장음표시 사용
11쪽
TRANIMVTAT. scinae carcinomata,qitibus hoc tepore nihil contaminatius, nihil putidius; tum passim quod Medicorum est, garrula anus olidus Jn eator, audaculus tonsor, insidus Christianis Iuda iis,verbosus sophista, temerarius 'aracelsita sibi vendicant. Da mihi , rachymici quempia mendacijs, fraudibus, imposturi lucellum captatem, vel etiat culos alienos exhaurientem nam ijs de qui prodige proprias exhauriunt facultates se ino nobis non e it, cum id omni hominum generi commune sit maluino vel Principum palatia irrepentem; idem facit saepius hypocrisi aliquis maior,qua rerum Diuina rum scientia Theologus, idem committit cum impio Iurisconsulto falsus fucatus Medicus,sed hic praeterea corpoli nocet,illi animae.Deinde nemo est hominii, qui iuste pseudochymicis illata sibi et se damna queri possit, sed oes sua incomoda sibi ipsis
accepta reserre debent, quia notissimu est Artificum etfatu, discipulis, ad praecautione, inculcatus a pius,omne homine in hoc artificio opera suam alteri sponte offerentem, impostorem esse,vel artis ignarii, qui alioru expensis ea addiscere cupiat. Loquor de his, qui artis scientia temere profitetur,no de ij qui societate inita,studia, labores sumptus conserui,quia unus alterii consi. lio,re opera aptissime iuuat, si quid dirit,tolerabilius est intertrimentum: sane
absq; ministr vel sqcio' Martis inem qui hi in sequi itiitaq; primo statim intuitu 3 pseudo-
12쪽
Mar ALLORUM pseudochymici agnoscere cuilibet facile est,qui hymicor libros, et istu aspexerit: si seductor Theologii, nisi post plurimorupernicie, vix enim nisi auc toritate parta desectator inumero freti in publici prodeunt imperitum Advocatu, nisi post causas clientu inscitia sua ius proditas indoctu inerte Medicit nisi post multorum neces vilibet o facile dignoscet. Quis tame, ra Theologia, rectu&legitimii Medicinae
usum velalia quamcunq; scientia abomine tu da etλN ex eoru te esse numerocer
to sciocinsulsori id est hominum,oculosin aliena probra intontissimos habentiu pria aute flagitia dissimulanti ii no iudicio aut ratione praeditorii, culi facile animaduertant, sua cui l honestae scietie esse emi l umbratilem illa quide, odiosam, homi numque societati inutile; qua sapientissimi cuiusque calaulo explodenda condemnand que fatemur. 6lia sunt maiora, quae tibi scrupuli iniecere. Animaduertisti Regibus&Principibus Physicos&viros doctos D uere:itaq; in animii incidere tuum potuit haec cogitatio, quae: alijs quoq; prudent, bus non raro imposuit Si Alchy mia est vGra ars,&tantorum comodorum,prout scripti de ea libri testantur,mater, qui fit uti mo Principum,qui exercitio eius hactenusi se oblectarunt, vel etiamnum oblectant voti sui compos factus sit Quaestio est distcussione digna sed si rem perpendas ex elius, non erit, quod animum ulterius dic
13쪽
TRAN MUTAT. cruciet tuum.Compertum habes quotidia urem. na experientia, multos prudentiae etia lati quantaris de vulgo claros otiolos paruis quando tione albqile in rebus mirum in modum caecutire&
propria etiam negligure negotia; quid mi rum si Principem grauioribus curis distra. etum in tam disricilis artis inuestigatione, quam humanu captum, nisi a Deo illumine Di tur,excedere scribu Autores chymici,no- nihil cespitare contingat Philosophorum copia habent quide,ij tam non ututur,vel propter scientiae neglectu thesauris enim medicis quil id ut, instructi perfuncto .
