De rebus gestis Justiniani Magni auctore Philippo Invernizi

161쪽

linaris Alexandria, Diddimus Ius Eu, stochii Hierofobmorum Episcopi vicem gerentes. X. At chiis unquam asseruit de illa enim

controversia non loquor , in qua viri docti disputarunt, num quaedam acta in Mennae concilio sub nomine veniant Quintae Synodi quis , i quam , asseruit, Quintae Synodo Mennam prae fuisse λ Hic namque primo ac vigesimo anno J finiani mortuus est. Vigesimo primo anno IULniani, inquiunt Sextae Synodi Patres tertia actio.

ne, divina memoriae obiit Mennas. An explora .

tum omnibus non est , δι sub Eutychio inchoa. tam , & sub eodem finem Quintam Synodum accepisse λ Huius quippe nomen legitur in epist lis, in Actis conellii invenitur, ab historicis tandem laudatur. Denique suo judicato Vigilius, quod λιβέλλον Pnotius appellat, non Synodu m cumenicam, sed habitum in causa Trium C apitulorum praejudicium approbavit.

162쪽

L I B E R. X I. De Vitiis O Virtutibus Iustiniani.

UI res gestas hominum scribere aggrediuntur, illam partem prosecto omittere nod debent, in qua aut de virtutibus, aut de vitiis illorum disceptatur. Haec enim quanquam sit difficilior, attamen est ad vitam a comodatior: quam ut legerint alii, quid cavendum& fugiendum sit, quid cum laude gerendum, facile exemplis cognoscunt. Animum vero suum despondent omnes, cum rem hanc plenam perbeuli & invidiae, plenam esse difficultatis intelligunt . Nam cum est difficile interdum definire ,

quid vitio verti , quid laudi & gloriae possit;

tum videtur maxime invidiosum, aut suis vitiis quemquam deprimi, aut virtutibus multis. extolli . Mea autem sententia hominis est ingenui nosse, quid de illis, quorum scribit res gestas, aut vi

163쪽

riae veteres fide digni mandarint: atque id sino

invidiae ac reprehensionis metu caeteris exponere . Ita nos quidem agemus in Jultiniano i de cuius virtutibus plura deinceps dicemus , cum de vitiis nonnulla adnotaveri nus . II. Procopius , Evagrius , Sc Zonaras, ac post horum aetatem alii multi, redarguunt vehementer Justinianum , gr vissima eius flagitia reprehendunt , ejus denique famam maledietis insectantur. Sed quoniam fere omnes Procopium

sunt sequuti 14 , quid sit de hoc iudicandum videamus . Scripsit Theopompi, Crasisque exemplo Procopius: hic enim primum orator fuit, Comes deinde & Scriba Belitarii , Urbis tandem Praefectus & Senator ) in quibus egit de vitiis Iustiniani, atque est etiam in eum invectus acerbissime. a) Etenim si vera sunt;

quae

I Evagrius ex Procopio sitam deprompsit historiam, ut ipse testatur. Zonaras ex Evagrio. Ex Zonara αProcopio Nicephorus, intempes,um, inquit Nicephorus Lib. XVII. cap. ro. , fuerit reliquas etiam Iuino iniani Imperatoris res gemas memoratu dignas, nequae prorsus ab Ecelesolicis rebus abhorrentes , in holoria ita recensere, is quoad ejus feri potes, contexere, quae a Procopio Caesariens eleganter admodum D docte in temporum suorum Ailatoria sunt conscripta. x Multa de Pioeopio Martinus Hankius de Byran tinarum Rerum Scriptoribus Part. I. cap. f., & Fabri eius Biblioth. Graec. vol. VI. pag. 148. Prodierunt primum, Anecdota Procopii ex Codice Vaticano, atque ex Versione Nicolai Alemanni anno 161 . His adnotationes suas addidit Alemannus, qui mirum est, quan

