장음표시 사용
551쪽
forum Liuia venientem a montibus, in Etruriam descendisse putat, et Italo Guaggesi apud quem Poeni eandem hanc invadunt regionem, per Casentivum agrum et sines Balnei. Equidem sateor, si hac via immissos Etruviae Poenos uredamus, nihil esse in Livio
emendandum, II annibalemque potuisse laeva relicto hoste Faesulas Pelere : quum autem validissimis a Pgumentis demonstratum sit verbum Actens, qualecumque sucrit Hannibalis iter, penitu S esse eradendum, iam errare arguemus omnes, qui ita Poenorum viam descripserint, ut illud verbum deleri neccsse non sit: immo nullae in illa regione , utpote montibus maximo aspera , obsuissent Paludes, quac videlicol cx inuti dantis Arni stagnantibus aquis concrevissent. Immo qui eam defendunt sententiam , ut qui circa Pistoriam superatos Apenninos arbitrantur , exiguum hul crux identur rei militaris rationem. Hannibal enim non modo iter muItum produxisset suum, atque dillic illi mos tractus regionum transeundos habuisset, sed Se Duilio forsan latus aut tergum praebuisset . qui Arimini stativa habebat, ct quem, quominus Poenos Paucis diebus assequeretur, nihil admodum prohibebat. Ii autem auctores idcirco sane erraverunt, quod, quum diceretur II annibal permeasse paludes, dum stinaret in Etruriam, eas paludes extra Etruriam si has esse debere ex eo collegerunt. neque in ea provincia circa fluvium Arnum. sed in Gullia Cisalpina secus Padum, esse quaerendas.
Quae quidem videtur Strabonis suissse sententia, qui Geogr. lib. v. ut 9. ait suisse olim prope Placentiam, iuxta Padum, paludes in quibus plurimum Hannibal Iahoravit. petens Etruriam. 1Vir doctus nobis iam supra memoratus Guazaeti, huic opinioni da tenax nil haesit, ut Arni loco Padum Corale
552쪽
ΕXCVnSVS aut Eridanum supplere voluerit, aut etiam verbum illud omnino delere , licet in omnibus codicibus, quos aut per se, aut per alios Cognoverat, repertum esset.
Vid. Memoires de P Acad. de Corione, VI, p. 29
Ex Polybio autem ipso patet, Etruriam, quo tem porc scribebat, fluvio Arno a Liguria discriminatam
fuisse : nempe huicce regioni, occiduum solem versus , Pisas, quae prima urbs est Etruriae, Arretium. que agrum fines suisse. Ligurum autem Lucam tu i , que et diu fuisse postea, ex his constat Frontini verbis :re Domitius Calvinus obsidebat Lucam oppidum Ligurum. H Lib. III, cap. 2. Caesaris autem in provincia sitam Lucarn dicit Suetonius cap. 24) , quia Liguriam provinciam, nedum Etruriam, Caesar habe
Quod si deinceps Strabo Pliniusque amni Macra
Etruriam a Liguria divisam dixerunt, id sane causae habuerunt, quod eas limites Augustus, dum Italiam partiretur, mutaverat. Quas limitum varias mutationes doctissime illustravit Cluverius. Ex liis omnibus sequitur, Hannibalem, quamdiu de xtram Arni Pipam sequutus est, in Etruria non esse versatum: Etruriam petebat, in quam Per eos Campos penetravit. qui intex fluvium et Arretium iacent; neque si uvium ullo modo traiecit, aut tunc primum traiecit . quum Faesulas lingueret. Qui sit, aiunt, ut linquentem Faesulas, Praetergredientemque Arvetii moenia, Flaminius Cortonam petere Poenum illacessitum passus sit 7 Qui sit autem, reii Ciamus nos, ut postea allicienti se Hannibali quasi obsequutus sit, seque in eum Iocum quem Hannibal
destinaverat Pugnae, quasi in insidias immiserit Dis odos . o te l
553쪽
Vtriusque causa haec una est, quod FIaminius omnino helli rudis erat. Veniamus nunc ad opinionem omnium minime probandam, quaeque et rationi et Iocis veterum auctorum citatis, sive mendosis, sive emendatis repugnat: quam Pan Dolinus et Dimas primi proposuerunt, Postea renovavit illustrissimus eques Folard, celeberrimusque Parisiensis Academiae Rector Rolian sibi quoque assumpsit: nempe paludes non in ea regione, quae utrum Liguriae sit an Etruriae ambigitur, sed in intima Etruriae, quantulacumque sit, parte, non circuFlorentiam, sed circa Clusium, non secus Arnum, sed secus Clanem amnem, eSse situs.
Qui potuit Hannibal cum exercitu inter Ariminum
et Arretium ita instituere iter, ut consulem utrumque vitaret tum superato Apennino statim Clusium pedi venire' at Vmbria, non Liguria erat peragranda: traiiciendus etiam superior Tiberis, unde facile Roma peteretur. At Clusium venerit, volo: quin, quum longe abesset Flaminius, recta Perusiam atque indo Romam tendebat, nedum peteret Faesulas praete grediens Arretium, cuius sub moenibus iterum incedendum foret, quum Faesulas linquens, Perusiam Iacumque petiturus esset 2 Quomodo autem in Etruriam sestinans paludes Clusias traiecisset, quum eae in medio Etruriae sint sita 8 Ea tamen omnia doctis
simus Polybii interpres Folevis, propterea quod Prius
in errorem inciderat, proposuit. Opinioni tamen meae quaedam obiiciuntur, primum hoc: qui fieri potuit, ut Hannibal, quum a Macra ad Arnum veniret, mari propior iactus non sit, neque navem mittere prius potuerit Carthaginem, quam, devictis ad lacum Romanis, Hadriam obtinuerit.
554쪽
55O EXCURSH DE TRAΝSITV ΑΡΕΝΝlMMihi videtur IIannibal , quum ass qui Flaminium Properaret, nullumque adhuc eventum haberet dignum , qui senatui Carthaginis et civibus renuntiaretur, viam celeriter ememus, non curavisse, ut
portum haberet, in quo navem posset ornare. Via, quae nunc a Macra ducit ad Arnum, paulum a mari distat, paludesque etiam intersunt: sorsitan Hannibalis temporibus et latius spatium fuit, et paludes disseiliores. Alterum hoc obiicitur, quod Hannibali eam viam
ingresso, Luca et Pisa suerunt sane expugnandae :quas quomodo invaserit, vel quomodo evitarit, non perhibent auctores. At in quolibet alio itinere aliae aderunt urbes forsan non minores. Non mirum est de iis siluisse historicos, si praesertim nullus fuit in iis expugnandis labor. Potuit Sempronius, quem scimus B eonsule revocatum, deserere Lucum; HannibaI-que quum adverso Arno ire vellet, Pisas expugnandas non censuisae, qua saraan in urbe romanum non erat praesidium.
555쪽
p g. Liber quadragesimus i secundus : breviarium SLiber quadragesimus tertius : breviarium . D 2 Liber quadragesimus quartus: breviarium . D I 67 Liber quadragesimus quintus: breviarium . M 26IT. Livii Patavini fragmenta Drahentiorchii stu
dio collecta et nunC passim aucta . . . M 359
Epitomae librorum Livii is 379 Excursus de itinere quod sequi debuit Hanni- bal, quum per Apenninum a Trebia ad Trasimeni lacum properaret 559