Christiani Wolfii Jus naturae methodo scientifica pertractatum, pars prima octava, in qua obligationes et jura connata ex ipsa hominis essentia atque natura a priori demonstrantur et totius philosophiae moralis omnisque juris reliqui fundamenta solid

발행: 1764년

분량: 309페이지

출처: archive.org

분류:

231쪽

s ν demonstrata ; si res easu perierit, possessor bonae fidei non tenetur ad ullam restitutionem.

Nimirum nihil apu3 ipsani est , quod relΗ- Tenetur, quia oblitatio ὀe re aliena restituend1 tuere posset . nec vel nec luc una ex re . Deque non a vim suam exme, quam ubi nosti rem, etiam ea non facto , onusti mempe rinitario e nun tae vi a di cubucaam ea si or. ν .

. , Si res ι Issa, qOm ἰnvensi, casu adiud te perierit, antequam ex orare potae. U , quinam fit rimisus, non teneris ad restitutionem vitam . Rem , quae periit. eam restituendam iuventorem obligari patet ut an . , ..iis, iis te. Sive autem ignores, rem esse alienam, sive saltem nescias, quitiam si do-υb4,ον minus, restitutionem a te non factam tibi imputari non posse denuo patet ut amisi. . ante. Unde etiam eodem Prorsus modo, quo ante, porro colligitur , tibi imputari non posse, quod res perierit restitutione saeta non peritura , consequenter te nullium alteri dedisse damnum, quod rem ipsius in potestate tua habueris. Eodem igitur prorsus modo, quemadmodum ante s*. 387. , ostenditur, te non teneri ad ullam restitutionem, si res amissa quam invenisti , casu apud te perierit, antequam de domino constare potuerit.

Quoniam eadem demonstratio adhue subsistit, quaado re 3 casu perit, antegram si sese eam domino, qui amisit, resi tueri possi, etiamsi eo et , quinam lι , --ς

uneris ad uuam vestitutionem. Nemo non videt. supponi amobis. quod restitutio non a alpa differatur . gonia intra nec mora Moi imputari Possit.

q. 79 Si res naufragae veI in mare navis sev ndae causa ellectae easu premrim , quo η ηδε . in littore nactus es, antequam de domino tibi conflare , aut s 'μ' domino a te restitui potuerint . non teneris ad ullam restit unonem. Idem denuo ostenditur applicata demonstratione superiora sq. 187. naufragas vel eiectas, quemadmodum ad amillas ij. 18 .

Qui res amissis, naufragra vel eleetia detineat τει , nisi sitnificarui vocitati vim inserte velis animo exa domino restituendi, qua Nimum de iro. . Qiiamobrem hi calus non pol mateo certo constiterat ac rest taeniit occasio comin sub eo comprenenat . quod de Po note conae moda adsuerit. referri necueunt inter possitis fidei det auravisa

b. Is Iasi res periit, πηd Gminum eodem eassa no perirera ; matae fidei passessor donum resincire tenetur. Etenim possessor malae fidei novit rem ., quam PoIsdet esse alienam sq. is s. γ, neque adeo ignorare supponitur, quinam fit clom P ι θ' minus. Quando itaque rem , quam domino restituere debet ig- d7- ,sη ρ st suum ipsi imputatur cf. t63. 1. consequenter orci o Isa libere teneatμr. Φου hoe non facto consequitistituit: non factum tuum ipti imputatur ConLCHuCHLCI Pro causa libe.

ea habetur eius, quoR mali domi no ex hoc non iacto consequitur L 317. parrii phia pract. iv. . Quod si ergo res casa perire, eodem casu apud idominum nun peritura, malae fidei possessor in causa est, quod res perierit , consequen

ter doniam rius iacturam fecerit cf. 37. . Quoniam itaque damnum Duiligod by Corale

232쪽

Obligatisti. Iuribis en rimia ἰo oriandis. mino t6. 88. , damnum autem datum resarciendum S. 38o, οῦ si res eam prriit, apud dominum eodem casu non peritura , malae fidei possessor damnum

resarcire tenetur.

Apparet hine , qoomodo malae fidei pingor ab iniuria deseredit . quae possessioni viti fida

ex sietosaci ultra rei ratisnem teneatur, quem- iactast adhaeret ς 3. r reparatio autem adincidum Grintis ait lib. . e. io. ,.si. seposi- damni ab immotione non ficta restitutionista poena ob rem nute possessim . ad quam ver- est, qua effectus casualis, rei ne Pe lateritus . ., Gratia trahit Gramvisa in Notis. Pinna enim a veru Poterat L g. 639 P. . Phil. practis umαὶ.

