7 a tn:imili cividitatem in il tratione o vellementia spasmorum plerii imili reponendam stas , Ii .im ita lium oritrii solis P ilat lixe, noli raro omiptam illamnia eriali , quae aliquanil ornitur ab specie priscos, et puris naturai des ri, esseetum potitis esse motuum irregularium laturae , quam causam corvindem. Hoc enimvero , si

ilai tuam venit, tum in Primis venire mihi videtur, eum in febribus quibus an malignis et putridis urinae stoeeutoniciis et postasim copicuam habentes in inguntur, dum intorim modi

128쪽

bui eradi sinan est, vire tu stoli iurit otii do malo a ri δε-- se. Quod sat . si invios decipit, opinantes , elicuonis signa ru M'. Upostasini autem ius modi illacem e naitii me benei in inani si nihi aliud osse ego quidem iudico, Ilain sanos hu--oses sobri a uiuios et attenuatos, invicti atque integra adhuc verae morbiae ea a

Ures tritae nimiae quid maesten - Propios sic. a. Intor lium vero vires vitae non modo non desimul nec tantiarnmodo vigent, sed iusto maiores evadunt, vehementiusque concitant in Tum nimius motus, nitri itis calorque timorem in uti iiDt, De iniversum cotibus inflammatione aut inflana mittor in diathesi occupetur aut at Dicenti acrimonia pessundetur Sunt etiam, qui

putridam inde metuunt humorum dissolutio aena, quod iumen rarum ab huiusmodi causa sola est Illud autem o magis timendum, suo intensiori calori super venerit inexpectata horripilatio, frigus, in primis exte-

Di nno tonues, percolata , ei vigilimn ulvus perim hata mentis emotio, anxiotas, et multo magis, si bis accesserit extremorum Pigus. G LEsus a), praeeipuum

et maximum sigilum mortis in bona eris subsecuti iora est, inquit, virium imite illitas, sueti dii in crocmiclitas pors ota, prae crtim si , raeti rara naophus sit iniguris et nolignus, et celeriter 3 moveatur.

sal Litcii , vel in in ortem, vel in alios morbos i sinere, nori 3wa et , miliam ita pilai ex Hippocrati eis orti illi doceriae r at iti Ille ait notarn, ito mi in toti et praesidio mellicii lac lius uti ira praO Oseat. Sed primit m lieam, et libras noriti mi perveni ns sobris remo dici sit; in Sal itaris in ori tini, tim lati hi iam 'I. I. innitim is dei rehensa est. MI h ii s inqttit νν ut pos Arra, repente obmutuerit, convulsus 1 1ritur, nisi

129쪽

ei. V. 5 rati a ili febr st 3perum lent penu capiuntur, Et latit , it niunt et stertunt, in septem die biis pereunt, iii si ebris appii K nderit. Sec t. l. i. Qui ius hepar irrumcirca dolo , iis sobris superveniens dolo. rem olvit. Soci. VII. et Sol dolor sine instam mali nn se debet; seel. l. o. Id saepe in eo lis teterie a colori lis Disis erum demehendi Iteni tu hilum x, Penne stiliae idio obor i adieationibus. Febies mitis Rimae et g et ria Simae lie i. ait tauto desinunt, maxime vero malignastis gravi simae si 4., vel prius interficiunt. Praenot. 22. Primias sobrii m insultus ad dies . secundus ad . tertilis ait i. qtiartiis a lιέ. a uirit t1 ad O. sextus ad O. dies x tyrii l. I ei et M t tau Qtiibus per febres Oxta die rigores mini id inimilis iii dieatitur Seet IV. aph. 20. obiicitare uti pietatili 12 S m guinis stillatio nos cum sternutatione ac eodentes, et Iii nil irit inina desidet album, quarto di visum, optimo sollitione metus soro denunciant. Coae 349. Urina in Iohro album et laevo depositum habens sedimentum, elerrem liberationern η nuntiat celerem et ioclite, taxo diluta indisere arre a m dani labet pingue finem Coae 1 5. Quae aliquantulum rimbet, si brubrum ah ε sedimentum et leve, si iiiicioni ante diem semimiam appareat, eptimo die militionem sono dosi gnat, post septimum autem, tardiorem aut plane sititur nana coae. 67 , Qua quarto die subrubram uti heen lanieahit, sotii imo die liberat, dum reii Da pro ratione haheant Ibi t. duri fiumitio malo in omnino leviter perninnero corpiis; hi nihil minui, vel etiam pius quam ali postia Iat Ont abescere, malum citiust enim moro longitudinem, hoc vero

