Spiritus principalis sive Dotes boni principis, aphorismis, historiis, & dissertationibus politicis declaratæ authore Joanne Adamo Weber ..

311쪽

sed se tendo: non fugiendo , sed si μ

gando comparatur.

Regula is . In bello lima ferri est au. sum ; & ferrum hebescit, quod ab

auro non acuitur.

Regula 16. In bello locus medius est optimus; quia sortes tenent lo cum medium later timidos & a daces. Regula i7. In bello plus operatui largitio argenti, quam explosio tora

menti. r

L i manetaeargento rompe se porte d. ferro. Regula re. In bello maximarum momenta rerum saepe moerientatimporis avertuntur 3c pereunt. It . que celeritate opus est.

Anno 'i62o. Maxunilianus Bav ' riae Dis, quinque dierum spaeis perioris Austriae Proceribus cincessis. intra quos Velint necne mandatis Caesareis parere, deliberarent; int teram non elapsis adhuc illis quin que diebus, exercitum ad Pro v ι nciaem . - . limites .

312쪽

limites admovit: qua celeritate perculses ad omnia obedientes Austri cos habuit. Comes Mauritius Hollandicarum Copiarum Ductor, Anno I. Zut-phaniam, Daventriam, Hulilam, Delialet, Noviomagum, urbes egregiis propugnaculis munitas, pauculorum spatio mensium in potestatem redegit: ut proinde non immerito

Aquila Fulmineus terror de Iij fueris cognominatuS. Regula i'. In bello contra Viros potius quam contra muros dimica dum est.

Francisci S sortiae hellicosissimi Ducis sententia suit, devicto hostili

exercitu debellatum esse : at expugnatis Urbibus atque castellis, saepe bellum longe majus superfuisse. Regula et o Patientia & constantia sunt duo Maxima ad bellum felicitergerendum praesidia. Cum Anno ipso. sub auspiciis Mauritis Ducis Saxoniae Magdebur

313쪽

gum obsediita Carolus V. Impera

' tor,Vitis haec licet in magnas. re cta esset augustias, patientia tame'. . di cori stan 'a rem eo deduxe t

Magdeburgenses ut impetratis grMtis imis pacis articulis, victbres e- serint atque in gratiam ab Imperi. recepti fuerint. Regula xi. Felix belli evelitus M. tam quantitate militum, quam qu M4itate obtinetur. . RosWurm egregius Polemarcitus,

septem Germanorum Militum millibus stipatus, quinquaginta Turc rum millia in fugam egit. , Alexander M. Miniturus orbem terrarum, eduxit in aciem triginta millia peditum, dc quatuor vel quin que millia equitum. Hac in P

manu universum terrarum Om

mem utrum sit admirabilius, vicerit, an aggredi ausus fuerit, incertinuest , cum ad tam periculosumium delegerit. Alexander non juvenes Abutas, aetate prim a florente ,

314쪽

sed veteranos, & plerosque etiam eis meritae militiae, qui cum Patre Pa- rtiuisque militaverant: ut non tam milites, quam Magistros militiae elencios putares. Ordines quoque nem.' nisi sexagenarius duxit: ut si prin- cipia castrorum vidisses, Senatum te ali cujus priscae Reipublicae conspexisse diceres. liaque nemo in praelio fugam, sed victoriam cogitabat s nec in pedibus cuiqua spes, sed in lace tis erat. Ex adverso Rex Persarum Darius Alexandri adversarius, sexcenta millia militiim aemulo suo opposuit et quae non minus arte Aleis xandri . quam virtute Macedonum

terga Verterunt.

- Reguia opulentum aerarium ad bellum est necessarium. . Bellum enim inexhaustus p cuniae gurges est i cui explendo

non aurei Periarum montes , non

fodinae auri & argenti utriusque Indiae suffecerint. Unde quidam Capitaneus Sebastiano Regi Lusi.

315쪽

taniae , cum de expeditionem Barbariam suscipienda ageretur, ad id bellum tres torrentes requiri dixit'

-- virorum, alterum commeatuum,

tertium pecuniarum. Et Joannes Jacobus Trivultius Maoni nominis

Capitaneu rogatus, quae res in bello necessariae essenti respondit tres O-- lmninoe necessarias esse: pecunias, ρο- eunias, pecunias.

Λtque hinc intelligere licet inquit Idockius de armo cap. I. quanta plurimorum Principum sit incogitantia , qui tempore pacis nihil collegerunt pecuniae, nihil seposuerunt; sed omnia, quae subditi

volentes di nolentes contritae runt, dilapidando perdiderunt, in res nihili profuderunt ; jam vom belli tempo- se vel solitas ad rapinas cisnvertuntur,&subditos prorsus deglubunt excoriante pelli leoninae plerumque vulpinam & vulpinae looninam as. Rentes; vel certe tantum arris ali ni colligunt, , ut silvendo non sint. Ita klackius.

