장음표시 사용
11쪽
31 D ait Protagoras, se artem sophisticam antiquat esse putare Priscos autem viros ejus perito. invidiam lane issensionumquo critos aliarum artium species dissimulasse: poematis species Homerum et Iosiodum,
sacrorum oraculorumque appellatione Orpheum et Musaeum eorumquesectatores, musicae artis Velamine alios nonnullos eam artem nominaSS gymnasti go autem ab his omnibus hac in re dissentire nequo conducero versutias istas neque voti compotes eos fieri. - Subterfugiendi vero studium istud, cum non assequatur, quod moliatur, inertiam indicare sugientis et stultitiam hominem redderes insonsiorem; cxistimari enim praeter caeteros osse versutum At so contrariam quandam viam ingressum csso. Confiteris ess sophistam aliosquo docere t hac ingenua consessione tutius quam dissimulatione illa vitari consere es invidiam. Aliis praeterea rationibus sibi se prospexisse, ita ut nihil mali adjuvant deo ob sophisticae artis professionem passurus Sit, licet multos annos hanc artem exercuerit. Hoc loco subnixus Groto ea, quae ad opinionem suam quadrant, inde recipit; quae ab ea aliena sunt, rejicit Gaudio perfundi videtur, quod rectissimo Prota-o oras dicat antiquam esse artem sophisticam Quis autem est, qui credat, Homerum tmesiodum vehimine poematis hanc invidiosum artem dissimulasso Invidiam quidem hanc artem habuisse offensionem non negat, sed addit, invidiam nominis raro aliquem sibimet Ipsum contrahere, sed contrahi et ab aliis, infestis plerumque censoribus immiti potissimum Platonis animo his sapientia professoribus factam Aso potius hanc in diam, quam sua ipsorum ambitione et arrogantia in Longe aliter cara habot Quam artis suae jactat antiquitatem, nulla est: prudentiam Vitae eximiam consundens cum sophistarum prosessione callide antiquitatis speciem affingere conatur et lenocinari hoc modo rei nuper ortae habes praeterea exemplum ejus artis, quam sanctam quodam modo et candidam esse vult vir doctissimus Multo autem etiam majore, quam in ipso nomine insuerit, invidiae onero premi sophistas, porgit ille, quod doctrina mercedem exegerint. Subiisse autem hoc invidiae onus et livore eorum, qui Sapientiae professori-
bus lucrosa sua doctrina magnas sibi divitia comparantibus ingenio insoriores fuerint, et Socratis et latonis, qui qua fuerint summa religione, omnem
doctrinae mercedam respuerint.
Hac invidia liberasso sophistas videtur, si quidem Zeller, vir nobilissimus, Groteo assentitur.' Laudat rerum scriptorem, quod ei iniquum Visum sit, Sophistas propterea, quod doctrinae mercedem acceperint, pro avaris et illiberabilibus o sui studiosis hominibus osse habitos. Nostra aetate, ait,
qua omne magistri pro doctrina pecunia remunerentur, qui in Graecia ob hanc ipsam causam in numero sophistarum reserendi essent, talia judicia non jam audiri debeant. Socratem, summa continentia et frugalitatis hominem et paucis rebus contentum, o Platonem et Aristotelem ortuna fautrico opibus iuuento mercedem doctrinae repudiasse, non SSe, quod miremur; non autem Vitio sophistis vertendum, quod in alicuis urbibus deversante itineri et victus sumtum tolerare noluerint, sed mercedem exegerint. Non contemtum redundare ad magistrum neque dignitatem ejus imminui et lovari mercede doctrina accepta, non magis, quam amorem uxoris victu a marito ei parato aut aegroti restituta valetudine medicum Praemio remunerautis. Si ita sane tamen in errorem delabi mihi videntur viri doctissimi. Non enim ex nostro more et consuetudine hac do re judicium aciendum est, sed ex ipsa illius temporis indolo et ratione nostra dissimillima petendum. Liceat igitur mihi paucis exponere,' quid mihi hac de re statuendum esse identur.