Si res easu periit, apud dominum eoaeem e u peritura, matae fidei possessis non tenerer ad ullam resitationem. Etenim fi eodem ea su res perii mei apud dominum, quo apud malae fidei possessorem periit; perinde est ae si dominus eam habuisset, consequenter propterea, quod possessor malae fidei rem domino non restituerit, effectus easualis eidem imputari nΘquit β. 639. part.' ri Phil. 'act. κηλ. . Quamobrem nee haberi potest pro causa libera jacturae rei , quam secit dominus sq. sa7.ρart. t. Phim pract. univ. , adeoque ad damnum datum nullo modo concurrit g. 88. . Cum igitur damnum resarcire non teneatur i q. s8o , nec res, quae periit, restitui possit, non tenetur ad ullam restitutionem.

sus hie rarissimus est . Et qui via nihil mina ob Postissio-m mala fide continuatam . adiit , quod restitui debeat , noci tamen cellit donec casas contigerit.

si res eulpa possessoris bonae fidei pretit, bae tamen non obstante damnum resam

eire non tenetur. Posse r enim bonae fidei putat rem esse suam s. t 33. 3, consequenter si res perit, eam sibi perire existimat i . 336. , nee se teneri ad rationem alteri reddendam, quomodo re sua usus fuerit is. 169. . Ignoravit igitur, re pereunte alteri damnum in serri s=. 86. 87. , ae se de eodem resare te do teneri l .s Io . Patet etiam ignorantiam ipsius esse in vinei bilem ag. pari. I.ibit. mact. univ. . Quamobrem cum ignorantia in vincibilis imputari nequeat i s. sso.part. t. PhiL pract. univ. nec imputari ipsi potest, quod in avem tendo damno ab alio culpam evitare non studuerit, adeoque nec in causa fuisse diei potest, cur alter jacturam rei suae secerit c g. 327. pari. r. Phil. Pract. unimb. 86. pari. a. Iur. nat. . Damnum adeo domino culpa sua dedisse non censetur j. 88. , consequenter nec idem resarcire tenetur g. 38o. . Equidem .uxulpa sua damnum dat alteri .

damnum εare non intendin cS 'insita P t. PLI. Hact. -υ. . adeoque Perinde νιdetur . sive quis norit rem esse alienam . sive putet eam esse suim; sallitur tamen, qui nullam hinc quoad damnum alterius disserentiam adesse sibi persuadet. Etenim qui novit rem esse alienam, illi etiam perspectum est. re culpa sua Per n. te damnum alteri dari . De eo intem eos itare nequit, qui rem suam esse existimat . Qui mobrem eum de culpa vitanda non eos itat, ne alteri damnum detur , qui dari novit aut nota test ac debet , is damnum alterius indirecte vult cf. 61 l. 613. pari. I. PHI.W-.univ. q. id

quod diei nequie da possetare bonae filei. Rigorem auris naturalis ultra sortem haminam exrenderet , qui in casu propositionis praesentis damnum resarciendum urger i . Noa mile Ia.

terpretes Iuris Romini possessorem bonae fidei in stir domini este dicunt. de quo adeo rati inandum sit eolem. quo de domino, modo, nisi quatenus vel re , vel ex re alterios locuple tior iactux, & Dius habet . quam habere de te . alteri restituenaum. Ex Acto nimirum suo non tenetur ulli . cum alias non esset instar domi. ni ι sed tantummodo ex re , quatenus scilicet habet, quod est alterius. Lubet itaque apponere principium generale.

233쪽

non teneri

in Iacta.

sessore re

s. 19 Possessor bona fidei mn tenetur domino ex facto Θ non facto uno, hoe est , pr pterea non obligatuae ad aliquid danduo Dei faciendum domino, quia δου fecit, vel non feeit. Qui equid enim iacit possessor bonae fidei , Mum de re aliena disponit, id ipsi imputari nequit Cumque sub facto etiam comprehenda tur non factum, seu sub actione positiva etiam negativa, nisi expresse contrarium moneatur, Vel aperta appareat repugnantia; facile intelligitur , possessori bonae fidei etiam non tactum ῖmputari non posse, scilicet quod hoc faeere omiserit s . a .part. I. Psi . fract. ualeti. . . Quamobrem nec haberi potest proecausa libera mali, quod inde domino resultat g. sa7. pari. I. PMI. ρυct. univ. ἀNulla igitur ratio est, cur propterea quod secit, vel non fecit, domino aliquia dare vel sacere debeat. Atque adeo patet, possessorem bonae fidei non teneri domino ex facto dc non facto ullo S. 7α intol. 3.

Hinc inseνri poterM , quod in propositione enim ex facto, vel non facto sit . eum nee ro Praeeedente demonstratum .sy3. . si res eui- alteri rnes evin ti . nec aliud quid ejus ι pa bonae fidei dissessoris periit. non teneri eum eo succederit .r , ad damnum danun resarciendum et teneretur

sy'Pσίον malae fidei tenetur domino ex facto 'uoeunque es non facto , hoz est, propterea obligatur ad aliquid dandum vel faciendum, quia boe ferit vel non fecit. Quicquid enim agit malae fidei possessor, dum de re aliena disponit , id ipsi

imputatur i. g. Et eodem modo intes4 igitur, imputari etiam non factum, seu quod hoc facere omiserit F. a pari. r. Phil. ρra' unis. J. Quamobrem recte habet ut pro cauta libera mali, quod inde domino resultat b. 3x7. Hrn T. PhiLρωιRumo. , consequenter domino ad dandum vel faciendum id obligatur, ad quod eum obligari ex iacto vel non facto ostendi potest. Post essor itaque malae fidei tenetur domina ex facto quocunque & nota facto.

