Iurisprudentiae antehadrianae quae supersunt

21쪽

1. Q. FABIUS PICTOR

et de eo lecto tri et rum confinitum non decubat neque in eo lecto cubare ne alium fas est neque sui ... Fud eius lecti fulcrum capsulam esse cum strue atque ferto oportet unguium Dialis et capilli segmina subter arborem felicem terra operiuntur. Dialis cotidie feriatus est sine te sub diuo esse licitum non est . . . farinam fermento inbutam adtingere ei fas non est tunica intima, nisi in locis tectis, non Xuit se, ne Sub caelo tanquam sub oculis Iouis nudus sit sufer laminem Dialem in conuiuio, nisi eae sacrificulus, haut quisquam alius

accumbit. Xorem si amisit, flamonio decedit matrimonium fluminis nisi morte dirimi ius non est locum, in quo bustum est, numquam ingreditur mortuum numquam attingit funus tamen Xsequi non est religioόEaedom sermo esserimonia sunt flaminica Dialis. alias , seorsum aiunt Observitare, ueluti est, quod uenenato poritur se quod in rida surdulum, arbor rati ei

habui t quod scalas, nisi quae Graecae appellantur,oseon doro i plus tribus gradibus religiosum os atque etiam, cum it ad Argeos, quod neque comit caput neque capillum depectit.

4. Maerob Sat. 3, 2 ra. - . . . Sissu Veranius X primo libro letoris ita dissortation om huius orbi X- secutus est: aeta forri iunio, dis danto in altaria aramve focumve ove quo aeta dari debebunt. 5. Maerob Sat. 3, 24 11. - nam primo pontis etituris libro apud letorsem ho positum si vitulari. Libo III. 6. Non. p. 518. - Fabius leto Borum Romanarum lib. I . . . dum iuris pontificii lib. fortio Pilumno

et Picumno.

attribuit, sin idon0a ration meo quid0m iudicio. 1 misi quae constitutionen a fontis icibus s08te factum

secundum Μα4urium Sabinum narrant.

22쪽

II. SEXTI SAECULI IURIS CONSULTI Libo XILT. Fortasse fragmontum a Macrob. 1, 16, 25 Q. Fabio Maximo serviliano attributum es III, 6 hic olloean

dum St.

Libo XVI 8. Non. 19, 11 p. 544. - Fabius leto lib. XVI: aquam mansbit sedibtisque dato, solubrum sinistra

manu teneto, deaetera aSum cum agita. Ex in cortis libris. 9. Serv. ad Georg. 1, 21. Fabius letor lios seos enumerat, quo in Vocat flamen aerum Cereal facions Tolluri t 0rori Vervactorem, Reparatorem, Insorditorem, Insitorem, baratorem, Occatorem, Sarritorem, Subruneinatorem, MeSSOrem, OnVectorem, Conditorem, Promitorem.

10. est. v. uilia p. 250. - uilia saxa As ad portum, qui it secundum Tiberim, ait Fabius ictor.

2. P. LICINIUS CRASSUS

praetor peregrinus 546f208, cos. 49 208, 0ntifex maXimus, decessit 571 183. Iuris pontificii peritissimus Liv. 30 1 5 etiam ius

civile summo studio amplexus est. Cicero Cal. mai. 50 Quid do . Licini Crassi si pontifidii ut ei vilis iuris studio loquar γ' do orat. 3, 13 ' haec fuit . Crassi illius Veteris, hae Ti. Coruncanii, haec proavi oneri mei Scipionis, prudentissimi hominis, Sapientia, qui omne pontificos maximi fuserunt, ut ad os do omnibus divinis atque humanis rebus referretur idemquo et in senatu et apud populum et in causis amicorum et domi ot militia deonsilium suum fidemquo praestabant'.

23쪽

3. SEXT. AELIUS AETUS CATUS

aodilis curulis 554 200, duumvir colonia Narniae augendae 559 199, 0s. 556l198, censor 560 194. Astiana studia Cicero do or. 1, 43, 3 non huius Astii sud L. Astii Stilonis didit. sterum do Sexti et do adellii vol aolii vel Aselli nominibus Saopo cum ambigatur, quaestionem sane difficillimam paucis hic tangam. Sextus, quem Ulpianus libro quinquagesimo ad dictum D. 29, 5 1 laudat ot ait Sextus, sic osso Saep iudicatum . . non Aelius, Sed odius est, quem Ulpianus ad dictum saepius allegat Paling 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 a L), et quidem non solum nomino odii, sud otiam Soxti odii Paling. 32), ita ut sum aliquotius tiam sub solo Sexti nomino allegasse putandus sit. Eundsm odium t Ulpianus libro vicesim ad Sabinum D. 30 32 'iam S0xtus quam Pomponius putant')st Gaius II, 218 Iuliano of 0xto placuit' signis eant; Ulpianus otiam in libris ad odietum Pedium t 0mponium coniungit D. 4, 8 7 pr. Pedius libro non otΡomponius libro trigonsimo tortio scribunt'; D. 43 24 1 Pedius t omponius scribunt').