II apud veteres Germanos, ita apud Graeco antiquissimis temporibus pigrum, quin etiam iners videbatur, sudore acquirere, quod Sanguine poterat parari. Bella orta sunt et captivitate secuta et Servitutes Victor Victum cogebat, ea opera sacere, quae ad Victum opus erant, et suis artibus vitam hero instruero. Simul eum servituto nimia liberalium artium orta est' eller Philosophie de Griechen, 3. Aufl. I. d. g. 889. ' Hac in expositione subsequor potissimum H G0llum Cult bilde aus Hellas undRom et B. Meyeri commentationem Geld und Geist.
12쪽
aestimatio et opificii tanquam sordidae perae contemtio. Itaquo Cleomenes Homerii Spartanorum nominat poetam, Hesiodum elotarum. Non autem ipsum opus sacere turpe erat, Sed ex opere actitando victum sibi quaerere Antiqui reges enim ipsi sibi arma fabricabantur, Penelope eum uncilli filum mahebat Demetrius Poliorcetes rex in machinis ot navalibus exstruendis ipse opificis munia exsequebatur et Securim et mussim tractabat. Quicunque Rutem ex opere actitando Victum sibi parabat, is operarius putabatur esse et unus ex multitudine populi sive Graeco vocabulo βαναυσος 'Aoriae autem τῆς ἐλευθερίας δελ nominabatur. a S erat apud Aelian uar his X. 14 Nulla Graecarum civitatium ad eam opinionem escendit, ut Servitutem ab humana dignitate abhorrere concedat. Inter centum homines in Attica plus quam septuaginta ab omni paene spe liberae conditionis aberant. Indi et ursu sortissimi existimabantur et liberrimi, προ χρη/ιατι ιον autem eorOrατοι Phryges contra et Lydii ἐργαστι- κελεροι, δουλευειν Spartani opus actitar et artes et mercaturam agere legibus vetabantur. At Corinthii copificio et mereatura divitia illas omparaverant, quae in proVerbium abierunt, et omnium Graecorum minime opificum erant contemtores
En, quam dissimilis illius et nostri temporis ratio et conditio S tis habeo monuisses do loco ex Sehilteri nostri carmine de campana lucu
Ehreton de Hando ieiss. Non autem apud Graecos, etiam apud Romanos turpe putabatur, quod ipso Groto' affert, quodquo eum in rectam sententiam adducere poterat, ex arte aliqua pecuniam quaerere Turpe erat reo emta miseros defendere lingua. Ovid. m. I. 0, 38. Lego Cincia cautum erat, ne qui ob causam orandum pecuniam donumVo acciperet Tac ann. XI. 5.)Veteres oratore sumam et posteros loquentiae praemia putabant pulcherrima Fidem non integram manere putatum est, ubi magnitudo quae-Stuum Spectaretur ibid.)i Civium erat publicam virtutem exercere. Pingui otio quum mi Viderentur ciVos, tamen, si recte animi corporisque Virtuti studebant, aliis rebus non Vacabant. Communem civitatis ornatum Procurare, res est ait
Plato, non levis operae, sed praecipui studii. Populus Atheniensis eos, qui singulari ingenio praediti erant, deorum quasi aliquo dono sibi commendatos putabat et honorare eos honori sibi duxit. Non deerat iis principum et urbium si civium divitum favor Pindaro pro laudatione Atheniensium, cujus poenas ab eo Thebani exigebant, ab Atheniensibus decem millia drachmarum soluta sunt Sed hae principum et urbium et civium munificentia et liberalitas Vitam vatum, poetarum, sapientium non ab omni inopia Vindicare et tutam praestare potuit Paulatim iis, qui eas arte et literas tractabant, quae certi quibusdam ministeriis et officiis continebantur quaeque ad opificium propius accedebant, Operae praemia non sane spernenda solvi coepta Sunt architectis, medicis, musicis, gymnasiarchis, pictoribus, puerorum, gistris, aliis. Democedes, nobilissimus medicus Crotoniates, duorum talentorum pollicitatione a Polycrate Samum arcessitus est Sed ne hi quidem erant in magna civium aestimatione, nisi omni avaritia remota. Novissime sapientiae professoribus nummorum praemia data Sunt. Sapientia autem sanctum quasi quisvidebatur et divinum et supra pecuniae sordem alto elatum. Quid mirum, quod sophistae mercenaria arte utentes in contemtum et ludibrium philosophorum, qui non Videbantur esse, sed orant, et qui, si sapientia ad Vitam et usum revocaretur, Musam ipsam Vi
