장음표시 사용
391쪽
contraxere: eademque Itali Principes Sabbaudiensis,Estensis,Gon1aga,stdera sequuti sunt: Ac omnes simul in Venetum nomen coniurati ferrum,
vimque parant,prior Gallus Alpibus superatis in Italiam descedit: Adestq;
armatus,ac minitabundus:Triuilianaq; Victoria ferox, ac animos inflatos
gerit:ob tot regum societatem, prosperaq; sibi Omnia auguratur: sed si humanis quissimi hostes gloriantur fauoribus, diuina prosecto Numina infesta habebunt; luado ruptis sideribus iniusta inVenetos arma induerint: qui non tyrannice, non Barbare ut illiὶ dominantur, sed iusio, modera
loque utuntur Imperio, pro his non solum acerrime pugnare debemus,verum etiam, si necesse fuerit,alacri animo mortem oppetere: q, sit vestra anteacta belli decora intueor, nuperq; nobilem illa ad Tarrum pugnam: quagentis huius serociam re presisti eundem facile,ac istiorem nobis pugnatibus euentum Venetus sortieturi. Nec enim Italus meus Gallo,Hispano ue militari virtute cedit. Inextinctaq; adhuc in Italicis animis bellica dis eiplina viget: Complures autem in hoc exercitu vido Duces,Tribunos,C turiones sortissimos, qui ex hoste cessi spolia reportarunt,qui factis ingentibusώ gloria militari illustres habenturi. horum virtute nisi fata ab aeterno aliter statuerunt omnia prospera sperare licet. Atque ego forenti hoe exercitu ad Triuilium oppugnandum, immo ad certam victoriam proficiscor: Sequimini sortissimi Commilitones Vestrum Imperatorem, sequimini Veneta sit Min dextris vestris reposita est huius Reipublicae, fallus, Italiae libertas, rerum omnium paccatissimus status, Caute tamen,ac prudenter agendum cst: Vt Senatus mandata exequamur: nec pugna mi
hi , nisi summa necessitas adigat, omnino placet, hostesque facile cunctando superabimus: qui natione, lingua, moribus dissimiles Galli, Hispani, Germani, haud diu concordes inter se animos habere poterunt: In nostris quoque finibus consedentes cincti montibus, ac Fluminibus, si1 commeatus ad exercitum apportari serro Obilabimus: breui ad inopiam, famemque redacti noua consilia agitabuntn necessitateque victi signa deserent, in suasque nobis clarissima victoria relicta, emigrabunt terras: Interim ad dignitatem Veneti nominis pertinere arbitror : Triuilianam victoriam haud inultam hosti relinquere: ad oppidumque signa admouenda sunt. Rebelle, infidum, quod turpi deditione in Gallorum
potestatem venit, ijs vero munitissimo loco deiectis: Cetera nobis secunda erunt: quod si pugnandi occasio aliqua interea se se offeret: Vir tutem illam bellicam ostendetis, qua semper Itala gens omnes alias orbis nationes superauit: Ubi Petilianus dicendi finem fecit, a tota concione aeque laudatus est, unus suit Livianus exercitus gubernator, vir ingenio acer, & manu promptus, qui omisso Triuilio statim in hostes eun dum esse censebat: Praeliumque temere exottabat: An stabimus inquit,
castris, valloque inclusi Θ hostisque Venetos fines in oculis nostris impune
392쪽
populabitur ξ armis, vi, pugna repellendae sint iniuriae: Insormidabilique
audacia hostes pleni omnia euertunt: Et nos ab auita virtute, Italicaque Indole degenerantes tepidi, eneruesque Barbarae genti euitato eius congressu cedimus. Agmina inde siub signis Imperatoris iussu Triuilium ver- Trivilii sus ordine incedere coeperunt. oppidoque miles Venetus appulsus illudae statim corona cinxit: multis autem oppugnationibus Gallus hostis fatigatus Italorum impetum sortiter sustinuit: aggereque aduersus tormenta crecto, rem intrepide gerebat, disiectis postea moenibus hostilis aliquantum