Casellium, Caelium, olium curto distinguere non Semper possumuS. Caecilium multis locis Sox Caucilium Africanum esse dubitari nequit sed alii Ulpiani locis

D. 21 1 14 10 x libro primo ad edictum aedilium curulium haec abst: si nominatim morbus X-ceptus non sit se in emption sua vi), talis amo morbus sit, qui omnibus potuit apparere . . . eiu nomine Ontenori Caecilius ait'. cum Ulpianus hoc libro Caslium Sabinum sequatur, quom hic Sabinum illi Caselium nominat, ut nomen Caselii nostrum locum et antecedat et Sequatur, Casilium scribondam S Se apparet. D. 33, libro vicesimo secundo ad Sabinum ha0 habui: 'S0xtus automi Ca0cilius otiam tu et

24쪽

II. SEXTI SAECULI IURIS CONSULTI

coruos in domosticum visum paratos contineri legato se. ponoris scribit certum est, Ulpianum tiam aliis locis A fridanum illum ' S0xtum Caucilium appullaro sod sum 10 loco nominari cum ideo veri dissimilo si quod anteas postea veteros allegantur, scilicet Quintus Mucius, Servius, Ostius, tum quia Sextum elium hanc ipsum quaestion0m tractasso Scimus. itaque non dubito, qui pro Soxto Caucilio potius sextus olius restituundus sit. D. 15, 2, 1 ex libro vicensimo non ad dictum, ubi do adtion d pucullo agitur, Caecilius nominatur, pro quo artoWa I p. 12 bonis rationibus Caslium

Casellius coniunguntur nomen Caecilii corruptum esse apparet, cum Africanus Iuliano aetat insorior iusqu0 disdipulus vid0atur fuisso, ita ut avolenti eum nominare non potuerit sed num Caelius substituundus sit, dubitatur. Len0l ad avolonum 225 Karlowa I p. 12. Aelium astum nominatum fuisso veri dissimillimum est.

Crassus apud Ciceron de rat. 3, 133 Ε quidem saeps 0 audivi de patre et de socero meo, nostro quoque homines, qui excellere Sapientiae gloria vellent, omnia, quae quid0m tum haec civitas nos80t, Solitos AS comploeti meminerant illi Sex. Aelium. . vero Manilium nos tiam vidimus transverS ambulantem foro . . . ad quos olim ut ita ambulantos se in soli sodontos domi sic adibatur, non solum ut d iuro civili ad eos, Verum otiam do filia collocanda, do fundo emendo, de agro colondo, d omni denique aut offici aut nugotio of0rr0tur' Cic. 0 0p. 1, 30 ea respondebat, quae eo qui quaeSis sunt et cura et negotio solvoront'. omponius 48 Soxi. Astius et frater ius P. Aeliu . . . maXimam Selentiam in prostondo habuerunt .

25쪽

Non ipsum responsa collegisse et responsorum librum edidisso cortum est, sed quaedam rusponsa in Triportita recepiSS Videtur reSpon8orum unum vel alterum Xstare Videtur praeter ea, quae in ripertita recepit, velut id quod infra ad Scribam.

1 Gell. 4, 1, 20. v. Triportita 2. D. 19, 1, 384 1 Celsus libro octavo Digestorum. Si per emptorem steterit, quo minus ei mancipium traderetur, pro cibariis per arbitrium indemnitatem

posse servari Sextus Aelius Drusus dixerunt. Commontaria tripartita vulgo Ius Aelianum. Pomponius augoscent civitate quia de orant quaedam genera agendi, non post multum temporis patium Soxtus selius alias actiones composuit se librum p0pul dedit, qui appellatur ius otianum. Soxtum Aulium etiam Ennius laudavit ut xstat illius libur qui inscribitur Triportita, qui liber velut cunabula iuris on-tinst triportita auto dicitur quoniam lege duodecim tabularum praeposita iungitur interprotatio deind0 sub- toxitu logis actio.' Cic. 0 orat. 1, 23 ' in Oxti sticommentarii scriptum'.