lari putabant, incidebant. Quo autem magis ad multitudinis intelligentiam
13쪽
et voluntatem artes et litera accommodabantur, eo magis sordere videbantur. Itaque sapientiam aliis Venumdare aeque turpe visum est Socrati, o formam Memorab. I. s. 13). Ut paucis absolvam talia mercodi ratio tempore fortasse necessaria erat, Sed genere putabatur turpis. Non recte autem Groteum negare' ullam omnino tum rerum mutationem intercessisse et per sophistas mores mutato esse, haec ipsa mercedia ratio documento SS PORSt. Rectius Zeller, qui concedit, non Sine magno periculo doctrinam, qua adolescente ad respublica imbuerentur, iis tantum magistris commissam esse, qui Victum ex discipulorum mercede quaererent. Verendum enim uisae, ne et docentes ad discentium voluntatem doctrinam reserrent et a discentibus ea potissimum magni fierent et expeterentur, quae alumenta afferro viderentur ad rempublicam quacunque ratione capessandum. )Et profecto, quo minus verae sapientiae in sophistis ipsis inerat, eo magis doctrina eorum mox tota ad quaestum faciendum descendebat et animi adoleacentium, quibus doctrina illorum, quae in oratorio quodam arti- fiet versabatur, maximopere probabatur, quod per eam ad magna in publica surgere cupiebant, veluti pestilenti quodam sidero sua afflati. )Vehementissime autem vituperat Grote Platonem, quod perpetuum et quasi interaecinum bellum adversus sophistas gesSisset, quod nomen S phistarum ex communi Sermonis commercio sumtum miseria illis affixisset et data opera alia insuper convicia multa in eos collegisset, quae magna turpitudine dicerentur et plenissima essent ignominiae, quibus contemini eos exposuisset et derisui objecisset. Φ)
Quis negaverit, Platonis dialogus resertos legi contumeliis sophista-Tum Qui nesciat, eos genus quaestuosum nominari, adolescentium divitumque captandae mercedis causa Venatores, eruditioni Ostentatores, aerum, quae ad animum Spectant, doctrinarum mercatore et caupones, Suorum inventorum Venditores, in sermonibus et ratiociniis certatores et artificiosos litigatores, morum corruptores, animal non altera duntaxat manu apprehendendum, totam artem imaginariam et Speciosam et simulacrorum effectricem ΤGroto aliquo loco ipse Platonem religiosum hominem fuisso GD-mat.' Platonemne ea omnia finxisse censemus Platonis dialogi ita compositi sunt, ut viventium mores in personis, quae in scenam prodeunt et disputantes inducuntur, ad veritatem emcti ipsius vita expressam imaginem exhibeanti
Diligenter attendentibus sponte patet, suum cuique in dialogis dicendi genus tribui: in dialogo Protagora neminem latet, quam diversa sit in ea oratio Socratis, Protagorae, Prodici, Hippiae, quam diversi in eo pingantur mores Protagorae, Hippiae, Prodici. In primis hoc elucet in symposio, ubi Phaedro Pausaniae, Aristophani, Agathoni Socrati, singulis suaedicondi partes tribuuntur porro perpendimus, quam singulae personae in diversis dialogis eadem semper ratione agentes dicentesque recurrant, SO- crates in plurimis dialogis, Phaedrus in symposio et in eo dialogo, qui ab illo nomen duxit, Theaetetus in sophista et Theaeteto dialogo, Hippias in Protagora et Hippia dialogo, alii multi, Vix consentaneum est existimare, ita Platonem ingenio indulgere potuisse, ut tot χαρακτῆρας pro libitu fingeret, sed revera nobis facile persuademus. προς- illa esse τυπους eosque accuratissimo ad ita Veritatem expressos hominum, Senum, Virorum, juVB-num. Cur autem non solum Plato, sed etiam Socrates tanto ardore sophistas exagitaverint, non dissicile est ad intelligendum, quod ipsum no Groteum quidem fugit': Non enim ferebat generosissimus Socratis animus ad mendationem morum civium Atheniensium omnia reserens, loquacitato' l. I. g. 82. ' Ita optime mihi rem transigere videtur Vitringa in disquisitione de Protagorae vita et philosophia g. 8.' I. I. 8b.