Ple tantu ea inquit ut, nullii certus pectates
scopii,vel propter fastidium,quo africi uturdu a doctoribus: usu rerii peritis semper dubitantibus trica, difficultates artis ni- iu multari)s proponii tur Quare Sophista alique aut impostpremagna promittente, 'ac plana omnia ostendente a familiari quopia comendatum in seruiti uiuii adsciscent, ei li salariu assignabiit potius, qua Philosopho . Deindeque unquam Principum in x M. a. arduo&graui negotio putas serio Sapientum expeti si consilia, qui ordinem alique aut modum studedi ostenderent, aut media
docerent, artis fini accomodata Voluptati expledae a tu ea colui, nec tanta industria vexare se volunt,quatam huius rei indagatio postulat. Si quis inter eos existat, cui vir
qui ii iam doctus a stud ij sit , hic sorte in py userit, sicut multo maxima homi- Dum raro, lucri appetentior sua potius
15쪽
TRANSMvTAT. addictus,eiusque pecunia ac libris,uarijsq; experimentis adiutus, artem Hermeticam se inuenisse testatus est ante triennium in I v ρ ρ
taliae urbe Venetis subiecti Veronam suis 'ise opinor argento vivo in aurum purissi ''' inum conuerse Quod quomodo actum sit,
narrabo. Conuenerant forte fortuna incio Uy
spitium unum idem tres Medicus, te quo
nobis est sermo, secretarius Principis An-haidini, cuius nomen excidit,c mercator Antueri iensis Ioannes remita Vocatus. .h Dum mensa assident,incidit questio,Deat is chymia veritate, a secretario,vt audisse videor,mota,&post eius nonnullam ventilationem Doctor, placet, inquit, artis experimentum videre, certum cindubitatum ego ostedam,&ne quid subesse si audis sus M ori picemini, eat alter vestrum Memat a pharmacario argentum vivum latinum sus rium,deinde insuperius tabulatum ascendite in inferiori enim conclaui caminus deerat &argentum vivum igni imponite. cc cum fumare incipiet, me aduocat Ob.
temperatum est, accessit, epixidula uti tri acie extrema depromptum puluisculum p muiniecit hydrai gyro, post mora mali dua vis edito strepitu, facta est inquit trasmutatio ' π χquam videre desiderastis, ite, aurum hoc artificibus examinandum tradite quod fecerunt, sed non nisi cunctas probatissimi auri notas inuenere. Ita narrauit praedictus mercator, qui neque chymia delectabatur, neque in mendacio lucrum ponebat. Is M
16쪽
m D M TALLOR vri hoc ad .debit Doctor em post cora potatio ne largiorem, plenis manibus ducatos aureos sibi obtulisse,sed recipere noluisse eb quod alienis non indigeret, suis colatentus An-haidini Prineipis secretarius cautior, alia quo grana pu lueris aurifici ab eo petijt,re impetrauit. Et quidem non ignorat Prii ceps,cuius se seruitio subduxit Doctor predictus, prout ex aulicis eius intelleximus, eum Philosophorum lapidem habere, sed tota quaesitum Europa non inuenit, cum is nullo diu haereat loco, sed in peregrinati ne securitatem omnem collocet. Quocirca Principes, qua nuis pecviiij seruitiis instrumentisi commoditatibus omnibus bundent, quibus saepius carent .inseriores, tamen cum ipsime studere&experirine gligant, illorum labor cassus is editatio omnis inanis est neque ab arte quispiam est remotior, quam is qui aliorum .pera itituta mis iam inquirit.His accedit, quod Deus Opta
Max. sicut bonorum omnium est auctor de parens, ita tanquam optimas oeconomi
ea quoque varie distribuit.Regibus,Princiapibus: Dynastis regnorum prouinci rum ac urbium gubernacula attribuit, aliis dignitates inferiores assignauit, quosdam ad praelaturas evexit Ecclesiasticas, quorum magna estivarietas, hos milita ri peritia illos literis, arte vel opificio quopiam sectis insignes. Et hi quidem mnes vulgo spectibiles jublice ostentui adm rationi sunt, quos conditone sua
17쪽
colentos Deus vult vivere. Sicut n. is mare coercuit littoribus, flumina ripis, certis regna limitibus, quibus nisi se contineant, vastitatem inferunt, unde ruina sequitur multorum: ita dona quoque sua in hominibus definitis conclusit terminis , quos sit transgrediantur lasciua ingenia, sibi, lijs non rari nocumentum adferunt sicut videre licet in antichymicis, qui professionis suae fines egressi aperte veritati reli ctatur,&se ridiculos aliosq; inquietos reddunt. Qui aute existimat Deu omnia sua dona in illos, quos diximus, solos effudisse, nihil reconditu habere, quod alijs a se ordinatis largiatur,quod no cupiat esse comune omnibus, nimis angustis sui cerebri terminis Dei potetia circus cribit. Ad nudi filioq; harmonia ornatum quid conducibilius, qui quam ingenior uino complexionum tanta
