De Saxonici Speculi origine ex juris communis libro Suevico Speculo perperam nominari solito

161쪽

legiam condicendam esse mercedem, cujus jacturam magister ob castigationum nimiam acerbitatemp0enae nomine aliatur. Si vero justam non habens causam discipulus fugerit, mercedem nihilominus integiam magistri esse, sed ita, ut reversus discipulus erudiatur nulla absentiae habita ratione, do nec elapsum uerit reliquum insis-lutionis de quo convenerat empus. Explicationis causa adscripta pr0p0silae quaestioni interpretis cujusdam subnotatio de modo indiscipulorum castigationibus servando male in concinnando libro genuin hujus capitis argumento nunc praemissa legitur verbis: Slehi in an in in mi derhant de mi dei rute oderrori' et er ea durch sine missetat. erraelibet ea ne mandet. Sprichelman in an er habe ea a sei deges lagen dea sol er sic etenhelligen enti eden da her dea

ende heredet a zen heiligen. er elibet ea ne andet ' In ceperat procul dubio olim locus: Ist an in an in in hiniat gan duro tertinge etc. V, ubi

nunc ut praemissae e errore

explicationi connecteretur genuina loci sententia inserta legitur parti cula unde ' omisso verbo quod sensus plane desiderat. Saxonicus scriptor, deceptus

supposititio hujus capitis principio,

et ratus subesse sibi locum ubi de insantium malefactis coercendis

162쪽

p0lissimum ageretur, missa quaestione de magistri mercede, supplere conatus es ba varicum exemplum, additis quae ex articulo integre a latere hic subjungendo

Schil aber eyn man ynhini oder ous her et odersi ei her in mi bes mendurch sine is sedat herblibi des an wande l. arnher et gemeren phen ei lige n. da heresia duro an - 1 Plenius ea de re avaricus scriptor tractavit capitibus 17 etl78, qu0rum prius male omisit saxonicus epito mal0r. Cons. art. 5 Guertne p. 206).2 Incuri0sius relicet hic scriptor, utrum ipse tut0 lene alii ex pupilli delictis, an pupillarium lautum b0norum nomine in eum actio detur. Supplevit eam lacunam latinus speculi Saxonici interpres verbis: ,Occidatur vero aut inutiletur quis a puero, tutor illud ex substantia pueri secundum erigeldi modum resarcire lenetur, quod et de damnis ullis a pueris ilialis est intelligendum, si jure comprobala sue rint , sive respiciens avarici libri caput supra allegatum 177 ubido impubere insanii maj0re statuitur: hat in de Valeris ut 1 ge gebeia da sol an on ggen dem lager nil dem iliter sive quia id ipsi magis ita placuit quod alterum credere malim, quum distinetionis factae a b avarico scriptore uter insanies et insantia sjores nullum hic vestigium appareat.

163쪽

Major 0ulinualue avaricae c0llectionis pars, ut praefatus sum, orta est ex nolis ad ertium Ansegisi librum qu Car0li magni de jure profano constitutiones c0nlinentur. N0n inlegrum ver Ansegis tertium librum c0mplectuntur notae in continuatam avaricam c0llecti0nem translatae, sed capita duntaxat sedecim pri0ra, hausta e Caroli magni c0nstitiali 0nibus ad 00d0nis illum anno DCCCV 0mmuniter pro-p0silis clero et universo populo' nec dubitarem buvarici libri arguinent ad hunc p0lius flatilem quam ad Ansegis collecti0nem revocanda esse, nisi pauca quaedam inter ipsas Cur0li magni constituli0nes occurrunt, quae praeteriit Ansegistis, quaeque in avarico etiam libro inlacla relinquuntur' b.

cier et universo populo propositas apud Theodonis villamanno DCCC v

relatas ab Asegiso

libri tertii capitibus 1 - 16.

Caput. 1. se plas servanda. Caput . se justitiis generalibus 33.