animorum vigor est repressus,concurrere tamen inter ruinas quasi patenti campo armate utrinq; acies, ancepsq; certamen aliquandiu fuit,dum horum animos potiundi oppidi spes accendit. Illorum rerum angustiae irritant : Demum Veneti acriori facta impressione hostem impeditum, &NM.Dro trepidantem loco deturbant,Primusque Dyonisius Naidus cum peditatu Lanaonio in oppidi partem irrupit: Eademque animorum alacritate alij turres, alij portas occupant: At Regiae copiae,qus ad Abduam consederant. crebris ardentium Lampadarum signis in subsidium euocatae ad suos obsiGHloru dione leuandos statim ire pergunt: Et Veneti contra quadrato agmine ecastris Triuilianis profecti, Gallis obuiam tanta alacritate prodi uere, Ut non absque mediocri suorum clade hostes ultra flumen Abduam in turpem fugam conuersi sint: unde ad inchoatam expeditionem Venetus re
uersus oppidum iterum aggredi parat: At hostes superioribus territi oppugnationibus sim petrato intempesta nocte colloquio) in has pactiones descenderunt,ut Oppido reddito,incolumitateque permissa, inermes ipsi abirent: Caetera direptioni exposita victoribus essenti Atque ita miles praedae auidus demisso hoste, rapinas, caedes, incendiaque foeda commisit: iussis deinde Imperatoris ex Senatus decreto oppidum solo equatum.hinc ex militari licentia multi motus, discordi ve in Veneto exercitu ortae: Dilabebanturque praeda onusti milites plurimi ex castris, Et qui remanserant, parum officiosi obsequentesque bellica munera praestabant. haec ubi per
exploratores Gallorum Rex accepi ne occasioni,sortula que deestet,cum omnibus copiis flumen Abduam ponte traiecit, ac in conspectu Veneto rum castra firmauit,quae vallo,sossaque egregie statim nouis subsidijs communita sunt. In pugnamque omnium animi exardebant,Spe victoriae concepta,Ob ingentem copiarum numerum, serturque Aloysius Rex dum ditiori tumulo Uenetum exercitum in acies dispositum,eiusque alacrita ... Σ' ten c armorum fulgorem intuitus esset: animo vehementer suisse comotuhad recociliatione 4;, & ad pristinam societatem cu Veneto ineunda interdu cogitasse,sed pacis cossilium postea quod contra Regia dignitate facere videretur ductoru persitasionibus abiectu Galli interim nihil intelatu relinquere,vigilias,excubiasq; die noctq; pro castris ponere, undiq; misit exploratoribus motus hostiles ad scere,insidias ad haec,occulta sq; staud
393쪽
annectere,sed quum parum astus prodessent, Veneto nil temere agente, palam hostes agendum est e rati, in patentes campos configedi stladio acie
explicauerunt: in Veneto autem exercitu viso hoste statim ad arma coclamatum est: praemissique leuis armaturae equites Gallorum cuneum, qui
obuiam sorte procellerant,ad tentoria Regis usique sugarui: Galli inde si
gnis repente motis ad Ripaliam oppidum consedere: quo vi capto,ac solo aequato, stra eodem loco metati sunt, insequutusque Gallum Venetus cum toto exercitu ad pugnadum instructo Cassiram venit. Ad id vero Pi- tilianus omnia consilia sua dirigebat, ut quocunque hostis tenderet, cum insequeretur, praeliumq; nullatenus capessere statuerat,nisi necessitate coactu contra Livianus inlita animi ferocitate prope insaniens pugnam ex- Niat; tu
poscebat.Barbarumque nomen exosus, Gallicas,Alpinasque gentes Italia ζ pyr a depopulari serre non poterat: postea ad Pandinum oppidum utroque exercitu consedente,leuia certamina per occasionem committebantur. Demuinuito Pitiliano totis viribus media Abduae Glarea ubi conserti vepres, de complicata Arbusta dissicilem pugnandi locum praebebant, cocursum est:
tum Rex ipse media acie suos hortando accendebat, Omnesque circ uens . monere,obtestati, ut memores Gallicae Virtuti pugnam alacres inirent,ad haec premia,honoresque polliceri his: qui sortiter pugnarenti ad iniquum locum Uenetos tractos,ut ad facietatem Gallus csderet. Liberaretque insigni victoria e seruitute Italiam,iussitque eodem temporis mometo in Uenetum tormenta displodi,Livianus vero impatieter hostium ferens insul- p es a latus oblatum non detractauit certamen:ad idque ineundum Imperatorem Pitilianum vehementer hortatus est.Qui inuitus tamen assensit,quasi praesaga mente futuram cladem prospiceret.signis itaque canetibus utrinque acriter pugnari coeptum,Sc iam Galli comminus cum Veneto serrum miscentes adeo urgebantur,ut de suga interdum cogitarent, resistebant tame pudore victi,dum Rex in medio acierum congressu bellator adesset, magnoque impetu a latere, a fronte,Galli Venetum premebant. Bellicet quoque machinae ingentem Liuianorum militum edebat stragem, de quidem praelij initio, viso pene hoste,collectitiae Venetorum copiae in sugam versae fiunt,cadebantque plurimi,ac nihil consilio,nihil Imperio agebatur.Fortuitumque potius,quam ex militari disciplina praelium erat, aciemque inisclinatam,ac dubios ordines Livianus saepius restituit. Ipse cu delectis equi- Α uesitibus ubique occurres hostes repressit. Ipse fugientes reuocaui omnibusq; modis pugnam reparare conatus est:effecitque,ut aequato certamine pristinum pugnandi ardorem hostis remitteret,quod si virtute,fideque caeteri duetores usi se issent,insignem eo die victoriam ex hoste Uenetus rettulisset: at Rex seu formidine, seu ignauia Venetorum animaduersa, in tanta benegerendae rei occasione haud cessandum ratus cum militum robore celeriter m aduersam aciem incurrit.Regiamque phalangem sequuta vis armatorum
394쪽
.. malorum ingen, Venetum adeo perculit: vi momento temporis fusum, euari. profligatumque magna clade affeceri imam omnia impedi menta cum signis militaribus,bellicisque tormentis venerunt in holitum potestatem: Livianus quoque graui vulnere accepto captus est,ac multi viri fortes o cubuere. In quibus peditum ductor vir egregius fuit Petrus Montanus, iccum eo Saccotius spoletinus,& Francus Burgius,quorum potissimum opera non incruentam victoriam hostes sunt adepti, na magnus Catafractoo ac a rum equitum numerus ex Gallico exercitu ferro opprestus interijt. Sed ex numeriis. Venetis ad octo millia eo praelio desiderata dicuntur. Disiectiq; reliquias exercitus tantuS terror incesiit,ut omnes in fugam vcrsit quocunque serebat animus, dilabebantur,militiamque recusabant: ac pauci omnino suere, qui non e Venetis castris abierint: adeo militum animos iam antea inuictos haec noua Gallorum victoria perculserat. Ad Carrauagium aute ubi Ludovicus Michael praetor erat,post cladem Pitilianus cum reliquiis exercitus se recepit,ibi legatorum industria dissipatae copiae indici colligebantur.Pauore tamen,consternationeque omnium animi pleni erant, & Rex adhuc in Abduana Glarea cum victore exercitu sedebat. Livianumque, dc alios captiuos in Galliam misi interea acceptae cladis Nuncius Ciuitatem ingenti merore affecit: vulgoque omnes dolere, Gallorumque extimescere immoderatam regnandi cupiditatem,Tabernique tota ciuitate clausae sunt,dc iustitium indictum. Patres quoque iam diu pacis studijs asiue ti bellicis rebus aduersis non parum turbari. In tanto tamen motu Venetorum plui, ait Virtus nequaquam Oblaguit: nam audito hoc publico vulnere Paulus Bar-b bus vir sapientissimus statim lectica in Senatum,quod parum prospera Valitudine utebatur, se deferri iussit: atque ut erat facundia insigni in grauissima oratione patres consolatus est eoque auctore,placuit primum, exercitum reparari. Qui fuga militum pene ad nihilum redactus erat, creatique Leo l. sunt a patribus stat ina duo Legati Christophorus Mauro, dc Petrus Duodo,quibus mandatum,ut dispersos milites congregarent, nouosque largo Cusin. stipendio conscriberent. Classis quoque ad quinquaginta triremium numerum aucta .Eaque Angeli Triuisant Imperio subi jcitur: de ad placanda iram Deum supplicationes piae indictae,praeterea missi sunt a Senatu lite-L; ἡ . s. rq ad Pontificem: quibuS eum Orabat,obtestabaturque,ne Venetos obse
