장음표시 사용
411쪽
Suburranam, Collinam. C. Flaminius censor viam γFlaminiam munivit, et circum Flaminium exstruxit 8. Coloniae deductae in agro de Gallis capto, Placentia
In Italiam belli Punici secundi ortus narratur, et Hannibalis Poenorum ducis contra foedus per Iberum amnem transitus , a quo Saguntum, sociorum populi
romani civitas, Obsessa octavo mense capta est. De
quibus iniuriis missi legati ad Carthaginienses, qui quererentur. Quum satis sacere nollent, bellum iis indictum est. Hannibal, superato Pyrenaeo saltu, pePGallias, susis Volscis, qui obsistere conati erant, ad Alpes venit; et laborioso per eas transitu quum montanos quoque Gallos obvios aliquot proeliis repulisset descendit in Italiam, et ad Ticinum amnem Bomanos equestri proeIio fudit : in quo vulneratum P. Cornelium Scipionem protexit filius, qui Africani
postea nomen accepit. Iterumque exercitu romano
ad numen Τrebiam suso, Hannibal Apenninum quo-.que , Per magnam militum vexationem propter vim
iecit Sigonius ex veteria libri auctoritate per omnes; quae duae vocessessum elariorem et rotundiorem EG seiunt. Adstipulatur Sigonio unus Hea inii e ex. LEM. . c. Flaminius eansor Miam. etc. Nas omnes voees, testibus Crever. et ra , suppleuit Sigovius ex historiae fide, quum olim hullum lite earum vestigium Eastareti Hane eius eoniecturam . nixam Cassiodoro et Festo
auctor hus, deineeps omnes post illum editi receperant. Vide ad Liv. XXII, I . n. 3. LEM. 8. Ciretim Haminium exstruxit ἔψide ad Li.. III , 5έ . n. s. Evir. XXI. t. In Italiam , h. e. ad
rumque socios in Italia; Drah. quilla in pluribus eodd. legi monet in Ruliam tib XXIll 35 pr. in Sitaliam lib. XXVlI, 5; in pleam lib. XXXI.
4. Sed veroor, ut hare multis ueri- deaut. In Italia ras Boeod. et ed. Nosunt. proh. Ct ov. si duo ba evocati. ad finem Epii. praee. revoceti tur, ut ita imoatur, quod alii fuerint Galli exita Italiam. Bellum vero Pu-
412쪽
tempestatum, transiit . Cn. Cornelius Scipio in Hispania Contra Poenos prospere pugnavit, duce hostium Magone capto ).
Hannibal, per continuas vigilias in paludibus oculo amisso , venit in Etruriam : per quas paludes quatri
duo et tribus noctibus sine ulla requie iter iacit. C. Flaminius consul, homo temerarius, contra auspicia Prosectus, signis militaribus effossis, quae tolli non poterant, et ab equo, quem Conscenderat, Per Caput devolutus, insidiis ab Hannibale circumventus , ad Trasimenum lacum cum exercitu caesus est. Sex millia, quae eruperant, side ab Maharbale data, Pemsidia Hannibalis vincta sunt. Quum ad nuntium Cladis Romae Iuctus esset, duae matres, ex insperat receptis filiis, gaudio mortuae sunt. Ob hanc clade mox sibyllinis libris ver sacrum votum. Quum deinde Q. Fabius Maximus dictator, adversus Hannibalem
missus, nollet acie cum eo constigere, ne, Contra ferocem tot victoriis hostem, territum adversis proeliis militem pugnae committeret, et, opponendo Sulantummodo, conatus Hannibalis impediret, M. Minucius magister equitum, ferox et temerarius, criminando dictatorem tanquam segnem et timidum,
el secit, ut populi iussu aequaretur ei cum dictator imperium; divisoque exercitu, quum iniquo loco
viendi II, simul in Italia, Ilispania . Callia et Sicilia ortum monet.
a. mnnibal Amnninum quoque . . .
ramia; eum id se tra tentasse tradit Liu. XXI, 58, 59. - De transitu Apennini. vid. Exe. ad ealeem huius voluminia; hine nova lux huie loeo nondum intelle eio viniet. Lral. 3. mea hos iam Magone eam v. ad Liv. XXI, 6o. n. 5. Epar. XXII. i. Quum iniquo Iom. Vulgati habent γtim in iniquo. Inutilem et ingratam hie voculam. quama .eleribus libria abesse Sigonios . Sanctius, et Drahenhorchius testatitur , iure sustulimus. LEN.
