장음표시 사용
123쪽
merologii, causas Crisimorum dierum complectens. Quid agendum,distulandumque hocsecundo
lib. Item causorumgenera. CAP. I.
Is RuM risi moru experietia Hippocratis inuentoru ac grauissimorum medicorum obseruationibus, in variis regionibus, omni tempore comprobatorum , historiis enarratis: unc haec oscribere par est, in eorum gratia, qui causas ob quas fiat, ut omnes dies non a de morbis decernant,scrutari,i ratione expendere, praestantius ducunt, quam in ipsorum differentis experimento indagandis, tempus&Operam impendere ac primum sane inuentionis dieriam decretoriorum principia, qualia superiore libro tradita sunt,pro confessis habere, Gadmittere conuenit. Sunt autem haec genere
124쪽
x, CAUSIS DIE R. Duo iii duplicia Horum alterum genus experientia,al-ciptamve rerum ratione nititur. Et experientia quidemtionis die plane testatum, comprobatumq; est,no omnes
xum Crisi pariter dies de morbis decernere sed septena- φ' rios validissima virtute esse praeditos Secundo post hos loco quaternarios,quosdam extra hos coincidere: Item neque omnes septimanas a se inuicem separari: sed ipsarum aliquas etiam c6- iungi: ad haec neque omnes quaternarios laparari, sed horum aliquos disiungi aliquos etiam
conjungi: prsterea Crises ut plurimum contingere in acutis quidem morbis, imparibus diebus, in diuturnis, paribus . Sane haec omnia de quibus etiam prius dictum est, experientia a b unde satis testata, comprobataque sunt. At vero nobis Crisimorum dierum causas ratione vestigare conantibus , perlpicuam fore hanc nostram tractationem visum est, si ab uniuersalibus exordiremur, causarum omnium genera ad inuentionem earum, qui nobis nunc inuestigande sunt, recensereti ius talem enim methodum sequi oportet eum, qui rerum natu Initio*υ, ras, causas per mi irere voluerit, ut Arist. scri- σμγαιη ptum reliquit. Nam cum consideratio causarum sit sciendi gratia, tum scire, numquodque non ante nos existimamus, quam intelligamus, quamobrem sit quod in eo positum est, ut cau- Causae no iam primum penitus cognitam habeamus. Calinacia bita sίe autem nomen bifariam accipi potest vel H n sumi vi explicat rem cuius causa dicitur velut est id, quod ad alicuius rei constitutionem necessario requiritur . Priore modo causam usurpat
125쪽
Aris dum sic scribit libr. a. pvet. ἐπεὶ γαρ τοῦ ἰUἐναe
stiones esse animaduertisset, quibus quidpiam
quaeri posset, eorum quae ad naturalium rerum constitutionem pertinent quatuor etiam enera causarum, constituit. Sic enim deinde scribit:
Vso quidem modo causa dicitur, id ex quo ali quid ita conscitur, ut in re ipsa insit, ac pei ma
neat, ut statua aes, largentum paterae, quae O. c. d. sunt eiusdem generis . Alio autem modo, forta Grας ba in 'atque exemplar, id est ratio laesinitio a j ς' ture cuiusque,s eius genera, ut eius concentusqtu ' - nominatur, e dupla proportio, repetat me uno nomine numerus, partesque quas desita pii nitio complectitur . Prauere id unde primum p-g ' mutationis, aut quietis principium ducitur':
v luti is qui consilium dedit, aut cepit causa est, teria is pater si ij unoque nomine id quod et ficit Dior mali . lectus,' quod mouet, eius quod mouetur Li'ςiςM. in artum etiam cauis genus est, finis, id est, pinali,
cuius causa aliquid sit, ut ambulationis valetudo : si enim quaeratur, cur ambulet, respondemus, ut valeat: quod cum diximus, causa in nos attulisse arbitramur eaque omnia quae cum a liud motum attulit, inter illud inem interiecta sunt, ut inter medicum valetudinem macies, vel purgatio, vel curationes & medicinae, vel instruincta. Haec enim adtanem omnici
126쪽
pertinent. Sed inter se differunt, quod alia opera,alia instrumenta sunt. Altero modo sumpta Allelum ausi in multi ex Aristot sententiarac descri- causae si bunt est id ad cuius essentia, sequitur aliud ex gnificatu qua quidem descriptione quatuor dicta causarum genera deduci possunt: siquidem ad essentiam ipsius materia formae,erficientis, atque finis, semper aliud equitur. nisi enim materia ipsi constitutioni substerneretur, nihil fieret cumhq δενος ου . itiem admodum quoque si forma deficiat, iiis dat essentiam rei, res ipsa nequaquam exilieret, ac multo minus si efficies deec set, aut et ficientis propositum cum natura, vel arte nihil sine causa producente, uena ipsam alicuius gratia intendente, fieri certu sit Qua-Obre ut ordine progrediamur deCrisimoru dierumateriali causa primo loco nobis agendum erit, ac inquirendum per singula morborum genera, in quonam genere horum dies ipsi Crisimi,obseruari debeant. an in morbis partiusimilarium, ut in inteperie morbosa nudsqualitatis, aut eius quae cum affluxu humoris est. Vtrum etiam in morbis partium instrumentariarum propriis,tum simplicibus, ut pote indecenti conformatione, magnitudine, numero, positura aut horum compositione,locum habeant. Inquirendum quoque an in continui solutione tumoribus praeter naturam,considerari debeant, neque omittendum erit, an in syna-ptomatis Critici illi dies spectari possint.Sec
do loco causa formalis Crisimorum,eorumque
analogia proponetur, deinde melium ratio tra
127쪽
