장음표시 사용
21쪽
eis excusi de in omnem Europam fuerunt transmissi. Graecis exsulibus post expugnatam a Tu sis anno vim Constantinopolim, aselum in Italia aperuerunt , Hercules Dux Ferra 'ris, Nicolaus V Episcopus Romanus, La rentius Medices Florentinus, Bessarion, n tione Graecus, sed ob excellentem eruditionem ab Eugenio Papa in ordinem Cardinalium adscitus cui familiares fuerunt Trape Σuntius, Gaza, Argyropylus, alii. Ex hoc velut emporio Italia praeclaras literarum merces in Germaniam importarunt nostri homines, quorum primus fuit Ro-dolphus Agricola, qui errariam, Lutetiam proselius , tantos subit fecit in Graeca lingua progressus ut cum Guarino soluta oratione , cum StroZis carmine , cum Gaza in Philosophia contenderet,i, quod Germanis semper dissicilimum fuit,lialis in Graecorum, Latinorum Authorum enarratione admirationem mOVeret.
Proximus ab hoc fuit Joannes Capnio, qui Hieronymum partiatam , Georgii Tifernatis in Graeca professione successis rem, tam feliciter Lutetiae audivit ut a Philippo Palatino Electore legatus Romam missus, S Argyropyli, Thucydidem enarrantis, auditorium ingressus, edito sui in Graeca lingua
profectus specimine , lacrymas pene excus
22쪽
serit Argyropylo exclamanti Graeciam exilis --- transvolasse Alpes.Iriorum vestigias tacutus est magnus ille Erasmus: unde eiusmodi repente omnium artium Sc studiorum i men effulsit is scholae ceu nova luce de coelo collustratae viderentur. Porro eum a Comitiis V rmatiensi. bus, quae prima Maximilianus, ridericilius , anno a que celebravit, omnibus suDfragiis decretum fuisset: ut Septemviri, in sua quisque ditione, publicis scholis sedem Ggerent ridericus saxoniae Hector iso a V Vittembergae, Joachimus I. Brandeburgiticus Elector i to 6 Francosurti ad Vitarum, Academias condidere. Et, quod mireris , uno de eodem temp. te in diversis mundi regionibus, intermo tua pridem studia in vitam revocabant Leo X. Pontifex Romae apud Hispanos Cardinalis Toletanus apud Anglos Rex Henricus, eius nominis Octavus apud Belgas Rex Catholicus , Carolus apud Gallos Rex
Nullum igitur disciplinae genus fuit,
quod non excoli coeperit Medicinam vindicabant Nicolaus eoincenuc, Romae Ambrosius Leo Nolanus, Venetiisci ui-lielmus opus , Basiliensis , Se Joannes Ruellius , in Galliari Thomas inacer
apud Britannos Iu Caesareum instaurabat
23쪽
Lutetiae Guillelmiis Budaeus apud Germa-mos UAatricus Zasius Mathematicen Gl irinus Basileae. Intra Theologiae scholasticae spineta latitatant Monachi complures, qu cum postea celebre inter Tlisologos refo malos fuit nomen. In gemina literatura celebrabantur, Eramus apud Germanos , Budaeus apud Gaiulos, Antonius Neluissensis apud Hispanos. Reuchlinus Hebraeas literas in Germaniam, Marcus asurus Graecas Venetias inferebat. Virebant hoc tempore Iacobus Vim phelingus, Ludovicus Vives , Longolius, Hermannus Buschius, Conradus octonius, Petrus Mosellanus, Thomas Morus. In spem ver movi seculi efflorescebant, Beatus Rhenanus, Simon Grynaeus, Bren- eius, Frechtus,, Philippus ille Melanchthon de quo hoc legimus Erasmi praesa---,in gium Deum immorariem, qua- Membum illi Veianchthon, utras Beratura pene ex δε μα-- ' quacisvoti ra amoene quae sermon ritas ' quanta reconditat incre--αν memoria e quam varia victis , quam vir . μηδε regis prorsus misia δε - ου' Sic igitur literae, artes instaurari, ccum illis totus pene mundus, ipsa p inprimis Religio renovari coepit. Nam Biblia Ebraica vulgo Complutensia xcum transla,
24쪽
