De temporibus et modis recte purgandi in morbis, tractatus... ad Hippocratis, Galeni, Avicennae, et caeterorum medicorum scripta intelligenda necessarius ... nunc primum in lucem editus ... / [Nobile Socio]

291쪽

non minimum id sed aliquid maius hoe

in loco nos docere voluisse, quod nos longa experientia didicimus, ita se habere. Si quis enim extenuet, at Que incidat cransos , atque tenaces hurnores, qui in corpore sunt, meatus aperiat, per quos isti transmittuntur , atque trahuntur a medicamentis , quae vim purgatoriam habenta. tunc purgatio in omnibus recte procedit qui vero istud neglexerit, desvo mitus, atque alui subductionem procu rauerit , his disticiles veniunt purgationes , non sine torminibus, 'uadam vertigine, fastidioque multo, malo pulsu, ac dissolutione, difficultate. Quibus accedunt etiam haec in libello, quos purgare conueniat , descripta. Oportet autem g l qu

priusquam purgans exhibeamus medica si αi

mentum, crassos humores attenuare, tenacesque dissecare, Se meatus recludere, per quos traiici, deduci queant, si purgatio succedere debeatri cum in reliquis omnibus , tum praecipue in helleborum assumentibus Vis enim medicamenti. que diuellit, quum humores affectis membris altius inhaerentes excutiat Mob hoc longis morbis prosit, facilius opiis suum absoluit prius attenuatis humoribus quod qui negligent, molestas obibunt purga- tio a

292쪽

Nos s C. Da a Meti a tiones.hoc est non sine torminibus, interis

dum tertigine quadam multaque nausea malo pulsu,exolutione,ac dissicultate. Et huic intento conrormia ipse quoque attulit Princeps. -I-Nam capite tertio, dere Aule. - liquit hartaQuod autem magis custodire

ς32 3 debemus in huiusmodi dispositione est hiabitudo cannalium ne ipsi sint clausi,& post hoc quidem totum possibile tibi erit, ut

ante maturationem ventrem soluas. Et

V ibi sequenti capit , Ueruntamen antequam ventris fiat solutio,aut vomitus,prae mittenda est humoris subtiliatio, qui est evacuandus amplificatio cannalium, ipsorum apertio, quoniam hoc est ex eo, quod corpus a poena securum reddit. Cap., Et alio deinceps capite, Iam in praecedenti sermone ostendimus , quomodo sit corpus pr parandum ad recipiendum id quod ventrem soluit antequam purgetur, cum amplificatione pororum, uenificatione naturae, proprie in aegritudinibus frigidis, ad summum naturam mollificare antequam venter soluatur, est compertate. . a tens regula, in qua existit securitas. Clam n exi, rescit de propositum ipsum primum ex septimae sectionis quinquagesimon onocomentario iis etiam, Iod quidem igitur semper sit uecestarium superfluas corporisbum

293쪽

humiditate euacuare, manifestum. Et gal. .mo consequenter mi to methodi habetur, tu P-7-H Ad eundem modum, quum ex toto cor 07'ri' ore humor confluit, totum purgare iu-t, nusquam videlicet in his indicationem a tempore sumens. nam ridiculum plane fit adeo multas, ac varias, ac sepe letiam contrarias indicationes ab una communitate fieri. Et quod promptius obstare videtur ex Hippocrate , id dimini est, Quum vero consistunt, ac vigent, melius ip- - quietem habere. Nerum id ac consimi ph 'r' δ'

IIa aut horum omnia non alia quam Galeni de optima secta ad Trasibulum in galen iteterpretatione claritatem assument, Quum Opta sec.

