De rebus gestis Justiniani Magni auctore Philippo Invernizi

181쪽

VITA qiunto historiae libro Agathias, &. orientis praefecturam obtinuit, & custodum corporis princeps Rit, & cum Hunnis priuio commitso , magna caede facta, victoriam reportavit . Tandem cum iobiit, ut scribit Theophanes, quoniam liberos non habebat, sunt eius bona aedibus maritimis, atque aerario adsignata. XVI. Quoniam vero crimina delevimus, quibus Justinianus accusatur, atque, ut mihi videtur, gravissimis argumentis; est jam de virtutibus ejusdem differendum . Qua in re si virtutibus ornatum multis Juliinianum demonstro, fausa sint ejus vitia necesse est. Non dicam iam aliqua ex veteri oratione , ut hujusce rei diffi-eile sit, & principium & exitum invenire. Ut enim singularum virtutum sunt certa quaedam munera Sc officia , & sua cuique laus ; sic virtutes omnes in genera distribuunturi 3c facile quisque intelligit pietatem erga Deum , atque in rebus omnibus curam diligentiamque summum Imper torem constituere . Est vero difficile definire , num major fuerit pietas Justiniani an religio, justitia an clementia, animi magnitudo an liberalitas , qui ita magnus fuit & praeclarus, ut suae aetatis Imperatorum laudem longe superasse videatur . XVI l. Fidem vero cum laudo, & pietatem Justiniani, & Pauli Silentiarii, Sc Cyrilli Scyth

poleos auctoritate non utor: qui cum laude muruta afficiant Juilinianum , oriri plane de illis suspicio potest amicitiae vel gratiae. Neque Verciborum auctoritate opus est, cum pietatem ejus

182쪽

hilantia, &. licitudo, ut haereses damnarentur,& controversiae definirentur, & assidua divinis rebus praesentia, & cum tot sanctis hominibus consuetudo. I7 Etenim Sc. Benedictes res multas, quibus ipse suique viverent , donavit; Sc Saba , magnae famae viro postulante , saepe provincias tributi praestatione liberavit si s) . XVIII. Tanta vero justiniani muniscentia& liberalitas & magnitudo animi fuit, ut nemo unquam tot, quot ipse, Ecclesias extruxerit . aedificarit, ornarit i nemo tot publica & privata aedificia ubique locorum aut de novo erexerit, aut labentia restituerit, aut ampliora reddiderit& ornatiorat nemo tot afflictas vel 'terraemotu . vel peste civitates, ma)oribus opibus eoi latis remissisque vectigalibus, sublevarit. Ipse Populo Romano saepe & copiose aurum & frumentum distribuit, multa vectigalibus Imperii, tam late

r 7 Paulus Silentiarius in Maonae Ecclesiae descriptione versi e Habet νero, inquit, tyld Eeblina quiddam amplius i muro enim quodam fetusum locum servat Iromanorum Imperatori ad solemnia D a Deo eoronatama, ubi meus prAeeps solito in Throno sedens Deris li- Eris suum psaebet auditum . Extae in Corpore Histor By- Σant. TOm. XVI. 18 Vide Cyrillum Scythop. In Vita D. sab. c. 7o. re 7 ., & Epito. Chronic. Castinensium apud Murator Tom, II. Rer Ita l. pag. 3si. Eutychium qiiooue S hominem Justinianus summopere amavit, ut Eustathius in Vita ejusdeni cap. 3 testatur. r9 loan. Malala r Idem Iotintantis vectigalibus see Imperium Romanum omnibus dona transmisit ο