Quando in genere demonstratur . malae fidei teneatur . in ea su demum speetali ostendi p . Miletlbrem ex facto δe non iacto suo teneri do, test , veluti ad reParationem damni . ubi culmmino. diei nequit, ad quid dandum. vel saei en- iPsius latesiit, quemadmodum paulo ante Olle dum teneatur . Quoniam enim ex onini iacto dimus. vel non facto non tenetae ad idem , ad quia

Possessor tam bonae, quam malae fidei tenetur domino 'ad ratam fructuum indin rialium extantium resistundam. Fructus enim industriales communes sunt pro rata rei domino , ex qua proveniunt, ct ei, cujus culturae ac curae debentur 6. εχ. , five quis landum alterius bona, sive mala fide postideat g. ε 3. . Ratam ieitur domino rei competentem si detinet possessor , rem alienam pos sidet cf. iso. . Enimvero possessor rei alienae domino rem suam restituere debet fg. 7r. . Ergo posse tar tam bonae, quam malae fidei tenetur domino adratam fructuum industri alium extantium restituendam. Ne quid dubii suborixtur illis , qui in Iure Romano versati sine, repetenda hie sunt , quae

234쪽

s. 397. Possessor bona fini in tantundem tenetur , in quantum ex fructibus natuνalibus .e αν consumtis Θ confiamta rata industrialium domino debita Deupletior . Etenim eum

fructus consumti non amplius extent ij. 3 . , nec naturales , nec rata indu Dynra Vit

stri alium domino debita restitui possunt, quemadmodum fieri debeat , si exta rent g. 83. 196. . moniam vero possessor bonae fidei non tenetur ex saetosuo . quo Ge fructibus pereeptis disposuit l. 194. , nec ex eo tenetur, quod alieno I vixerit, vel liberalius vixerit, quam si rem alienam non post edisset . Cum tamen quilibet tantum restituere teneatur, in quantum ex re Riterius locupleiatior laetus est g. 186.ὶς possessor quoque bonae fidei in tantundem tenetur, in quantum ex tructibus naturalibus conluintis & consumta rata industri aliuni domino debita locupletior est.

Qui ex consumtione fructuum naturalium &rarae industrialium locupletior Actus. ut domi no restituat quod loco rei ipsius penes sese est.

aequitati conveniens nemo non agnoscere tene

tur , nisi netere velit ex re aliena locupleti . rem factum in tantum teneri . in quantum, i eupletior factus, quod maxime absurduni g. 86. . Neque tamen hoc eoneesta absurdum videri debet , quod qui fructus inutiliter eonsumsit . ut ex iis loeupletior fictus non sit. nihil restiui

re teneatur . adeoque fructus lueretur. Duram

enim merito videretur . si possessor bonae fidei

teneretur ex facto, quo de tructibus, quos suos esse putavit ignorantia condonanda disposuit . eum et lias, si novisset , rem non esse suam. seaeum fructibus a se restituendana, velatctius eisntentiusque vixisset, vel de modo alio victum de mictum aequirendi sollieitos fuisset.

g. 198. Si pus νον bonae fidei tantundem babet is bonis , quantum valent fraesus natuis R 'taris

rates consumti Θ rata fouum industriatium domino debita; tantundem quoque να ista porrostituere tenetur γ sin minus in bonis habuerit, minus; sin nihil, nihil quoque res, expenditur

tuere tenetur. Quoniam cum damno alterius locupletaretur, qui alieno viveret, ut suum servaret s ,. 86. 381. , nemo autem alterius cum damno locupletari

debet cf. 38s.); nemo quoque alieno vixit se dicendus est , qui proprio vivere potuit. Quamobrem si bonae fidei possessor tantundem habet in bonis , quantum valent fri ictus naturales & rata industri alium domino debita , id loeo fructuum successisse adeoque ex fructibus locupletiorem iactum fuisse possessorem dieendum est. Similiter die endum est, possessorem rei alienae , qui minus habet in bonis, quam valent fructus naturales consumti & rara industrialium consumtorum domino debita , in tantum facti im suisti locupletiorem ex consumtione fructuum, quantum in bonis habet. Quod si vero in bonis nihil habet, nee loeupletior factus est eκ fructuum alienorum consumtione. Enimvero possessor bonae fidei in tantundem tenetur . in quantum ex fructibus naturalibus consumtis & consumtione ratae industri alium domino debitae locupletior factus est q. 397. . Ergo si possestor bonae fidei tantundem habet in bonis , quantum valent friictus naturales consumti & rata fructuum industri alium domino debita , tantundem quoque restituere tenetur: sin minus in bonis habuerit , minus; si denique nihil, nihil quoque restituere tenetur.