uantissimum pontifici j nominis populum ta inhumane sua sanctitas impugnaret. ruaerique hoc bello Italicae libertatis oppressionem. Quando Reges insatiabili dominandi cupidine impulsi ad id solum spectare viderentur tentantque Omnia Imperia vi, armiSque sibi allerere: proinde eum
summi, precibus orare ut sicuti optimum Pontificem dece0 curam illam suscipiat,pacis inter Principes Christi auos componendae: desistatque spiritualibus, temporalibusque armis Venetos insectari, reddatque hac animi placabilitate eos in perpetuum Apostolicae sedi obnoxios: verum omnia
395쪽
nia frustra tentata.Rς - motis ex Abduana Glarea celeriter castris, Victorem exercitum in caenomanos duxi C. Venetoque Brixiae timente, eo cuparte copiarum. Arul. Grillus Legatus prosectus est qui urbem ingressus. Ioanne Francisco Gambara aut hore,ad desectionem spectare Brixi ense, offendit: eos tamen Grillus blando sermone allocutus. In antiqua fide re-xinere plurimum laborauit.Vestra inquit ciues virtus spem nobis reparan
di Imperil ingentem praestat. Ad quod delendum animati Europae Reges,
tanta saeuitia coniurarunt A prosecto non solum de Repub.nostra agitur. ed etiam de vestra,fc totius Italiae libertate,de vita,de fortunis omnium,
siquidem Gallus hostis ςst.Gente Barbarus, natura immittis orum, ingenisque austeritate efferus. Hunc quis sanae mentis esse potes h Θ qui dominii habere, qui Galli Alpinarumque gentium superba Imperia, fascesque patieturξveniat quaeso in mentem vestram bellum cetum prope ab hinc annis illud Phili picum .Quo trepidos quondam maiores vestros in fidem sua Veneti receperiat: unde varia armorum gesta sequuta sunt: liberauimusq; urbem istam magnis nostris laboribus e grauissima obsidione. uam delere,excindere Philippus minabatur,adiicite ad haec, quod tributorii remissionem,immunitatesque vobis plurimam cocesiimus. Ciuitatem nostram dedimus, Imperiumque prope ipsiim communicauimus,quantam autem Patrum benignitatem ciues vestri Martinetaij, atque Aduogarii experti sunt: qui praeter se periora illa beneficia,tus comitiorum splendoremq; Patritium obtinuere:memoriaque adhuc extat celeberrima illius Petri Ad
uogari,quo duce, Brixia e Pihilippi potestate erepta Veneto accessit Impe
rio.Hunc ciues optimi imitamini, communemque hanc cladem ducite.
Pulchrum profecto Brixiciasses erit, rem Venetam vestra fide quam solam in praesentia exposcimus siustinere,nec hosti infestissiuao caedere. Id si feceriti meque Gallos se vicisse sentiet Meque Veneti Brixia retenta victos se esse existimabunt Sed nihil Grilli Oratio prosuit.Ciuium animis in aduersa Venetorum sortuna iam ad defectionem spectantibus. Interim Regius exercitus Brixiam versus summa celeritate profectus ingenti omnium laetitia quocunque ibat, excipiebatur: urbique eo iam sub signis appropinquante.Gritius abscessit. At Brixienses Regi portas confeltim aperuere, qui magno totius ciuitatis plause exceptus.Gallica signa medio soro pre-nxiti. ipse que ornatissimo equo sedens per scalas in superiorem Palatii aulam ascendit. Rectoresque urbis. M. Dandulus in Galliam captiuus abductus est, Se Seb. Iustinianus,qui mihi patruus fuit,ob amabile ingenium,vitaeclue innocentiam petentibus ciuibus libcra tuta in patriamque incolumis redi jt: Brixia a Gallis occupata, Venetae copiae Pischetiam se se velociter recepere .hosti vero fortuna aspirante dedentibus ciuibus Cremona, Bergo-rno,Crema,Salodio Rex Alicissime potitur: alia quoque minora oppida occupauit:& Venetus e Pischeria digressus,quia ibi parum tutam se habere stationem
xiens Blivia re ingredit. Not. seb.