183쪽

a6s Vr TAZabanargum Iberorum Regem , Populi Romani amicitiam postulantem, multis donis affecit, &muliebrem mundum , auro plenum gemmisque , uxori transmisit. ro) Omnem Uandalicam prae dam, quae fuerat Haebreorum, templo Hierosolymae restituit. Saepe tandem militibus teiseras donorum distribuit, saepe sectos & foederatos ab oneribus liberavit, saepe est tandem eisdem innumera privilegia impertitus. His gratam omnibus,& singularem comitatem coniunxit, facilitatemque, qua exterarum gentium legatos, pacem a xiliumquc imploranteis, adiuvit, omnes benigniter excepit, praeces tandem singulorum audivit, pauperesque recreavit. sal) Sic tandem iustitiam coluit & clementiam , ut impunitum neminem , salvos omnes uno tempore, incolumesque reddiderit. Namque Sc minis improbos deterruit, actipe etiam poenis hominum improborum conamtus, furoresque compressit. Leges multas tulit, quibus ipse criminibus praeivit, & novos magistratus creavit, ut maiora atque atrociora facinora inquirerent, ac iudicarent. .

XIX. Quid de mansuetudine dicam , m deratione, prudentia, humanitate Θ Hic namque reges bello captos , qui olim ad triumphi spe- ctaculum servabantur, non solum non aspere tra

2r Conser eumdem . Iustinus nepos Iustiniani in . Tertiae Constitutionis prooemio; A patre enim no/ro, inquit, qui una eum aliis virtutibus pudicitiam misi eo amplexatus es conseripta I x es Et cetera.

184쪽

Etavit, verum etiam donis multis, atque honoribus , . ac sua quoque amicitia cumulavit . Hic milites adversarios partini a victis provinciis abrure cum rebus suis iussit incolumes , partim, loco ad habitandum designato , in suam fidem tui tamque recepit . Hic, provinciis omnibus pac

tis , imperium omne , & sua, & militum , &magistratuum diligentia conservavit . Nihil de ineredibili solicitudine dicam in Imperio admin, strando i id quod & gravissima bella suscepta ,& leges conditae, & novi magistratus demonstrant rnihil de singulari continentia, qua fuit senapersdmirationi r nihil tandem de eximia temperantia , ut cum vix dapes violasset , eas removeri imperaret, & cum aliquam noctis partem somno dedisset, quod supererat tempus , negotiis reipublicae transmitteret. Qua de re felix summopere fuit: omnia libera , omnia pacata conspexit toptimaeque disciplitiae, cum tot eas tantisque praemiis coluisset, ac viris doctis & strenuis gravia

bella, munera, magistratus mandalset, multum eodem imperante floruerunte ac nulla unquam

aetas post auream tot summis Imperatoribus abundavit , atque ita artibus sese studiisque comme davit. Nam & bonae artes artificetque praeclari in quolibet genere eodem imperante floruerunt, cum innumerabiles domus, templa quam plurima, picturis exornata & figuris , fuerint ubique locorum aedificata, & statuae positae, & erectae columnae, & aurei magnique nummi conflati. et a

a v I ureum nummum Iustiniani refert, atque explia

185쪽

iss V r et a 'Nec soluin in artibus viri excellentes fuerunt sed etiam in studiis optimis quamplurimi . Exenim imagnae doctrinae viri, divinis & humanis rebus eruditi, hoc tempore viguerunt, multi qui historias scripserunt: multi , leporis & venustatis pleni, eleganteis poetae. XX. At vereor iam , ne nimius sim in Justiniano laudando . Ea igitur quae supersunt , sola historicorum auctoritatc complectar. Quanquam enim isti virtutes Justiniani, veluti acerv tim, commendarint; attamen ab iisdem fons adeo perennis laudum dimanat, ut nulla hominum et quentia absorberi posse videatur. Itaque in Pr,ma ad Persas legatione sa3 vir gravis, & m gnus , & constans, item potentissimus nuncupatur ; Coryppus laudans in rebus omnibus s lartiam Iustiniani, sic paucis verbis exclamatr

lae quanta fuit nostrae. simul urbis oe orbis

Provida cura seni. I

Joannes Malala .imperium cura & solicitudIne I stiniani , restitutum narravit; fateturque Agarthias et eumdem Sc rebus gestis , & felicitate,& virtute ceteris aliis Imperatoribus antecellere . Sed maxime etiam laudat dornandes Iustinia

cat vir doctiis De BoZe, qui latetur ingenue, niillum in tota .antiqilitate adeo praeclartim nummum extare. Vide ejus ad hune observationes Tom. XXVI. de rHiisito tr. de l' Acad. Roy- des Inseript- pag- sa . . Tom. I. Histor. ByZanc. pag. Ia l.

a ,2 4 Lib. V.