413쪽
conssixisset, et in maximo discrimine legiones eius
QSSent, Superveniente cum exercitu Fabio Maximo
discrimine liberatus est. Quo beneficio victus castra cum eo iunxit, et Patrem eum salutavit; idemque sacero milites iussit. Hannibal, vastata Campania, inter Casilinum oppidum et Calliculam montem a Fabio Clausus, sarmentis ad cornua boum alligatis et incen- Sis , praesidium Romanorum, quod Calliculam insidebat, sugavit; et sic transgressus est saltum : idem que Q. Fabii Maximi dictatoris, quum circumposita ureret, agro PeΡercit, ut illum tanquam proditorem suspectum faceret. Aemilio deinde Paullo et Terentio
Varrone consulibus et ducibus, cum maxima clade adversus Hannibalem ad Cannas pugnatum est: Caesaque eo proelio Romanorum quadraginta quinque millia . cum Paullo consule et senatoribus Octoginta, consularibus atque praetoriis aut aediliciis triginta.
Post quam cladem quum a nobilibus adolescentibus propter descriptionem consilium do relinquenda Italia iniretur, P. Cornelius Scipio tribunus militum,
qui postea Asricanus nuncupatus est, stricto super capita deliberantium ferro, iuravit, se pro hoste habiturum eum, qui in verba sua non iurasset; et Iecitque, ut omnes minime relictum iri a se Italiam iureiurando adstringerentur. Praeterea trepidationem Vrbis et luctum. et res in Hispania meliore eventu gestas continet. Opimia et Floronia , Vestales virgines, incesti damnatae sunt. Propter paucitatem vero militum servorum octo millia armata sunt. Captivi, quum potestas esset redimendi, redempti non sunt. Varroni
obviam itum est, et gratiae actae, quod de republica
414쪽
Campani ad Hannibalem defecerunt. Nuntius Can
nensis victoriae Mago Carthaginem missus annulos aureos, a digitis occisorum Romanorum detractos, investibulo curiae effudit: quos excessisse modii mensuram traditur. Post quem nuntium Hanno, vir ex Poenis nobilissimus, suadebat senatui Carthaginiensium, ut pacem a populo romano peterent: nec tenuit, obstrepente Barcina iactione. Claudius MarceIlus praetor ad Nolam, eruptione adversus Hannibalem ex oppido facta, prospere pugnavit. Exercitus Hannibalis per hiberna Capuae ita luxuriatus est, ut corporum viribus atque animorum enervaretuP. Casilinum , a Poenis obsessum, ita fame vexatum eSt, ut lora et pelles scutis detractas, item mures, es Sent et nucibus, per Vulturnum amnem a Romanis missis, vixerinti Senatus ex equestri ordine hominibus centum nonaginta Septem suppletus est. L. Postumius praetor a Gallis cum exercitu caesus est. Cn. et P. Scipiones in Hispania Hasdrubalem vicerunt, et Hispaniam suam secerunt. Reliquiae cannensis exercitus
in Siciliam relegatae sunt, ne recederent inde, niSi sinito bello. In te e Philippum Macedonum regem et Hannibalem societas iuncta est. Sempronius Gracchus consul Campanos cecidit. Praeterea in Sardinia seli-ΕplT. XXIII. r. Exeessisse modii mensuram .ide ad Liv. XXIII, idi. n. g. - Me lentite Matremnte, etc. vide ad Liv. XXII. 42. n. a. a. Senalias ex equestri ordine hom.
camus: in textu numerantur tantum
CLXXVII. LEM. - Ne recederent inde; Loid et Fae. Pithoei Meerirem, Nee male. quod dee ere de militibus ex praesidio vel provincia abeuntihus soletine sit; Drah. Eandem etiam le-elionem Pr havit Crev. LEN. 3. Inter Philippum dedit. Haeevetha'm MM. longa alio ordine le-stitatur , quem mutavit Aldus. LEM.