396쪽
re stationem arbitrabatur .relicto valido praesidio, Verona contendit: vrbeque a ciuibus exclusus,alio cursum tenuit. Gallis vero quum omnia Venetorum oppida in Caenomanis praeter Pistheriam, sponte cesissent: iratus Rex eo copias admouit. Ausum tame est Veneto nomini fidissimum oppidum totius Gallicae potentiae impetum serociter excipere: diuque hostim acerrime miles Venetus pro moenibus pugnando sustinuit: demum pis hem Galli totis connixi viribuS in oppidum irrumpunt: vimque omnibus sine' aetatis,sexus,conditionis discrimine aeque inferentes magna clade locu deformarunt: ad quadringeniique,& quinquaginta pedites intersecti sunt: ductorque eorum victis Perusinus capitur. Andrea, autem Ripa oppidipn ectus Regis iustu laqueo necatus est: lais ab hoste gestis,Venetorii copiae quantecunque hae erant quum a Veronensibus,alijsque socijs ciuitatibus intra menta non admitterentur: in Mestrinos fines se trepide receperunt. Armaque undique per totam Europam hoste in Venetum ciente, ad restinguendum tantum incedium Patres necessitate adacti Mathei Prioli rogatione qui in secundo collegi j ordine praecos ultor erat. Ariminum,Ra-
Are. urbis uenam,Cerviam, Pontifici Vltro tradunt: Veronam, Vincentiam, Patauiu,
Mam Maximiliano Caesari Appuliae autem urbes maritimas Ferdinadus Hispa- niae Rex habuit,& Polessinum Alphonsus Dux Ferrarim atque id factum est, ut hostium impetus relanguesceret: credidere enim Veneti,per hac voluntaria terrestris Imperi j alienationem Regum animos placatos, emollitosque reddere: verum hi nihilominus perseuerantes in sello,omnia hostilia in Ucnetos adhuc agebant. In forum tuliumque, atque Histriam Germani cum iusto exercitu irrumpentes eas quoque prouincias Caesarcae ditioni subigere tentarunt. Tergestoque,& Gotitia receptis,rem Veneta armis undique infestabant. Ad inhibendos autem Germanorum conatus missus est a patribus in camos cum valida militum manu Ioannes Paulus Gradonicus, cuius virtus Germanorum aliquantum repressit ferociam.
Taruisij inde a ciuibus tumultuatum,cam urbem sibi statim reddi Caesare per Legatos petente, quare plurimi ex civibus prosperam fortuna sequuti ingenti fauore rem ad Maximilianum trahesant; alij Hieronymi Mari-Not.Tar- ni Plaetoris suase. In antiqua Venetorum fide perseuerare mallebant: di-
' uersique erant in populo voluntates.Sed unus ex plaebe inquilinus vir fuit Marcus PeliZarius nomine Crema oriudus.Qui vexillum Diui Marci manu tenens in sorum cum paucis perexit,& Venetos sequendos este, atq; eorum societatem cole iam, magna voce omnes adhortabatur: quo duce populus pristinam fidem retinuit:Taruisiumque per hunc maxime modii repulsis Germanis veteri seruatum est imperio,missiq; statim sunt ad urbis praesidium septingenti irailites: polica circa Patauinum agrum dum seuerissimo Germani in colonos,villicosque utuntur Imperio, ac minis, ediciisque prohibent,ne Veneti e sitis pr. xdiis fruges in urbe asportent: aliao; superbe,
397쪽
superbe, ac Tyrannice agunt: commota uniuersa ciuitate ex rei indignitate Patrum animi per se antea exacerbati ad finitimam urbem recipiendam, infestissimosque hostes Germanos ex ea expellendoS Vehementer accenduntur: reque in Senatu proposita. Laurcdanus Princeps id agendum minime censuit; atque lurc orando in medium protulit: Multum Liu M. prosecto Patres conscripti fortuna nobis hactenus acerba, grauisque suit: iv v 'quam ad praesens etiam temerat io vanoci; ausu irritare tentamus, de id alienissimo sane tepore, tuum victricii Ri,undique potentissimorum hosti una armis premimum nam hinc Pontifex, Italique Principe, illinc cum Csiare Galiarum,hispaniarumque Reges nos oppugnant,Et iam pulcherrimi imperi j