14쪽
magis quam sapientia imbui adolescentes, tumore magis et fastu, quam cientia et doctrina impleri moribus nihil correctis et Platonis mens ad divina Osuiuens ita ut non hominis ingenio, Sed quodam Delphico videretur oraculo instinctus Quintil. X. 1. 1 aegro ferebat, cives cogitationea abjicere ad
Jam vellem, virum doctissimum copiosius de ipsa sophistarum doctrina disseruisse, ut eo facilius verum do iis judicium fieri posset atmaluit Platonem vituperare, quod illud Protagoreum, hominem menSuram eSse omnium rerum ita interpretatus esset, quasi Protagoras dixiSSet, cognitionem percipi sensuum affectibus it suos cuique sensuum assectu SSe
veritatis judicium' maluit deinde vituperare recentiores, quod illud Gorgianum, περ φυσε u περὶ του o ἔντος ad res naturales retulissent, quae
sub SenSum caderent, non ad ea, quae emota his et se juncta oculis mentis essent intuenda. y Sed De longus sim, subsistam his duobus sophistarum principibus et inter hos fines commentationem continebo. Ut autem demonstremn hac quidem in re virum doctissimum recte judicare et rem absolvam, necess est, ut paucis adumbrem et extremi quasi lineis designem, quae inter sophistarum doctrinam et antiquiorem philosophiam intercedat connexio et quasi cognatio. Primum ut ait Lucretius de natur rerum I. 66 Grajus homo mo
talis eudere contra oculos ausus Si et effringere naturae arta portarum claustra cupivit. Omnis autem usque ad Sophistas et Socratem philosophiam rerum naturae pervestigatione Versabatur. Alii Veterum illorum sapientium causas rerum et principia indagabant, Sciscitantes, unde omnia orerentur quove eadem rursu reciderent, quibus modi congressu et nexus materiae terram fundaverit et coelum, mare, sidera, solis lunaeque globos, alii ipsam rerum universitatem considerantes, qualis esset, essetne unum, ita ut caetera SS Viderentur, non 8Sent, an plura et infinita rerum multitudo,
moVerenturne res an moveri riderentur.
Thales Milesius aquam putabat rerum prineipium esse Milesius alter Anaximando τι ἄπειρον, immutabile illud in omnibus rerum mutationibus et hanc ob causam immortale, unde omnia gignerentur et quo resolverentur poenas luentes ordine temporis Milesius tertius Anaximene aerem Moveri autem re et agitari suapte natura et interiore quodam motu opinabantur.
Jam non ex humidis et aridis, tenuibus et densis, sed ex simplicibus et multiplicatis, ex pluribus et minoribus, i. e. ex numeris omnia rimi voluit Pythagoras. Est autem in Pythagoreorum de numerorum ratione nescio quid arcani, quod a communi judicio popularique intelligentia rededit.