164쪽

quae narravit, non homo, sed bellua quidem fuit sustinianus i non flagitiosus , sed monitrum in- gens, immane, in Nilerabile r non male imperium administravit, sed leges delevit, aequitatem Oppressit, remque publicam omnem sunditus evertit. Namque Imperium suum barbaris diripie dum , ducibus lacerand qm reliquit: vastari u . bes, & oppida ab incendiis permisit: seditiones, fovit caedesque , audacium turbulenta consilia non repressit . Tot praeterea impie ac nefarie fecit, quot vix quidem possunt excogitari r toties in Deum, toties in assines, toties . in domesticos,.subjectosque peccavit, quoties aut extitit occa

sio, aut impulit libido, aut voluptas & desidea

rium vocavit, traxit , solicitavit . Impius tandem studio, ferox natura, crudelis voluptate , Κ a vio

tum sit adsensus Procopio . Ioannes Eichelius Prooemio de animadversionibus illustratam hane historiam iterum vulgavit, quid in Vertendo Alemannus peccaverat, adnotavit, & ἀπολογιαν scripsit Jiistiniani, συγκρογων au ctoritate . Thomas Rivius quoque adversus Procopium Iustinianum defendit, post quem etiam ClitSetius atque Heineccius . Christianus Thomasius edere an Gameogitabat, quibus praeter illas Alemanni & Elehelii suas quoque animadversiones addidisset. De anno, quis seripta suerunt, disputant viti docti . Alemannus vivo Iustiniano scripta suisse existimavit, Hauhius non uno tempore, sed distinesis intervallis, Elehelius & Fabris eius anno Iustiniant XXII. Mihi vero idem hule optinnioni obstare Pro eopius videtur,' qqi in Pruormio dubitans , an essent omnes fidem sibi praest turi, inquie ς Maxime eum harum fit oria longinquus temporis lapsu

magnam vetusalem attulerit. Dissiligod by Cooste

165쪽

violentus , avarus , stiperbus, libidinosus; ae . , ne aliquid ipsi ex tot vitiorum genere deessiet, scelerum omnium sedulo occasionem quaesivit. III. Quae quidem omnia, etsi primo oculo appareant fuisse excogitata; fingi tamen ab eodem de uno homine potuisse vix credibile videtur . Quare & ii, qui post Procopium scripserunt, non modo omnia non adoptarunt, sed etiam quae leviora sunt ex eodem expresserunt.

Avaritiam enim, & arrogantiam, Si levitatem reprehendunt ἔ ac de ejus temeritate in rebus quibusdam queruntur . IV. Nemo est autem , ut censeo, quem lateat, quantum inter doctos de huius libri auctore disputetur. Hunc enim , cum aliquibus ex veteribus notus non fuerit, ut Photio atque Agathiae, nec ratione ulla orationis excellat, imo scriptus sine ordine, sine studio, sine labore vi

deatur ; non Procopii esse , sed otiosi graeculi cuiusdam , homines eruditi existimarunt. 3 Ve

rum 3 Agathias , & Photilis Cod. 63. octo tantum Procopii libros commemorarunt: videlieet de Bellι, &Vossius Lib. II. de Histor. Graecis cap, 22 , genuinum Procopii Opus cognovit. Illorum enim Evagritis Histor. Eccles. Lib. II. meminit, & Suidas atqtie Nicephorus eadem Procopio attribuerunt: quorum alter Nicephorus Arcanam historiam laudum veterum retractationem, & παλινωδίαν quamdam nuncupavit. Combefisius autem in Manipulo Rerum C politaliarum P. g. 292 , & Motianus Uayertis in Diff. de Libertate, num haec sint adscribenda Proeopio dubitarunt. Tandem Balthassar Bonifacius, ad Dominicum Molivum scribens.

166쪽

in tamen quid de hac re censendum sit non deffinior praesertim cum viri docti haeserint sinpissime in quaestione diiudicanda. Id unum cono tendo, nullam esse huic libello sive Procopii sit, sive alterius cujusdam obtrectatoris praestandam fidem. Si enim hujusce auctor eit Procopius , si ab eodem scriptus est, si ausu temerario illa, quae vix quidem possunt excogitari , effutivit,

censet , putidum es. graeculi audacis monumentum Imiraturque praeterea, non ei a Rivio motam de statu fuisse quaestionem . Ita Eichelitis quoque αἰstimavit, a Fabricio cum aliis, notatus. Etenim Eichelius argumen- ,