415쪽
citer a T. Manlio praetore adversus Poenos Sardosque res gestas continet: a quo Hasdrubal dux et Mago et II anno capti. Claudius Marcellus praetor Η annibalis exercitum ad Nolam proelio sudit et vieit: primusque tot cladibus sessis Romanis meliorem spem
Hieronymus, Syracusanorum rex, cuius avus Hiero amicus populi romani saerat, ad Cathaginienses defecit ; et propter crudelitatem superbiamque a suis interfectus est. Ti. Sempronius Gracchus Proconsul
prospere adversus Poenos et Hannonem ducem ad Beneventum pugnavit, servorum maXime Opera.
quos liberos esse iussit. Claudius Marcellus consul in Sicilia, quae prope tota ad Poenos defecerat, Syracusas obsedit. Philippo Macedonum regi bellum imdictum est; qui, ad Apolloniam nocturno proelio oppressus fugatusque, Macedoniam cum prope inermi exercitu perfugit. Ad id bellum gerendum Valerius praetor missus est. Res praeterea in Hispania a P. et Cn. Scipionibus adversus Carthaginienses gestas continet. Syphax, rex Numidarum , in amicitiam adscitus, et a Masinissa, rege Massylorum, pro Carthaginiensibus pugnante, victus, in Maurusios Cum magna manu transiit contra Gades, ubi angusto freto
Africa et Hispania dirimuntur. Celtiberi quoque in amicitiam recepti sunt: quorum auxiliis adscitis,
4. Gauditis mare litis Praetor. ete. potius eo aul. Con . Liu. XXIII. 3a
Epir. XXIV. x. In Maurusios , pro his verbis reperimus in vehi. editia in Hispaniam au Seipionem. a Quia mutaverit. ait Creverius, incertum. Sed haee emendatio desumpta est procul duhio ex eap. 4s huius lihri. Forsitan hie aliquod gravius mendum laterit: aliquot verba intereidisses lapiramur. LEN.
416쪽
lunc primum mercenarium militem romana castra habuerunt.
P. Cornelius Scipio, postea Asricanus, arae ann OS aedilis factus est. Hannibal urbem Tarentum , Praeter arcem, in quam praesidium Romanorum sugerat, per Tarentinos iuvenes , qui se noctu venatum ire simulaverant, cepit. Ludi Apollinares ex Marcii carminibus, quibus cannensis clades praedicta suerat, instituti sunt. A Q. Fulvio et Ap. Claudio consulibus adversus Hannonem Poenorum ducem prospere Pugnatum est. Ti. Sempronius Gracchus proconsul, ab hospite suo Lucano in insidias deductus, a Magone intersectus cst. Centenius Penula , qui centurio milita Verat, quum petisset a senatu, ut sibi exercitus daretur, pollicitusque esset, si hoc impetrasset, de Hannibale victoriam , octo millibus acceptis, militum dux factus . conflixit acie cum Hannibale, et cum exercitu caesus est. Cn. Fulvius praetor male adve sus Hannibalem pugnavit. In quo proelio hominum sexdecim millia: ceciderunt: ipse cum equitibus ducentis effugit. Capua obsessa est a Q. Fulvio et Ap. Claudio consulibus. Claudius Marcellus Syracusas expugnavit anno tertio, et ingentem se virum geSSit. In eo tumultu urbis captae Archimedes, intentus se an is, quas in pulvere descripserat, interfectus est. P. et Cn. Scipiones in Hispania tot tantarum verum felicitor gestarum tristem exitum tulerunt, P Pe cum lotis exercitibus caesi anno octavo quam 4 in Ilispa-
Ep T. XXV. i. Atita annos legitiis moa. quam vocem adduut edd. auit.
417쪽
niam iverant. Amissaque eius provinciae possessio so-ret, nisi L. Marcii equitis romani virtute et in stria. contractis exercituum reliquiis, eiusdem hortatu, bina castra hostium expugnata essent. Ad triginta septem millia caesa; ad mille octingentos triginta capti; Praeda ingens parta. Dux Marcius appellatus est.