316쪽

Regula 23. Bella sustinent magis opes iuperfluae, quam violentae comtributiones. Exh, Thucydido. Reguia 24. Bella consilio, pecuniaevi, & resistendo magis, quam aggrediendo conficiuntur. Dictum Periclis. Regula as. Bella vicinorum potentum, aut a vicinis quietis statim extinguenda sunt ό aut certe illi ipsi tandem ad eadem trahentur bella vel inviti, ijsdemque magis involventur. Sic tota Graecia implicata suit bello a Corinthijs &Corcyrensibus primum commoto.' Regulia 16. Quando eodem tempore duo a diversis Principibus bella imminent, non est utrumque simuliuscipiendum; sed cum eo, qui se

aequiorem praebet, psius pacitandum est, A ex parte metus tollendus. Sic Romani cum Carthaginensibus isdus inierunt ingruente tumultu Gallico. Sic Gustavus Rex Sueciae Germaniae illaturus hesium prius inducias sex annom a Uisn

317쪽

suit in Polonis, quaesione as. annorum auctae suer in Regula 27. Polemarcho magni

S longinquum bellum gestum, lus hostilii locus ipsi infestus a

'go relinquendus est.. - 2.

Ita Gustavus Rex Sueciae maniam superiorem motarus, si me raniam, Marchiam, Saxoniam Iubegit. E contrario Lautrechius Dux militiae Gallicanae,quia Neapolim adortus est, relicto pqst se ine pugnato Mediolano , Ticinum p stea & Lombardiam perdidit.

Regula 18. Belli Ducem hon oportet consumere tempus in occu

Pandis parvis oppidis A castellis, primariam Urbem in hostico pria

mum amredi.

Ita prudentissime Maxius anus Bavariae Dux, bello aggressurus B hemos, qui a Rege si rdinandqdesciverant, recto tramite Pragam Pedii sectus est: quam Regni Bohemici Meliopolim , commisso Prope assam Praelio

318쪽

praelis, relataque victoria relictis minoribus Bohemiae Civitatibus esis dem diem mox expugnaVit. Erravit e contrario Comes Si buli Galliae Dildiguerius . qui cum Genuam expugnare debuisset, reli-- ω illa prius vim besti vertit in exi- gua quaedam oppida dc castella et Genuensibus interea viros colligen- tibus, quibus erepta est Gallis potentia urbem expugnandi. Regulam Ad Prudentiam Imperatoris bellici pertinet , non te- inexe, sed magna adhibita cauteladccircumspectione adoriri eam gentem, in qua duae factiones mutuis odijs dissidentes , ii testinis armis hostiliter concurrunt. Populos inter se divisos disson Gentesque adoriri , successit interdum: sed lispe etiam lacestenti nocuit. Cogitanti mihi inquit Forst ad Tacis. quae diversi eventus causae fuerint, staccurriti vocatos ab alterutra discordium Parte prospere

319쪽

rem gessisse; at sua sponte alienam in se pugnam derivantes, suo sibi quod ajunt , jumento malum advexisse. Quippe priori casu, & nostris alterutrius partis armis sociatis , facile

est intinniores opprimere : & ea D-diorum civilium rabies est, ut partium altera, quae externOS VOcat, plerumque neglecta propria salute, nihil quam aemulorum exitium quaerat. Exterorum praeda esse praeoptant, quam cum popularibus quiete agere : & quod suis viribus non possunt, excidio patriae quaerunt . peregrinis gentibus non magis ad bellum , quam ad praedam & veluti pa- triae possessionem acciti . Nimo vero casu, cum utramq; partium externus hostem habeat, non idem sperari potest eventuS.Imo prybabilius est, descensuros ad consilium quod unicum ad salutem superest civilia odia ponendi , C On-Junctisque viribus eundi in hostem: Q cum

320쪽

libereati omnium Iti ut insidias,

facile omnes advertant.

Philippus Vi colues Mediolani Dux, saeptiis Florentinorum dissidijs

imminens. cum ultra Vicies centena millia nummum anreorum expendisset , nihil omnino prosecit. Hispani a Francisco Galliae Rege in suis finibus lacess1ti , confestim rebellionem saeviissimam, anim5sque suo regi insenses posuere. Guicciri

- Quoties Galli inter digladlatu

mutuis sese vulneribus confecere; toties, cum adverterent Hispqnos inde occasionem captare res suas

agendi, proprijsque suis commodii prospiciendi ; positis odijs, contra

externum hostem conspiravere. Tutius igitur est, dissentiente in. . ter se una gente hostili, quiescere. dum mutua se caede conficiant Itam Heli patriam viris, armis, caelestuque belli nervis exhaurientes, tibi pugnabunt; nec deinde supervenienti resistere poterunt. Sua-