. Haee admodum evidenter eolliguntur ex ptin. eipiis . ipsis non modo Ictis Romanis . verum etiam Iuris Romani interpretibus admodum familiaribus , Civile adeo, non 'aturale est, quod Imperitor L Is. I. de rer div. posses brem M. nae fidei ab omni onere restituendi fructus eon. ianitos liberet . nee dominum , si landum vindicet . de fructibus consumtis agere posse Pro nunciet , et ii dicat, naturali ratione Placuisse , ut Ductus, quos bonae fidei post uor percepit . sitit tiar Pro cultura dc cuta. Quae a nodis stabilita sali sententii , eonsentanea quoque est Principio pervulgato , quod bona fides veritati

aequi Paretve & tantum possidenti praestet . quantum veritas l. ta6. E de R. I. Ceterum in ea n dem quoque sententiam tu ille Doctores nonnullos, videre est apud Mant m ad Inst. de rer. div. f. 36. n. 38. nee adeo procul ab eo abest Gratιus lib. I. e. ro. f. s. dum possessorem bonaes dei ait teneri ad restitutionein de rei . Ac fructuum consumtorum . si modo alias quoque tantundem consumturus fuerat.

235쪽

f. fructus

teneatur

ad resisse.

rionem

ructuum pereipiendo

sor m. f.

P esse ν malae Vel si, citer tenetur ad aestimationem fructaum natural - eoa- sumtorum νatae in strialium domino debitae eo ismiae restituendam . Tenetur enim ex quolibet facto suo j. 39s. , adeoque etiam ex consumtione fructuum domino debitorum. Enimvero cum fructus consumti non ampinis extent , ut dominus eos recuperare possit g. 3 . , possessor malae fidei , dum fructus domino debitos, hoc est, naturales ,.q 3. , dc ratam industrialium s. 4 3. ὶ , consumit, in causa est, ut iacturam sui faciat s 87. , adeoque damnum eidem dat s. 488. , dc quidem, cum norit fructus esse alienos g. et M. , dolo g. 7os .part. 1. Ph Lyract. unιν. . Uuamobrem cum damnum datum sit reis ciendum, quando dolo datur g. 18o.ὶ; possessor quoque malae fidei damnum consumtione fructuum naturalium & ratae industri alium domino debitae datum resarcire debet. Tantundem igitur eidem restituere tenetur , quantum valencsructus naturales & rata naturalium domino debita I. 17ε. , seu, quod perinde est, ad horum aestimatibnem restituendam tenetur.

Non est quod exeipus , 'si tantundem non stituendi liberatur . Cumque poenam mereatur habuerit in bonis eum nec tantundem restituere potissor malae fidei obsevistus perceptos S s69- , Posti . quantum valent fructus consumti domi. tanto majore poena dignus. Quod seu s domi no debiti , consequenter si nihil habuerit eum no debitos e sumserit , probe gnarus se aesti quoque ninil restituere Posse . adeoque nullam mationem restituere nota posse . Immo aestita a esle inter Possessorem bonae fidei & possessorem tionem adhue restituere tenetur , si Postea ad malae fidei quoad restitutionem fructuum eon- meliorem fortunam Pervenerit . Magna qu sumtorum digerentiam c .s98. . Etenim hie differentia est quoad restitutionem fruia uum quaeritiir . quid posiessor rei alienae ob fructum eonsumtorum inter possessorem malae fidei Mdomino debitos consumtos debeat, minime vesci possessorem bonae fidei . Supra vero jam ando ruid restituere posse. Etsi eninh debitor non sie ea vim me. 6, 43 γ, poenale esse, quod Im olvendo, nunet tamen debitor . nec qui resti. perator iubeat posse librem raratae fidei restitiae retuere nequit . quod debet , ab obligatione x fructu 1 industria lea consumtox omnes.

Possessor bonae fidei non tenetur ad Ductus per mensos restituendum . Etenim bonae fidei possessor non tenetur ex non facto ullo b. 39 . in , adeoque nec ex neglectu fructuum, quos percipere poterat . Qu iam igitur fructus percipienda sunt illi, quos, cum percipere potui Tet percipere neglexit s. 633. in s bonax fidei possenor non tenetur ad fructus percipiendos restituendum.

Consentit Grotius Ii, x. e. ro. sed ob hanc nistrasset , eeu decet prudentem ae diliuentem rationem. quod nee rem habeat, nee quicquam Patremfamilias. Ouid quod eadem ratio, quam quod rei loco succedit. Enimvero per hane m- a fieri Grorius . adhue labiistat in possessore ma- Ionem tantummodo apparet , quos nihil ha- is fidei, de quo tamen diei nequit, quod non beat. quod restituere i sit. consequenter quod teneatur ad fructua , quin perciPere neglexit αrestitutio sit physice impossibilis: lite vero quae- Ceterum ex demonstratione nostra uianifestum stio de eo est . num possessor bonae fidei prae. est . possessorem bonae fidei non teneri ex uua. stare dineat eulpam Ginissionis domino damno. eulpa . adeoque me ex supina de crassa neglisam , qui ea re re debet , quod lucrari Poterat . genita fi si ipse rem suam possedisset , dc curatius admi-

dam damnum domino datvm , quos fractus percipere neglexit , quos percipere poterat. Etenim possessor malae fidei tenetur ex non facto quocunque f. 193. . adeoque etiam ex neglectu Perceptionis seu tuum , quos percipere poterat