15쪽
Nam quamquam numeri quasi inter materiem et mentem intercedunt, tamen et materiem et principium esse numero putatos a Pythagoreis testatur. Aristotelos.' Dicitur etium primus tentasse de Virtute disserere non recte: nam virtutem ad numero reVocans nullam Virtuti propriam rationeminit.' Socratem demum constat philosophiam e coelo devocasso et in urbibus collocasse et in domos etiam introduxisse et coegisse de Vita et moribus rebusquo bonis et malis quaerere. Tamen non praetemittendum est, jam a Pythagora certo igniculos quosdam actos esso moralis doctrinae et locos aliquos tractatOS. Quum enim Samius ille opulentam in urbem Crotoniatarum venisset, in omnibus 4ere urbibus Italiae inferioris, inprimis Crotono, magnas dissensionis inter nobiles et plebem Xortae erant et more etiam, ut fieri solet, depravati erant Vehementissime et magna clade accepta animi civium Daeti. Qi hoc rerum discrimine Pythagoras societatem constituit juvenum nobilium eo consilio, ut severa disciplina conjuncti lapsam optimatium civitatem non modo in pristinum restituerent, sed firmarent etiam et amplificarent discipulos suos bonos probosque reddere voluit et ut civitatem derantes potestate sua non abuterentur ad plebem opprimendam et ut plebs suis commodis consuli intelligens conditione sua contenta esset.' Doctrina Pythagorae autem omni in eo Versabatur, ut demonstraret, coelum et terram deosque et homines societate quadam et amicitia modestoque ornatu et temperantia it justitia contineri atque hanc rerum universitatem hac de causa κοσιιον appellari. Harmonia ei sanitas et Virtus Videbatur ASe perturbatio rerum morbus et Vitium. Omnem moralem et civilem doctrinam ita ad ordinem et modum et ad numero reVOcarit. Sophistarum tempore nihil majore studio animique ardore quaerebatur, quam quid esset et diaαιον et unde proficisceretur, utrum φυσει
- es risehe de societatis a Pythagora in urbe Crotoniatarum conditae scopo politico.
Notum ost Calliclem in latonis Gorgia plerumquo sibi contraria
osse naturae jus et ego docero et non φυσει, sed a sup justum esse pronuntiare multitudinem enim, quum videat debiliorem esse so adversus opos validiorum leges eam, quibus injuriam a se arceant, naturam autem sertioribus omnia indulger et ubique validioribus jus et imperium in imbecilliores odisso ut in gentibus appareat, quarum quas sint pulentissimas, a reliquis imperare. Thrasymachus nihil justum osso vult, nisi quod prosit validiori γPythagoras autem, ut omnem civilem doctrinam, ut supra diximus, ad numero revocat, ita justitiam codem Justitiam enim donotat ἀρι p ωάκις Huno numerum autem justitiam Vocavere Pythagorei, quod frumus omnium ita solvitur in numeros pariter pares, hoc est, in bis . terna, ut nihil minus in unica os aequo pariter pares divisio inuoquo ipsa solVatur a. e. tu bis bina Eadem quoquo tutione contexitur i. bis bina bis. suum ergo et contextio ejus pari aequalitate procedat et resolutio aequaliter redeat usque ad monadem, quae divisionem arithmetica ratione non recipit, merito propter aequalem divisiouom justitia nomon Moopit 'Quum Pythagoras justitiam ad numeros revocet, nimieri autem principia
rerum Sint ad ipSam naturam revocat.
Montaigne ius non natura esse credebat, sed educatione tantumo consuetudine natum obbosi sertioris desensio nota Ost, itemquo Spinoetae de hae re disputatio Grotei hac de re sententia haec est verum esse et Verisimile, validiorem jus et imperium iu debiliores exercere, at turpe, talood sibi vindieare. Φ Et horolo, Quis non videt, eum, qui viribus et opibus et potentia et ingenio superior o validior privata sectatur, quam publica, propria quam communia, ab humanitatu ad rarum inunanitatem descendere. Redeamus eo, unde digressi sumus. Jam omni multitudino et umor sublato Xenophanes patri Jonia relicta Eleae consedit ut rhapsodus quidam promebat ea, quae mente agita-