IIannibal ad tertium ab urbe Roma lapidem super
Anienem castra posuit. Ipse vero cum duobus millibus equitum usque ad ipsam Capenam portam , ut urbis situm exploraret, obequitavit et quum per triduum in aciem utrimque exercitus Omnis descendisset, certamen tempestas diremit; nam quum in castra rediissent *, statim serenitas erat. Capua capta est 'a Q. Fulvio et Ap. Claudio consulibus. Principes Campanorum veneno sibi consciverunt mortem. Quum senatus Campanorum deligatus esset ad palos, ut securi feriretur, Iiteras a senstu missas. Q. Fulvius consul, quibus iubebatur parcere, antequam legeret,
in sinu posuit, et lege agi iussit, et supplicium per git. Quum in comitiis apud populum quaereretur,
Epiet. XXVI. I. Vsque ad ipsam
GPenam portam . . . . obequitarit,
forte adequitarii; Drah. a Id saeium dieii Val. Nax. III, r. S io, Capenam
portam armis Hannuo a Ptitiante. Vix tamen eredibile est . Poenum Praeter castra Fulvii et Esqtii linam portam pergere potis isse ad Capenam. nee id Livius eoneedit; adeo ut, si Epitomaloe quoque inmiere voluerit, eum ah Aniene versus Romam propius necessisse, haud dubie etiam scripserit Colliniam portam, iit Livius, cap. io, Plin. XV. uo, et Serv. ad virgil. Λeu. VIII, Mo. . Perlet. CL εἱusdem Anim. His t. eap. s. pag. 3I9. - Per tri iam, at mr biduum Liv. cap. II. a. B am quum in eastra rediissem. ete. m nam minime h. l. eoti uenit; ei vel al aut simile quid legetidum videtur; vel, quod Crev. suspica hat ut, aliquid intercidit, quale reperimuM
apud Liv. eap. Ir , in re ιsionem e. ares apti l Poenos Mersa est: nam, etc. 3. Litera. a se tu missas, ex Li . cap. 3S: l. a praetore missas contieit Deltius. An leg. liheros otim SC op Angtiis saepe mero Miuebiature unus
418쪽
cui mandaretur Hispaniarum imperium, nullo id vo. Iente suscipere, P. Scipio, P. filius, qui in Hispania
ceciderat, professus est Se iturum; et, suffragi O ΡΟ-Ρuli consensuque omnium missus, Novam Cartha emuno die expugnavit, quum ageret vigesimum quam tum annum, videreturque divina stirpe creatus; quoniam et ipso, postquam togam acceperat, quotidie in Capitolio erat, et in cubiculo matris eius anguis saepe numero videbatur. Res praeterea in Sicilia gestas continet, et amicitiam cum Aetolis iunctam , bellumque gestum adversus Acarnanas et Philippum Macedoniae regem.
Cn. Fulvius proconsul cum exercitu ab Hannibalo ad Herdoneam caesus est. Meliore eventu a Claudio Marcello consule adversus eundem ad Numistronem pugnatum est; inde Hannibal noctu recessit. Marcellus insequutus est, et subinde cedentem pressit, donec confligeret. Priore pugna Hannibal superior fuit, Marcellus insequenti. Fabius Maximus pater consul Tarentinos per prodItionem recepit. In Hispania ad Baeculam Scipio cum Hasdrubale Hamilcaris conflixit, et vicit. Inter alia captum puerum regalem eximiae sormae ad avunculum Masinissam cum donis dimisit. Claudius Marcellus, T. Quintius Crispinus consules, speculandi causa progressi e castris, insidiis ab Hannibale circumventi sunt. Marcellus Occisus suit, Crispinus fugit. Res praeterea a P. Sulpicio praetoro adversus Philippum et Achaeos gestas continet. Lu-
ex ΜSS. Hearnii, νisus e te Andreas, pater e stit; sie emendavit Sigonius, Nisus est Certe, ait Cre ., eto Midebatur Huum prius legeretur piater e stilis , hie parum aeeurate dictum est. LEM. quod manifeste vitiosum erat. LAN.