236쪽

consequenter

88. , culpa De Obligatisn. Iuνώ. - λm Inro oriandis. Quon*am itaque in causa est, quod dominus carere de reat eo , rus fuerat, si ipse rem suam possedisset di diligentius eurasset lacturam sui faciat f. 87. , ae ideo damnum dedit domino S 4 d. l. euina sua g. 738. art. a. ιι pract. univ. , damnum Vero culpa datum resareiendum 9 1 So. ; domino utique damnum datum resarcire, adeoque aestimationem stu-ctvum, quos Ire pere neglexit, Testituere sq. 72.ὶ debet. Tenetur igitur nos. 1essor malae ude ad fructus pereipiendos restituendum de R. V sit ita quod minores nonnulliti rationes qua Mam adjiciant in Ieribus mini. me expressis , suarum nulli tena et li ex anterioribus taeste demonstrare possemus . nostrumtamen in praesenti non est in examinandis Do- .ctorum opinionibus emPus ultere... Negligentia sua non minus bonae, uuam ma-Iae naei pollistbr domino dat damnum: quod vero hunc teneat oblititio damnum datuni re. rela relendi. illum minime, inde est , quod hie

'teneatur ex non suo , Ille ex eodem non enea ur, Prouti ex collati , ne demonstratio itin

nunuestiun est . consentit jus a uianum f. m.

ratam fructuum industri alimn

damnum go no dedit nomisi in ara inu 'Gbim . ad que ultra eam non datur, quod relare ire de in . lone vorci est. auod Ius Romanum l. s. C. de R. U. concedit Postelloriniatae fidei impensis fructuum necessarias deducendi : quod non minus attendendum veait iatrinisus percipiendis. Manifesta enim seret in invitas , si quis Iacturam Reere debe

ret inpensarum ac operae suae, uuae non minuam tuae sunt ouana ruinis alteri debiei 43x. . Sed eum nos in superioribus cf. 443. communionem tructa um industrialium adstruxerimus . in opus est . ut . uiri de eorum restitutione agitur, ImPensarum ac vPerae habeatur ratio . nus Ar as. 6 3. quos in rem impendimus, live ejus conservandae , ive mendae ac fruendae gratia, vel etiam in fructuum pereenota . tur etiam Impendia, vernaculo idiomate ait gementete Adsitii. '' --

Ita sumtus . nucis Lelmus in aedes reficien- , u contem emur . nec collabamur . iant quam solvi mire Meturus, ut ructas colligant εc ad locum c venientena deserant .

impia

237쪽

xo8 Para II. Cap. III.

impensae uti ira sunt . Sunt et am impensae uti, quam antea in eodem fuerant, vel arbores inιὲes . si quis plantat arbores plures in horto , ais frutiferas substituit minus sint iseris.

I et in Denique Impensae votast tuariae sive voluptaosae sunt, quae nec necessariae , nee et Otrit μ' utiles sunt, aut, quae solius voluptatis percipiendae gratia fiunt.

' Re, voluptuariae nonnisi ad vitae jurandit x- Ηue pertinent . quae ad aediseium ornanὀumtem faeiunt pari. l. Iur. nat. . Quae faciant, item viridaria. aviaris , praetoria. in eas inipenduntur impensae, voluptuariae sunt.

L GI.ia necessaria in pereepmnem fructuum naturalium factae possessori eukuη- in d; - restituendae . Etenim sine impensis necessariis fructus naturales pereipi non is, o, b. Poterant co . - Οu imbrem si dominus ipse fructus pereepisset , sumtus nosce saeere debuisset . Quamobrem si possinhr domino restituit fru--vi naturales extantes, aut non e t alium aestimationem c g. 48s. 138. sys. ,hi; γψ, nec dominus vicissim ipsi restitueret impensas necessarias , dominus utique lo-iori, do . cupletaretur cum damno posse ris S. 333. Us. . Quoniam itaque nemo eum damno alterius locupletari debet sq. 18s. impense necessariae in pereepti nem fructuum naturalium factae possessori cuicunque restituendae. Fructuum industriilium nulla hie fit merulo , quia impensae jam insuat ratae possessori distin