dicat, Remediorum applicandonim xi Tractempora non ex Causae motione , at -go3dque est entia capiuntur idem enim semper remedium acciperetur , ut quocunque morbi initio sanguinis detractio. Quum lue dixit Hippocrates, Inchoantibus morbis si quid videtur mouendum, moue, in summa enini vehementia quietem habere praestat, non a morbi tempore impulsus auxilia interdicit nouerat enim morborum initiis facultatem valentem emes, proptereaque remediorum applicationi o obstare.sed in morborum vehementia iam flaccescens remediorum

agit

295쪽

STERIOR

vo semper dico,etia nunc proloquar , nimirum per

suasum me habere, quod disgate a de

iicillimum sit ad veritatem HP med. reuocare eos, qui sectae ali cuius seruituti se addixerui. verum qui pili '' 'dentes sunt, simulque veritatem syncere amant, eos spero custodituros esse ea quae veluti iudicandi instrumenta nobis a natura data sunt, ad actionum vita cognitionem expetientiam dico, rationem quae quidem traque ex aequo quibusdam con- Ierunt ad artem, quibusdam vero alterum altero amplius, tamen tanquam semper inperfectionem alterum altero opus habeat, silc sane ad residuum sermonis, Miloctrinae huius , absoluendum progrediar.

italiae etenim opiniones animas hominum pra occupantes, non solum surdos, sed de vicos faciunt, ita ut videre nequeant, quae alias cons reue apparent Insectione igitur ante hanc ex syncera mente conscriptis de singulis vacuationum modis, qui ou morbi temporibus seri habeant saltis adapertum relinquitur, prout attamen tempora ipsa in sie ipsis perspici utur , At

296쪽

os Nos soc D TEMPOR. Gabi de At nunc tempus esse Metur, ut amicos ιος ame . tuorum petitioni obtemperans hos Con 'HyS mentarios scribere aggrenus sum, ad exercitationem inducam. Fit autem exercitatio omnis,quum particularia sub eandem viam 4 rationem, ducuntur huiutino liautem doctrinae specie ut persaepe oste dimus,nil aliud inuenini Vtilius Q irriseipe viae, rationes, ubi solae sine multifa- iam secundum ipsas exercitatione cognoiscuntur, haudquaquam possunt periectos efficere discipulos Altius igitur vaam, id rationem , repetentes modum accedamus. Et tametsi quae equuntur , a quopiam maligno suspecta dici posse conspexerim tum propterea quouia me scripta sint,& tum quod experimen-liudicatum sit fallax. ExercItamen-l 'Rx od' a tamen numquenque sua scribere non

'' modo a culpa remotum, sed etiam xx' ' ius, imum existimavi, sicut mamico panti gratificari. Et potissimum quo-lmam haec ipsa Hippocratis,Galanique Q lectamenta sunt, atque caeterorum ero

mnium peritissimorum medicorum, quaelvsque adsectarum modo exortarum tempora nobilissime artem tractarunt,perip

cuae obseruationes, in quibus nec una'; idem reprelitabili apparuerit nota, quum

297쪽

s rar, et avexquisitissimdeustodita suerint. Sed iam ad perspicuae veritatis theoria de hac exericitatione accedeItesciam hoc primitus pro- Ieramus,Quod medici halis per aluum purgatio in corpore perfecte sano non conti mat. Nam profecto palam est, Functionidus iecundum naturam obeundis sanita male r. latis habitum discerni: Et proinde etiam munus leniendae alui a seipsa obire naturam '' atque prasantior subsidio nusquam egere perspicuum esse. Quinimo, Qui be Miri ,

ne se habent corpore,dissiculter se de is

dicationes. Nam de vertigines, tormi si Cna patruntur, disRiculter his puroatici Ris 'procedit, praeterea celeriter exesuuntur. ψ'nunt autem haec omnia purgante medicamento proprium ouidem attrahere humorem appetente,vel flauam bilem videlicet, aut atram, aut pituitam , aut aquolam superfluitatem. quia vero im non adsunt sani guine colliquat, ae cariae xvi ex ipsis proprium attrahat humore. Igitur quum impurum corpus sese nobis obtulerit, primitus perpendendum est, an illud ad a ritudine duntaxat procliuo sit: an morbosum ala quem affectum contraxerit 1am . nam se *-ι

ni quidem adhuc, sed nisi euacuati fuerint ' S aegrotaturi, prevenieti sunt, ineunte ve- , I