aegri imbecillitatem signis eat. 1. 28. secti et rati sebribus

abscessus, qui a dirimas iudicati mos si deis e reuat senes non solvuntur', morbi lonstitudinem signino ni Aph. c. Me IV. Sudores sobrieitantium Mea dies erit reos orti, las, rem signinoaM et mo i longitudinem et redidi vas h. 36. seel. IV. Febricitanti sudor supervenions febre non romit

ae se malum. Prolongatur enim morbii , t copiosiorem

humiditatem indieati Aph. 56. seet IV. Quibiis brici lauribus in urinis subsidentiae fiunt erassio ei sarinae similes, tonsa iri in semitatem significant Apin Q i. et VII. cuimtiu em quo is fabritim nine ni Mones ex glandularum tu,

130쪽

' biis risi iis suem qnu, aisnunc est, nisi dextrum hypoco Marium duriam it, alioqui ui bon ni. - M. -LIV. Quin ,, ex febre aures os inuerint, his sanguis e naribus iuuenus aut aluus exturbata , morbum solvi aee --'eia et Mam sis et auis in sequentibus , Dei triones nigrae , - qualis sanguis niger, ioni prinimantes, Milae. AN a1. . Me IV. In febribus circa venirem aestus vehemem et oris iis ventriculi dolor, missum Aph. 65. see IV. In febribu, ex

is Munnis a 'ores, aut con uuiones, malum. μαω7.s-LIM. Insebribus spiritiis ossendens. ta est intercisio malum convu risionem enim ignificati vh. 68 seel. IV. utimitur eis

Prenitaem et mortem ex his, quae modo ad eam, conite possumus. ω si a febre detento tumore in faucibus non existen ri te aiissocati ex improviso superveniat lethale i. M seel. V. Si a febre detento, coIIum derepente inversum meri is vix deglutire possit, tumore non existente, lethaim. h. 35. Me IV. 58. Me VII Coae 2 7. Ubi livores in se. ti bre fiunt, prope adfore mors significatur. Coae 66 Febrium initio si atra bilis sursum aut deorsiim prodeat, lethale est. Coae M. Quibus per febres assiduas pustulae toto est pora Mena se intur, lethale est, nisi quid purulentum abscedat. Iriis his vero praeeipii adnasei ad aures tubere uia solent. Cocle. Mai . oeis desectione iaciebre, thae eonvulsionis perien M prae se semini, et in mentis motionem en silentio desis mini, perniciem ostentanti Coae. Meldisti iam multa iunicia sunt, sed haec ma jure Febri ei tanti, nisi in totius - imparibus dimiserit febris, reverti solet. h. si feci. Isca Coae 8o Quibias febres Cessant neque api,ar tibiis scillitionis signi nequo diebus iudieatoriis , iis recidiva exspectanda Most Riseno ira coac. 46 Sigua abscessus stirementur Diata in Coae. 43. Praenotio 39. Coae Maa. 4t Aph. 3t. IV. Oα--,iarionis in Peaeuot a. ii S ioboris cultis pi, Io scet. IV. Miolari, ad eoos coae. 207. Diare ea Aph. 3. Iv Coae Ma Aph. IV. Coa c. i51 a a Drsenleriae Coa . et . Err--sNelatis in Dei coae zoo. Iraemorrha,sem lac. 368 14

S. XLII.

vixdum igitur est, ut motus brilis nee ni is

excedat, nec iusto citius languescat aut deficiat Si in demtus si ierit, sinendiis si immodicus, compescendiis;

ia tot peat, at intempestive defervoseat, incitat adus est, pirati vitae vitilitis et morbi statui expedire magis vi

debitui . in hoc febris moderamine totus sere linie

SEARCH

MENU NAVIGATION