Dominus natura obligatur ad rem suam quamlibet , quantum in se est , confer. Obligariovandam malistrandam, siquidem meliorari potest . Quilibet enim homo obligarem c cer tur ad patrimonium suum eonservandum de amplificandum , quantum in pote v 'in . state sua est i 3. 18. . Enimvero eum patrimonium sit omnium bonorum, quae his i quis habet , universitas g. 1a. , bona vero sint res , quae sunt in dominio nostro, universim spectatae I. 38. ', si res nostras conservamus , patrimonium conservatur, 3c si earum numerus sive copia multJplicatur . patrimonium amplifieatur . Quamobrem dominus natura obligatur ad rem suam quamlibet . quantum in se , seu in potestate sua est , conservandum dc ad rerum suarum numerum multiplicandum. Quodsi operam des , ut plures ex re tua percipere possis fructus, seu eam fructuosiorem reddis , hoc ipso numerus rerum tuarum . multiplicatur et immo quatenus res fructuosior pluris aestimatur , hoe quoque 'respectu bonis tuis inere mentum aliquod accessime censetur. Et quoniam res . quae pluribus usibus oc majori commoditati aptata utilior redditur, itidem plu- ris aestimatur, hoc ipso etiam, quod utilior redditur , bonis tuis inerem e tum aliquod aecessisse dicendum est . Λst res melioratur, si uti Iior de fructuosior redditur g. 6os . . Patet itaque dominum quoque natura obligari actrem suam, quantum in se est, meliorandam, siquidem meliorari potest l. aos. pari. r. Phil. pract. unis. .

Natura tiomini non competit nisi rerum na. turaliu in usus L s. s. . nec in res arti siet ales

quae in communione primaeva P re naturalibus ineo oro tur ῆ. 3t. , in ea sein aliud scis is hab i. Hoc ias dominiorum intro. uctioire tantummodo emcitur proprium c f. i56 . adeo

siue homini non Iicet de sabitantia rei d,lpo.

nere nisi in suum aliorumque usum . quem deis finiunt timeta et ea seipsam atque alios l. t 6'. . Quamobrem hine sicile late uigitur . quoa r m

suxin quantam tu se e:i . ccia servare deoeat . ut, nisi usu consui ratur, sit diuturnioris usus . dc irielior te eandem ene itur , ut Diu es ad mittat usu. . Neque obligatio naturalis . in sui rum4

238쪽

Iaa-tabilia l6. I x. IMtia Phil. p a. univ. . genris adeo patrisfamilias. mi omnes ossieti su Introductione dominiorum exspirat, qua ad res Partes adimplet , omnino est, rem suam, quanis industriales de artificiales multiplicandas aene- eum in se est , conservare ac mestorare. Undemur partiueyur. aar. . Atque hinc etiam patet , quod aequisati niaxime conveniat. patet . unde fluat obligatio rem frumosiorem ut nutae fidei Possessor etiam teneatae ad seu--etendit id quod sub melioratione continetur ctus percipiendos , seu quos percipere neglexit Qui adeo rem conservat , qui eindem c g. 6or . . videmus adeo quam pulchre omnia meliorat. is faeit quod est omeli sui 3 qui vero inter se cohaereant, modo iura ex Primo suo in .cumconservaete, cum meliorare posset. hoe non sonte derives.

icit . is omit ut , quod facere debebat. Dili

titiles vero, sine quibus ea meliorari nequit homo autem , quantum m nec Fin se est, natura obligatur ad rem inam, quantum in se est, eor ruandam meliorandam S. 6o8. δ lamo quoque naturas obligatis ad oriendare quanaum

Impensae adeo necessiriae ae utiles conveniant ossieto boni patrusimilias . de qui sis pauit . 'honara ossicium boni patrisfamilias agit.

Impensae neeessaria utilibus praeferendae. Quae in rem neeeffario impenduntur. Impenso

aut impenduntur in rem numero eandem, in quam utiles fiunt fimpense , aut neeu νω in rem numero diversam. Quoniam sine impensis necessariis res conservari ne4num utili.

quit S. 6o . , adeoque nec diu utilior ac fructuosior esse res potest , quae diu bus praes conservari nequit aut quoad substantiam suam deterior redditur ρ ante omnino rendae. curandum est, ut res conservetur , nec quoad substantiam deterior evadat. Quamobrem ratet impensas necessaria , quae cum utilibus in eandem numerorem fiunt, utilibus eme praeferendas . iEnimvero ponamus jam rem unam fieri utiliorem ae fructuosiorem , aliam vero deteriorem evadere, vel prorsus interire. quoniam homo natura obligatur ad rem quamlibet conservandam, quantum in potestate sua est , mee ad rem meliorandam tenetur, nisi quantum in se est fg. 8. . utique non tenetur ad rem quandam meliorandam cum deterioratione aut interitu alterius, nee adeo dicenda est melioratio rei in potestate sua esse, si eum deterioratione vel interitu rei alterius fieri debet c. II . I.Iur. nat. . Quamobrem cum impensae necessarias sunt, sine quibus res conservari non potest I. εο ὶ, utiles vero sint, quibus res fit utilior & fructuosior, seu sine quibus meliorari nequit ε. εos. ἔ impensae necessariae utilibus etiam in hoc easu praeserendae , ubi impensae necessariae ac uides non in eandem rem fiunt.