419쪽
strum a censoribus conditum est: censa sunt civium capita centum triginta septem millia centum et octo: ex quo numero apparuit, quantum hominum tot proeliorum adversa sortuna popula romano abstulisset. Hasdrubal, qui cum exercitu novo transcenderat
Alpes, ut se Hannibali coniungeret, cum millibus hominum ' quinquaginta sex caesus est, M. Livii consulis ductu , sed non minore ope Pa Claudii Neronis consulis. Qui, quum Hannibali oppositus esset, relictis castris, ita ut hostem salleret, cum electa manu δProfectus, Hasdrubalem circumvenit.
Res in Hispania prospere gestae a Silano, Scipionis
legato et ab L. Scipiono Datro adversus Poenos, a Sulpicio proconsule et ab Attalo rege Asiae adversus Philippum regem Macedonum , pro Aetolis, reseruntur. Quum M. Livio et Claudio Neroni consulibus triumphus decretus esset, Livius, qui in provincia sua rem gesserat, quadrigis invectus est; Nero, qui in collegae provinciam, ut Victoriam eius adiuvaret, Venerat, equo est sequutus, et in hoo habitu plus gloriae reverentiaeque habuit: nam et plus in bello, quam collega, secerat. Ignis in aedo Vestae negligen-2. cim millatia hominum LVI caestia est; quida n NM. addunt e tam mititia ar CCCC.3. Ctim electa manu . NE. Mend. delecta, probh. D. L. Crev. et Drax. Eram XXVIII. 1. A Siliano. Mimonia legato ; nota Dukeri est e is Si lanum a Scipione cum parte copiarum adversus hostes missum suis e. plus semel seribit Livitis; legatum Scipio-uia nusquain vocat. Adiutorem Seipioni ad res gerendas clatum silanum propraetorem, scribit XXVI. x s. Proropatum ei et Seipioni imperitimii, Hispania XXuli, re utrique suas
Hispanias suos sue exemittis in annum deero os XXVII, diu. Et seipio eum eodem itire eodemque imperio Metitia
in proviueiam missum dieit XXVIII.:8 is Veina Seipionis legato post Sei--one Patre ponenda esse, putabant Boeil. et Drah. eoos Liv. XXVul, ad
420쪽
lia virginis, quae non custodierat, exstinctus est: virgo caesa est flagro. P. Scipio in Hispania cum Poenis debellavit quarto decimo anno eius belli, quinto post anno , quam ierat; exclusisque in totum possessione eius hostibus , Hispaniam recepit. Et a Tarracone in Africam 4 ad Syphacem regem Numidarum duobus navigiis transvectus, laedus iunxit. Hasdrubal Gisgonis ibi cum eo in eodem lecto coenavit ε. Munus gla
diatorium in honorem patris patruique Carthagini Novae . edidit, non ex gladiatoribus, sed ex iis, qui
aut in honorem ducis, aut ex provocatione in certamen descendebant: in quo reguli fratres de regno serro contenderunt. Quum Astapa urbs ab Romanis oppugnaretur, oppidani liberos et coniuges rogo exstructo occiderunt, et se insuper praecipitaverunt.
Ipse Scipio, dum gravi morbo implicitus est, seditio
nem, in parte exercitus motam, Confirmatus discussit,
rebellantesque Hispaniae populos coegit in deditionem venire; et, amicitia saeta cum Masinissa rege Numidarum, qui illi auxilium, si in Africam traiecisset, pollicebatur, cum Gadita nis quoque post discessum inde Magonis, cui ex Carthagine scriptum
siliorum: unde Musae Drtim emend. Detrius et I r. h. 4. n eodem lecto coenaint ex 5 MSS. et edd. ant. reeepi. Aldiis dodit ae-eMaνιι, et Curio ac Mil, quod plerique ediderunt. s. Carianoni Moae omnes sere NM. et edd. ante Sigon. et Cronov. quae substituerunt Carthiagine No .
Ei amieitia Iacta eram Masinissa . . . Romiam rei restis. Vulgo et cimicitia
saera est. Delevere Crev. et Drahenti. vocem est, quam a vet. lib. Sigonius abesse testatur: et omittit quoque Campanus. Sie euim rotundior videtur Oratio. LEN.