to eruto ex inopia exemplarium maxime utitur , quorum mnum extat in Vaticana Bibliotheca, nec integrum ex .hibitum ab Alemanno etenim in exeois exemplaribus. inquit Guill - Cave, popinae nonnullae horrendos Theodorae impudicitias libidines narrantes omissae sunt . Loca duo de impudicitiis Theodorae Augofae ex My δε- ricano primus edidit Bernardus Moneta Tom- III. --riagianorum Arro ei. MDCCXVI. alia duo perierunt. Nam horum unum Cpoli in Galliam translatum est, unum Pinellus olim possedit Pithoei non solum , sed& Pancitoli testimonio , qui in Notitia Dignitatum utriusque Imperii longum fragmentum exhibuit . Baro alius Anecdota Procopii non legisle videtur , licet Uaticana Bibliotheca sit usus: quod de Gesaero dici non potest, nec de Petro Gyllio et qui licet scripserie an.

I 6 i. in Libro III. de Bosph, Thracio cap - - ait IFrocopius quidem in libro nuncupato περi των ἀγέέδοτων, suem scri it eontra Iustinianum , & caetera . Denique vix doctus LEvesque de la Rapali)re ἀνέγaοrων auctorein nota esse Procopium integro libello defendit. Putat enim a Caesariensi quodam Advocato scripta fuisse Evangelii no-ihine, sed non solidis argumentis . Extat Tom. XXI.

167쪽

obstant sua eidem alia scripta de Iustiniano is stimonia; si autem Procopii non est, huic t certo scriptqri opponimus Procopii auctoritatem, de cuius quidem aetate noti disputatur. V. Non dicam ego, hane historiam invisdia quadam & ira redolere , ut sese ipsa condemnet atque etiam omitto ; ea quae in hoe libro narrantur sola Procopii fide niti , qui &multa propalam gesta non vidit c etenim est Dore semper in castris versatus atque ea, quae fieri solent remotis arbitris, audire tantum ex alio 1 sermone potuit . Dicam itaque solum, hanc mihi videri impudentem fabularum collectionem r quam , ut irae ac libidini suae auilior obtemperaret, evulgavit. Quid enim aliud sibi vult , id quod narrat de Iustiniano, non a patre Sabatio, sed a daemone quodam fuisse generatum p eumdem semper tamquam daemonem habitum fuisse & reputatum p sepe etiam capite iaetherem converso ; & corporis forma penitus m lata tamquam novum monstrum apparuisse λ noctu

4 Guill . Cave: In ea , inquit, Procopiussumma non . eam audacia dicam, quam mentiendi D ealumniandi pru-

σigine, turpis ma D inaudita hactenus seelera Io intanci

Imperatori aliasique invitet adeo ut nullo alio fine eam seriesisse videatur , quam ut optimi principis aulam , ean- quam diabolorum Ieraam orbi invisam redderet . Tanta quin etiam in ea ubique scatet fortiter eonyisiandi libido , tanta mendaciorum inverecundia , a solita procopii gravitate olient ma , ut suppoistitium esse opus , fae Procopio falso inferiptum seiri docti mi opinati sine. Idem Fabricius & Struviiis cogitarunt .

168쪽

etandem, quodam genio apparente, perterritum, ac de somno excitatum , totis artubus contremuisse , saepe vigilantem expavisse λ Quidnam ea, quae de Theodora, uxore Iustiniani , praedic vitὸ Non mulierem illam, sed larvatum genium quemdam fuisse Θ Saepe cum larvis, in cubiculum irrumpentibus , consuevisse λ Saepe cum iisdem Pugnasse, ac saepe tandem in eas summa vocis contentione ab aliis auxilium implorasse pVI. Sed, ut ante dixi, obstat huic libro auctoritas Procopii, ex communi historia petita ,

quam eiusdem esse Procopii, certum: est. Ruidnam igitur in prima de AEdificiis oratione scripsit de Iustiniano Procopius p Vostro faeculo , inquit, Iustinianus Rex adeptus euram Reipublica, per