Non neto in casu priori multo evidentius esse . quod impensae necetariae utilibus praese. xendae . quam in posteriori r in casibus tamen

Rrticular,bus rationes evadunt magis nuntis. ae . Quamobrem non Piget , exemplo aliquo Propositionem praesentem quoad utrumque ea iam illustrare. Ponamus itaque te posiidere do. Mum . Impensas neeellarias faeis si statini aedes reficere studes, ubi qua ex parte deteriorantur . ne posthac multo sumtu rehciendum sit , quod nunc exiguo fieri poterat , nec neglectu iniPea

diorum necessariorum tandem totae collabantur, aut ruinae proximae resci amPlius nequeant .

Ast utiles tintummodo sunt Iinpensae . ii aedes Pluribus usibus , vel plurium habitationi aptan Aur, ut luerit m inde sperari possit. Nemo non

m. i uus Naturae Tom. II.

te i prehenset , si impensas utiles quidem is

eis, neeessarias secere non vis is Luerum nullum censetur, qu cum majore damno eqnjuntium. Ponamus umiliter te possidere Praedium rusti- eum . Quod si de agris Ee hortis meliorandia plurimam sollieitus fueris . de horreis autem . nil lis aliisque aedificiis reficiendis de conservandis non cogites . adeoque impensas quidem utiles facis, necessariis ramen Parcis. nemo Pru deas te laudabit, quin iistius reprehendet. Prudens enim patet amilias hane primam curae suae partem esse jubet , ut res necessariae , quibus

oeconomia rustica carere nequit, conserventur. nee deteriorentur 3 alteram vero, ut . quae me

liorari pollunt . Quantum in se est . melioren tur. Quodsi Liuius , qaos ix re tenetur a reo

239쪽

- diro ' Pars Π. cap. III.

nieliorati possunt, non sufficiant , illas conter. ut eommode hie loeum habeat . in tantas am--ti , quam his eum illarum deterioratione aut bages descendere nolumus, nulli dubitantes quin interitu meliorari mavult . Etsi autem sicile suffieiente aeum ine Ae attentione usus ipse mee praevideam posse nonnulla non sino omni spe. iis den speciem detrahere possit. sane Icti prα- eie objici , uuasi non semper in Irinis nece Ia- miscue omnes impensas utiles necessariis postisaiae utit bus une Praeserendae s cum . amen illa- ponunt.

oblis,lis. utilibus praeferuntur . Etenim impensae voluptuariae voluptatis percipiendae misinouam vitae jucunde transigendae causa fiunt tu ro. ρart. r. Iur. ,m lisi in nat. . Quoniam itaque homini jus est ad ea omnia , quae ad vitam jue unde transigendam faciunt re ad omnes actus huc requisitos g. 72. pari. r.Jur. nat. , impensae voluptuariae in se dicitae sunt F. Iro. pari. I. Pin L pract. univ. . Quo

Enimvero cum res voluptuariae non nisi ad vitae tu eunditatem saetant g. sor. pari. I. Iur. nat. ), res autem voluptuariae utilibus de necessariis sint postponendae f. sos. pari. r. Iur. nat. . hinc facile conficitur, impensas voluptuarias, quae voluptatis tantummodo percipiendae gratia fiunt i s. 6 6. , adeoque nonnisi prcuiter vitae iucunditatem 4. 7o. pari. r.Jur. nat. ), utilibus ae necessariis esse postponendas. Q iam ob rem qui necessarias ae utiles postponit voluptuariis , seu has istis praeseri, eontra obligationem naturalem laeti r id quod admitteriis dum est, si vel maxime contendas, nonnisi prudentiae patrisfamilias adversaritale factum s .ass. pari. r. Jur. nat. 3. modsi itaque impensae voluptuariae praeferantur necessariis ac utilibus , illi e illi aleensendae veniunt S. Iro. pari. PHL pract. unis. . Quor erat alterum . ,

Icti omnes impensis voluptuarias necessariis luptliaria non euramus , eonsequentet Q 3 ni ..e utilibus postponunt , ubi de restituendis I M. Pensis Voluptuariis Prorsus abstinemus . quite. pensis aiunt. Aenoseunt itaque bonum Patrem' nus nonnisi impensarum habetur ratio. Iinpere. limitiis primum de rebus eonservandis. deinde fas necessarias ac ut les, quItenus in veram vo- de iissem meliorandis cogitare debere : quod lapillum influunt. . . ex rerum conservatione ac

ubi fecerit, eum reprehendi minime pone . ubi melioratione Percipiecidam . urget ipsa obliti etiam de iis eoritet . quae vitam siciunt jicun. tio vitam iacunde transigendi 3. 4 i. para. i.