tionibus, Chaldaica Graeca, .Latina. Francisci imenti Cardinalis, Archiepiscopi Toletani cura typis descripta, publicam tur, anno millesimo quingen simo, d b, mo quinto.' ς proximo anno Is Is . excipit Novum Testamentum, ab Erasmo quinquaginario Latine conversum Permissi Papae ex fontibus correctum quo labore' ut mannes bonos in perpetuum sui amore ita ignavos Monachos in implacabile sui odium
Convertit Hic est illa annus quo Io nnes Hillen, Isennaci Franciscanus, initium fore incli. nantis Pontificia potentiae praedixerat Molanchthon vidisse se enarrationem Danielis manu Hillenii, re in ea vaticinium hoc scri .ptum , refert in libello altero epistolarum. Pre. 8 I. Praesagio respondit eventus Hoc ipsersis anno eo Decimus 'qui Pontifica. a Gineestus autoritate nimis licenter abutebatur, k: in πλexactionum suarum emolumentum Magda b AntiquLlenae sorori, foeminae cupiditatem expletu- η WV rus, dabat Campeium Cardinalem ine Chionie5 Angliam. Angelum Arcomboldum in Da Lubecenseniam, Suetiam, 'Samsenem Mediolanen a chirini sem in Helvetiam, Ioannem Tecellum in eon Bullin-
1 Germaniam misit, coelum ves- ,i. x
sceleribus inquinatis turpissimo mercatu ve-
25쪽
nate proposuit. Ad quos cum maximus hominum fieret concursus , erant qui id AMadia gerrime ferrent, de inter hos Martinus Lu-- in is therus Saxo Isiebius Monachus Augusti- ιμ- - nianus, Theologiae Doctor Vittembergae in Saxonia Septemvirali qui in monaste .rio suo homines monere coepit: agerent prudenter, neque merces istas, Iuterboci oppido Virembergae vicino a Tecelio e positas tanti emerent praestare facultatibus suis sublevare paupςres, quam incertam gratiam certa pecunia redimere in prima fuit oecasio immutandae Religionis Pontis,
elae. Hunc eundem annum centum annis ante quasi nominarunt gloriosissimi Christi Martyres, Ioannes Hussus Hieronymus Pragens quorum ille in mediis flammis i is sexta Julii Constanti e
. . Hic I I 6 trigesimo Mai contenta voce professus esto carnifices suos post centum annos sibi responsuros. Nec ex eventu haec illis ab Evangelicis assinguntur Bo- hemo enim desiderio a Iussi numismata cudisse, inscriptione postremorum eius Verborum ροσι--n Minas resanduitis Deo omihi, Minis exactis apparuus Lutherum,
26쪽
author est Catholicissimus istoriogra, phus. Edidit tum Lutherus etiam disputatio num aliquid contra traditiones humanas, walia quaedam Pontificia dogmata. Scripsit idem praefationem in libellum, THEOLOGIA GERMANICA, dictum. Acquid iam tum senserit de justiti fideis ex epistola ipsius ad remitam quendam ridere est ubi plenus spiritu te Tom. I. . iam quid agat anima tua , sire rupis uirum et ne tandem fluam perrasea propriam rustitiam, ira m Quia Christi re irare atque consid
fumptionis in murus , ι praecipue, qui iusti stiani esse omnibus,ribu sudent , ignoram res iusinam Dei , quae in Chris ea nobis effu- A me , rauri donata , quaerunt in seipsistam diu operari bene, donee habeant duciam Nd coram do veluti viribu mentis ornari , quod eis impossibio Arei ustio apud nos in hae opinione, imo errores fui go,sed onunc quos pugno contra sum errorem,sed nomaeum expugnavi. Igitur, mi dulcis Arater, disse risum, o hunc crucifixumidis ei cantare, edete deserans, duereri: tu, fomineus, ita
ria mea, ego autem sum peccatum tuum tu acum-
quod non eras, ct dedisi mihi quod non eram. ντ ne aquando . . Dinum purita
27쪽
res ut peccator tibi videri nos , imo sis risu enim nonnis in peeratoribus halitas. Idra enim is dis is cinis uti habitabar in imsis: ut etiam habitaret in peccatoribus Mam harisarem eius linura , is debis usi ima consolationem e . Si enim nostis laboribus a rionibu ad confitentia quietem pervenire vortet: --dia ηπαν-- east ira immνn nisi in illo per ducisum Hserationem tui, o operum tuorum , pacem invenio: d es Viper eoi cur ipse epis re, o peccara rua μιν i, se suam iusitiam scis tuam.