Caput 248. De pace sub Art. 105 re eme dens Bavarici loci principi conveniunt verba minus presse superius typis exscripi R. 2 Per leges T. I, p. 32.3 Pertinent eo caput' de precibus ob publicas calamitates insit luendis et capita si s 7, quorum argumenta inprimis clerum spectantia Ansegisus retulit in librici capita 113 - 115. 4 -De justitiis ecclesiarum Dei, viduarum i phan0rum et pupillorum praecipimus, ut in publicis judiciis n0n despiciantur clamantes, sed diligenter audiantur.

164쪽

m0letrinae, et quicunque via regia ut publica latur ).1. Superius nominatas personas idcirco perpetua pace secura esse, quod armorum Si care 3nt. 2. Qui in ecclesia crimen Ommittat, ecclesiae pace securum non

reddi, sed inde removendum, et, prout meruit, poena assiciendum

3. Qui in ecclesia surripiat quod res valeat denari0 crine et cute poenas luere, si res surtivas0lidum valeat, suspendii poena

assiciendum 8Se.

1 Conferri hic merentur c0nstitutiones pacis, Mogutilina annoruml083, 1085 Per g I, 7 et regis en rici, anni 230 l. it. p. 267 .

2 Bavaricus liber usitatis comitiorum larmis convenientius semitu illiger Lur in alien dei landen de sivi steti nil de me ister. Vndander is livle die in deme an de aria. 3 Treuga anni 1230: I. Clerici mulieres, moniales, agricolae. mercat 0res, lineratores, piscatores, Judei, omni die et omni tempore firmam pacem habebunt in pers0uis et in rebus. I. Ecclesiae, cinae teria, aratra, molendina, villae infra sepe suas eandem pacem habebunt. Stratae omnes tum in terra tum in aqua eandem pacem habebunt, quam antiquitus habuerunt.

165쪽

condemnari enim ecclesiastico judici, laicorum judici et adversario, quem injuria assecit. Eodem loco ciuieteria haberi ). Moletrinas prae aliis aedibus singulari pacis lege defensas esse. Qui frumenti sarinaeve ibi sui tum laciat crine et cute puniri, si quatuor denariis aestimetur res surtiva.

Patibulo assigi qui auserat, quantum

quatuor solidis aestimetur. Id tamen non pertinere ad aliarum rerum furta in m0letrinis facia.

Caput . se justitiis regalibus.

caput 250. uatu0 cujuS- vis hebdomadis dies cur praecaeteris sancti habeantur. Dominicam diem supremi

qu0que judicii diem suturam

esse, cujus meminerint judices, ita sententias dicturi, ut lae iam suprema die ipsi sententiam serant ).

monentem, . . Goebe I, p. 2): Also solis di dem allinae clitigeu Golt uessen nach gna de ii deinem aeclislen nach recht; und uniussi reteri ei biisse nacti rech thun. O 0lls d de inem aech flengaenglicli uessen, nil solist hin clinet huessen, nil solist lini gaenglicli und poetilich uessen. 2 Quis totum lucum perpendens non statim sentia subesse hic qu0que ecclesiastici cujusdam serm0nis lacinias, vi alii quam Ber- tholito tribuendas Ad locum de administranda regia justitia maxime reserenda sunt verba: Alse ii ei si viii erflan. mi libe unde mitsele unde die reli in irre et gelebet ant die arent mi libe und

166쪽

esse, quibus cujusvis c0ndi lionis h0uitne pace ruans ir, exceptis qui crimina hisce die bus perpetrare audeant, nam in ejusmodi malefactores

ips0 qu deliquerint diu

i judice animadvertendum esse. Similiter proscriptis nullus ob diem sertulum inducia concedi. uni me sis disse ieri iube gemeyne rede age Gllen luden an de re die militer anthus leno ad e

de riches achi sin foderrer est id in deme erichiel.

Caput . se armis non portandis.