diorem . Cum de vitae jucunditate ageremus , Iu . t. . Quatenus Vero tinpensae voluptua. voluptatem veram , quae ex Persectione vera riae . in res mere voluPruarias fictae , taedium oritve S. si .Pίυλὶ . innocuae saltem eon- P riunt, quando ad animum revoeamus damna tradistinximus cf. 4 i. pari. I. Iu .nat . quae ex nis lecta impensarunt neeessariarum ae uitia transitoria quidem est . utPote non nisi exiguo liun facta. Obligationi huic adversantur es. 4 i. temporis spatio durans, nunquam reditura pari. l. Iur. ar . cum voluptas . cujus Perci. f. 38s. pari. i. PDL praes. Muiν. , non tamen Piendae gratia factae sunt s. 6Δ6. . tum sit in taedium degenerat, vel taedium Parit g. nocua c9. 38 s. pare. . PMos pract. uniυ. . de pari. a Phil pro umm . ut verae aequi polleat illicita ipsa f. 28 I. Pare. r. Iur. nat. a. impen. F. 18s. νMe. r. Iunuae. . inamobrem eum ex fas quoque voluptuarias illicitas emeit. Praesem

eo ipso . quod res nostras conservemas & -- adeo prop'sitio cum prineipiis alibi jam demon. lioremas, voluprarem veram Percipiamus ι non stratis optime consentit. ideo vita jucumlitate careti . qim res inere v.

Impense mixtae sunt, si voluptuariae insat mecessariis & utilibus . Die untur

autem voluptuariae praedominari, si magis voluptatis, quam necessitatis aut ut Llitatis habetur ratio.. nam Ant. Impensatum mixtamim nulla in 'Iure eivili miterum quatenus in numero nee eritiarum est. se mentio . Cum enim impensae Reeunia aesti- alterum quatenus voluptuariis accedit . Pretium meatur . eadem res duplex admittit Pretium , adeo unam ab altito discernendo impensae volu

240쪽

ntitariae i neeessariis separantur . Et idem te- tus sicit , quam si arbores humi iratis neces nendum est in casu altero . ubi impensae vola, sarios edentes nullo certo ordine plantasset ιptuariae permiscentur utilibus 4. Ex. gr. Serris , quatenus Plantantur a res ι ut arbustum siequae Ianuis assiguntur. carere minime Possumus. Ductaosius, imp nsae utiles sunt c3. 6os. . qua- ut eas claudere ac aperire valeamus. Prouti usus tenus vero m3uore sumtu. Ductus amoeni praeis postula vetit . I Pensae adeo in serras factae in feruntur maria necessitin. , oblectinienti Ua.

Ie necessariae sunt, utpote ad Ianuarum conser- tia arborea non sine arte certo. ordine dispo. vationem tanquam Pars inaxime necessaria inein nuntur . excessus sumtuum ιmpensii voluptuariis ctin es t . oo4. . ablatis nimirum M deterio. annumeratur cf. 6o6. . Atque adeo impensis ratis sertis janua deteriorari nunifestum est utilibus perniiscentur voluptuaria tae ideo im-Quodsi serrae ornatiores ae propterea pretiosi Pensae in arbustum sectae a nobis appellanturres Praeserantur comu unibus. ut magis delectent. mixtae .. Patet autem denuo attendenti, quomo quatenus uis aris sunt Pretii. impensae volu- do voluptuariae, quae insunt utilibus, ab his se Ptuariae fiunt , quoad pretium vero commulie Parentur. Qu asi in casu priori. serrae. ornatio quod ineli Pretio citi aliorum . impensae sunt res fuerint minus durabiles , voluptatis magis Uresstriae . Cum itaque impensae voluptuariae habetur ratio, quam necessitatis, tumque volu ἀe rean necessariis , eas naixtas appellare tu. Ptuariae impensae Praedominantur . Similiter si Meva autem atten ne apparet . quomodo in ea su POIteriori in arbusto malix amoenitatis okuPluaraae a necessariis separentur . nimirum fructuuiii , quam necessitatis habetur ratio . delubtrahendo pretium communium , quibus vul- Pauciores arbores certa lege Positas arbustumgo utimur, a Pretio orna rum, quae non sunt reci Pit . quam si nulla lege ponerentur. ut adeo. usus communis . Si quis in arbutio plantat ar- minus fructuosum evadat. Quam haberi poterat . magis anaceni , quam necessarii impensae denuo voluptuariae praedominantur mirusunt fructus, easque certo ordine dispositas, ut libus. sint oblectinento . ae utroque fine majores sum,

dicitur, qua ea tollit, quae suo sum tu in re aliena facta sunt. ν-. RHinc impensas utiles tollit, qui tollit utilitatis eausa iactar tollit voluptuariast.., MI qui tollis voluptatis gratia facta: tollis mixtas, qui tollit neeessitatis vel utili 'o tis ac voluptatis gratia saeta 'Ex.er. Qai tollit picturas laqueari assivax . et aulaea . sea vela picta parietum . i Pensas voluptuarias tollit. Similiter qui test id latria

ornatiores, impensas mixtar: tollit.

mento

dire deterior l. 6I4. , consequenter nec aestimationi rei quicquam mno 'nia. ,ε i dominus ejus, quod .suum fu ni. rat, ullam 3acturam faciat g. 87. λ, nullum quoque ipsi dat damnum ib. 88. .

Ausere nimirum quod suum est . nee rem εἰ en M deteriorem reddit . pretium ejus minus evadat. Perinde igitur est. ae si impen4lae in rem alienam nullae fuissent

SEARCH

MENU NAVIGATION