aduersariorum Galeni opinionibus refutatis, expendemus ac diligentius ponderabimus. Tertio ad causam efficientem progrediemur, ac in ea declaranda nobis potissimum elaborandum erit, ac ratione scum supra experientia dies ab Hipp. Val. comprobatos, ac iudicandi vi dotatos recensuerimus indagandum erit an causa coelestibus,an naturae, aut materia motui referendas accepta, an lunae schematismi aliquid possint, qua ratione coelest lacrium efficiant, alia eiusmodi inquiremus. Postremo de finali dierum Crisimorum causa agemus, acia progrediendo,hoc Crisamerologium absol
R Ruem dierum causa materialis, in morbis spectanda est, quorum crisas stato tempore feti Frisii ut solet, cuiusmodi sunt morbi ama ''
terra pendentes, in quibus quidpiam repente, 244ὸ
α cum magna perturbatione excernedum est. Oportet, xit enim crisis natura prius per concoctionem Vbisequi leporate a bonis mala,& ad excretione ea ora, φὴς ς ij parate. Siquide ut bona fiat crisas, coctione r ire oportet, subsequi vero discretione, postea cuatione. euacuatione,ut testaturGal.Ea aute euacuatio lib-δ pn,
heri subito solet, nictis subita est in morbo. '
128쪽
affluxu Crismorum dieru causam materialem noesse. Omnes morbos amateria pendentes Crismorudi erucausas materiales non existerea Chiro pacto quida sane Crisi
Gal. lib. . Cliseων. Crisis in exitialibus Orbis viso ris tempus necessario
vel ad sanitatem,vel ad mortem mutatio. Nudae igitur qualitatis intc peries morbosa, dierucri licorum materia non est, cum in ea nihil motu
critico excernatur. Neque tamen omnes O
bi a materia pendentes Crisimorum dierum materialc causae existunt. Illi enim morbi in quibus paulatim humidum natiuum arescit, atque corpus subinde tabescit, crisim non habet, ut neque illi qui propter humo sum copiam, crassitiem, aut lentorem spirituu duetiis obturant, ob humorum ad interiora motum, qui naturam, initio accessionum, veluti sus canti extingunt non aliter quam si lignorum viridium acetuum super flammas coniicias huiusmodi morbi sine crisi interimere possunt. At nemo repente a morbo citra Crisim liberatur. Qui enim seruatur omnia morbi uniue salia pertransit tempora,principium augmen tum , vigorem, declinationem, quantus in quibusdam petire pentinas crises non videatur feri declinatio. Moriturus autem ad declinationis tempus pertingere non potest , non ta
men neces alio ad vigorem . Fieri enim potest ut ipse in augnacti, principii etiam tempore
moriatur,ut vero iudicetur non est necesse, potissimum si in principio morbi interit. Hoc autem accidit, ubi natura a morbo plurimum superatur: tum enim aduersus morbum certare
non conatur , atqui sine certamine non stcrisis.
129쪽
An dies Crisimi in intemperiesimplici
ERu obiiceret fortassi quispiam Critimos dies ctiam in simplici se nuda qualitatis morbosa intempe n rie considerari posse. Nam cris minutationis morborum speciem esse Aribit Gal. uitio lib. At qualitati mutatio ascribitur,quandoquidem Cris eων. mutatio motus est secundum qualitatem Arist.
Praeterea natura a duabus potissinuina causis, ut post dicemus, adCrisim promouetur, nem ςςψ d pera morbi irritamento, in caelo sat qui nude qualitatis intemperies naturam vehementer irritat, folicitat, siquidem nullius interuentueam infestat, ac stimulat, materia vero siue humor uaffluxus naturam infestat, interueniente tamen intemperie morbosa, nonne igitur naturam, nud qualitatis intemperie bla irritan te ad risim promoueri concede so Calestis autem influxus nec minus naturae, aduersus in-xemperiem simplicis qualitatis decertanti, ait OxxN xiliatur, quam si in eam, iiis cum humorum viti est, pugnaret,aequalis enim influxus cst. Nam morborum iudicationes qu a solis,&lune comuni aetione proueniunt, aeris immutatione si ut aeris autem immutatio eque cum
simplicis qualitatis intemperie, ac cum ea quq cum humorum vitio est,pugnat:at iudicationes
130쪽
Gal. taph. . lib. Quarta ratios
a communi conditione promouentur, seu ab aeris immutatione: dum singulis diebus, horis, anni temporibus, aeris tempera metum immutatur,& de frigida constitutione in calidam, contra desicca in humidam, aut de temperata in aliam mutatur. Calidam autem lumidam aeris constitutionem Crisim promouere docet
Gai. Item diariae febres omnium simplicissime quae spiritus latum sunt affecistiones, sine humorum putredine, nihilominus tamen certis quibusdam diebus desinunt. Hos itaque omnes obices, ne cuipiam negotium facellant, amoliri conandum est: sed primum illud memoriar mandandum,quod Gai scribit, nempe omnem iudicationem cum quadam euidenti vacuatione, aut abscessu fieri: at in simplici intemperie nulla fit excretio humoris vitiosi, in ea igitur nec Crises nec Crisimi dies animaduertendi erunt. Neque solum in omni Crisi materi et excretio desideratur,sed etiam & coctio,& secretio. At nudae qualitatis intemperiem coctionem, aut secretionem admittere, quis dicet In ea igitur iudicatio non fiet, neque ipsa iudicatoriorum dierum materia erit verum cum nomen Crisis bifariam sumatur,vel pro quavis solutione,quq nulla praecedete agitatione fit, hoc modo nude qualitatis inteperies Crisim nacisci poterit Altera significatione Crisis, pro ea perturbatione&agitatione Ἀλον τ-χ Graeci vocat quet euacuationem solet praecedere, usurpatur, hoc posteriore modo non sit Crisis in simplici qua litate , reo uiritur enim materia, qua τ ρ Π