In dubio selinquitur, utrum duo opera Pomponius significo an unum. Huschh Z. f. W. XV, p. 17 8qq. , Κruege p. 4, Joer p. 10 34qq. , artoWa I p. 475 Sqq., Lenet Sabinussystum p. . quidem cum Karlowa et Lenelio uni idemquo libro duo illa nomina fuiss0 xistimo. Com- montaria tripartita eum R. Suhoellio XII abb. p. 24 scripsi. D rorum ordin v. 0nol Sabinu88y8tem p. 84qq. fragmenta ad XII tabularum ordinem iam receptum dispoSUi.

1 mell. 4, 1, 20 - . . . do penu adscribendum hoc . . putavi, Servium Sulpicium in reprehensis eaevolae

26쪽

16 II. SEXTI SAECULI IURIS C0NSULTI capitibus scripsisse, Cato elio placuisse, non quae osui et potui forent, sed tu quoque et cereos in penu esse, quod esset eius familiae φ cauSa comparatum.1y. D. 33,9, 349 Ulpianus libro vicesimo secundo ad Sabinum P. 2641). - . . . Sextus autem , C ae ei lius etiam tu et cereos in domesticum usum parato contineri legato scit penori scribit. VII, 11 d robus emptis venditis.

VIII, 16 de furto se manifesto. 3. Cic. ad fam. I, 22. Inluseras heri inter Scyphos, quod dixeram controversiam esse possetne heres, quod furtum antea factum esset, furti recte agere itaque ...id caput, ubi haec controversia est, notavi et descriptum tibi misi, ut seirus id, quod tu neminem sensisse dicebas, Sex. Aelium, M. Manilium, M. Brutum Sen Sisse. X, 4 d funere. 4. Cic. de leg. 2, 23, 59. - MULIERES GENAS NERADUNT NEVE ES SUM FUNERIS ERGO HABENTO. OcVeteres interpretes, S0X. Aelius, L. Acilius, non satisse intellegere dixerunt, sed suspicari vestimenti aliquod genus funebri S. Libri tros Spurii. Pomponius oiusdem osso tros alii libri s&runtur, quo tamen quidam ogant eiusd0m esse'. hos libros spurios fuiss0 0risimil0 st cf. III, 12.

4. M. PORCIUS CATO

natus 20 234, tribunus militum 547 207, qua0stor Scipionis in Sicilia si in Afrida 550 204, 6dilis pl0bis

eius ferme rei libri, emend. Cannegieter.

27쪽

4. M. PORCIUS CATO

555 199, praetor Sardinia 556 198, cos. 559 195, 011s0 570 184, obiit 605 149.

Quintil. 12, 11, 23 idem M. Cato summus imperator, idem sapions idom orator, idem historiae conditor, idom iuris, dum rerum rusticarum peritissimus fuit'. Cleuro do or. 1 171 iuris civilis omnium peritissimus';3, 135 num quia ius civit didicerat, causas non dicebat aut quia potora dicere, iuris scientiam Ogligebat γutroquo in genor se elaboravit et pra0stitit'. Pomponius

familias, cuius et libri xstant'.

Catonem consuluntibus responsa dedisso, tam exscriptorum testimonii quam ex re ipsa colligondum At. TeSponSorum Vero libri, qu0 Cie0ro de r. 2, 334 142 nominat, non huius Catonis, Sed minori sunt unicum quod Catonis traditur resp0nsum ad tu Spectare negaverim quod enim Augustin. 0 0 et christ. 2, 20 erari: Cato cum osse consultus a quodam, qui sibi er08as asoricibus caligas dicorset, respondit: non 8s illud mon-Strum, sed vero monstrum habendum fuisso, si soricos a caligis odorontur', tralaticium esse Rieh. Heing m doeut; nam Clemens Alox strom. VII, 4, 24 a00 abs τί ὁ καὶ θαυμα jτὸν εἰ ὁ μυς, φησὶν ὁ Βέων, τ0 θυλακον διέτραγενου ευρων τι φάγχη τ0υτ γαρ γην θαυμαστον, εἰ A περ Ἀρκεσίλαος παίζων νεχείρει, τ0ν μυ ὁ θυλα κατεφαγεν. colorum soricos in prodigiis locum habuiss traditum ost. Plin. n. h. 8, 223. Ad rospondendi munus portinunt otiam quodam modo

orations in iudieiis privatis habitae, ad quas referendum videtur qu0d Cicor de r. 3, 135 Catonem sex privatorum negotiis collugiss gratiam tradit. do his orationibus V. H. Jorda M. Catonis rastor librum do re rustica quae exstant. 98 1860 p. 33 cf. p. LXXXVII. addita menta apud L. Muelle Rh. Mus XXIII, 541. XXIV, 331. cf. oer p. 276 Sq.