16쪽
verat et secum reputaverat viris et equis, roboro et victoria melius esse profitens cognitionem. Totum coelum mento ot oculi complexus unum esse omnia docuit neque id mutabilo et id esse deum neque natum unquam et empiternum, nulli quod rerum finitimarum comparari possi Sed erraremus Vehementissime, si quem deum Vocat Xenophanes, eum cogitatione a natura rerum detraheremus. Nam Aristotele auctore' enophanes uniVersitatem remn
intuens et D deum nominavit: si videt deus et παν audit gan sicht dio Gotthei und ganglori sie. Errare mihi videtur Groto, quod ut supra significavimus, opinatur Gorgiam illud πεο νέσειος ἐπεο του ιιῆ μος Eleaticorum Vestigia prementem ad Om)ιιενον, quod Vocat vir doetisSimus, referre, non ad universum, quod , vocaverunt Eleatici.')Zeno ab Aristotelo invento dialectica artis nominatus est et Plato dicit cum artificio suo flicere solitum, ut eadem audientibus similia et dissimilia. unum et multi, manentia et fluentia viderentur. Haec facultas contradictoria, qua quis omnia omnibus similia fingere et altero similia ista dissimulante in lucem ducere potest, quum non in udiciis solum eteoncionibus, verum etiam in omnibus, quae Oratione peraguntur, VerSatur, inSequenti tempore arti sophistarum arma suppeditavit Gorgias Empedoclis discipulus suisse traditur. M, Ultimi philosophi Eleaticae doctrinae erant Zeno et Melissus, qui Ophisticae arti maxime viam munivcrunt. io Plato indicat initiosophistae dialogi Nam postquam hic hospes Eleates 'ταῖοος των sag ἰIIαρφανίδην κα Ζήνωνα nominatus est, Socrates ronice interrogat, num sorte sit θεος εγκτικος, qui pro hospito veniat, heodorus respondet, OdeStiorem eum esse, quam eos, qui contentionibus studeant. Pergamus ab iis . qui univcrsum stabile ponunt ad eos, qui etiam
immobilia moVent. Heraclitus, cui cognomen του Σκοτεινου secit orationis obscnritas quod ut natura ipsa et multo magis otiam rerum naturbe in octor amat ob
ducere se Rue abscondere et ut deus Delphicus ἀτε μει ἰτε--ττει, ἀλλὰ σημαίνει. Variarum enim rerum tegmine, quae sentit, significat potius quam declarat. Philosophiam in altiorem extulit gradum, quod ea, quae Ss dicu tur, non immota et certo quodam statu permanere Vult, sed fluere omnia Semper et ex fluxu motuque alteramus rerum commixtione gigni omnia et seri nihil esse unquam, semper autem fieri. Ratio autem, qua fluere omnia et fieri semper animo sibi finxit, haud scio an dilueidius explanari possit quam a mimonido explanatum est loco quodam, qui sine dubio ex ipso Heracliti sonte petendus est λ): Quatuor ista elementa perpetuo invicem pedimulantur, quolibet die atque hora, secundum partes suas, non jitata totum corpus Quo modo Pars terrae proxima aquae mutatur, liquefit atque eL scitur aqua sic quoque particula aqua conjuncta agri alteratur, rarefit atque fit aer ita quoque portio aeris vicina igni mutatur, sormatur atquo fit agnas Sio etiam pars ignis propinqua adri alteratur, disponitur, congregat se et meatur aer similiter quoque adris pars conjunctissima aquae alteratur condensatur et fit aqua ita etiam aqua parte sua, qua cingit terram, tran mutatur, condensatur atque efformatur terra meo autem transmutatio perficitur paulatim atque longo temporis spatio. Hanc mutuam autem transmutationem ac semper in circulum red untem Heraclitus sub variis rerum tegmine, ut supra diximus, significat mor agnis, modo aeris, modo belli, modo via sursum deorsum, a quo etiam J-titiae, neeessuatis aliorumque similitudine usus omnibus enim his rebus inest gnasieatio quaedam rerum invicem inter se pugnantium et in unum Tu congressientium. Dies motu agitatur, ut fiat nox, nox rursus ut dies;