membra adeo discerpsere, ut parum a supremo di thenatis excidio,quonam igitur pacto,quibus viribus Patauium aggredi volumus Θ utinamque dij immortales darent, ut clarissima urbs ex hollium manibus erepta in Venetam restitueretur potestatem: Sed quae dudum tam amplae suerunt nobis opes,foedis cladibus squarum memo; ia adhuc caligant oculiὶ nunc exinanitar desecerunt: vixque astitiuum respirat Imperium, hosti, contra praepotens imminet, cuius impetum, armaque sortuna aduersa depressi nunc sustinebimus, qui in summa rerum prosperitate oti in constituti cessimusξsed fac Patauiu recipias,ifatim vnoique hos es qui iam ex voluntaria urbium traditione, fatis paccatos erga nOS animo, gerunt, armaque deposuere, iterum ijs resiumpis in amicitiam coibunt, belloque ardent; uS reparato,urbem haud satis munitam,ut pote quae diu florentis, lino Gymnasio pacis artes, Musarumque studia coluit, vallo, armis, belliciS operi
bus,infinitoque copiarum numero circumuallatam expugnabunt,nosque tanta clade affecti in nouos terrores incidemuS, Patauio cnim occupato,
Creditisne hostis serociam, iramque suam deponet e Taruisti una,Forum i ullum,ac reliquam continentis oram inuadet: spoliabimurque toto te restri utinam mentiar) Imperio: rem igitur Patauinam omittamus,
N quando ita Dijs immortalibus placuit, angustis Imperii finibus contenti, urbes, quas iam pridem victoribus vltro celistis, in perpetuum dimitti
te: ad maritimasque res ut quondam a maioribus nostris factum estin animi conuertantur: Fundata enim medio mari diuino consilio haec urbs,naualiumque rerum peritia excellens, propitia iacile in maritimo Imperio propagando habesit numina,quae in terrestri retinendo, aduersa suo naagno malo hucusque experta est, Dubios,discordesq; Patrii animos Principis oratio reddidit, variaeque sententiae per Subsellia singulorum inuiceio habitae,ac diu ambigua lissit consultatio.Tum Aloysius Mollinus Senator
facundia,ac ingenio eque clarus in rostra ascendens ita diste ruit: Dum hiis ubi praesentem rerum statum Princeps optime mecum tacitus considero, non in Di - tantu profecto sortianae acerbitate commoveor, ius varia,incostasq; hanc Remp. ad internitione prope adduxit: quam animoru nostroru molitiem
398쪽
improbare merito possiti . nec aliunde, quam a nobismetipsis sorsam tot mala proueniunt.qui dum nimium timemus, Reipubli. inconsilite Osticimus.Quidnam illudΘquod nuper factum fuitΘquam praeceps8quam pudendumΘqu id tot clarissimas,munitissimasque vrlius has in Flamminia, illas in Gallia,alias in Appulia, ac prope in visceribus nostris hostium faucibus
prae timore ultro iniecistis: quas nec attentare annis unquam illi quidem ausi fuerant,ut non tantum hostium vis,quam nostra ignauia, & de era tio rem Venetam afflixiste videatur: Trebia, Trasimenus,Cannar,totque aliae seper alias clades Romanorum illos spiritus non fregerunt. Nos Abduana una pugna ita depressit, ut manus victas dare turpiter cogere debeat ξ quod si Romana contemnuntur exempla. Nostra saltem ante Oculos ponite: Antiquiora praetereo: Lygur perpetuus huic imperio hostis, deleta ad Polam classe, Histria omni fere subacta, ciuitate fame laborante , Clodiam finitimam urbem Occuparat, plena Omnia fugae, terroriS erant, non tamen in tanta calamitate Patres animos demissere, sed publicis , priuatisque opibus in medium collatis, stupra triginta triremium classis instruitur, quae statim in hostes profecta Clodiam circumsedit, finitimaque urbs fame domita post decimum obsidionis mensem tandem recipitur . Nos Patauium ad Imperium retrahere dubitamus Cuius urbis receptio haud disticilis sane sutura est, quum iam ciues tardio Germani ci Imperi j res nouas moliri coeperunt. ac