186쪽

anam, as) cuius nulla aetate famam nomenque interiturum profitetur. Quid Photius , & Ma

nasses p quid Paulus Diaconus et O quid Sextae Synodi Patres de Iustiniano λ Illi enim omnes ma

gnum , optimum, felicem Iustinianum nuncupare runt; hi vero, ut Constantinum laudarent, eum dem cum Iustiniano comparaverunt sa7). Deniaque τον se. γαν και περιβοντον magnum

praesarum Imperatorem Justinianum appellat Co stantinus Porphymgenneta. i I. Ita vivens, nec rerum magnitudine, nec temporis diuturnitate, nec longo labore defessusas Cap. 16 Photius in Epistola de Septem Synodis AEeum nleis e Tune , inquit, Iolinianus optimus Imperator manum Imperium obtinebat, D deeretis favebat Eeeleis Ino ieis. Paulus Diaconus de Gestis Longobardorum. Lib. I. cap. as. Hae tempestate Juo inianus Augusus Romanum Imperium selisi forte regebat, qui fae bella pro spere gessis, ὀ in eaos civilibus misi us extitit . Erae his Prineeps isde eatholieus , in operibus rectus , in judiciis justis 3 ideoque ei omnia coneurrebant tu honum . Ad Iu , insanum , inquit ManasIes , supra Imperatores prsores magni eum Imperium pervenis . Sipontus De Occidentali Imperio Lib. XVII. anno DXXVII. r Hie es, inquit, magnus ille I linianus, quem merito referi , juris con

ditorem , libertatis relatitutorem , harJarorumque profligintorem , linguis feriptisque consentientibus celebrariant. 17 Sie legitur Actione XVI. et Eaeclamaverunt unia yersi et Multos annos Impestatori Confantino magno Imperatori multos annos , pacifico Imperatori multos annos , Cono antino novo Martiano multos annos , Confantino novo Theodosio multos annos , Confantino novo Iusinianσ munto . annos , conservatori rectae uiaei multos annos . Et Acti

187쪽

quis regibus maximus semper eis habitus Imperat . . Quare fc Amalalantha eidem obtulit It liam , & ab Abocharolo dono Phoeniciam acce- pit . Sed Romanus Populus faetii suo maxime d claravit , quantum apud se meritis gratia, auctoritate valeret Iustinianus. Nam cum eius ima 'go frequenti hontinum, concursit poneretur, ceteris voce & corpore plaudentibus, & Justini num cum Constantino . cujus tum etiam ingens. Crat fama , comparantibus , sic Prasina Factio cla

28 Auctor de spectaeulis apud Combetauin Originum Rerumque ooktanarum .

188쪽

L I B E R. X I I. De Milione , Errore, obitu , O Funere Iustiniani. Eliquum est, ut pauca de Iustiniani

morte dicamus, quam sua haeresi obscuram reddidisse videtur. Sive enim superbia elatus, sive ob me tis defectum , paullo antequam moreretur a fide descivit. Attamen hoc

certe videor mihi verissime posse dicere, in reliqua vita semper Justinianum summo studio quaesisse veram fidem , patrumque religionem. II. Novit unusquisque iamdudum , quasdam Fidei confessiones scripsisse Iustinianum, quas aut Summis Pontificibus dedit, aut in sacris coetibus ipse recitavit. Si quis autem postulat, quid sit, cur ipse has es fidei consessiones, tam frequenteccomposuerit , haud longe quaerenda ratio est. Cum enim oriens plenus tam esset haeresibus,& ubique occulti haeretici, ne sedibus quidem