28쪽

18 II SEXTI SAECULI IURIS CONSULTI

. . . libri 3

Fortasso fiam praecopia ad Marcum filium iuris praeeopta continebant. O. Jah Uber rom. Encyhlopadion, Lpg. Bor. 1850 p. 263. 281. m. Jordana L p. XCIX. Commontarios vero iuris ciVilis, quo Fest. p. 157 Catonis fuiss tradit, non huic, sed filio attribuondo osse

mone contra Joersium p. 278.

5. L. ACILIUS 6l ATILIUS

Cie Laol. 6 seimus L. Acilium apud patres nostros appollatum esse Sapientem . . quia prudens esse in iure civili putabatur'. 0mponius deind0 post Ti. Coruncanium Sox. olius et frater eius, P. Astius tu. 3 Atilius maximam scisentiam in profitendo habuerunt, . . . tilius autem primus a populo Sapiens appellatus si Ad 6gos XII tabularum. Seh00li legis du0decim abb. 0liquiae p. 7, 25 sq. X, 4 d funere. Cicero de leg. 2, 59. - MULIERES GENAS NE

hoc veteres interpretes, Sex. Aelius, L. Acilius, non satis su intellegere dixerunt, sed suspicari vestimenti aliquod genus funebriS.

29쪽

1. M. Porcius Cato M. f. - . . Iunius Brutus. - . . Manilius. - . C. Livius C. f. Drusus. - . L. Cassius Hemina. 6. Q. Fabius Maximus Servilianus. - . L. Furius Philus. 8. Ser. Fabius Pictor. - . . Licinius Crassus Dives Mucianus. 10. . Mucius Scaevola. - 11. C. Sempronius Tuditanus. 12. Q. Mucius Q. f. . n. Scaevola. - 13. Iunius Gracchanus. 14. C. Marcius Figulus. - 15. Hostilius 3 - 16. IncertireSPODSum. - 17. Libri spurii.

1. M. PORCIUS CATO M. F.

natus circa 56 192 praetor anni 603 151, ut vid0tur, designatus, sed iam exeunt anno 602 152 mortuus anto

Catonem consulentibus libenter rosponsa dedissscortum est Cicero de orat. 2, 24 142 ideo . . . in Catonis si in Bruti libris nominatim fere referri, quid alicui do iuro viro aut mulieri responderint'. Nonnulla supersunt, quae Cato in commentarios iuris civilis recepit.

1. D. 24, 3, 44 pr. Paulus libro quinto Quaestionum P. 1333). - socer a genero heres institutus adierit hereditatem, quandoque mortuo patre cum herede eius filiam do dolo acturam Nerva et Cato responderunt,

30쪽

20 III. SEPTIM SAEC IURIS CONSULT SERIES PRIMA ut si statum apud Sextum Pomponium Digestorum ab Ariston libro quinto.

Pro Caton fortasse Capitonem seribendum esse adnotat Lenet, Vereor ut recte.

2. D. 34, 7, 1 pr. Celsus libro trigesimo quinto Digestorum P. 250). - Catoniana regula sic sesinit,

quod, si testamenti facti tempore decessisset testator, inutilo foret, id legatum quandocumque deceSSerit,

non alere.

Catonianam illam rogulam etiam nostri semporis iuris peritis notam a Caton filio nomon duxisso vori similo ost se huius responso aliis probat regulam postea demum d0finitam esse puto itaqu0 quod uulus libro

non o regula ius sumatur, sed se iuro quod est regula fiat in liae rogula videtur laetum 6880. qui regulam d0finiori nescimus Celso iam nota orat vulgo regulam ab ipso Caton definitam esse putant post Celsum regulam laudant apinianus libro quinto decimo Quaestionum

D. 34, 7, 3 . 242), Ulpianus libris ocimo et vies sim primo et secundo ad Sabinum D. 34, 7, 4 0 5. D. 30 40 P. 2505 26 22 4634 sit aulus libris ad Plautium D 33, 5, 13 P. 1154. f. D. 34, 7, 2 . 1173);

idom ad regulam Catonianam librum singularem con Seripsit, cuius unum fragmentum habemus D. 49 17 20). Tribonianus deniquo in Digost titulum do rogula Catoniana inscriptum recipere iussit 34, ). at auli fragmonium illud o libro ius singulari sesumptum non huic titulo, sed alii de castrensi peculio insertum est. Commentarii iuris civilis. Guli. 13, 20 9 0gregios do iuris disciplina libros rotiquit'. Pomponius Marcus Cato . . cuius et

libri xtant, sud plurimi filii eius . . . Commentiuriorum, qui a Fost v niundus laudantur, libor quintus decimus aiaul ad Sabinum nominatur. Catonem in commentarios