re anteda, vel misso sanguine si multit diue

298쪽

dine, vel data potione, si humoris corru lptela , morbis capi s. leat. Verum in corporibus male flectis, vel laborantibu

perpensione opus est, an perniciosa omnino ipsa siti passio, an ne ex salubribus fue-g l 'I in rit. In quo enim desperata omnino salus xi, 7 Li- est impudentis consilli fuerit, apud Vul' gus infamare praesidia, quae muliis fuere gale. 1 a saluti Potissimumque quaecunq; per euaph. 29.ex cuationem sanationis ansam suppeditareia, 7 solent. Nam in morbis exitialibus non

solum quando sunt suo vigori vicini, nihil

oportet mouere, sed etiam prioribus temporibus. recordantibus nobis, quod deploratos non oportet curare , sed magis abu-stere, morbi fines pramuntiare Etenim,

S ' is: Quorum summum vigorem excipit mors it in se parte artis utimur, quae prognostica

nominatur, id quod futurum sit praenuntiantes, ne adue a tus rerum nostro adscribatur errori. usa se conualiturum fore non desperetur aegrotum , an citra vacuationem peccantem materiam demutare valeat natura, morbumque dimouere:

an omnino aliqua indigeat euacuatione, scrutandum est. nam ubi sola coctione fieri posse conceditur, nil aptius, quam Quod

illo modo is ex ante scriptis plerisque contextibus palam est agat natura. Atque parti

299쪽

partialius etiam dicitur, quod Quum se Gale nin bres ex humorum putredine oriantur, no acu 7 cla paruam diligenti an adhiberi oportet, vim o quicquid in ipso concoqui possit, conco-Quatur,' quod iam exustum est, neq; ampluis concoqui possit, evacuetur. Verum praeter rem id sit . quum ubi euacuatione per alvu perfici cura habeat, nec expediat secus, nunc sit sermo. Quare quando opus est, ut aliqua euacuatio fiat, oportet conco Hippocla medicari, atq; mouere, non cruda neq: ph 'in principiis, modo non urgeant. Nam 'δ' D dictum hoc magnum est, Tensus a sene

illo oculatissimo non mediocri obseruatione perpenses, atque praeceptum veluti diuiniora decet oraculo perpetua ,stibilissimaque, obseruandum ege. Et hoc siue termino illi Concocta)terminus ille Medicare connectatur tantummodo: terminus ille mouere termino illi non cruda applicetur, quemadmodum secundum exempla Graecum antiqua protulit versio,& Andernaci concordat transsatio de totius morbi temporibus libello,atque Cornarii traductio. in Aphorismo pra dicto, Min libro de succis. Sive uterq; terminus sciliceti Medicari, mouere io, pulatim termino illi Concoista iungatur .pariformiter lique ilIxterminat ten

300쪽

terminos illos non cruda respiciant,veluti acceptauimus nos tanquam auctori, LGaleno, veritati,coformius,tum ex Leonicen citati oraculi, libri de crisibus, in interpretatione, tum ex Linacro,

quarto de tuenda valetudine, atque ex Vasse quarto de ratione victus in acutis, vertente, dum locus hic bis a Galeno citatur. denique ut communis sententia admittit, interpretaturque. Quanuis quo libuerit modo viralibetve nota, ille signetur contextus in veritate nusquam

divariabit res. Quippe quum siue medicamento purgante vacuationem intendamus, quod per terminum Medicari significatur, ut proprio hoc loco Galenus exposuit,&saepe alibi. Sive omni alio irritamento educere tentemus, quod in generaliori termino illo Mouere proponitur, ut primae oraculorum vigesimo ab Hippocrate acceptum est,ac alias luries. Cuiusque notationis hic erit sensus: Materiae,quae concocte sunt purgantibiis medicamentis scilicet mediocribus, tortibus, educi possunt ac alio quocumlue libuerit opportuno irritamento, a quo ctiam lenientia per aluum comprehendantur vacuari. Quae vero cruda persistunt adhuc, nec purgantibus pharmacis

aliq