Etsi autem Iutherus prino in disputationis Pontificiae arenam protractus est: non tamen unus ex omnibus fuit , qui fraudes
Romanae curiae agnosceret. Erant enim iam
tum in Helvetia quoque Germania superiori vitae, do nae probatae viri aliquot, qui missis hominum commentis, decreta Dei auditoribus stis annunciabant, Udatriacus Zvvinglius , Volffgangus Fabritius Capito, Joannes Oecolampadius, Joannes Creuteter, alii. Udatricus Zvvinoius Helvetius, in pago Toggiorum, quem ad domum Sylvestrem ιum iuuben Damy' vocant , anno I 84 Kal. az 'in i Januarii natus , re in liberalibus studiis Bori. i. Atii nae, Viennae, Basileae enutritus 'hoc deci-culiis. Mo sexto supra millesimum quingentes- pQ7 irruit anno Glauran* Evangelium pra dicax,
28쪽
cum Lutheri nomen in istis locis nec dum Disset auditum 'as a praeceptore suo Thoma Vittentachio Theologo Prosetare Ba initiis is
Christi esse meo pro peccatis rindulgentias chi leonPapae figmentum esse. Bullingeri VIo angus Fabritius Capito Hagano. 'in Alsatia anno 1 nascitur studio b vita Ca- Thoologico per parentem, impi in sacrifi pRum M
culorum vitam abominantem, avocatur:M dicina: Doctor creatur circa annum 698. Defuncto patre ad Theologiam redit, sum. mos in ea honores consequutus anno Iso 4. Friburgi in Bristola Scoticas subtilitates Capito e-
prositetur: harum pertaesus acris initiatist Vi etiaa Philippo Rosenbergio Episcopo Spirensi Hutrenum vocatur Brusellami agri spirensis oppidulum
est triennium ibi concionatura inde Basiloam a senatu tertio nuntio invitatus, summo
templo aliquot annos praeest, ubi dbcendo disputandoque prima Ecclesiae Evangelicae in inclyta illa urbe semina jecit id quod non solum epistolae Capitonis, sed etiam versus, auditorio Theologico Basiliensi inscripti,t
Joannes Oecolampadius Mau=smin
Germanis anno 148 E in oppido Cheruscorum Vinsperga natus, Heilprunnae de Hesdelbergae adolescens eos in studiis fecit
Progressus ut illum Philippus quidem Elat s
29쪽
olor Palatinus liberorum suorum natu mi norrum praeceptorem, V insperga vero non ita multo post sibi verbi praeconem delise
Capitola 'Is circa annum is 4 patriae suae Christit.: ' cum omnium vere spiritualium de erudito- rum admirationes praedicavit , quanquam adhuc multa veteris superstitionis admixtab Capito&essent. Annitente autem Capitone per τό.2 Christophorum ab Uttenheim Episcopum, his adii Basileam vocatus,& paroeciae primi templi praefectus, Erasmum Annotationcs in N. T. edentem,multum juvit,in a Capitone hoc anno Theologiae Doctor renunciatus est. e Eum AROENTINAE Ioannes Creuteteri, The
zz logi: Doctor, etsi ritus Papisticos pro ratio
n is s. ne temporum illorum retinebat, tamen pure Evangelium docebat, cum non paucisorum. aliis praesertim ad Carmelitas, Augustinianos nec aliud tum audiebatur ibi, quam quod confessione postea anni tricesimi descriptum. Viam ad reformationem muniverat D. Keiseraberger anno Iso8 qui collegam iuccesssorem Joannem hunc habuitastam inter Germaniae urbes Argentina pri- mafuit, quae caeteris exemplo esset. At haec Ecclesiae per Europam renascitura primodia fuerunt in Germania. Estque hic annus,
30쪽
verentesimusquinquagesimvssextu a prima reformatione obrinae Papistica in Gallia, per Valdenses. C me u fuadrage - tu a prima c6sutatione errorum Pontificiorum in Anglia, per Ioannem Vicleffonte κου decimus ima primoanno MN nisterii Joannis Hussi, receptas seculi sui opiniones dedosmata impugnantis in Boemia. Trissimus tu a condemnatione Ioannis V Vesiel Groningensis, qui Vommatiae ante Lutherum natum eadem qiue postea Lutherus, docuit. Sexage in eo tempore , quo Boemi nonnuli a fide Hussitarum, qui inter varia bella di certamina nil nisi nomen HKssi de
calicem in coena sacra retinuerant discesse runt, peculiares coetus collegerunt. Cum doctrinae puritate disciplinae Apostolicae seve ritatem conjunxerunt , dc amabilia, AT RO M nomine mutuo se salutarunt. Qui quidem FRATRE H, falso PiccARD dicti, annos Iam centum sexaginta re amplius imter varios motus, persequutiones,pericula, mortes,non solum conservati, sed in Mora-
viam etiami Poloniam non sine miraculo diffus,hoc ipso quo haec scribimus tempore gaudent Patronis quidem, inter alios multos RAPHAELE,Comite a Les castellano Vis-licien