Spiritus principalis sive Dotes boni principis, aphorismis, historiis, & dissertationibus politicis declaratæ authore Joanne Adamo Weber ..

111쪽

memoriadi gnissim Principis Paderbornensis Theodor Fui stenberg adumbravitP.Jacob.

senius ibi Auro Sapientum-te

Ad sat tenuem , longisque cala talibus exhaustum Epistopatum motus Theodorus, aniso, superi. aetatis i s 8 s. brevi illum non aere liberavit alieno sed editavit proprio tanta felicita

selertia, tanto rerum temporum compendio, ut admirationi rite

subditis & venerationi amorisset. Noque enim usitatis quordam institit artibus per. quas obluctante solo poloque ad opia , incrementa connituntur; sed iis, linnon improbaret aaelum, approbam mundus , ad summam contendit pulentiam. Qua deinde pauper ν religionem , Ecclesiam ,luniversari. que patriam recreavit . . hbstes, te ruit, sivisquαdimovit a finibus,les amicos selatus est, artium cientia irrumi proculcatum ho revi

112쪽

vit, jacentem pietatis erexit auxitque cultum, pacem & quietem subditis, decus sibi sitisq; aeterni nominis com

para vit.

Prima ratio inquit Masenitis

ac fundamentum affluentis opulentiae Celsissimi viri fuit, singularis in DEUM fontem autoremque omnium fiducia ; qui aeternis proVidentiae suae legibus statuit , nunquam sibi fidentem destituere. Legerit utique illam in Regio Psalte promissionem e Spera in Domino, es fac bonitatem e ta inhabita terram , Usceris in divitiis ejus. Sed nec Christum hujus promissi fidejusserem

sellere posse existimavit , dum in-' quit: ΟΡrite primum regnum Dei, catera, omnia adjicientur vobis. Quocirca adeo felicem dioece sis Pa- derbornensis , multis difficultatibus pressae , & alieno aere graVatae , cu-

ι ram suscepit; ut postquam disciplinaei, Ecclesiasticae pro viribus consuluisset. , onus ingens debitorum brevi tempo-

113쪽

re, idque ex redditibus Episcopalibur

levarit. QDd etiamnum repertae ra-ltiones testantur, quibus &3'. impetialium daterorum expunxit, subditosque aere suo in libertatem vendicavit.

Neque satis sibi hac patriae oppres se redemptione fecisse est visus; sed insuper ad hoc omni solertia incubuit, ut eandem, quantum posset. in sacris juxta profanisque locupletaret. Quocirca de Universitate studiorum illic ad totius patriae ac religionis emolumentum excitanda sollicitus, egregio illud, qua opere, qua liberalitate, ad immortalis famae memoriam , Fiir-stenbergicae Familiae gloriam est assecutus: quando erectis apertis'; Scho' lis publicis, in quibus praeter scientias humaniores, Philosephicae quoque ac j Theologicae praelegerentur , aeterno Dioecesin in suam vicinasque regiones beneficio sibi devinxit. Ad devotionem erga venerabile Sa

114쪽

aeramentum, divina lite hujus cultus honorem amplificandum, tria &vi ginti imperialium deserorum impendit milliae quorum proVentus annu in praesentium per octavam illius solennitatis Canonicorum usus convς ti t. Nec Deiparae Virginiς impens Mcolendae immemor, ad illius 'ener 'tionena promovendam, supra duo decini imperialium millia Porro memor Theodorus , se cum pessis Episcopali sociasse virgam populi moderarricem ; seque non modo Antis nem in sacris, sed etiam es Praesidem iii Politicis esse ; magnis auri argentique impensis huic quo que Reipublicae ,parti prospexit . In- ter alia, duas viro Principe dignas, dc secuturis post se eadem in digni

late Principibus servituraε arcus construxit , Neu hausium Meviasbu-gum. Plura alia per dioecesin aedificia, vel ex ruderibus ad eg giamnuvitatem excitavit, 'vel ex funda - E med -

ς . S

115쪽

anentis in . visendas fabricas ed

' Altera ratio , qua hic illustrissimi jiominis Princeps ad ingentes opes ab inopia emersit , domestica sebrietas stat & parsimonia. SNihil ille, quod talem deceret Epsicopum Principem

que , sibi deesse serdide passus est: at

idem delicias apparatrimque nimium Gnper est aversatus , ne qui aliistemperaritiae moderationisque leges da-eturus esset, ipse eas aut ignoraste, aut me exisse videretur. illa Aulicae superbiae & profusionis alimenta, quae profanorum 'magis, quam Ecclesia uicorum Principum referrent indo lam, magnisque solum impensis, nul-sso Principum emolumento sustinentur, procul submovebat. 'Frugalis il-l ivita, dc ad modestiam, disciplinat liqueac gravitatem Episcopo dignam

comparata erat, quae cum effusis pro dige divitiis, nullum vitiis nutrimeneum supellaret. Unde luxum ini