Cupii 251. Reus lusori Art. 106. se ei sum unge hiul amicis in judicium veniens richte bectus et iri die ne

stipulus n0n sit. ui armatus ut nichi mer an di tricheum c0miletur quinque libris an ruren or geri chie. Menniit et g himele. Vnde silgent hi der Zeyen viiser heri en uni die Wide go gelebe haut die arent init dem divvel in die helle in age ige ivr. Vnde rinnent da ieme Vnde eme an ende. Da e dentient an delen riliter vii rilitent als0. da ir gotes erilite an dem ivngesten age Ur sint. Saxonicus script0 tu reddendis causis, cur quatuor cujusvis heb-d0madis dies prae caeluris sancti habeantur avaricum quidem Xem plum Xpressit, sed ita contractum, ut sermonis vigor naturalis m9ximeque sententiae et orationis figurae Beri holito rati sponensi familiares omnin disparuerint; v. c. in baxarici libri verbis sede diiure flages sui te g0 die mens chlieit u himele viii osseu vns den, eg dabin deruns lange vor eschloggen as uni sui te mi in melige sele die davor gehelle arti geWesen qua statim in mentem revocant pr00emii verba hausta ex ei thol do: Dag, iris S W0l eden Wigen rou denchoemen et c. ' Saxonicus scriptor dicendi usus genere suo exili, arid0, consis atque minuto hic os Ieri tantum: Des donnei luges ut de G0 tuns menschlieit Ze hymele unde Ophende iis en ech da heu deruns da ore eschloggen Was.' Denique suppressa omnino est judicum adm0nitio, ut supremi memores sint judicii, quae tamen s0la ansam dedit sub titulo de administranda regia jurisdictione inserendi I uni aperte ex ecclesiastic qu0dam serm0ne c0nquisitum.

167쪽

demnarit J. Caput 252. E errore inserta est sequens n0la utile caput 253, cujus ad verba pertinet lit b): Unde iuget mare einen ride

brecher der inen echter . 'Si pacis vi0lator pr0Script USVe, quum in vincula conjicere eum volenti resisteret, intersectus ab eo Vulneratusve sit, nec judici nec intersecti propinquis eum qui 100 secerit, poenae n0mine leneri sed in fidicium adducendum esse aut intersecti corpus, aut Vulneratum, qui illaesum se capi passus non est, ut de ejus crimine statuatur qu0d justum reperietur.

Inseruit h0c loco posterior quaedam manus avarici libri locum de e su peregrinantis lasso, pabulati0nis causa in agium immisso c. 202 , quem a primo saX0nico scriptore supra ostendi adeo depravatum esse, ut 0lerat pro Ommisso haberi. Art. 107. Siner o de oderifundet ynen redebrechere herblibit et funder an let ob herda selbe sebende gerusten mach. dua her ne sui dede an derrluch oder in der ad da herden rede reche 'Inepte hic repetiit quidam libra

1 Friderici primi imperat 0ris c0nstituli de pace n0 violanda anni 156 art. 15: Ad palatium comitis nullus miles ducat arma nisi rogatus a comite ' Per II, p. 103).2 Verba proxime sequentia: SWer den rede richi da s0lmen riclite alse da vore esagit is , orta sunt ex avarici loci verbis sub cap. 252 sinem): unde sol de riliter uber in pacis vi0latorem vel pr0scriptum riliten nacti sine schulde. ' Sed saxonicus script0 ad prius Aposita remillens immem0 erat, antea quidem de

168쪽

Caput . se armatura in h0stem habenda.