manans, sed us involuta amori ἀθνὴς φανερῆς κρεί-ων καθ' , κλειτον,3 sessasse die Philosophie Her cito des D Men on hesus. vi. d. n. 140.3
17쪽
ἐν ὴ τὰς διαφοoὰς αἰ-εοοτητας ιιιr ων ἔλεος κρυφε κα κατεδυσε inlut de anim procreat. g. 1026, g 177. Wyit. 'Mimadvertendum hoc loco, quem locum hominem Heraclitus in hoc rerum flumine obtinere velit. Hoc intelligitur ex loco Sexti adu Math. Vm. 286. καὶ iis O Ηράκλειτος φοσι, bis εἶναι λογικοι το ανγρέψον, μονον 'ἡπ-ειν φρενῆρες, περιέχον. De Mense se unvernuinu, Ver-nuesti se allei das ligemelne).' Hoc sensu dici poterat, rationem extra
Indo quum transitu fieri videatur ad sophistarum doctrinam, liceat paulum subsistere et pauca ad illustrandam hanc Heracliti opinionem addere Heraclitus mentem humanam non sui juris lacit. Quum enim omnia perpetuo flumine agitari opinetur, ita ut res in se deficiant semper et regignantur, ei non solum corporis, sed etiam animi partes in unione disjunctae et in divisione unitae videntur. Interruptio quasi media partium non fit Hera litus connectit igitur rationem humanam cum divina et cum hac connexa cognoscit re et λογικος est, ab ea Sejuncta non cognoScit et λογικος est. D clarat hoc Iuculento exemplo e rerum natura petito: Ut enim carbones igni admoti ignei fiunt, ab igne autem remoti exStinguuntur, ita mens nostra admota κοινο λόγω λογικος fit, semota ἀλογικύς. M Et alio exemplo Per somnum θείου λογου immemores expergefacti ejus iterum participes sumus. Nam quum per somnum Sensus, rem1 interpretes et nuntii, intermittant, mens in nobis secernitur τῆς προς το περιέχον συμφτως. Vigilantibus autem nobis per sensus it foribus reclusis prospectantibus et pψ περιέχοντι conjunge tibus nos cogitandi facultas sit' et ὁ κοινος καὶ θεῖος λογος, qua cum On-
juncti λογικοὶ mus, veritatis judicium ost. Qui ab hae wιω uno montomsuam serungit, in haudem inducitur. Multi autem degunt propria et quasi
privata ratione utentes hi ιά οντες φείδο-- Loeus memorabilis hac de re asseratur necesso est 1 λλπου Diario μου, ζωουσιν οἱ πολλοὶ - μεν, αληθευομεν α δἐ ει διάσωμεν, φειδώμείλα. Sext. adv. Nath. VII. 13100 Hano autem ἰδίαν φρόν σιν- ωm Myost diremtam summa cum contemtione OV nomine Or σιν nominat das subjectivo Wahnon'. Nominatem την ιζσιν ιερὰν νύσω. Quam aulam rhoi . . homorbus nominandus est, si ad animum, superbia,' si ad mentem, mendacium Η- οιοσιν, quam Heraclitus contemsit quam maximo arripuerunt sophistae et quae esse dicebantur perpetuo numine agitata, ea esse omnino negabant, inprimis Gorgias Protagoras autem ad rqσιν omnia roserens hominem me Suram rerum esse contendebat. oraclite illa δία φρόν σις sivo οῖ σις in arbitru libidinem mutata est, quum ab Asia Athenas demigraret. Usque ad hoc tempus in ipsa litorarum sed et totius Graecia pro
inneo, Athenis, quas Hellas in Hellado nominabatur, philosophia loeus Σ
labortato ab hostium impetu vindicaverant. Tum Anaxagoras Athenis xstitit et primus omnium renim natur lium descriptionem mentis infinitae 1 consectam ess docuit. Poriolos otomne Imma noris rebus studebant, adstipulati sunt Anaxagoras parens Atticae philosophia putandus ost toros illi philosophi nondum mentem a natura remam cogitatione
detraxerant. Iονοι γὰρ φοια περὶ τῆς Ωης φύσεως σκαπειν καὶ se ἀ
18쪽
Nobis autem, quamquam veteres illi in plerisque rebus a Vero aberrasse videntur, tamen indagatio illa non contemnenda videtur, si quidem ipsi illorum errores meliorem investigandi iam sequentibus aperuerunt. Laotissimo Aristoteles An agorae laudem tribuit, eum quasi igilantem exstitisse inter temere antea disputantes philosophos.' Sed recensentibus nobis Anaxagorae opinionem, idem nobis accidet, quod Socrates aecidisse sibi ha in re apud Platonem confitetur ): Quum audirem aliquando, ait, quendam e libro Anaxagorae legentem hanc Anaxagorae ipsius se