Hemque ad superflua profusionem

116쪽

ferre nori poterat, qua praesentem spum virtutisque jaci uram emanare Cerneret. Magnum ille Principem

insigni nobilitate stipatum, domi hospitem aliquando exceperat. Cumque illi, qui ex comitatu aderant, post mensam ambulatoriis sese vitris ad p tum largius invitarent , nonnemo .i- . bendi impar, ut respondere ex aequo videretur , reliquias libati ex poculo vini per fenestram , cui innitebatur , effundebat. Quod cum Princeps Theodorus animadvertisset, misit ex

ministris, qui significaret, sibi quidem

rantum domi vini esse, quantum ad convivarum ventres exsaturandos,novero quantu ad arcis fossas replendas susticiat: huic proinde labori parc ret. Noluit igitur in helluonum taber- nam EpiscQpalem aulam committati. Tettia ratio erat Ministroriam pro- fidelitas Consiliariorum. Pria munii quidem in felici Aula est Pri ceps sapiens: sed proximum est, vironam sapientum niti consiliis 3c auxiliis.

117쪽

ma regna, civitato, nareonos,

eo prosterum imperium habuerunt, dum apud eos prosilera consilia valuere. Salustius de Republ. ordinanda. Opti ima autem consilia apud probos, integraeque vitae homines reposita sim t. Siquidem ceteri pletique consilia Principum ex privati e utilitatis momentis

ponderant, atque ad illa persuadendMingeniosi sunt, quibus res suas potius, quam Principis auctum iri prospiciunt. Unde Iethro socer Moysis, Genero suo , Israelitico jam populo cum summa authoritate praeposito, hoc dedit consilium: Provide tibi de Ommi plebe virossapients ta timento Deum, in quibus veritas ta qui oderint avaritiam, re consitue ex dis qui judicent populum. Exodi 18. In horum delectu perspicac ismus erat Theodoricus Princeps. Noverat, quibus suam ipse cordeiatiam & occulta crederet; quos in consilium viros jam aetate, experien-.tia, doctrina ac virtute probatos adhiberet; qui aeria ij rationes, cecsusque tribu-

118쪽

rent. His alterum ira commodabat oculum; ut neque illorum libertati tot tum indulgere, neque prudentice, integritatique prorsus videretur dissidere. Qua rati one factum est, ut neque pex injuriam facile pecunia a subditis extorta sit, neque per incuriam ne- Et veri non tam multis , quem fi delibus sibi ministris utendum censui , Comitatus ejus non ad longam magnificamque instructus erat pompam; cim innocentiam amoremqΗe Lbditorum firmissimam esse cOI . z3 custodiam sentiret : censeretque id omne quod in Aulae luxum superfluum impenditur, gravioribus patriae Ecclesaaeque commodis subtrahi. Quae res quantum opibus viribusque in omnem necessitatem promptis, adjecerit, illi Principes docere nos possitnt, qui, cum iss Aula nimium splenderent, in aerario sent extenuati: majorrnon rar5 apud sapientes iu

119쪽

despectu, quam apud desipientes M'

honore.

Quarta ratio erat profig totum hominum castigatio, emula citae qtae Rempublicam haereis factiosorum ho-minum turbant, tempestiva submotio. Pacis quidem ille erat amantissimus pacisque artibus opes potissimum cu-.mulari, bello exhauriri non ignoram

bat. Verum cum sensim per irrepen- ltem haeresin subditos ad rebellionem. tamari comperisset belli aequi lationes prae iniqua pace amplecti maluit. . Unde hoc illi familiare distichon:

Arma procul jaceant , tamen in 'mere bellum. uando aliter pacta non lis et arm qβω. Brevi igitur opum dispendio, ma-gnum rursus. ad res augendas fecis compendium t armis repente adVer Sus turbulentos patriae cives, Sc in si diosas Vicinorum machinationeS eorreptis. Neque. difficile erat Principi habere militem, cui: locuples erat

120쪽

aerarium. Unde bello celeriter conseia rebelles in obsequio subditos, vicinos insidiatores in timore continuit, suamque, composita rursum dioecesi. ex Elito redituum proventu messem collum. Quinta ratio erat amor insignis in Principe erga subditos, quorum se totum commodis usibusque impen debat ; nec tam sibi thet hirigabat quam suis : ut pulcherrimo amori, lusu, non alio collig*re opes fine.videretur , quam ut ipse domi abstinens , in patriae denuo emolumentum colled a prosanderer ; quaeque exigua, minutimque diu isse ex I, figulis collegisset beateficia, haec ingenti aliquo praeclaroquo opere in Reipubblicae. Ecclesiaeque commodum replenderet. a animi benevolentia , id assecutus est, ut non minori sub aditoruna amore coleretur. . Hinc magna ex. Utraque:parie in alteram

ad augendas taxtunas Omnes proflu- xit utilitas.

Sexta