Ecclesiarum exceptu , versarentur ; ne in albquem

189쪽

t x V r T a quem ipse errorem incurreret, ea quae crede bat, saepe hominum integrorum examini subiiciebat. Adeo rectae fidei amore flagrabat, ut ab omni vel minima erroris suspicione abhorreret. Trima salus, inquit ad Bonifacium, est rectae dei regulam custodire , a constitutis Patrum nullatenus deviare. i) Quam quidem fidei confessionem , licet fictam esse nonnulli existimarint, nulla potior tamen afferri ratio potest, ut non huic , caeteris vero assentiamur. Adest enim in antiquis libris haec quoque , eadem est scripta simplicitate orationis, eiusdem esse auctoris faxile

cognoscitur .

III. At si haec scripta fidei confesso a Iusti

niano non fuit, nonne aliae extant editae ab e

dem et Nonne nunc etiam supersunt epistolae eiusdem plenae fidei , plenae pietatis, plenae sanctitatis λ Quid de libro in Anthimum scripto dicam quid de illo in Origenem p qui ad .Ecclesiae fidem, doctrinamque exacti cum essent, in haereticos ipsos a Sextae Synodi Patribus proferuntur. 3J Adsunt quoque lege

et Haec fidei Consessio extat Tona. V. Concit. p. 827 . selibens ad soanilem II. 1 Conset sis Parilim ad A, C. DXXXV., num .es s& omnino titulum Codicis Itistinian. ide Summa Tri

nitate.

3 Act. X. i Tohmonia Sanctorum , cκκριτων πατε - ρων , estendentia duas voluntates , D duas operationes in Domino , D Deo , D Salvatore no/ro I: C. . . . Iter trotectum ex eodem Corieillo Tesimonium Iusinioru

190쪽

leges sanctissimae, quae nunquam sunt servi turae oblivioni. Quae quidem omnes, cum apprime sessent veteri traditioni conformia e non modo approbationem, sed etiam laudem a Summis Pomtificibus sunt consecutae. Etenim Justinianum Hormi as ut verae fidei ardore inflammatum commendat ) i Eumdem summis laudibus effert, Joannes, quod a religione maiorum non discedereti Agapetus , quod incorruptae fidei conservationi studeret: 68 quod tandem pro Ecclesiae unitate laboraret, Pelagius. 7 uid plura Nonne ab Agapito Anthimum damnatum ex urbe dejecise Nonne Vigilium ad urbem accersivit, ut haeres na-

. scen- piissimi Imperatoris ex luro contra Neo orianos, D Ace-Fhalos . . . Item relectum es ex eodem Codieillo to Artronium ejusdem Sanctae memoriae Io iniani ex dogmatia avisola ad Zoilum sanctissimum Patriareham Alexandriae . Non quia lateis, inqiiit eidem Agapetus , aucto ritatem praedicationis admittimus, sed quia Iudium idei

Mesrae , Patrum notrorum reruti con Veniens , confirma rus , atque roboramus u

s Magnitudinis pefrae , inclitit, litteras Sanctae fideqplenas amore suscepimus , quibus ad exercendam apud νos pridieationis Apostolieae ilamitatem , opportunitatem nobis provenisse divinitus nuntio is . Unde inde enter Domin cinofro agimus gratias, qui ad tam prσclara remedio D rmpus vobis , D animum dedit .

6 Uide Notis. in Diff. De Uno in Trinitate pso . . et In Epistola ad Childebertum Rerem . Justiti ianus

in Epistola ad Episeopos tona, UI. Concib pag. 2 o. et Cum feeundum siuam misericordιam, inqtiit, Dominus Deus Reip. gubernationem nodis credidit, initium D fundamen tum nolairi Imperii fecimus , conjungere diνyos Saeerdotea Sanctarum Dei Eeoloiarum ab Orisure Usue ad Occi