sub Venotam redire fidem miro omnes fla3rant desiderio. Adde quod urbs parum custodita se licem nobis successum facile spondere videtur: Non igitur omittenda tanta benegerendae rei occasio, qua Patauio recepta, reliquari quoque Urbes eo dem victoriae curse facile recuperari poterunt: turpe etenim est, tam amplum terrestre Imperium, quod sumimis laboribus, ac proprio sanguine maiores nostri partum nobis reliquere, ab auita virtute illa nos degene rantes, per ignauiam amittere: Patauium aggredimini, indeque hostis vi, armisque expellatur,'vocant nos populi, Barbaricum iam nomen exosi, benignitatem enim Venetam iam pridem experti exterae gentis iugum impatienter serre possunt, apud quos sordescunt iam illius actiones. At Veretur Princeps Optimus,si Patauium coeperimusne indignabundi hostes statim cum maximis copijs accurrant: urbemque illam obsideant: ac reliquias miseri Imperi j, quod in continentis ora Veneti nominis adhuc
superest: penitus euertanta nouosque nobis terrores proponit, maritimum
praeterea laudat studium, amplitudinem ex hoc spondet Imperit: opesque immensas: Sapienter sane, sed rerum terrestrium cura iccirco tam demis sic est, ne abi jcienda in quibus &s multa aduersa nobis huc usque contigere : In Deo tamen optimo Maximo Patres conscripti sperate vindice, ultoreque hostium impietatis, quod si animos adueria belli sonuoa depressit, Virtus contra vestra crigat: immoderatus enim timor est ponen-
399쪽
dus,audendumque,& novandum aliquid improuisum,ne extinetiis penitus Venetus ille animi vigor videatur. Nec mihi Omnino dubium est,quin ciuitas illa quando recepta in nostram venerit potestatem: ab hostili op pugnatione tuta , illaesaque egregie seruetur: nam firmisit mis praesidijs communita omnem facile hostium impetum sui linebit: veniat Cesar. veniant Reges, ac vallo, sossiisque acinatae cingant Patauium acies: Lludet profecto inuicta, inexpugnabilisque urbs omnes hostium conatus. magnamque nobis gloriam, haec victoria pariet: existimatione pristina illa retenta,quae aduersia fortuna nostra apud terrarum Princeps nunc abiecta, contemptibilisque habetur: QPterum Dij immortales,qui huius ina peris ineffabili clementia sua curam omni tempore habuere, menteS vestras Patres Optimi hodie expulsis inscitiae tenebris ita illustrent, ut decreta ea approbentur, quae Reipublicae post tot foedas calamitates salutaria, proncuaque esse possint: rcticente Mollino, Patrum animi diuersia inter se rursus consilia agitabant: tandem initis suffragiis . Senatus fere Dinesa
omnis in Mollini sententiam pedibus luit: Censuitque, ut admoto quam dmature exercitu, Paduae recuperandar quod foelix, faustumque Vene- r cipita
to nomini esset expeditio tentaretur. Senatusconsulto igitur in castra perlato, Andreas Grillus tacito agmine Tamissio egressus Saccardum Son l. ' μ' cinum virum impigrum praemisit. ad exploranda hostium consilia: is parum custoditam urbem intuitus, speculatusque, ad Gritium reuersus egit, ut Venetae copiae intempesta nocte prope Patauium statim ducerentur, diluculo vero .L. Malueiij, Lactanti jque Bergomensis ductu ad por tam urbis semiclausam miles Venetus clanculum accessit: quae pauloante quibusdam flani, ac stramentorum plaustris patuerat, nec procul aberant . Ceterae Uenctorum copiae : sub Pitiliani Imperio, ad Noaluinque oppidum Grillus cum quadringentis equitibus subsederat: Et Christo- phorus Mauro alter Legatus ad Quadellam mille pedites,& quinquaginta Cathastadiorum equitum alam habebat, conuenerat & ad Stratam vicum Philippus Paruta cum collectitia duorum millium agrestium manu: nec non Aloysius Dardani cum armatis clientibus aderat, ut ex cunctis locis mature Veneto