tentiam, mentem Videlicet omnia describere omniumque cauSam 8Se magnopere sum delectatus, invenisse ratu magistrum, qui me id, quod tantopere cupiebam, causas rerum doceret. Nec spes meus parvi faciebam, sed summo quodam studio acceptos libros, quam Velocissime poteram, lectitabam; hao igitur mirabili spe ductus cum legere pergo, Video, hominem mento quidem nullo modo utentem nec causam ullam ad ipsam rerum descriptionem referentem aereas naturas et aethereas queasque et talia multa incredibilia
Videmus, ne Anaxagoram quidem mentem ab Omni rerum natura cogitatione detrahere potuisse et omnia rursus, ne dicam Se ipsum VertiSSe. Jam sophistae hanc semitam ingressi inter eam mentem, quae in descriptione mundi cernitur, et eam, quae in hominum sollertia et calliditate apparet, discemere coeperunt. Mentem ad res humanas reVocaverunt et ad
Quum autem et Heraclitea et Eleaticae doctrinae, unde Protagoras et Gorgias prosecti sunt, indoles ea esset, ut in scepticam disputandi rationem facile abiret, quid mirum, quod sophistae nova quasi menta Superbientes et cerebri quadam vertigine abrepti veritato sublata speciem tantam veritatis prae Se ferrent, magnae potius, quam bonae samae studiosi Quum Prota-o oras statueret, nihil esse sine motu et in homine nihil amplius agnosceret,
nisi praesentes sensuum perceptiones, sensibus autem nihil praeponeret,
quod do iis judicium ferro posset, Plato de scientiae natura disquirens ita
concludere potuit, secundum Protagoram hominem esse omnium rerum mensuram, et Scientiam nihil, nisi sensuum perceptiones ); Diogenes Laertius' autem, quamquam male Platonis reserens Verba, animum nihil esso, nisi Sensuum affectus Gorgias autem, quum Eleatici negassent, sensuum esso Veritatem, ipse nec esse nec Seiri nec doceri posse quidquam demonstravit libello περὶ ου ντος, adhibitis partim suis, partim Zenonis Melissiquo 1 IacitiS. Talis philosophia, qua nihil certi relinquit, sive omnem perceptionem Veram iVe omnem salsam putat, a meditatione Veritatis abducit do sae- tum est, ut omnino Verum 8Se quidquam negaretur Pro eis, quae natura erant justa et communi hominum opinione probata et sancta, singulorum libidinos dominabantur ex veritate jam nihil, ex opinione omnia aestimari coepta sunt licet emendatius de diis cogitari coeptum sit, tamen divinis rebus damnum allatum et verecundia deorum paulatim ex multitudinis animis exstirpata est. Quum usitatissimum esset, quaerere, quae natura justaeSSent, quae lege, ita cenSebant, leges ex hominum arbitrio et libidino osso
prosectas In republica talia qui profitebantur, fieri non potuit, qui in
dominationem et vecordiam violentiamque procederent. Respublica inim Atheniensium, postquam a Pericle aliquamdiu satis prudenter et callido administrata est, postquam deinde arte Cleontis omnibus virtutibus exuta male mulcata et macerata est, postquam ingeniosa et eleganti nequitia Alcibiadis luxuriae et libidinum vitiis fastidioso versati omnibus periculis exposita et projecta est, infirmioribus ingeniis praeda quasi fuit. Eo tempore Sophistae, summo Ingenio praediti, regnare quasi videbantur Non diu. Adest Socrates, adest Plato devictis ot profligatis sophistis his laus debetur restituta in pristinum splendorem Verae philosophiae.
19쪽
Socrates enim statuit omnem rerum scientiam non a sensibus topinionibus proficisci, sed a mente et cogitatione et Verum unum esse idemque Plato autem negans hominem Acte mensuram omniim rerum ad eum omnia refert, a quo omia prosecta sunt: ὁ ν θεος ritiιν πάι των χρομάτων liseo αν εἰνὶ μάλιστα, καὶ πολυ μῶλλονή πω τις, ως φασιν, ανθρυπιος.