juraverit, ob c0mmune in ne- pace lenenda dictum, de poenis aule in violatae pacis nihil iucusque statutum esse. Praetermissa enim in saxonico libro sunt quae de surtis aliisque delictis c0mmissis in ecclesia, cimeleri vel m0letri uis avaricus

liber exhibe capitibus 24 et 249.1 ρGe ve sene ag man ol iure n. s venii man duris erilites no varii sol. V Forsan Xpecla veris dixisse scriptorem: armatus incedat' ', 0n armatum incedere licet ' cui imperatum est, ut

judici opitularetur. Sed respice Ausegis caput hic illustratum, cujus initio legitur: De armis in si a patriam non portundis, id est scutis et lanceis et 0ricis. ' App0sile itaque n0tavit scriptor non pertinere hanc legis prohibitionem ad evocatos ad luendam justitiam et pacem internam. 2 Lips. 0d.: Zcu 0rneyen. 3 Id est coram imperio proscriptorum instar habendos puniendosque esse, qui aliter quam dictum Si armis instructi deprehendantur. 4 Commentarii ad Ausegisum, id ipsum nesciens, e0mmentatorem hic agit sax0nicus script 0r.

169쪽

cujus jurisdicti est, infra imperii ejus sines.

nem, qui gladi uli 0ssit, nisi

legitiine Xcusatus fuerit. Immunes e 0bsequio esse clericos, mulieres, aedilu0S,C0mmune vicorum pastore et Judaeos, sed ita ut vel alios su0 0c millant, vel pecunias

Ecclesiastic0s principes mi lilari obsequia debere, adjuvandos e0rum de quibus dicium est subsidiis.

Ad praecedentia verba: si si in aber irraeis dar uoi n mi sute. VAd obsidendas arces evocati per triduum ann0nam propriis sum libus sibi procurent.

Qui jurisdictioni praeest si quem

malefactorem invenerit intra arcis

Molget deme sollen durch rechte Doloen alte die, iren iuren

Sunder papheu unde siph.

und kerhenere unde herilen 'ib. Ob se roset ror eyn hus uritaste sollen se a liben istoethmi sines selbes spise ' ).l Judaeos et quae de subsidiis pecunia aut per vicari0s prae standis adjiciuntur omisit saxonicus auctor. 2 Imperfectum loci hujus sensum reddidit saXonicus scriptor, in mittens, quae de obsidi0nis post triduum sumptibus ab aedium domino sustinendis in avarico libro subjiciuntur, ut salso possis credere ultra triduum auxilia omnino judici praestanda non suisse idque eo magis, quod inserta hoc loco sax0nici scriptoris additione disquiritur, quousque Vocat0s sequi fugitivum op0rteat, verbis: die ite lene orogei die da geruchte eschriet ut is aber die geWunt da he nichivolgeu ne mach. 0 0len die lute v0Igen i lichi die ite se tenensen die en rede ebr0chen hal. 11ss

170쪽

civitatisque muniti0nes receptum, primo, altero ei li0que quo adve uerit die ut exhibeatur requirat, quo n0n facio obsidionis sumius ejus sint, cujus est ar vel civitas.

Caveat tamen judex ne injustis vexet obsidionibus.

Lit. b. d capiendum pacis

violatorem pr0scriptumve quicunque ejus sugam c0nspeXerint aut strepitum de ea factum audierint, accurrant. Comprehensum judici exhibeant. Pr0lagus si intra arcis oppidive munitiones se receperit, jurisdictionis potestale reclametur; si judicis eum repetentis jussu 0n obtemperetur, obsidione cingatur locus, donec malefactor exhibitus

fuerit. Si evasus extra urisdicti0nis fines receptaculum invenerit, reclamet judex eum, traditumque judicio submittat. ,, Die cile tene rorege it ille dua erucht yestarie hut . Vis ob her an in yn ander serichte lud. Pergit hic p0st verba superius relata saX0nicus scriptor, uberiusca de re disserend0 ,, nosseu se in da ahen Inhe deme elde. da dar ossi on deme tande nichi

aber her u orphe oder u ste-den oderisu urgen in elyn ander gerichte mei sol ad eruch terernyen unde aden adu denbui meis ter unde die bure unddie suden nechte die menderisit haben mach unde schenienen et u rechieme erichie. dei sol men in anticorden ob