praesto adessent subsidia: itaque paratis Omnibus, porta, quae nullo custode tenebatur, ac semiaperta erat, a milite Veneto Occupatur, primumque Epyrroticus equitatus nullo ex hoste Obulo, urbem ingressus est. scquuti deinde . L. Maluetius, Laetantius Ber-gomensis, de Vulpensius Ductor, cum peditum robore in forum magno armorum strepitu peruenere, excitique bellico tubarum cantu Germani milites, cum Leonardo Dressano, de Brunotio Sarego eorum ducibus Veneto occurrunt: pugnaque statim tumultuaria committitur, diuque hos is numero longe inferior certamen protraxit '. aduentantibuSpostea cum tota mole exercitus Pitiliano Imperatore,& Gritto Legato,se
400쪽
cile Germani Veneto cessere aeanisque hostium ducibus Dressano, & Sa-ν, ,uium rego, obtruncatisque plurimi recipitur urbs Illustris: aedesque Iudeorum, recipitur, aliquotque ciuium rebellium domus direptae senti Patauine urbis receptio
quae fuit mense Iuli j festa luce Diuae Marinae ingentem Patrum animiS laetitiam Attulit: visaque res Veneta noua hac prosperitate aliquantum respirare: studuitque Senatus deinceps C sarem sibi amicum facere: ad eumque in Germaniam Fr.Capellium oratorem destinauit.Qui statim e Regni finibus abire iussus est,noua quoque non multo post legatione Maximilia-xinii; i. niam mustentatus. Misitque Aloysius Mocenicus,& Anto. Iustinianus, il Miuxta pariter nec admisit, nec auditi a Cesare. Idque sane Veneto feliciter cessit: Pacis enim Patres studiosi, retentis selum duabus urbibus Patauio, ac Taruis io,caetepa Regibus sponte concedebant: quae ipsi presenti bello ad illum Vsque diem ex Uencto Imperio pactione,armisque acquisierat: sed quum illi nullum cupiditatibus suis prospera fortuna elati modu imponunt: par ta amistere:& Venetus receptis urbibus, reparatoque imperio, in pristinaret ituitur dignitatenu Pacis igitur mentione posita,bellum utrinque repa. ratur, statimque ex Germania nouae Cesaris copiae sub. Ducis Bransvicensis auspicijs in Italiam aduenere: ac siil, primum eius accessum translatis in ruini ullum armis munitissima oppida Felirum,& Bellunum statim ab hoste occupantur: admotis postea ad clusensem arcem Germanorum c pithres prospere a Venetis ea expeditione gesta est,repellunturque a moe nibus hostes cum ignominia,& caede: affuit & Paulopost Analtius Princeps cum decem millibus armatorum ex Germania a Caesare missus, quo
Duce Monfalconus oppidum frustra est oppugnatum. Inde in Montana hostis prosectus Cadubrium,fluti stagnumque coepit, & Veneti ad tutan' ,.u . dura prouinciae statum Leonardum Hierosolimitanum equitem virum ... impignim, ac manu promptum,cum delectis copiis eo missere, is vero diligenti,fidelique in reparanda Rep. opera ustis est: Cadubriumque recepi xν Atque liostes ad vale sellam profligauit. interim Dux Bransvicensis malo' ribus auctus copi h Utinum aggreditur.Sed parum vis hostilis nocuit, ciue, ac milite singulari virtute oppidum tuentibus, dimisso itaque Utino ad ci' uitatem Austriae Germanica castra sunt admota,ibi quoque rem infelici' ter hostis gessit. Defensoremque habuit insigne oppidum Aderi na 'tarenum virum militari disciplina clarum. Aderant,&cum eo Viciis Perusinus, Antonius Samperius. Lucas Anconitanus, Sc Paulus Basilius, Bellatores sortissimi,quorum strennuitate a moenibus cum c de hostis est repulsis, inde statim digrestus.Tulminium oppidum coepit, ac ferro, ignique mnitimum agrum deuastauit. In Histria pariter Christophorus Frangi panus1. . . , . sum Cy Vati equitibus, VenetOS fatigabat,eam vero prouinciam Epyrro Pisquis tae Antecursores stub Ioannis Francisci Pasqualici ductu armis tuebantur, sed pauci numero hostium Iniuriae obuiam ire non poterant: quare pluri