diuersitas, dum hic ad Theologiam Diuinae Maiestatis contemplationem, ille ad Iuris prudeutiam, Medicinam mathesin, aliasque scientias reconditores, ad archi
tecturam vel opificium aliquod sponte sua
rapituro sic enimi artes omnes icientia emersere. Si aliorsum torquere ardorem illum vel impetum velis, animi vigore tol lis, alacritate omne retundis, sicut mihi euenisse note latet, qui qua uis ad physiologia abdita traherer, reluctabar tam C, &falia hominu opinione deceptus,&eoru , qui paretu mihi loco erat permot' auctorita e Ital nunc Iuris,nuc Modicinae studi)s,
18쪽
stirpiumq; investigationi deditus tum e r Mathematicis disciplinis incumbens s
pius historiarum oblectamenta quaerens, nimi quietem perdebam, cor circums rebam tui batum, eb quod memoria desti tutu ,ea quae magno labore didicissem,cito exciderent, donec tandem ab hinc annis duodecim , Diuina aspirante Clementia, remis velisque etiam admotis, quo impellebat ventus, suctuantem diu inter vada,
nauem in hymiae abyssiim direxi, ubi desideratam dudum frustra quaesitam animi tranquillitatem inueni.Profectum mihi noarrogo,studium profiteor,de fructu iudicabunt posteri. Est enim cognitis principsis vel contemplatio sola siue Theoria huius scientiae tam excelsa,tam utilis,lam ilicsida, ut in admirationem operum Dei maximani rapiat hominem, omniu,que vulgo pretiosi rara habentur, contemptum indi cat. Qui absque vocatione Diuina ai natura inclinati'ne,propter diuitias inungique saltum vanitates alias lumiain codit, ille scopum nun uuam continge optatum: reiicienda prius iunt human rui cupidulatum illecebrae. Non est igitur quod inii Gris,si Principes,physicis, alijs commoditatibus omnibus instructos,videas eo bono carer', quo gaudent quandoque eorum sub
diti ipsi pecuniam profundere possunt,sed
Deus solus fortunam tribuit hominibus de coopta secundat. Itaque quaestionis,qua plirique moueatur, solutionem audisti, quaes minus
19쪽
s minus satisfaciat, accipe quae anno proxime elapso Colonia Agrippina contigere: exempla enim plus mouent quam rationes, quae controuertii in dubium vocari possunt; unde vulgo dicitur, Experientia et
iam studiorum esse magistram. Venit eo no Hilymisso bilis Scotus uno comitatus famulo, vir do ira eius, humilis&supra modum sobrius, sed m/tat.1 paulo impatientior iniuriarum .conui μαtiorum, quae Chymicis ab ignaris hominibus irrogantur, e proinde ad veritatem artis comprobandam procliuior, quam hymistarum poscunt pericula. Is per aliquot dies hospitio S. Spiritus ad Rhenuisus fuit, donec circummisi perii bis compita famulo, inuenisset quendam qui stilla titio vini aliorumque vegetalium liquore victum sibi familiatque pararet: qui rogatus num liquos nos et in ciuitate Alchymistas,inonstrauit ei Anthonium Verdem annum, viruprobum, pluribus experimentis hymicis indefesso laborandi studio utcunque notum. Adit eum Scotus, cu post colloquium
admittitur recipiturque in domum, in qua hospitium ei una cum famulo paratur. Tadem quaerit nouus hospes an non alius natione Scotus in urbe habitaret Verdem annus illi indicat M. Georgium professione Chyrurgii, in platea cui nomen erat Eoyta- εορ, commorantem, ciuitati si domus eiusdem per quadraginta annos inquilinii, amicum paternum, propterea sibi a pueritia notum, sed quaeritur de eius in Chymico
20쪽
micos acerbitate, quod eos sanius: dicte-rijs ubique fere exciperet, ac fatuos, delia ros,mendaces appellaret,alijsque istiusmodi encomijs ornaret, qualia inimicus pi
runque eructat animus.Bene habet,respondit Scotus, mihi permitte negotium s , si non pellem, mutabit saltem animum. Itaque cum frequentat aliquoties confabulantur de Medicinae atque Chyrurgiae, rijs arcanis, litabuntur tandem ad cuiationem cancri exu cerati. Interrogat Chyrii
sum Nobilis , an aliquod singulare eius calleat remedium negat is, quinimo assi
mat paucissimos curari, quanuis enim una aliqua corporis parte se proderet morbus, totum tamen aegri sanguinem contamin Mira medi tum Minfectum esse, non secus atque in i
camenti ii pra.Tum alter, habeo, inquit, medicamen-
tum quod unius grani, dere propinatum
semel aut pluries, me fugit morbum exigit per sudorem&per aluum &addit, et ianissi staret in stagno ad collum usque demersus,sudaturum tamen aegrum, postemate postmodum emplastro consolidativo curationem facile admittente Dum stupet Chyrurgus responsum meditatur, alter metuens ne pro familiari consuetudine a cani reuelationem postularet, sermonem conuertit ad caustica medicamenta, io-gat,num aliquod nouerit insigne. Annuit M.Georgius, Mait se habere ael charoticum non contemnendum,quod nullo aut saltem