Varios errores commota, non solum illam majorem O splendidiorem fecit . . . Verumtamen innumeras civitates, qua prius non erant con struxit, opinionem de Deo erroneam, O in muruta . distrahentem correxit, mersisque Oiis omnibus

in errorem ducentibus , in solida fidei unici fundamento stare procura.it . Tum ait r Pracipuam

Regis nostri elementiam illi indieant, qui, Regi ad mortem usque structis insidiis, manifeste deprehensi , non solum non supersunt adhuc. O sus

bona libere possident, sed etiam η'mano exercitui praesident, ct Consulari dignitate honorantur . Postea veror omnibus illis diebus , inquit, qui Taschalem solemnitatem praee dunt, jejunio addi ctus , duram quamdam vitam egit, nedum Regsalienam , sed neque privato civi aliquo modo a reptabilem. Per duos dies cibis abstinebati sum

169쪽

mo mane identidem e lecto surgens Reipubliea ἰ-

ωigilavit , cujus negotia verbo oe opere pertractans, matutinum, meridianum , O non minus nocturnum tempus impendit. Quid praeterea in quarta Oratione Θ Sed a patria Regis, inquit , mihi oriundum esse arbitror. Hanc enim solam docet extolli, divulgari, Qenerari, qua talem l γgem enutrivit, talem Romanis praestitit; eujus opera Perbis enarrare, O litteris commendare implfibile est . Tumi Hinc Iustinianus I ex orbis reparator oriundus erat. Quid tandem in tertio libro Belli Italici λ Circa Christianorum dogmata

componenda nimis intentus, eorum altercationes , ni recta disponeret, nitebatur. Quae omnia nemo

est, qui non videat, quantum ornent Iustini num, quae quidem scripta sunt a Procopio, quae aliis saepe in locis confirmantur. VII- Ille ergo fuit opinione Procopii J finianus , qui non modo Romanum Imperium , sed labentem orbem universum suis legibus , suis armis, sua virtute reparavit: qui magnificus &liberalis, qui pius, qui clemens , qui religiosus reuius tandem praeclara facta non imitari modo, sed ne complecti quidem posse oratione existim vit. At quale est iudicium de Iustiniano in A canis p Is fuit Romanis, inquit, tot tantorumque malorum auctor, quot O quanta audita non sunt

ex omni superiorum atatum memoria . . .

illi fatis Rinmanum Imperium evertisse visum est; ad subjugandam Africam oe Italiam Uires conteriit , ut cum subjectis sibi provinciis illas etiam

gentes unum in exitium deturbaret . . . . Nam. M mire

170쪽

relae stolidus fuit, O lento quam fimillimus asiano , capistro facile trabendus, cui O aures fu-hinde agitarentur. His , inquit praeterea , atque plurimis aliis laboravit vitiis ultra modum humi. na pravitatis, quam a singulis hominibus etiacitam , in illius conjecisse animum natura visa estis Nam praeterea delationes facillime admisit, irrogavit poenas . 2 unquam cognita ea a judica-Φit; sed audito delatore actutum fententiam tulit, litterisque confectis temere decrevit locorum excirdia , Brbium incendia , populorum direptiones .mare si quis inde repetere a principio casus Romanorum singulos, eumque his .elit committere et mea quidem sententia longe plures invenit factas ab hoc homine caedes, quam ex omni ante acto tempore. Tandem: verum, inquit, tot Iustiniani sunt flagitia, ut ad ea numeranda nullum tempus

satisfacturum esset. VIII. Ille ergo fuit, ipsius Procopii se tentia , Iustinianus, qui omnia divina & humana

perVertit, bonos omnes caedibus, minis, s

pliciis vexavit, interemit, trucidavit. Quid mihi respondes Procopi, si a te de Iustiniano, non irae vel gratiae, benevolentiae vel invidiae, se a iudicii testimonium requiro Fuit, inquis, Justianianus Optimus imperator. At tua quidem. se tentia funditus Imperium evertit, nullum sibi scelus , nullum sibi crimen suo veluti iure non vinindicavit . Negas id p Quid tum p Fuit, inquis , Iustinianus non ille quidem Gracchus, qui in forum inter civeis arma proiecit, ut inter se digladiarentur et nec Clodius ille, qui bonos auli ferro